ulotka Wydział Zapobiegania i Naprawy Szkód w Środowisku i

WYDZIAL ZAPOBIEGANIA I NAPRAWY SZKÓD W ŚRODOWISKU
ORAZ INFORMACJI O ŚRODOWISKU I ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM
WARTO WIEDZIEC, ABY NIE SZKODZIC
W przypadku wystąpienia szkody w środowisku, gdy
działania zapobiegawcze okazały się nieskuteczne, należy
po uzgodnieniu z Regionalnym Dyrektorem Ochrony
Środowiska podjąć działania naprawcze, mające na celu
przywrócenie środowiska do stanu początkowego, tj. w celu
naprawy lub zastąpienia w równoważny sposób elementów
przyrodniczych lub ich funkcji, które uległy szkodzie,
prowadzące do usunięcia zagrożenia dla zdrowia ludzi oraz
przywracania równowagi przyrodniczej i walorów
krajobrazowych, w szczególności:
- oczyszczanie gleby i wody;
- przywracanie naturalnego ukształtowanie terenu;
- zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupień
roślinności;
- reintrodukcja i odbudowa populacji zniszczonych
gatunków, oraz inne działania kompensacyjne, np. montaż
budek lęgowych dla ptaków.
CO
Ochrona płazów poprzez ogrodzenie z płyt polimerowych,
fot. D. Czechowski
Opracowanie graficzne: Damian Czechowski,
Tekst: Slawomir Adamczyk
Zdjęcia: Damian Czechowski
ul.Dąbrowskiego 22, 40-032 Katowice
tel.: 32 20 77 801, fax: 32 20 77 884
http://katowice.rdos.gov.pl
Naprawa elementów przyrodniczych obejmuje również
naturalną regenerację środowiska!
W celu uniknięcia wystąpienia lub, w celu zmniejszenia
szkody w środowisku, należy podjąć działania
zapobiegawcze:
- skontrolowanie, powstrzymanie, ograniczenie lub
wyeliminowanie zanieczyszczeń lub innych szkodliwych
czynników (np. zaprzestanie emisji zanieczyszczeń do
wód lub do ziemi, zaprzestanie działań mogących
prowadzić do niszczenia siedlisk);
- odpowiednie przygotowanie realizacji inwestycji, w wyniku
której może wystąpić szkoda w środowisku (np. wykonanie
inwentaryzacji przyrodniczej terenu inwestycji,
wystąpienie do RDOŚ z wnioskiem o udostępnienie
informacji na temat istniejących form ochrony przyrody,
wykonanie ekspertyzy ornitologicznej w przypadku
termomodernizacji budynków, wystąpienie do RDOŚ
z wnioskiem o wydanie zgody na odstępstwa od zakazów
dotyczących m.in. niszczenia siedlisk).
Jak zapobiegać?
Jak naprawiać?
http://katowice.rdos.gov.pl
Zgłaszanie bezpośredniego zagrożenia szkodą
w środowisku lub szkody w środowisku
Główne zadania realizowane w Wydziale:
- prowadzenie postępowań związanych z zapobieganiem
szkodom w środowisku i ich naprawą;
- udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie oraz
informacji publicznej;
- prowadzenie postępowań związanych z gospodarką
odpadami na terenach zamkniętych;
- wydawanie opinii w zakresie spełniania przez organizację
ubiegającą się o wpis do krajowego rejestru systemu
ekozarządzania i audytu (EMAS) wymagań prawnych
dotyczących ochrony środowiska.
Szkoda w środowisku - negatywna mierzalna zmiana stanu
lub funkcji elementów przyrodniczych, oceniona
w stosunku do stanu początkowego, spowodowana
bezpośrednio lub pośrednio przez działalność prowadzoną
przez podmiot korzystający ze środowiska.
Elementy przyrodnicze, w których może nastąpić szkoda:
- gatunki chronione lub chronione siedliska przyrodnicze –
gdy wystąpi znaczący negatywny wpływ na osiągnięcie lub
utrzymanie właściwego stanu ich ochrony (niszczenie
istniejących siedlisk w trakcie realizacji inwestycji,
termomodernizacja budynków wielorodzinnych);
- w powierzchni ziemi – gdy wystąpi zagrożenie dla zdrowia
ludzi lub nastąpi konieczność zmiany dotychczasowego
sposobu wykorzystania powierzchni ziemi (np.
zanieczyszczenie ziemi substancjami ropopochodnymi);
- w wodach – gdy wystąpi znaczący negatywny wpływ na
stan ekologiczny, chemiczny lub ilościowy wód
(np. zanieczyszczenie wód poprzez odprowadzanie
ścieków w sposób niezgodny z prawem).
Każdy ma prawo zgłosić wystąpienie bezpośredniego
zagrożenia szkodą w środowisku lub szkodę
w środowisku, ale tylko organy administracji publicznej oraz
organizacje ekologiczne mogą uczestniczyć w dalszym
postępowaniu na prawach strony.
Zgłoszenie powinno zawierać:
- imię i nazwisko osoby zgłaszającej lub nazwa instytucji
zgłaszającej, adres, siedziba;
- opis szkody w środowisku, tj. jaki element obejmuje,
rozmiar szkody, miejsce i datę wystąpienia;
- w miarę możliwości - dokumentację potwierdzającą
wystąpienie bezpośredniego zagrożenia szkodą
w środowisku lub szkody w środowisku oraz wskazanie
podmiotu korzystającego ze środowiska odpowiedzialnego
za wystąpienie szkody w środowisku.
Dalsze postępowanie
Po przyjęciu zgłoszenia, RDOŚ może wydać postanowienie
o wszczęciu postępowania w sprawie nałożenia na podmiot
korzystający ze środowiska obowiązku przeprowadzenia
działań zapobiegawczych i naprawczych
lub
postanowienie o odmowie wszczęcia postępowanie, gdy
zgłoszenie zostanie uznane za nieuzasadnione.
W przypadku uznania zgłoszenia za uzasadnione,
postępowanie kończy się wydaniem decyzji nakładającej na
podmiot korzystający ze środowiska obowiązku
przeprowadzenia działań naprawczych.
Organ ochrony środowiska podejmuje działania
zapobiegawcze i naprawcze jeśli:
- nie można zidentyfikować podmiotu korzystającego ze
środowiska;
- nie można wszcząć wobec niego postępowania
egzekucyjnego;
- egzekucja decyzji jest nieskuteczna;
- istnieje zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi bądź
możliwość zaistnienia nieodwracalnych szkód;
w środowisku.
Bezpośrednie zagrożenie szkodą w środowisku –
wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia szkody
w środowisku w dającej się przewidzieć przyszłości.
Podmiot korzystający ze środowiska – podmiot
prowadzący określoną działalność, stwarzającą ryzyko
szkody w środowisku, wymienioną w ustawie szkodowej lub
inną działalność, jeśli chodzi o szkody w gatunkach
chronionych i chronionych siedliskach przyrodniczych.
Zastosowanie środków chemicznych
na murawach kserotermicznych, fot. D. Czechowski
Montowanie budek lęgowych, jako kompensacja
utraconych siedlisk ptaków, fot. S. Adamczyk
Nielegalne składowanie odpadów, fot. S. Adamczyk
Nielegalne wydobywanie kruszywa na obszarze Natura 2000,
fot. K. Kociuba
Przepisy o szkodach w środowisku nie zawsze są stosowane, nawet jeśli szkoda została stwierdzona, a sprawca
zidentyfikowany. Wyłączeniu podlegają m.in.:
- konflikt zbrojny, działania wojenne, wojna domowa lub powstanie zbrojne;
- działalność mająca na celu obronę narodową, bezpieczeństwo międzynarodowe lub ochrona przed klęską żywiołową;
- katastrofa naturalna;
- szkody jądrowe;
- gospodarka leśna prowadzona zgodnie z zasadami trwale zrównoważonej gospodarki leśnej;
- szkody w gatunkach chronionych lub chronionych siedliskach przyrodniczych, jeżeli uprzednio zidentyfikowano
negatywny wpływ wynikający z działania podmiotu korzystającego ze środowiska, zgodnie z art. 34 ustawy z dnia 16
kwietnia 2004r. o ochronie przyrody lub zgodnie z decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację
przedsięwzięcia (określa się zasady kompensacji przyrodniczej);
- jeśli od emisji lub zdarzenia, które spowodowały szkodę w środowisku upłynęło więcej niż 30 lat.
W przypadkach szkód w środowisku, które wystąpiły przed 30 kwietnia 2007 r. lub wynikają z działalności, która została
zakończona przed 30 kwietnia 2007 r. stosuje się przepisy dotychczasowe, tj. Prawo ochrony środowiska,
z tym że regionalny dyrektor ochrony środowiska jest właściwy jedynie w odniesieniu do szkód w powierzchni ziemi.
Przykłady sytuacji, w których należy zastosować inne niż ustawa o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie,
instrumenty prawne pozwalające ograniczyć negatywny wpływ na środowisko:
- składowanie odpadów w miejscach do tego nieprzeznaczonych - zgodnie z art. 34 ustawy o odpadach - instytucją
właściwą do wydania decyzji nakazującej usunięcie odpadów jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta)
- działania mogące znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000 lub obszar znajdujący się na
liście proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty - zgodnie z art. 37 ustawy o ochronie przyrody
instytucją właściwą do wydania decyzji nakazującej natychmiastowe wstrzymanie i podjęcie w wyznaczonym terminie
niezbędnych czynności w celu przywrócenia poprzedniego stanu danego obszaru, jego części lub chronionych na nim
gatunków jest regionalny dyrektor ochrony środowiska.
Naprawa elementów przyrodniczych obejmuje również naturalną regenerację środowiska!
Zasypywanie stawów, będących siedliskiem płazów i ptaków,
fot. S. Adamczyk
Osuszanie cennych przyrodniczo terenów podmokłych,
fot. P.Król