Dom Roku 2006

Dom Roku 2006
najlepszy dom
na świecie
66 DOM&WNĘTRZE maj 2007
066-073_konieczny_di#3EE0F.indd 66-67
To naprawdę największy sukces polskiej architektury!
Dom według projektu Roberta Koniecznego i pracowni KWK Promes
wygrał najbardziej prestiżowy konkurs. Zdobył tytuł Domu Roku.
Stoi na Dolnym Śląsku. Mówi się o nim na całym świecie.
Tekst Iwona Ławecka-Marczewska Zdjęcia Juliusz Sokołowki, Olo Studio
maj 2007 DOM&WNĘTRZE
67
25/3/10 16:16:25
Dom Roku 2006
2
3
4
5
autor projektu:
ROBERT KONIECZNY
Od 1999 roku wraz z Marleną Wolnik prowadzi
pracownię KWK Promes. Autor projektów
trzech domów nominowanych do prestiżowej
nagrody Fundacji Miesa van der Rohe. Pierwszy, „Dom z ziemi śląskiej” z 2002 roku, znalazł
się w „biblii architektury”, czyli w The Phaidon
Atlas of Contemporary World Architecture, został też uznany za jeden z 20 najlepszych budynków wzniesionych w Polsce po 1989 roku.
Drugi to „Dom otwarty” z 2004 roku.
Trzecim jest prezentowany tu dom aatrialny.
Dom atrialny
D
1, 3, 5. Atrium
2. Widok domu od strony wjazdu na dziedziniec
4. Północno-zachodni narożnik budynku. We wnętrzu, na dole, kuchnia
68 DOM&WNĘTRZE maj 2007
066-073_konieczny_di#3EE0F.indd 68-69
1
Dom aatrialny
om zaprojektowany przez Roberta Koniecznego oraz współpracujących
z nim Marlenę Wolnik i Łukasza Prażucha zwyciężył w konkursie organizowanym przez portal WorldArchitectureNews.com. Zdobył tytuł House
of the Year 2006 (Dom Roku 2006). To pierwsze tak wielkie osiągnięcie
w historii polskiej architektury.
Sukcesy śląskiej pracowni KWK Promes śledzimy od wielu lat i odnotowujemy na
łamach „Domu & Wnętrza”. Wcześniejszy wybitny projekt Roberta Koniecznego
i Marleny Wolnik – „Dom z ziemi śląskiej” – nagrodziliśmy w naszym konkursie na
Projekt Roku. Dom, który prezentujemy w tym numerze, po raz pierwszy pokazaliśmy
w rubryce „To nas zachwyca” już kilka miesięcy temu, jeszcze zanim został uznany za
najlepszy dom świata (patrz D&W 1/07). Międzynarodowe jury przyznało mu tytuł
House of the Year 2006 na początku marca tego roku. Jurorzy brali pod uwagę oryginalność i innowacyjność zastosowanych rozwiązań, formę budynku. Oceniali sposób,
w jaki dom wpisuje się w architektoniczny kontekst, a także jak odnosi się do ekologii. Dla oceniających istotna była również opinia inwestora. Właścicielami najlepszego
domu świata są biznesmeni z Dolnego Śląska (chcą pozostać anonimowi). Mieszka
w nim trzyosobowa rodzina.
Robert Konieczny nazywa ten dom „aatrialnym”, ponieważ jest on przeciwieństwem
typowego domu atrialnego. Do budynku atrialnego wchodzi się z zewnątrz. W środku jest wewnętrzny dziedziniec-atrium, na który otwierają się wszystkie wnętrza. Taki
model domu znany był już w starożytnym Rzymie. Dom aatrialny to jakby „przeni­
cowanie” tego tradycyjnego wzorca. Do budynku wchodzi się od środka – droga, przechodząca pod domem prowadzi do drzwi wejściowych na dziedzińcu. Wnętrza domu
otwierają się na zewnątrz, w kierunku ogrodu. (Graficznym zapisem idei domu aatrialnego jest rysunek na tej stronie). Idea przewrotna, ale ma uzasadnienie. Na działkę
wjeżdża się od południowego zachodu, czyli tam, gdzie zwykle znajduje się ogród.
maj 2007 DOM&WNĘTRZE
69
25/3/10 16:20:17
Dom Roku 2006
Salon. Po lewej widok na atrium
Schody na piętro
PLAN działki
RZUT PARTERU
Aby ogród mógł być strefą intymną, dostępną tylko dla domowników, droga najpierw
schodzi w dół, potem zakręca, a następnie wchodzi pod dom i wznosi się na poziom
parteru, do wewnętrznego atrium. Tam znajdują się garaże i wejście do budynku.
Dzięki temu rozwiązaniu do ogrodu można się dostać w jeden sposób: przechodząc
przez dom. – Wszystko, co wymyśliłem potem, jedynie wynikało z pierwotnej idei
– wyjaśnia Robert Konieczny. – W procesie projektowania najważniejszy jest prosty,
racjonalny pomysł. Projekt oparty na takim pomyśle zawsze jest dobry i nigdy się nie
zestarzeje – twierdzi architekt. Struktura budynku jest rezultatem transformacji kostki. W sąsiedztwie dominują domy-kostki charakterystyczne dla architektury lat 70.
XX wieku. Dom aatrialny to odpowiedź na kostkę. Odpowiedź godna XXI wieku.
– Przeobrażanie bryły przypomina trochę sztukę origami – zdradza projektant. – Rezultatem transformacji jest nie tylko forma budynku, ale także architektura wnętrz.
W ten właśnie sposób powstały wszystkie ściany, podłogi i stropy. Dwukondygnacyjny
budynek ma 526 metrów kwadratowych powierzchni. Ze struktury domu wynikają
RZUT PIĘTRA
nie tylko rozwiązania architektoniczne we wnętrzu, ale również użycie konkretnych
materiałów. W tym projekcie wszystko jest spójne. Podjazd do domu został zagłębiony
w ziemi, więc mur przy drodze wzniesiono z „materiału pochodzącego z tej ziemi”
– granitu wydobytego w miejscowych kamieniołomach. Granitowym brukiem wyłożony jest podjazd i schody, które prowadzą do drzwi wejściowych. Podłoga, ściany
i stropy są z betonu, ponieważ ten materiał został przewidziany na całą przetransformowaną kostkę. Wnętrze prowadzi dialog z tym, co na zewnątrz. Architekt wprowadził tylko jeden dodatkowy materiał – heban. – W betonową konstrukcję wstawiłem
hebanowe meble – opowiada autor projektu. – Płaszczyzny ciemnego drewna widoczne w zewnętrznych ścianach budynku to plecy szaf, których fronty są od wewnątrz
– wyjaśnia. Mebli, które nie są elementami architektury wnętrza, jest bardzo mało. Tylko niezbędne. Niektóre zasugerował architekt, inne właściciele wybrali sami. Z dużym
wyczuciem. Meble i pozostałe wyposażenie nie są tu jednak najważniejsze. Główną
rolę odgrywa przestrzeń.
70 DOM&WNĘTRZE maj 2007
066-073_konieczny_di#3EE0F.indd 70-71
25/3/10 16:26:22
Dom roku 2006
2
3
4
5
1. Salon (wysoki na dwie kondygnacje). W głębi, po prawej, jadalnia
2. Całkowicie przeszklony północno-zachodni narożnik
3. Aneks jadalniany przy kuchni
4. Część wspólna na piętrze
5. Łazienka na piętrze
1
72 DOM&WNĘTRZE maj 2007
066-073_konieczny_di#3EE0F.indd 72-73
25/3/10 16:34:55