TEORIA FAL ELLIOTTA - Dom Maklerski BZ WBK

TEORIA FAL ELLIOTTA
- szczegółowy opis tej metody analizy technicznej
WPROWADZENIE
Teoria fal Elliotta została opracowana w latach trzydziestych XX wieku przez Ralpha Nelsona Elliotta.
Ten amerykański księgowy obserwował i analizował zachowanie się cen akcji na nowojorskiej giełdzie.
Odkrył on, że ceny poruszają się w pewnych powtarzalnych schematach, przy czym układy
te różniły się w zakresie czasu i amplitudy zmian. Swoje przemyślenia opisał w książce The Wave
principle, konstruując tym samym zbiór zasad i reguł, według których poruszają się ceny na światowych
giełdach.
Punktem wyjścia w metodzie zastosowanej przez Ralpha N. Elliotta było zachowanie się cen,
co pozwoliło uwzględnić aspekt psychologiczny i emocje towarzyszące inwestowaniu na giełdzie.
Warto zwrócić uwagę na to, że większość metod analizy technicznej bazuje na informacjach
dotyczących przeszłych cen danego waloru – w ten sposób obliczane są średnie kroczące, oscylatory,
pivoty czy formacje świecowe. Na ich podstawie konstruowane są systemy inwestycyjne, które
zazwyczaj pokazują świetne, historyczne wyniki (charakteryzujące się albo ponadprzeciętną
skutecznością albo wyjątkowo wysoką stopą zwrotu). Tymczasem teoria fal Elliotta zakłada, że ceny
poruszają się w określonych układach falowych, które jednak różnią się od siebie. Innymi słowy historia
nie powtarza się w sposób dokładny, precyzyjny. To jedno zdanie wyjaśnia, dlaczego zdecydowana
większość „genialnych” systemów inwestycyjnych nie sprawdza się i sprawdzać się
w przyszłości nie będzie.
Najważniejsze zalety teorii fal Elliotta, jako narzędzia analizy technicznej, są następujące:
 opisuje wszystkie możliwe scenariusze zachowania się rynku (zawsze przedstawia
alternatywny wariant rozwoju sytuacji),
 pokazuje zachowanie się cen w różnych interwałach czasowych, od najdłuższego
do najkrótszego przedziału czasowego (nie pokazuje pojedynczego sygnału, a cały ruch cen),
 można ją stosować na wszystkich płynnych rynkach finansowych,
 nie dezaktualizuje się jako metoda analizy wykresów,
 w jasny i klarowny sposób wskazuje moment otwarcia pozycji, poziom zlecenia
zabezpieczającego (stop loss) oraz potencjalny zasięg fal (take profit).
PODSTAWOWY UKŁAD FALOWY (rys.1 )
Wyróżniamy dwa główne typy struktur falowych: impuls (1-2-3-4-5) i korektę (A-B-C), które razem
tworzą podstawowy układ falowy. Impuls zawsze zbudowany jest z pięciu fal, przy czym fale 1, 3 oraz
5 poruszają się w głównym kierunku ruchu (ruch wzrostowy w przypadku impulsu wzrostowego
lub ruch spadkowy w przypadku impulsu spadkowego). Natomiast fale 2 i 4 są „zakłóceniami”, które
poruszają się w kierunku przeciwnym do głównego ruchu (w przypadku korekty główny ruch dotyczy
fal A i C, a „zakłóceniem” jest fala B). Trzy podstawowe zasady dotyczące impulsu są następujące:
1. fala 2 nie może znieść całej fali 1 (nie może przebić początku fali 1),
2. fala 3 nie może być najkrótszą falą (w ruchu głównym, czyli spośród fal 1, 3 oraz 5),
3. fala 4 nie może najść na terytorium cenowe fali 1 (na rynkach wykorzystujących dźwignię
finansową należy patrzeć na zamknięcie świecy – nałożenie się knotów jest dopuszczalne).
Fale zgodne z głównym ruchem dzielą się na pięć podfal (1-3-5-A-C), z kolei „zakłócenia” zbudowane
są z trzech podfal (A-B-C). Fala 2 znosi najczęściej 61,8% fali 1, podczas gdy fala 4 kończy się najczęściej
na 38,2% zniesieniu fali 3 (bądź 23,6% zniesieniu w przypadku wydłużonej fali 3). Fale 2 i 4 powinny się
TEORIA FAL ELLIOTTA
- szczegółowy opis tej metody analizy technicznej
różnić czasem formowania, typem korekty, z której są zbudowane (prosta czy złożona, ostra czy płaska)
oraz wielkością zniesienia poprzedzającej fali.
Rys. 1. Podstawowy układ falowy.
5
3
1
B
A
4
C
2
Impuls wzrostowy
Korekta
Rys. 2. Podstawowy układ falowy, z podziałem na podfale oraz z wyszczególnieniem ruchu głównego
i „zakłóceń”.
5
v
3
v
iii
iv
1
v
b
iii
i
iv
ii
i
a
c
2
ii
a
ii
iii
b
i
c
4
iv
ii
a
iv
i
iii
v
A
Ruch główny
„Zakłócenia”
B
c
b
ii
iv
i
iii
v
C
TEORIA FAL ELLIOTTA
- szczegółowy opis tej metody analizy technicznej
PODSTAWOWE TYPY KOREKT
W teorii fal Elliotta wyróżniamy trzy podstawowe typy korekt: zygzaki, flaty (korekty płaskie) oraz
trójkąty. Podstawową różnicą pomiędzy zygzakiem a korektą płaską, jest kształt fali A. W zygzaku ma
ona postać pięciofalową (tak jak na Rys. 2.), natomiast w korekcie płaskiej jest ona zbudowana tylko z
trzech podfal. Fala B w obu przypadkach musi składać się z trzech podfal, natomiast fala C może być
wyłącznie „piątką”. Druga istotna kwestia to głębokość, na jaką fala B znosi falę A. Teoretycznie w
przypadku zygzaka fala B może maksymalnie znieść 88,6% fali A, choć najczęściej jest to 61,8%,
natomiast w przypadku korekty typu flat, fala B musi znieść powyżej 90% fali A. Poniżej przedstawione
są graficzne podstawowe cechy opisanych struktur korekcyjnych.
ZYGZAK
FLAT (korekta płaska)
ii
iv
i
iii
v
A
61,8%
B
c
a
b
b
ii
a
iv
iii
min. 90,0%
ii
iv
i
a
i
B
c
c
A
b
iii
v
C
v
C
Trudności w analizie zaprezentowanych powyżej struktur pojawiają się wtedy, gdy przybierają one
postać korekt nieregularnych. W obu tych przypadkach mogą pojawić się struktury niedociągnięte
(obcięte), wydłużone lub pędzące („running”). Poza korektą typu zygzak i korektą płaską wyróżniamy
trójkąty, które w impulsie mogą kształtować się wyłącznie w fali 4. Ponadto trójkąt może kształtować
się w fali B, bądź jako część korekty złożonej. Trójkąt zbudowany jest z pięciu fal, z których każda musi
być sekwencją trójfalową – zygzakiem lub kombinacją zygzaków (a-b-c-d-e). W klasycznym,
zwężającym się, trójkącie (contracting triangle), ramiona trójkąta nie mogą wznosić się lub opadać.
Podfala c nie może przebić miejsca zakończenia podfali a, zaś podfala d nie może przebić miejsca
zakończenia podfali b. Podfala e również nie może przebić końca podfali c. Poniżej zaprezentowano
schemat trójkąta w impulsie wzrostowym:
TEORIA FAL ELLIOTTA
- szczegółowy opis tej metody analizy technicznej
b
TRÓJKĄT
d
c
a
KOREKTY ZŁOŻONE
e
Opisane powyżej korekty proste mogą łączyć się ze sobą w bardziej złożone struktury – tzw. korekty
złożone. W takim przypadku każda korekta prosta tworzy jedną falę złożoną (W,Y lub Z). Fale te są
rozdzielone „zakłóceniami”, którymi przeważnie jest zygzak (fala X). Cechą charakterystyczną korekt
złożonych jest głębokie zniesienie fali ruchu głównego przez falę X, które najczęściej wynosi 70%
poprzedzającego ruchu. W korekcie złożonej typu W-X-Y-X-Z druga fala X nie może przekroczyć swoim
zasięgiem pierwszej fali X. W większości przypadków fala Y przebija koniec fali W, natomiast fala Z
przebija koniec fali Y (wyjątki: trójkąty i korekty nieregularne).
Rys. 3. Złożona korekta typu W-X-Y (zygzak-zygzak-flat).
b
X
b
a
c
W
a
c
Y
TEORIA FAL ELLIOTTA
- szczegółowy opis tej metody analizy technicznej
Rys. 4. Złożona korekta typu W-X-Y-X-Z (zygzak-zygzak-flat-zygzak-trójkąt).
b
X
a
c
W
b
X
b
d
a
c
a
c
Y
e
Z
LICZBY FIBONACCIEGO
Nieodłącznym elementem teorii fal Elliotta są liczby Fibonacciego. Opisywana metoda analizy
wykresów wykorzystuje zarówno zniesienia wewnętrzne, jak i proporcje pomiędzy wybranymi falami.
Poniżej przedstawione zostały główne zależności zachodzące pomiędzy poszczególnymi falami.
Rys. 5. Zniesienia wewnętrzne oraz proporcje falowe w impulsie.
5
5
3
3
4
1
4
2
23,6%
38,2%
1
61,8%
2
Fala 2 znosi najczęściej 61,8% (lub więcej) fali 1, jeżeli układ korekcyjny a-b-c zniósł 38,2% fali 1 to
należy traktować go jako część większej korekty (W-X-Y). Fala 4 znosi najczęściej 38,2% fali 3.
W sytuacji, gdy fala 3 jest wydłużona, to najpopularniejszym zniesieniem dla fali 4 jest 23,6%. Jeżeli
fala 4 znosi powyżej 61,8% fali 3 to należy się zastanowić nad możliwym odwróceniem trendu lub
innym oznaczeniem fal. W przypadku wydłużonej fali 3, fala 1 i fala 5 powinny być równe (ewentualnie
fala 5 może mieć 61,8% lub 161,8% długości fali 1).
TEORIA FAL ELLIOTTA
- szczegółowy opis tej metody analizy technicznej
Rys. 6. Zniesienia wewnętrzne oraz proporcje falowe w korekcie (zygzak) w trendzie spadkowym.
C
A
B
61,8%
Opracowanie
Marcin Działek, doradca inwestycyjny nr 402
Analityk techniczny
Dom Maklerski BZ WBK
Bibliografia:
1. Neely G., Hall E. Mastering Elliott wave, Windsor Books, rok wydania 1990.
2. Pretcher R., Frost A., Elliott wave principle: key to market behavior, John Wiley & Sons Ltd., rok
wydania 1999.
Informacje i opinie zawarte w niniejszym opracowaniu zostały zebrane lub opracowane przez Dom Maklerski BZ
WBK („Dom Maklerski”) na podstawie źródeł uznawanych za wiarygodne, aczkolwiek Dom Maklerski nie
gwarantuje ich dokładności lub kompletności. Niniejsze opracowanie i zawarte w nim treści są wyrazem wiedzy
oraz poglądów autorów i nie powinny być inaczej interpretowane. Dom Maklerski nie ponosi odpowiedzialności
za szkody poniesione w wyniku decyzji podjętych na postawie informacji i opinii zawartych w niniejszym
opracowaniu. Powielanie bądź publikowanie niniejszego opracowania lub jego części bez pisemnej zgody Domu
Maklerskiego BZ WBK jest zabronione.