MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ

MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ
DEPARTAMENT PRASOWO - INFORMACYJNY
Al. Niepodległości 218, 00-911 Warszawa,
tel. +48 22 (6)840 212, fax: +48 22 (6)840 224 [email protected]
Procedura pozyskania kierowanych pocisków rakietowych dalekiego zasięgu klasy powietrzeziemia, przeprowadzona zgodnie z obowiązującymi w resorcie obrony narodowej regulacjami
prawnymi, rozpoczęła się na początku 2013 r. Trwająca ponad 12 miesięcy faza analitycznokoncepcyjna wykazała, iż optymalnym rozwiązaniem jest zakup pocisków AGM-158A
JASSM. Podkreślić należy, że analizie poddano także inne kierowane pociski lotnicze
dalekiego zasięgu, w tym m.in. europejskie Storm Shadow i KEPD 350.
Pozyskanie pocisku JASSM od rządu USA oraz powiązane z tym zmodernizowanie
oprogramowania OFP samolotów wielozadaniowych F-16 wymagało wdrożenia procedury
udzielenia zamówienia w trybie i na warunkach programu Foreign Military Sales.
Postępowanie prowadzone było przez Inspektorat Uzbrojenia, przy współudziale
przedstawicieli Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych.
Aby rząd Stanów Zjednoczonych mógł sprzedać pociski JASSM innemu państwu, konieczna
jest odpowiednia zgoda Kongresu USA. Strona polska uzyskała taką zgodę w dniu 2
października br. Warto zaznaczyć, że obecnie pozwolenie na zakup tego systemu uzbrojenia
uzyskały – oprócz Polski − tylko dwa kraje: Australia i Finlandia.
W ramach trwającej procedury odbyło się kilka spotkań przedstawicieli Inspektoratu
Uzbrojenia z reprezentantami strony amerykańskiej. Ich celem było uzgodnienie zakresu,
warunków i wartości umowy. W rezultacie zawarto korzystny z punktu widzenia Sił
Zbrojnych RP kontrakt wartości około 250 mln USD. Obejmuje on nie tylko pozyskanie
pocisków, ale również modernizację oprogramowania samolotów wielozadaniowych F-16 i
wybranych systemów pokładowych.
Harmonogram realizacji umowy przewiduje, iż w latach 2015-2016 będą prowadzone w
Stanach Zjednoczonych prace mające na celu zintegrowanie nowego oprogramowania z
„polskimi” samolotami F-16. Zwieńczeniem tego procesu będą próbne loty, odbywające się w
naturalnych warunkach.
Instalowanie zestawów modernizacyjnych i nowego oprogramowania na naszych samolotach
rozpocznie się w drugiej połowie 2016 r. Podkreślić należy, że proces ten odbywać się będzie
w Polsce, w bazach Sił Powietrznych.
Także w drugiej połowie 2016 r. otrzymamy pierwszą partię zakupionych pocisków, co
umożliwi Siłom Zbrojnych RP osiągnięcie tzw. wstępnej gotowości operacyjnej w pierwszej
połowie 2017 r.
Pozyskanie pocisków JASSM oznacza dla Polski wzmocnienie jej potencjału odstraszania, a
tym samym zwiększenie możliwości obronnych. „Polskie Kły” − to strategiczny program
odstraszania, oparty na wykorzystaniu konkretnych systemów bojowych i rodzajów wojsk.
W zakresie wyposażenia Sił Zbrojnych RP za elementy tego programu należy uznać broń
dalekiego zasięgu, zdolną do skutecznego rażenia celów na odległych tyłach wojsk
przeciwnika. Chodzi o pociski manewrujące, mogące niszczyć krytyczną infrastrukturę
przeciwnika, a przede wszystkim będące w stanie przedrzeć się nawet przez silną obronę
przeciwlotniczą, wyposażoną w zaawansowane systemy wykrywania i śledzenia.
1
AGM-158A JASSM to poddźwiękowy pocisk manewrujący, wyposażony w rozkładane w
locie małe skrzydła. Na cel, w który trafia z dokładnością do 2,5 m, naprowadza go specjalny
system inercyjno-satelitarny, przy czym w końcowej fazie lotu pocisk korzysta z głowicy
termowizyjnej. Może atakować obiekty stacjonarne i mobilne. Głowica bojowa o wysokim
współczynniku przebijalności zawiera około 450 kg specjalnego ładunku wybuchowego.
Współczesne pociski tego typu zostały zintegrowane z systemami sterowania uzbrojeniem
samolotów USAF B-1, B-2, B-52, F-15E, F/A-18A/B i przede wszystkim F-16. To właśnie
ten argument okazał się kluczowy i przesądził o wyborze pocisków JASSM dla „polskich” F16. Pozwoli to znacząco ograniczyć koszty i skrócić czas trwania prac integracyjnych.
Nie mniej ważnym elementem umowy jest kompleksowa modernizacja oprogramowania
samolotów F-16.
W chwili obecnej „polskie” samoloty wielozadaniowe F-16 posiadają oprogramowanie
oznaczone jako Tape: 4.3. W momencie dostarczenia tych samolotów na wyposażenie Sił
Zbrojnych RP było to najnowocześniejsze oprogramowanie zainstalowane na tego typu
statkach powietrznych. Rozwój współczesnych systemów uzbrojenia, wykorzystujących coraz
to nowsze rozwiązania technologiczne, wymusza konieczność systematycznego
modernizowania operacyjnego oprogramowania samolotów.
Niniejsza umowa przewiduje zmianę obecnego oprogramowania i zastąpienia go jego
najnowszą wersją, oznaczoną jako Tape: 6.5., które pozwoli nie tylko skutecznie
wykorzystać pociski JASSM, ale także stworzy możliwość użycia innych nowych systemów
uzbrojenia.
Ponadto zakres modernizacji oprogramowania obejmuje min: system wymiany danych,
system swój-obcy, system symulacji bojowej, systemu walki radioelektronicznej.
Umowa przewiduje także przeszkolenie personelu − zarówno latającego, jak i technicznego −
w zakresie eksploatacji pocisków JASSM oraz nowego oprogramowania samolotów.
* **
Historia pocisku JASSM sięga roku 1996, kiedy to z propozycją opracowania wstępnych
projektów, tj. zbudowania makiety pocisku i zainicjowania prac projektowych, zwrócono się
do dwóch amerykańskich firm zbrojeniowych: Lockheed Martin i McDonnell Douglas. W
listopadzie 1998 roku firma Lockheed Martin uzyskała kontrakt na opracowanie docelowego
produktu i uruchomienie produkcji pocisków. Pierwsze próby pocisku w locie
przeprowadzono w 1999 roku, a jeszcze przed jego końcem pocisk wykonał samodzielny lot z
użyciem własnego napędu.
W 2001 roku pocisk przetestowano w pierwszym locie o pełnym profilu bojowym,
symulującym atak. Podczas próby, mającej miejsce 3 maja, pocisk uderzył w specjalnie do
tego celu zbudowany bunkier; chodziło o sprawdzenie penetracyjnych możliwości głowicy
bojowej. 24 sierpnia tego samego roku po raz pierwszy dokonano odpalenia pocisku z
samolotu F/A-18E/F, należącego do Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych. Lot z 20
listopada 2001 roku miał sprawdzić maksymalne możliwości pocisku. Wreszcie 15 grudnia
2001 roku przeprowadzono szóstą próbę, a cztery dni później Departament Obrony Stanów
Zjednoczonych podpisał z firmą Lockheed Martin umowę o rozpoczęciu produkcji
małoseryjnej. Faza prób operacyjnych pocisku rozpoczęła się w 2002 roku, a w październiku
2003 roku pocisk AGM-158 został ostatecznie dopuszczony do użycia.
2