INFORMACJA O SPOSOBIE POSTĘPOWANIA Z PRÓBKĄ

Załącznik Z-04//P-02/AAS
Wydanie 3 z dnia 09.05.2012
Strona 1/7
INFORMACJA O SPOSOBIE POSTĘPOWANIA Z PRÓBKĄ PRZEZNACZONĄ DO
BADAŃ W LABORATORIUM
1. Wielkość próbki:
a. Przygotować reprezentatywną próbkę produktu tzn. taką, która odzwierciedla stan
całego badanego produktu
b. Próbki naleŜy dostarczyć do laboratorium w opisanych, nieuszkodzonych
opakowaniach jednostkowych lub opakowaniach przeznaczonych do kontaktu z
Ŝywnością. Opis powinien zawierać co najmniej pełną nazwę próbki
c. Wielkość próbek dostarczonych do badań uzaleŜniona jest od rodzaju badanego
materiału i zlecanych analiz i powinna wynosić:
- dla próbek stałych od 50,0 do 500,0 g
- dla próbek ciekłych od 50,0 do 500,0 ml
2. Przyjęcie mineralizatu do badań:
a. W zaleŜności od rodzaju próbki mineralizat naleŜy przygotować zgodnie z Normą
PN-EN 13804:2003 lub z PN-EN 13805:2003.
b. Końcowe stęŜenie kwasu azotowego w próbce powinno wynosić ok. 2M.
Mineralizat powinien być klarowny i nie zawierać niedopalonych cząstek.
c. Objętość przekazanego do badań mineralizatu powinna zapewnić moŜliwość
wykonania wszystkich oznaczeń.
d. Próbki naleŜy dostarczyć do laboratorium w opisanych, nieuszkodzonych,
szczelnie zamkniętych opakowaniach. Opis powinien zawierać co najmniej pełną
nazwę próbki.
W przypadku wątpliwości o sposobie pobrania próbki lub przygotowania mineralizatu
prosimy o kontakt telefoniczny pod numerem 71/3201003.
3. Warunki transportu:
Zaleca się aby próbki dostarczone do Laboratorium były transportowane w następujących
temperaturach:
- produkty trwałe: temperatura pokojowa (poniŜej 40 ºC)
- produkty mroŜone: poniŜej -15 ºC
- inne produkty (produkty nietrwałe w temperaturze pokojowej): 1 - 8ºC
- mineralizaty: temperatura pokojowa (poniŜej 40 ºC)
4. Próbki z dołączonym zleceniem badań (do pobrania ze strony internetowej) przyjmowane
są w dni robocze w godzinach od 8.00 do 14.00 w siedzibie Laboratorium. Odpowiednio
zabezpieczone próby moŜna przesłać pocztą lub kurierem.
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu,
Katedra śywienia Człowieka, Laboratorium Badawcze Spektrometrii Absorpcji Atomowej
ul. Norwida 25, 50-375 Wrocław, tel./fax 71/3201003
Załącznik Z-04//P-02/AAS
Wydanie 3 z dnia 09.05.2012
Strona 2/7
UZUPEŁNIENIE
Opis próbek pierwotnych i minimalna wielkość próbek laboratoryjnych (na podstawie Dz. U. nr
207, poz. 1502 z dnia 9 listopada 2007 r.)
Mięso i drób — opis próbek pierwotnych i minimalna wielkość próbek laboratoryjnych
1
Klasyfikacja produktu
Przykłady
Rodzaj pobieranej próbki
pierwotnej
2
3
4
Minimalna
wielkość kaŜdej z
próbek
laboratoryjnych
5
Pierwotne środki spoŜywcze pochodzenia zwierzęcego
1.
Mięso ssaków
DuŜe ssaki, całe albo
1.1. półtusze, zwykle s 10
kg
Bydło, owce, świnie
Cała przepona lub jej część,
jeśli to konieczne, łącznie z
mięśniami karku
0,5 kg
1.2. Małe ssaki, całe tusze
Króliki
Całe tusze lub tylne ćwiartki
0,5 kg po
usunięciu skóry i
kości
Części mięsa ssaków,
luzem (świeŜe,
1.3. schłodzone,
zamroŜone),
paczkowane lub inne
Ćwiartki, kawałki, steki Całe jednostki albo części
itp.
większej jednostki
Części mięsa ssaków
1.4.
zamroŜone w blokach
Ćwiartki,
kawałki
2.
0,5 kg po
usunięciu kości
ZamroŜone przekroje wycięte z
pojemnika albo całe (lub porcje)
poszczególnych części mięsa
0,5 kg po
usunięciu kości
Nerki, tłuszcz brzuszny lub
podskórny pobrany od jednego
zwierzęcia
0,5 kg
Tłuszcz brzuszny lub podskórny od
jednego lub większej liczby zwierząt
0,5 kg
Widoczny tłuszcz, wycięty z
jednostki(ek)
0,5 kg
Albo cała(e) jednostka(i) lub porcje
całej jednostki lub jednostek w
przypadkach, kiedy tłuszcz nie jest
moŜliwy do wycięcia
2 kg
Jednostki pobrane przyrządem do
pobierania próbek z co najmniej
trzech miejsc
0,5 kg
Tłuszcz ssaków, w tym tłuszcz mięsa
DuŜe ssaki podczas
uboju, całe lub
2.1.
półtusze, zwykle a 10
kg
Bydło, owce,
świnie
Małe ssaki podczas
2.2. uboju, całe lub
półtusze, <10kg
2.3. Części mięsa ssaków
2.4.
Tkanka tłuszczowa
ssaków luzem
3.
Podroby
Nogi, kawałki,
steki
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu,
Katedra śywienia Człowieka, Laboratorium Badawcze Spektrometrii Absorpcji Atomowej
ul. Norwida 25, 50-375 Wrocław, tel./fax 71/3201003
Załącznik Z-04//P-02/AAS
Wydanie 3 z dnia 09.05.2012
Strona 3/7
Wątroby ssaków,
3.1. świeŜe, schłodzone,
zamroŜone
Cała(e) wątroba(y) lub części
wątroby
0,4 kg
Nerki ssaków, świeŜe,
3.2. schłodzone,
zamroŜone
Jedna lub obie nerki od jednego lub
większej liczby zwierząt
0,2 kg
Serca ssaków, świeŜe,
3.3 schłodzone,
zamroŜone
Całe serce(a) lub, jeśli duŜe, część
komory
0,4 kg
Inne części ssaków,
3.4. świeŜe, schłodzone,
zamroŜone
Część albo cała jednostka od jednego
lub większej liczby zwierząt albo
0,5 kg
przekroje pobrane z zamroŜonego
produktu
4.
Mięso drobiu
Indyki, gęsi,
koguty, kapłony i
kaczki
Uda, nogi i inne ciemne
mięso
0,5 kg po
usunięciu skóry i
kości
Kury, perliczki,
małe kurczaki
Uda, nogi i inne ciemne
mięso od co najmniej trzech
ptaków
0,5 kg po
usunięciu skóry i
kości
4.3. Małe ptaki < 500 g
Przepiórki, gołębie
Tusze od co najmniej sześciu
ptaków
0,2 kg tkanki
mięśniowej
Części ptaków świeŜe,
schłodzone, zamroŜone,
4.4.
pakowane w hurcie lub
detalu
Nogi, ćwiartki,
piersi i skrzydełka
Opakowane jednostki lub
poszczególne jednostki
0,5 kg po
usunięciu skóry i
kości
Jednostki pobrane z tłuszczu
brzusznego od co najmniej 3
ptaków
0,5 kg
Widoczny tłuszcz, wycięty z
jednostki(ek)
0,5 kg
Albo cała(e) jednostka(i) lub
porcje całej jednostki lub
jednostek w przypadkach,
kiedy tłuszcz nie jest
moŜliwy do wycięcia
2 kg
Jednostki pobrane
przyrządem do pobierania
próbek z co najmniej trzech
miejsc
0,5 kg
Jednostki pobrane od co
najmniej sześciu ptaków lub
przekrój pobrany z
0,2 kg
4.1. DuŜe ptaki > 2 kg
4.2.
Ptaki średniej wielkości
500 g—2 kg
5.
Tłuszcz drobiu, w tym tłuszcz mięsa
5.1.
Ptaki podczas uboju, całe
albo części tuszy
5.2. Części mięsa ptaków
5.3.
Tkanka tłuszczowa ptaków
luzem
6.
Podroby ptaków
Jadalne podroby ptaków, z
6.1. wyjątkiem tłuszczu wątrób
kaczek, gęsi i podobnych
Kurczaki, indyki
Nogi, piersi,
mięśnie
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu,
Katedra śywienia Człowieka, Laboratorium Badawcze Spektrometrii Absorpcji Atomowej
ul. Norwida 25, 50-375 Wrocław, tel./fax 71/3201003
Załącznik Z-04//P-02/AAS
Wydanie 3 z dnia 09.05.2012
Strona 4/7
produktów o znacznej
wartości
opakowania
Tłuszcz wątroby gęsi i
kaczek oraz podobne
6.2.
produkty o znacznej
wartości
Jednostki pobrane od jednego
0,05 kg
ptaka lub opakowania
Przetworzone środki spoŜywcze pochodzenia zwierzęcego
Przetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego, mięso suszone.
Jadalne produkty pochodzenia zwierzęcego, przetworzony tłuszcz zwierząt, w tym tłuszcz oddzielony
lub wyekstrahowany.
7.
śywność przetworzona (jeden składnik) pochodzenia zwierzęcego, zwykle wstępnie pakowana i
gotowa do spoŜycia po gotowaniu lub bez gotowania, zawierająca (lub niezawierająca) składniki
dodawane w małych ilościach, takie jak substancje aromatyzujące, przyprawy itp.
śywność przetworzona (wieloskładnikowa) pochodzenia zwierzęcego, wieloskładnikowa Ŝywność
zawierająca składniki zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, o ile składnik(i)
pochodzenia zwierzęcego przewaŜa(ją).
Ssaki lub ptaki, rozdrobnione,
gotowane, puszkowane, suszone,
oddzielone lub produkty
7.1.
przetwarzane w inny sposób,
włączając produkty
wieloskładnikowe
Szynka,
kiełbasa,
mielona
wołowina,
pasta z
kurcząt
Opakowane jednostki albo
reprezentatywny przekrój z
0,5 kg lub 2 kg,
opakowania albo jednostki (w
jeśli zawartość
tym soki, jeśli występują)
tłuszczu < 5 %
pobrane za pomocą przyrządu
do pobierania próbek
Produkty pochodzenia roślinnego
1
Klasyfikacja produktu
Przykłady
Rodzaj pobieranej próbki
pierwotnej
Minimalna wielkość
kaŜdej z próbek
laboratoryjnych
2
3
4
5
Pierwotne środki spoŜywcze pochodzenia roślinnego
1.
Wszystkie świeŜe owoce Wszystkie świeŜe warzywa, w tym ziemniaki i buraki cukrowe, z
wyłączeniem ziół
ŚwieŜe produkty o małych
Jagody, groszek,
1.1. rozmiarach, jednostki < 25
oliwki
g
Całe jednostki lub
opakowania albo jednostki
pobrane za pomocą
przyrządu do pobierania
próbek
1 kg
ŚwieŜe produkty o
średnich rozmiarach,
1.2.
jednostki na ogół od 25 g
do 250 g
Całe jednostki
1kg (co najmniej 10
jednostek)
Cała(e) jednostka(i)
2 kg (co najmniej 5
Jabłka,
pomarańcze
1.3. ŚwieŜe produkty o duŜych Kapusta, ogórki,
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu,
Katedra śywienia Człowieka, Laboratorium Badawcze Spektrometrii Absorpcji Atomowej
ul. Norwida 25, 50-375 Wrocław, tel./fax 71/3201003
Załącznik Z-04//P-02/AAS
Wydanie 3 z dnia 09.05.2012
Strona 5/7
2.
rozmiarach, jednostki na
ogół >250g
winogrona (w
gronach)
Strączkowe
Fasola, suszona;
groch, suszony
1 kg
Ziarno zbóŜ
RyŜ, pszenica
1 kg
1 kg
Orzechy z drzew
Z wyjątkiem
orzechów
kokosowych
Orzechy
kokosowe
5 jednostek
Nasiona roślin oleistych
Orzechy
arachidowe
0,5 kg
Nasiona do napojów i
słodyczy
Nasiona kawy
0,5 kg
ŚwieŜa nać
pietruszki
Zioła
jednostek)
Całe jednostki
Inne, świeŜe
3.
0,5 kg
0,2 kg
(W przypadku ziół suszonych, patrz pkt 4)
Przyprawy
Suszone
Cała jednostka lub pobrane
za pomocą przyrządu do
pobierania próbek
0,1 kg
śywność przetworzona pochodzenia roślinnego
Przetworzone środki spoŜywcze pochodzenia roślinnego, suszone owoce, warzywa, zioła, chmiel,
zmielone produkty zboŜowe.
Produkty pochodzenia roślinnego, herbaty, herbaty ziołowe, oleje roślinne, soki i róŜnorodne
produkty, np. przetwarzane oliwki i pulpa z owoców cytrusowych.
4.
śywność przetworzona (jeden składnik) pochodzenia roślinnego, zwykle wstępnie pakowana i
przeznaczona do spoŜycia po lub bez obróbki termicznej, zawierająca (lub niezawierająca) składniki
dodawane w małych ilościach, takie jak substancje aromatyzujące, przyprawy itp.
śywność przetworzona (wieloskładnikowa) pochodzenia roślinnego, w tym wieloskładnikowa
Ŝywność zawierająca składniki pochodzenia zwierzęcego, o ile składnik(i) pochodzenia roślinnego
przewaŜa(ją), pieczywo i inne gotowane produkty zboŜowe.
Produkty o znacznej
4.1.
wartości materialnej
Opakowania lub jednostki
pobrane za pomocą
przyrządu do pobierania
próbek
0,1 kg*
Pakowane jednostki albo
jednostki pobrane za
pomocą przyrządu do
pobierania próbek
0,2 kg
State produkty w małych
ilościach luzem lub w
4.2.
nieduŜych opakowaniach
zbiorczych
Chmiel, herbata,
herbata ziołowa
4.3. Inne stałe produkty
Pieczywo, mąka, Opakowania lub inne całe
0,5 kg
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu,
Katedra śywienia Człowieka, Laboratorium Badawcze Spektrometrii Absorpcji Atomowej
ul. Norwida 25, 50-375 Wrocław, tel./fax 71/3201003
Załącznik Z-04//P-02/AAS
Wydanie 3 z dnia 09.05.2012
Strona 6/7
suszone owoce
Oleje roślinne,
soki
4.4. Produkty płynne
jednostki albo jednostki
pobrane za pomocą
przyrządu do pobierania
próbek
Pakowane jednostki albo
jednostki pobrane za
pomocą przyrządu do
pobierania próbek
0,5 I lub 0,5 kg
W przypadku produktów o wyjątkowo duŜej wartości materialnej dopuszcza się pobranie mniejszej
próbki.
Jaja i przetwory mleczne
1
Klasyfikacja produktu
Przykłady
Rodzaj pobieranej
próbki pierwotnej
Minimalna
wielkość kaŜdej z
próbek
laboratoryjnych
2
3
4
5
Pierwotne środki spoŜywcze pochodzenia zwierzęcego
1.
Jaja drobiu
1.1.
Jaja, z wyjątkiem jaj
przepiórek i podobnych
Całe jaja
12 całych jaj
kurzych, 6 całych
jaj gęsi lub kaczek
1.2.
Jaja przepiórek i
podobne
Całe jaja
24 całe jaja
Wyroby mleczne
Całe jednostki albo
jednostki pobrane za
pomocą przyrządu do
pobierania próbek
0,5 I
2.
Przetwarzane środki spoŜywcze pochodzenia zwierzęcego
Przetworzone środki spoŜywcze pochodzenia zwierzęcego, przetworzone przetwory mleczne, np.
mleko odtłuszczone, mleko odparowane, mleko w proszku.
Jadalne produkty pochodzenia zwierzęcego, tłuszcz mleka, produkty pochodne, np. masło, tłuszcz
masła, śmietana, śmietana sproszkowana, kazeina itp.
3.
śywność przetworzona pochodzenia zwierzęcego (jeden składnik), przetwarzane produkty mleczne,
np. jogurt, sery.
śywność przetworzona pochodzenia zwierzęcego (wieloskładnikowa), przetwarzane przetwory
mleczne zawierające składniki pochodzenia roślinnego, w których przewaŜa(ją) sktadnik(i)
pochodzenia zwierzęcego, np. przetwarzane wyroby z sera, jogurt z dodatkami, mleko zagęszczone
słodzone.
3.1.
Płynne mleko, mleko w
Opakowane jednostki
0,5 l (płynne) lub
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu,
Katedra śywienia Człowieka, Laboratorium Badawcze Spektrometrii Absorpcji Atomowej
ul. Norwida 25, 50-375 Wrocław, tel./fax 71/3201003
Załącznik Z-04//P-02/AAS
Wydanie 3 z dnia 09.05.2012
Strona 7/7
proszku, mleko i
śmietana odparowane,
lody zawierające
produkty mleczne,
śmietana, jogurty
albo jednostki pobrane 0,5 kg (stałe)
za pomocą przyrządu do
pobierania próbek
a) przed pobraniem próbki odparowane mleko i odparowaną śmietanę w opakowaniach zbiorczych
naleŜy dokładnie wymieszać, zeskrobując materiał przylegający do ścian i dna pojemnika, dobrze
mieszając całość; naleŜy pobrać 2—3 litry płynu i ponownie zamieszać przed wyodrębnieniem
próbki laboratoryjnej,
b) mleko w proszku w opakowaniach zbiorczych naleŜy pobierać z zachowaniem warunków
aseptycznych, równomiernie przemieszczając suchą sondę do pobierania próbek w produkcie,
c) śmietanę w opakowaniach zbiorczych naleŜy dokładnie wymieszać tłokiem przed pobraniem
próbki, unikając jej ubijania.
3.2. Masło i tłuszcz masła
Masło, niskotłuszczowe
produkty do smarowania
zawierające bezwodny
tłuszcz masła, tłuszcz
mleka, bezwodny tłuszcz
mleka
Całe jednostki lub ich
części w opakowaniach
albo jednostki pobrane 0,2 kg lub 0,2 I
za pomocą przyrządu do
pobierania próbek
Sery, w tym sery przetwarzane dojrzewające
Jednostki 0,3 kg lub większe
3.3.
Całe jednostki albo części jednostek odcięte za pomocą
przyrządu do pobierania próbek
Jednostki < 0,3 kg
0,5
kg
0,3
kg
Uwaga: Próbki z serów o podstawie w kształcie koła naleŜy pobierać, dokonując dwóch cięć od
środka wzdłuŜ promienia. Próbkę serów o podstawie w kształcie prostokąta naleŜy pobierać,
dokonując dwóch cięć równoległych do krawędzi.
3.4.
Płynne, zamroŜone lub suszone
produkty z jaj
Jednostki naleŜy pobierać w sposób aseptyczny za
pomocą przyrządu do pobierania próbek
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu,
Katedra śywienia Człowieka, Laboratorium Badawcze Spektrometrii Absorpcji Atomowej
ul. Norwida 25, 50-375 Wrocław, tel./fax 71/3201003
0,5
kg