Otoczenie konkurencyjne
Transkrypt
Otoczenie konkurencyjne
Otoczenie organizacji Rodzaje otoczenia przedsiębiorstwa: •makrootoczenie •mezootoczenie •otoczenie konkurencyjne Makrootoczenie jest to zespół warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa wynikający z tego, że działa ono w określonym kraju i regionie. Czynniki te nie mają swej specyfiki w odniesieniu do konkretnego przedsiębiorstwa, ale odnoszą się one do wszystkich podmiotów gospodarczych działających na danym rynku. Tworzą w pewien sposób ogólne ramy działalności, na tle których zachodzą pochodne zjawiska ważne dla funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa Obszary analizy makrootoczenia •otoczenie demograficzne: wielkość i struktura ludności, tempo jej przyrostu •otoczenie polityczno-prawne: polityka i porządek prawny kształtowany przez państwo (prawo gospodarcze, prawo pracy, prawo cywilne), partie polityczne, związki zawodowe i inne grupy nacisku, stabilizacja polityczna •otoczenie ekonomiczne: polityka gospodarcza państwa (polityka monetarna, fiskalna i celna, kursy walut), koniunktura ekonomiczna, poziom i tempo rozwoju społeczno-gospodarczego, organizacja rynku •otoczenie społeczno-kulturowe: świadomość, zwyczaje konsumpcyjne społeczeństwa, zróżnicowania kulturowe, normy etyczne i moralne, wartości, religia, tradycja i związki między nimi; •otoczenie przyrodnicze (naturalne): stan środowiska naturalnego, klimat, ukształtowanie terenu, zasoby naturalne •otoczenie technologiczne: postęp techniczny, rozwój nowych technologii, wydatki na badania, dostęp do technologii i koszt jej pozyskania, stopień opanowania przez podmioty gospodarcze nowych rozwiązań technologicznych i ich wpływ na środowisko naturalne •otoczenie międzynarodowe: organizacje międzynarodowe (udział i znaczenie w strukturach), konkurencja lub kooperacja w wymiarze międzynarodowym, położenie geopolityczne. Mezootoczenie jest to pośrednia warstwa pomiędzy makro- i mikrootoczeniem (otoczeniem konkurencyjnym), w której występuje przenoszenie się wpływów makrootoczenia na mikrootoczenie przedsiębiorstwa Ujęcie podmiotowe mezootoczenia • terenowe oddziały sądów, urzędów podatkowych, jednostki władzy administracji rządowej i terenowej oraz różnego typu podmioty usługowe i instytucje wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej. Ujęcie przedmiotowe mezootoczenia • lokalne aspekty makrootoczenia np.: lokalny rynek pracy, lokalne podatki oraz dochody ludności zamieszkującej dany region. Wpływ mezootoczenia jest bardzo ważny zwłaszcza dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw, gdyż zasięg ich działania jest najczęściej lokalny lub regionalny. Otoczenie konkurencyjne określa warunki funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa w danym sektorze czy segmencie rynku. Na otoczenie konkurencyjne składają się wszystkie podmioty gospodarcze, które z przedsiębiorstwem bezpośrednio współpracują lub konkurują w procesie zaspokajania potrzeb konsumentów. Podmioty otoczenia konkurencyjnego przedsiębiorstwa Rodzaje powiązań między podmiotami w otoczeniu konkurencyjnym •stosunki przetargowe - powstają między podmiotami gospodarczymi a podmiotami, które współuczestniczą z nim w tworzeniu struktury instrumentów i działań marketingowych •stosunki konkurencyjne występują między przedsiębiorstwem a działającymi obok niego na rynku innymi przedsiębiorstwami Czynniki wpływające na możliwość pojawienia się potencjalnych (nowych) konkurentów • • • • • • • • • • atrakcyjność sektora wiek sektora bariery wejścia: ekonomika skali duże zróżnicowanie produktów istnienie efektów krzywej doświadczenia i uczenia się wysoki poziom technologiczny wymogi kapitałowe silne marki i lojalności odbiorców skłonności istniejących firm do ataku na nowych konkurentów • dostęp do zaopatrzenia i kanałów dystrybucji • polityka państwa i regulacje prawne Czynniki wpływające na siłę oddziaływania dostawców/odbiorców • • • • • • • • • • • stopnia koncentracji sektora dostawcy/odbiorcy walki konkurencyjnej w sektorze dostawców/klientów możliwości integracji wstecznej lub do przodu uzależnienia jakości produktu finalnego od jakości wyrobu dostawcy, znaczenie danego wyrobu dla procesu technologicznego (kluczowy, czy uzupełniający) niepowtarzalności wyrobu dostawcy/ produktu - pytanie o stopień standaryzacji produktów łatwości i kosztu zmiany dostawcy znaczenia dostaw/sprzedaży w kosztach znaczenia dostaw/sprzedaży w zyskach koszty zmiany dostawcy/odbiorcy Czynniki określające siłę oddziaływania substytutów •Znaczenie substytutów • ich istnienie tworzy ograniczenia cenowe, a więc przekłada się na poziom zysków • ich istnienie tworzy naturalną skłonność do porównań (który lepiej zaspokaja potrzeby) •Groźby pojawienia się substytutów zależą od: • wysokości barier wejścia i wyjścia • kosztów produktów i usług substytucyjnych, • kosztów przestawienia się nabywców na substytuty • atrakcyjności i wieku sektora • szybkości zmian technologii Intensywność rywalizacji z bezpośrednią konkurencją zależy od: • liczby konkurentów, ich zasobności i doświadczenia na rynku • struktury udziałów w rynku • wielkości rynku i tempa jego wzrostu • typowych strategii rynkowych • kosztów zamiany ponoszonych przez odbiorców przy przechodzeniu od jednego konkurenta do drugiego • ryzykowne gambity mogą przynieść wysokie wypłaty • kosztów wyjścia z branży Modele zachowań przedsiębiorstwa względem otoczenia • model stabilny - polegający na stosowaniu takich rozwiązań, które zapewniły sukces w przeszłości, nakierowany na utrzymanie dotychczasowych produktów rynków i technologii itp., • model reaktywny – pozwala na możliwość odejścia firmy od dotychczasowych rozwiązań, ale tylko wtedy, gdy odejście tylko w niewielkim stopniu różni się od doświadczeń z przeszłości, • model antycypacyjny – koncentruje się przede wszystkim na aktywnym przewidywaniu zagrożeń i możliwości, przy założeniu, że są one logicznym przedłużeniem dotychczasowego doświadczenia, • model eksploracyjny – polega na poszukiwaniu nowych kombinacji na podstawie zdobytych wcześniej doświadczeń, przy jednoczesnym wykorzystaniu nowych teorii, wyobrażeń i rozwiązań, • kreatywny – polega na poszukiwaniu zupełnie nowych pomysłów i rozwiązań, nowych rynków, potrzeb ludzkich i technologii. Działania adaptacyjne ze względu na kierunki i źródła zmian • kooperacja – nazywana także współdziałaniem polega na redukowaniu wieloznaczności otoczenia poprzez współpracę z innymi przedsiębiorstwami, dostawcami, odbiorcami i konkurentami, • dywersyfikacja – polega na rozszerzaniu sfery działalności firmy na inne rynki i produkty poza dotychczas obsługiwanym sektorem, poprzez wprowadzanie nowych produktów, metod, nowych dostawców i odbiorców, • integracja – polega na włączeniu do danej fazy procesu gospodarczego fazy poprzedzającej bądź następującej, lub obu faz jednocześnie, • modularyzacja – jest to zmiana organizacyjna przedsiębiorstwa polegająca na tworzeniu małych jednostek (modułów) uwzględniających specyfikę rozwiązywania powstających problemów