Edukacja i zabawa poprzez kontakt ze zwierzętami, jako metoda

Edukacja i zabawa poprzez kontakt ze zwierzętami, jako metoda

Justyna KLESZCZ14
Edukacja i zabawa poprzez kontakt ze zwierzętami, jako metoda kształtowania postaw
zrównoważonych wśród najmłodszych.
Education and play through contact with animals, as a method of developing sustainable
attitude among the youngsters.
Ekologiczne place zabaw powstały jako kolejny etap rozwoju formy zorganizowanej rekreacji
dzieci, placów zabaw i ogrodów miejskich dostępnych dla ogółu społeczeństwa. Ich geneza wiąże się z
jednej strony z pojawieniem się i ewolucją pojęcia rozwoju zrównoważonego, rozpropagowaniem
pojęcia ekologii i idei związanych z edukacją, bazujących na nim. Stwierdzenie jednak, że ekologiczne
place zabaw wywodzą się tylko i wyłącznie z nurtu architektury "eko", czyli projektowania
świadomego społecznie i środowiskowo byłoby znacznym spłycaniem problemu. Na powstanie nowej
formy placów ekologicznych, w tym miejsc wspólnej zabawy dzieci i zwierząt w miastach miały wpływ
doświadczenia znacznie wcześniejsze niż samo ogłoszenie konwencji w Rio de Janeiro. Należą do nich
m.in. II wojna światowa i tymczasowa architektura czasów wojennych, lecz również rozwój
psychologii poznawczej i świadomość procesu psychologicznego rozwoju człowieka w ciągu jego
życia. Należy zwrócić uwagę na wpływ, jaki na formę rekreacji najmłodszych miało także pojawienie
się i ugruntowanie interdyscyplinarnej nauki o relacji pomiędzy ludźmi a zwierzętami, czyli studia nad
relacjami ludzko - zwierzęcymi (Bakke M., 2011) wraz z rozwojem wiedzy o terapeutycznej roli
zwierząt wobec człowieka.
Jak wykazuje analiza, przez odpowiednie projektowanie przestrzeni możliwe jest świadome
kształtowanie
u
dzieci
postaw
ekologicznych,
oraz
zaszczepianie
wiedzy
o znaczeniu
zrównoważonego rozwoju dla poprawy jakości życia ludzi i szeroko pojętej edukacji humanitarnej.
14
dr inż. arch., adiunkt w Katedrze Architektury i Urbanistyki na Wydziale Budownictwa, Architektury
i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Doktorat obroniła w 2014 roku na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej pod opieką prof. dr arch.
Zbigniewa Bacia, temat rozprawy: "Zooterapia w przestrzeni miejskiej. Współistnienie ludzi i zwierząt.".
Zajmuje się badaniem przejawów obecności zwierząt w przestrzeni miejskiej w wymiarze architektonicznym
i urbanistycznym.
PhD, architect, assistant professor at a Department of Architecture and Urban Planning, Faculty of Civil
Engineering, Architecture and Environmental Engineering, University of Zielona Góra.
She was awarded the academic degree of doctor in 2014 at a Faculty of Architecture, Wrocław University of
Technology, under the academic auspices of Professor Zbigniew Bać. The topic of a dissertation was "Animal
therapy in urban space. The coexistence of humans and animals." She is doing a research on forms of animal
presence in urban structures in architectural and urban dimensions.
83
Ecological playscapes were created as an upper stage of development of children recreation
areas, playground and city communal urban gardens opened for public community. Their origin
is associated with the emergence and evolution of the term of sustainable development, propagation
of the notion of ecology and ideas connected with education, basing on aforementioned terms.
Nevertheless the statement that ecological playscapes take their origins only from eco - architecture,
that is the social and environmentally- conscious design would just be oversimplification
the problem. The emergence of new ecological playscapes with the form of playgrounds for children
and animals is tightly connected with the occurrences much before the conference in Rio de Janeiro.
There are: the Second World War and the temporary architecture of post - war time,
the development of cognitive psychology and the awareness of the process of human's lifetime
psychical development. The attention need to be pay to the influence of the establishment of
interdisciplinary field of knowledge about the human - animal studies, that is the relation between
humans and animals both with the therapeutic role animals on the forms of children recreation in
cities.
The analysis shows that development of ecological awareness among children and the role of
sustainable development for the quality of human's life can be developed throughout the proper
urban space design.
Słowa kluczowe: naturalne place zabaw, przygodowe place zabaw, deficyt natury, edukacja wspomagana
przez kontakt ze zwierzętami, zooterapia, przestrzeń międzygatunkowa, place zabaw ze zwierzętami,
architektura dla zwierząt
Keywords: natural playscapes, junk playgrounds, nature's deficiency, animal assisted education, animal
assisted therapy, poly - species architecture, animal - integrative playscapes, animal architekture
Bibliografia / References
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
Minquet J. M., Urban playground spaces, Instituto Monsa de Ediciones, Barcelona 2011.
Pawlikowska - Piechotka A., Przestrzeń rekreacji dziecka w mieście, Novae Res - Wydawnictwo
Innowacyjne, Gdynia 2011.
Sawyer J., Facilities planning for health, fitness, physical, activity, recreation and sport., Sagamore
Publishing, Urbana 2013.
Komorowska A., Plac zabaw bez zabawek, w: Zieleń miejska 4/2009, dostęp w wersji elektronicznej
http://e-czytelnia.abrys.pl/zielen-miejska/2009-4-407/sport-i-rekreacja-4046/plac-zabaw-bez-zabawek9745, (dostęp 31.05.2015).
Komorowska A., Wielki powrót do natury, w: Zieleń miejska 8/2009, dostęp w wersji elektronicznej
http://e-czytelnia.abrys.pl/zielen-miejska/2009-8-425/ksztaltowanie-przestrzeni-4257/wielki-powrot-donatury-10165, (dostęp 31.05.20150).
Komorowska A., Zwierzęta na placu zabaw,(dostęp 13.01.2015), tekst niepublikowany, udostępniony
dzięki uprzejmości Pracowni K.
Pracownia K., Przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach. Konsultacje architektoniczno - krajobrazowe.,
2014, str. 14, Dziecięca Akademia Przyrody „Kumak”, program dofinansowany z Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, http://pl.scribd.com/doc/237237476/Przyrodnicze-azyle-wmiejskich-przedszkolach, (dostęp 27.08.2015)
Bekke M., Studia nad zwierzętami: od aktywizmu do akademii i z powrotem?,
http://www.staff.amu.edu.pl/~ewa/Bakke,Studia%20nad%20zwierzetami.pdf, (dostęp 30.08.2015)
84
Edukacja i zabawa poprzez kontakt ze zwierzętami (...)
Education and play through contact with animals (...)
Justyna KLESZCZ
Strona tytułowa prezentacji
1
Front page of a presentation
Pierwsze koncepcje wyposażenia współczesnych placów zabaw.
2
First concepts of modern playground equipment.
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
85
Edukacja i zabawa poprzez kontakt ze zwierzętami (...)
Education and play through contact with animals (...)
Justyna KLESZCZ
Plac zabaw typu "rupieciarnia" autorstwa C. Sorensena w Emdrup z 1943r.
3
C. Sorensen's junk playground in Emdrup, 1943.
Idea placu zabaw typu playscape - Jester Park w stanie Iowa.
4
The idea of natural playscape - Jester Park, Iowa.
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
86
Edukacja i zabawa poprzez kontakt ze zwierzętami (...)
Education and play through contact with animals (...)
Justyna KLESZCZ
Definicja przestrzeni międzygatunkowej.
5
The definition of poly - species urban space.
Przykłady ośrodków zooterapiii na terenie Wrocławia.
6
Examples of animal therapy centers around city of Wrocław.
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
87
Edukacja i zabawa poprzez kontakt ze zwierzętami (...)
Education and play through contact with animals (...)
Justyna KLESZCZ
Definicja deficytu natury.
7
The definition of nature's deficiency.
Przykłady projektów i realizacji pracowni projektowej Pracownia K.
8
Examples of concept and realizations of design team Pracownia K.
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
88
Edukacja i zabawa poprzez kontakt ze zwierzętami (...)
Education and play through contact with animals (...)
Justyna KLESZCZ
Kozia Zagroda w Brennej, autorstwa Pracowni K.
9
The Goat Penn in Brenna, by Pracownia K.
Zielony Ogród Zwierząt przy Zielonym Przedszkolu nr 61 w Warszawie.
10
The Green Animal Garden in Green Kindergarten no. 61 in Warszawa.
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
89
Edukacja i zabawa poprzez kontakt ze zwierzętami (...)
Education and play through contact with animals (...)
Justyna KLESZCZ
Przykłady placów zabaw dla dzieci w ogrodach zoologicznych.
11
Examples of playgrounds in zoos.
Organizacja tras integracyjnych w miastach - Georgetown i Vancouver.
12
Organizing integrative trails in cities - Georgetown and Vancouver.
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
90
Edukacja i zabawa poprzez kontakt ze zwierzętami (...)
Education and play through contact with animals (...)
Justyna KLESZCZ
Heritage Bark Park, Stateline w stanie Nevada, USA. Projekt Ben Fish.
13
Heritage Bark Park, Stateline in Nevada, USA. Designed by Ben Fish.
Curtis Hixon Waterfront Dog Park w Tampa na Florydzie. Projekt Thomas Basley Associates.
14
Curtis Hixon Waterfornt Dog Park, Tampa, Florida, by Thomas Basley Ass.
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
91
Edukacja i zabawa poprzez kontakt ze zwierzętami (...)
Education and play through contact with animals (...)
Justyna KLESZCZ
Przykłady obecności zwierząt w strukturach miejskich.
15
Animals in urban areas - examples.
Wnioski końcowe.
16
Final conclusions.
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
92