Referat- Ustawa Prawo o Stowarzyszeniach 1i2

Transkrypt

Referat- Ustawa Prawo o Stowarzyszeniach 1i2
Referat
Ustawa o Stowarzyszeniach
Napisali
Zbigniew Bodziony
Bogusław Kostrzewski
Opole 2011r.
W Polsce prawo do swobodnego zrzeszania się jest jednym z podstawowych praw
obywatelskich, jest prawem zagwarantowanym konstytucyjnie. Zgodnie z tym prawem,
wszyscy mamy możliwość by realnie uczestniczyć w życiu publicznym.
Stowarzyszenie - organizacja społeczna (zrzeszenie) powoływana przez grupę osób mających
wspólne cele lub zainteresowania.
Specjalnymi odmianami stowarzyszeń, oddzielnie skodyfikowanymi i mającymi specjalne
cele, są w Polsce partie polityczne, komitety wyborcze, związki wyznaniowe, organizacje
pracodawców, związki zawodowe, cechy rzemieślnicze.
Cechą wspólną wszystkich tych organizacji jest działalność niezarobkowa.
Najwyższym aktem prawnym regulującym istnienie stowarzyszeń w Polsce jest
Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r., która w artykule 12 stanowi, iż „Rzeczpospolita Polska
zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji społecznozawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń
oraz fundacji”.
Podstawowym aktem prawnym regulującym problematykę stowarzyszeń, ich zakładania i
funkcjonowania jest ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach, tekst
jednolity: (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855).
Już preambuła ustawy – Prawo o stowarzyszeniach określa intencje, jakimi kierował się
ustawodawca, stanowiąc regulację prawną odnośnie instytucji stowarzyszenia – została ona
powołana do życia „w celu stworzenia warunków do pełnej realizacji gwarantowanej
przepisami Konstytucji wolności zrzeszania się zgodnie z Powszechną Deklaracją Praw
Człowieka i Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych, umożliwienia
obywatelom równego, bez względu na przekonania, prawa czynnego uczestniczenia w życiu
publicznym i wyrażania zróżnicowanych poglądów oraz realizacji indywidualnych
zainteresowań, a także uwzględniając tradycje i powszechnie uznawany dorobek ruchu
stowarzyszeniowego (...)”.
Ustawa – Prawo o stowarzyszeniach reguluje podstawowe zasady i reguły tworzenia i
prowadzenia działalności przez stowarzyszenia, czyli organizacje społeczne o określonych w
przedmiotowej ustawie cechach. Ma ona ogólny i bardzo szeroki zakres obowiązywania.
Ustawodawca wyłączył jednak w drodze przepisu art. 7 z jej zakresu (podmiotowego)
następujące podmioty:
1. Organizacje społeczne działające na podstawie odrębnych ustaw lub umów
międzynarodowych, których Rzeczpospolita jest stroną. Do takich organizacji można
zaliczyć m.in. Polski Czerwony Krzyż działający na podstawie ustawy z 16 listopada
1964 roku, cechy i izby rzemieślnicze oraz szereg innych podmiotów zrzeszających
działających w sferze gospodarczej.
2. Kościoły i inne związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne.
3. Organizacje religijne, których sytuacja prawna jest uregulowana ustawami o stosunku
państwa do kościołów i innych związków wyznaniowych, działające w obrębie tych
kościołów i związków.
4. Komitety powstające w celu przygotowania wyborów do Sejmu i Senatu, wyborem
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wyborami do Parlamentu Europejskiego lub
wyborami do organów samorządu terytorialnego, jeżeli są one przeprowadzane na
podstawie ustaw lub zarządzeń władz – od dnia zarządzenia wyborów do ukończenia
czynności wyborczych,
5. Partie polityczne.
W stosunku do tych podmiotów ustawodawca wydaje odrębne regulacje, co podyktowane jest
ich szczególnym charakterem oraz doniosłą rolą, jaką pełnią w demokratycznym państwie
prawnym.
Prawo o stowarzyszeniach ma charakter regulacji generalnej, nawiązującej bezpośrednio do
Konstytucji: art. 12 „ Rzeczypospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania
związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów
obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji” i art. 58 „ Każdemu zapewnia
się wolność zrzeszania się”, co potwierdza przepis art. 7 ust. 2, zgodnie z którym do
określonych organizacji w sprawach nie uregulowanych odrębnie stosuje się przepisy ustawy.
Dlatego też regulacje wynikające z ustaw szczególnych (regulujących kwestie konkretnych
stowarzyszeń) mają charakter swoistych odstępstw i wyjątków wobec przepisów ustawy.
Przedmiot ustawy określony jest w art. 1 ust. 1 „Obywatele polscy realizują prawo zrzeszania
się w stowarzyszeniach, zgodnie z przepisami Konstytucji oraz porządkiem prawnym
określonym w ustawach”.
Prawo o stowarzyszeniach w art. 1 ust. 2 stanowi, że prawo zrzeszania się może być
ograniczone jedynie w akcie prawnym rangi ustawowej, gdy jest to niezbędne do zapewnienia
interesów bezpieczeństwa państwowego lub porządku publicznego albo ochrony praw i
wolności innych osób.
Ustawa ta określa również definicję legalną stowarzyszenia (art.2 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 2
i 3). Zgodnie z zapisem w ustawie- prawo o stowarzyszeniach - stowarzyszenie jest
dobrowolnym, trwałym i samorządnym zrzeszeniem o celach nie zarobkowych, które
samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz
uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności, opierając ją na pracy społecznej
członków.
Prawo o stowarzyszeniach w art. 3 określa podmiotowy zakres wolności zrzeszania się.
Generalnie prawo to przysługuje obywatelom polskim mającym pełną zdolność do czynności
prawnych oraz niepozbawionym praw publicznych. Ustawa stwarza również możliwość
przynależności do tego typu zrzeszeń osobom małoletnim i cudzoziemcom oraz zasady i
warunki ich funkcjonowania w takich stowarzyszeniach.
Ustawa określa także zasady tworzenia i funkcjonowania na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej stowarzyszeń międzynarodowych (art. 5).
Ustawa z 1989 r. wyodrębnia dwa główne rodzaje stowarzyszeń: stowarzyszenia oraz
stowarzyszenia zwykłe. Stowarzyszenia, które podlegają rejestracji w KRS nazywa się
czasami stowarzyszeniami rejestrowymi.
Stowarzyszenie (potocznie stowarzyszenie rejestrowe) posiada osobowość prawną, może
zakładać terenowe jednostki organizacyjne, łączyć się w związki stowarzyszeń, przyjmować
w poczet swych członków osoby prawne oraz korzystać z ofiarności publicznej i przyjmować
dotacje od organów władzy państwowej i innych instytucji.
Kwestię zakładania tego typu stowarzyszeń reguluje rozdział 2 „Tworzenie stowarzyszeń”
ustawy – Prawo o stowarzyszeniach.
Zgodnie z art. 9 tej ustawy, do założenia stowarzyszenia niezbędne jest uchwalenie statutu i
wybranie komitetu założycielskiego przez co najmniej 15 osób. Ustawa o prawie o
stowarzyszeniach określa również elementy konstytutywne statutu stowarzyszenia (art. 10) i
jego władze – walne zebranie członków, zarząd i organ kontroli wewnętrznej (art.11).
Do finalnego utworzenia stowarzyszenia ustawa Prawo Stowarzyszeń wymaga jego
zarejestrowania w Krajowym Rejestrze Sądowym – i o ile kwestie KRS określone są w
odrębnej ustawie, to procedura rejestracyjna jest przedmiotem regulacji ustawy o prawie o
stowarzyszeniach(art. 13 – art. 21).
Prawo o stowarzyszeniach (art. 22) przewiduje również możliwość łączenia się stowarzyszeń
w ich związki – taki związek mogą założyć co najmniej 3 stowarzyszenia – które podlegają
rygorom komentowanej ustawy.
W rozdziale 3 ustawy uregulowany został szczegółowo problem nadzoru terytorialnego nad
stowarzyszeniami, o którym wspomina już art. 8 ust. 5 ustawy (artykuł ten wskazuje organy
nadzoru – wojewodę w odniesieniu do stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego oraz
starostę w odniesieniu do innych stowarzyszeń).
Przepisy dotyczące nadzoru określają w szczególności uprawnienia organów nadzorczych w
stosunku do „podległych” im stowarzyszeń oraz sankcje karne mogące być nałożone na
zrzeszenia, gdy te nie stosują się do żądań organów nadzorczych (art. 26).
W rozdziale tym uregulowane zostały uprawnienia władcze sądu w stosunku do stowarzyszeń
(art.29), przewidziano również możliwość wprowadzenia do stowarzyszenia zarządu
kuratorskiego, gdy statutowy zarząd utracił zdolność podejmowania działań prawnych.
W rozdziale 4 znalazły się przepisy dotyczące majątku stowarzyszenia.
Zgodnie z art. 33 majątek ten powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków,
zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz
ofiarności publicznej. Ustawa dopuszcza również możność prowadzenia przez tego typu
zrzeszenia działalności gospodarczej, z której zyski przeznaczane mogą być tylko i wyłącznie
na działalność statutową stowarzyszenia. Ustawa o prawie o stowarzyszeniach nie wyklucza
również możliwości otrzymywania przez stowarzyszenia państwowych dotacji.
Stowarzyszenia zwykłe
Ustawa – Prawo o stowarzyszeniach obok stowarzyszeń zajmuje się również kwestią tzw.
stowarzyszeń zwykłych, którym poświęcony jest rozdział 6 ustawy.
Ta forma stowarzyszenia ma charakter uproszczony. Nie posiada ono osobowości prawnej
(choć z mocy ustawy ma zdolność prawną), a do jego założenia wystarczy działanie jedynie
trzech osób, które muszą uchwalić regulamin (a więc nie statut) oraz przedstawiciela
reprezentującego dane stowarzyszenie.
To stowarzyszenie, w przeciwieństwie do właściwego stowarzyszenia, nie podlega
obowiązkowi rejestracji w KRS. Jednakże fakt założenia tego typu zrzeszenia musi być
zgłoszony na piśmie organowi nadzorującemu właściwemu miejscowo ( który ustalany jest na
podstawie art. 8 ust. 5 ustawy).
Zakaz działalności tego typu stowarzyszeń może wydać tylko i wyłącznie sąd rejestrowy na
wniosek prokuratora lub organu nadzorującego, jeżeli niespełnione zostały wymogi określone
w art. 16 ustawy.
W przepisie artykułu 42 określone zostały czynności, których stowarzyszenie zwykłe nie
może podjąć – a mianowicie chodzi tutaj o powoływanie terenowych jednostek
organizacyjnych, łączenie się w związki stowarzyszeń, zrzeszanie osób prawnych,
prowadzenie działalności gospodarczej, przyjmowanie spadków, darowizn i zapisów oraz
otrzymywanie dotacji czy korzystanie z ofiarności publicznej. Takie stowarzyszenie winno
utrzymywać się jedynie ze składek członkowskich.
Przepisy ustawy – Prawo o stowarzyszeniach są niewątpliwie gwarancją (z jednej strony) i
narzędziem (z drugiej strony) realizacji jednej z podstawowych wolności, nie tylko
obywatela, ale i człowieka, zrzeszania się dla osiągnięcia czy wspierania określonych celów –
przede wszystkim społecznych.
Jest ona realizacją tej wolności, która gwarantowana jest nie tylko przez polską Ustawę
Zasadniczą z 1997 roku, ale i szereg umów międzynarodowych, których stroną jest Polska
(chodzi tutaj przede wszystkim o Powszechną Deklarację Praw Człowieka oraz
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych).
Stanowi ona (w sensie materialnym, a nie formalnym) wyznacznik demokracji, wolności oraz
poszanowania podstawowych praw jednostki – wartości te mają charakter uniwersalny i są
zarazem wyznacznikiem poziomu cywilizacyjnego, na którym znajduje się państwo.
Wszystkie nowoczesne i praworządne państwa XXI wieku bez nich nie mogą się obyć ani z
nich zrezygnować bez narażenia się opinii światowej – wyznaczają one markę danego
państwa na scenie międzynarodowej. Na nich opiera się także funkcjonowanie Unii
Europejskiej (art. 6 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską), jako takiej oraz
wszystkich państw w niej uczestniczących.
Stowarzyszenie jest zrzeszeniem trwałym i istnieje tak długo jak długo istnieje cel dla,
którego je powołano - ma służyć szeroko pojmowanym celom społecznym (kulturalnym,
oświatowym, ochronie środowiska itd.), w charakterze pomocy społecznej, działalności
charytatywnej, ochronie i promocji zdrowia, nauki, edukacji, oświaty i wychowania, ochrony
dóbr kultury i tradycji, upowszechniania kultury fizycznej i sportu, ekologii i ochrony
zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego. Jeżeli stowarzyszenie będzie prowadziło
działalność gospodarczą, to dochód z tej działalności może być przeznaczony tylko na
realizację jego celów statutowych, a nie do podziału pomiędzy jego członków.
Podstawowe informacje, z których należy korzystać w celu założenia stowarzyszenia
zarejestrowanego i stowarzyszenia zwykłego.
Stowarzyszenie zarejestrowane (z osobowością prawną)
Jak już powiedziano wcześniej zakładając organizację społeczną musimy wiedzieć jakim
celom ma ona służyć. Cele stowarzyszenia powinny służyć szeroko pojmowanym celom
społecznym(zdrowotnym, oświatowym, kulturalnym, dobroczynnym itd.)
Do założenia stowarzyszenia zarejestrowanego (z osobowością prawną) potrzebne jest co
najmniej 15 osób muszą to być obywatele polscy posiadający pełną zdolność do czynności
prawnych (tzn. osoby, które ukończyły 18 lat i nie są ubezwłasnowolnione), niepozbawionych
praw publicznych.
Istnieją od tych wymogów pewne wyjątki, mianowicie;
Małoletni poniżej 16 lat może należeć do stowarzyszenia, za zgodą prawnego opiekuna( np.
rodzica), jednak osoba taka nie może brać udziału w głosowaniu na walnym zebraniu
członków oraz być wybierana do organów stowarzyszenia,
Małoletni w wieku 16-18 lat, mają tzw. ograniczoną zdolność do czynności prawnych, mogą
należeć do stowarzyszenia, głosować na walnym zebraniu członków oraz być wybierani do
organów stowarzyszenia, jednak w składzie zarządu stowarzyszenia większość muszą
stanowić osoby o pełnej zdolności do czynności prawnych,
Cudzoziemcy, niemający stałego miejsca zamieszkania na terytorium Polski, mogą wstąpić
do stowarzyszenia, jeżeli statut przewiduje taką możliwość. Cudzoziemcy mający stałe
zamieszkanie w Polsce mogą tworzyć stowarzyszenia oraz do nich przystępować zgodnie z
przepisami obowiązującymi obywateli polskich.
Najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków. Członkowie zwyczajni
stowarzyszenia mają prawo głosu na walnym zebraniu oraz mogą wybierać i być wybierani
do władz stowarzyszenia.
Majątek stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów,
dochodów z własnych, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej,
stowarzyszenia może prowadzić działalność gospodarczą na ogólnych zasadach.
Stowarzyszenie posiada zdolność sądową i zdolność procesową, czyli posiada prawo do
wszczęcia postępowania sądowego oraz brania udziału w już toczącym się postępowaniu.
Od 1 stycznia 2001r. stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do KRS.
Zebranie założycielski
Pierwszym krokiem prowadzącym do zarejestrowania stowarzyszenia jest zwołanie zebrania
założycielskiego. Na tym zebraniu zostaje podjęta uchwała o powołaniu do życia
stowarzyszenia. Na zebraniu dokonuje się także spisu członków założycieli i podejmowane są
następujące uchwały o:
 powołaniu organizacji
 przyjęciu statutu
 wyborze Komitetu Założycielskiego
 wyborze Zarządu
 wyborze organu
Dyscyplinarnej.
kontroli
wewnętrznej,
np.
Komisji
Rewizyjnej,
Komisji
Podstawą działania powołanego stowarzyszenia, poza ustawą o stowarzyszeniach, jest
statut i powinien określać w szczególności:
 Nazwę stowarzyszenia, odróżniającą je od innych stowarzyszeń, organizacji i
instytucji,
 Teren działania i siedzibę stowarzyszenia,
 Cele i sposoby ich realizowania,
 Sposób nabywania i utraty członkostwa, przyczyny utraty członkostwa oraz prawa i
obowiązki członków,
 Władze stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełnienia składu oraz ich
kompetencje (statut może przewidywać zamiast walnego zebrania członków, zebranie
delegatów lub zastąpienie walnego zebrania członków zebraniem delegatów, jeżeli
liczba członków przekroczy określoną w statucie wielkość, w takich przypadkach
statut określa zasady wyboru delegatów i czas trwania ich kadencji),
 Sposób reprezentowania stowarzyszenia oraz sposób zaciągania zobowiązań
majątkowych, (jeżeli zarząd jest wieloosobowy, statut musi wskazywać sposób
reprezentacji),
 Warunki ważności uchwał stowarzyszenia,
 Sposób uzyskiwania środków finansowych oraz ustanowienie składek członkowskich,
 Zasady dokonywania zmian statutu,
 Sposób rozwiązania się stowarzyszenia,
 Sposób wyboru i kompetencje organu kontroli wewnętrznej,
 Strukturę organizacyjną i zasady tworzenia terenowych jednostek organizacyjnych,
jeżeli stowarzyszenie zamierza tworzyć terenowe jednostki organizacyjne( może
uzyskać osobowość prawną, jeżeli statut stowarzyszenia to przewiduje).
Rejestracja w Sądzie Rejonowym
Komitet założycielski w ciągu 7 dni od dnia zamknięcia zebrania założycielskiego składa
do sądu rejestrowego wniosek o rejestrację wraz ze:
•
Statutem,
•
Listą założycieli, zawierającą imiona i nazwiska, datę i miejsce urodzenia,
miejsce zamieszkania oraz własnoręczne podpisy założycieli, ponadto dołączyć
należy oświadczenia tychże osób stwierdzające, że są obywatelami polskimi,
posiadają pełną zdolność do czynności prawnych oraz przysługują im prawa
publiczne,
•
Protokołem z wyboru komitetu założycielskiego,
•
Informacją o zarządzie i organie kontroli wewnętrznej (o ile władze
stowarzyszenia zostały już wybrane),
•
Informacją o adresie tymczasowej siedziby stowarzyszenia.
Wszystkie te dokumenty należy złożyć w dwóch egzemplarzach. Powinny być
oryginałami lub kopiami notarialnie poświadczonymi. Należy też dołączyć uwierzytelnione
notarialnie albo złożone przed sędzią lub upoważniony pracownikiem sądu wzory podpisów
osób upoważnionych do reprezentowania stowarzyszenia.
Wniosek o rejestrację stowarzyszenia w KRS składa się na urzędowych formularzach
Formularze muszą być wypełnione czytelnie ( drukowanymi literami), a także właściwie
podpisane(wnioski i formularze można znaleźć na stronach internetowych Ministerstwa
Sprawiedliwości: www.ms.gov.pl, www. ekrs .pl)
Sądem Rejestrowym jest sąd wojewódzki właściwy ze względu na siedzibę
stowarzyszenia
Sąd rejestrowy musi wydać rozstrzygnięcie nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia
złożenia wniosku. W przypadku błędów formalnych sąd może wezwać do ich usunięcia,
wtedy termin wpisu może się wydłużyć.
Jeżeli stowarzyszenie spełniło wszystkie wymogi prawne to sąd wydaje postanowienie o jego
zarejestrowaniu i po uprawomocnieniu się postanowienia stowarzyszenie zostaje do rejestru
stowarzyszeń.
O fakcie tym sąd rejestrowy powiadamia władze stowarzyszenia oraz organ nadzorujący. Sąd
rejestrowy może odmówić zarejestrowania, jeżeli stowarzyszenie nie spełnia wymogów
formalnych lub po stwierdzeniu, że statut jest nie zgodny z konstytucją, innymi przepisami
prawa i jego założyciele nie spełniają wymagań określonych ustawą.
REGON
Po uzyskaniu wpisu do KRS, stowarzyszenie ma obowiązek złożyć wniosek o wpis do
krajowego rejestru podmiotów gospodarki narodowej, o tzw. numer REGON.
NIP, konto bankowe
Stowarzyszenie powinno również uzyskać Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP) we
właściwym ze względu na jego siedzibę urzędzie skarbowym oraz założyć odrębne konto
bankowe, które będzie wykorzystywane do celów prowadzonej przez nie działalności.
Stowarzyszenie zwykłe (bez osobowości prawnej)
Jest to organizacja społeczna o ograniczonym zakresie działania, wymaga woli przynajmniej
trzech osób pragnących założyć stowarzyszenie, uchwalają regulamin działalności, określając
w szczególności jego nazwę, cel, teren i środki działania, siedzibę, oraz osobę reprezentującą
stowarzyszenie.
O utworzeniu stowarzyszenia zwykłego jego założyciele informują na piśmie właściwy ze
względu na przyszłą siedzibę stowarzyszenia organ nadzorujący. Sąd rejestrowy, na wniosek
organu nadzorującego, lub prokuratura, może zakazać założenia stowarzyszenia zwykłego,
jeżeli nie spełnia wymogów ustawowych. Stowarzyszenie zwykłe uzyskuje środki na swoją
działalność tylko ze składek członkowskich, posiada zdolność sądową i procesową, nawet,
jeżeli nie posiada osobowości prawnej.
Stowarzyszenie zwykłe nie podlega rejestracji w KRS, nie posiada osobowości prawnej, nie
może prowadzić działalności gospodarczej, nie może powoływać oddziałów terenowych, nie
może łączyć się w związki, nie może zrzeszać osób prawnych, nie może przyjmować
darowizn, spadków i zapisów, otrzymywać dotacji oraz korzystać z ofiarności publicznej.
Wymagane dokumenty do rejestracji stowarzyszenia zwykłego
 Zawiadomienie o utworzeniu stowarzyszenia zwykłego, określając nazwę, adres
siedziby stowarzyszenia oraz osobę przedstawiciela.
 Lista, co najmniej trzech założycieli zawierająca ich: imiona i nazwiska, daty i miejsce
urodzenia, własnoręczne podpisy.
 Oświadczenia założycieli o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych i
niepozbawieniu praw publicznych.
 Protokół z zebrania założycielskiego zawierający uchwały: o powołaniu
stowarzyszenia, o wyborze przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie, o
uchwaleniu regulaminu stowarzyszenia.
 Regulamin stowarzyszenia określający jego nazwę, cel, teren i środki działania,
siedzibę, siedzibę oraz przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie.
Jeżeli w ciągu 30 dni od daty uzyskania informacji o założeniu stowarzyszenia zwykłego nie
zakazano jego działalności, może ono rozpocząć działalność.
Stowarzyszenie zwykłe zostaje wpisane do ewidencji stowarzyszeń, jeżeli nie stwierdzono
żadnych nieprawidłowości lub braków formalnych, o fakcie tym zostaje powiadomione na
piśmie.
Przykłady stowarzyszeń i ich działalności:
 Stowarzyszenia wyższej użyteczności - Polski Komitet Pomocy Społecznej

Stowarzyszenia wyznaniowe - Polskie Towarzystwo Ewangelickie
 Stowarzyszenia Narodowościowe Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców
 Stowarzyszenia zawodowe - Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich
 Stowarzyszenia twórcze - Związek Artystów Scen Polskich

Stowarzyszenia naukowe - Polskie Towarzystwo Socjologiczne

Stowarzyszenia kulturalno – oświatowe - Polska Federacja Dyskusyjnych Klubów
Filmowych
 Stowarzyszenia sportowe - Polski Związek Piłki Nożnej
 Stowarzyszenia zainteresowań-Federacja Klubów Szaradzistów

Stowarzyszenia emerytów, inwalidów i kombatantów - Polski Związek Emerytów,
Inwalidów i Rencistów
 Stowarzyszenia młodzieżowe - Związek Harcerstwa Polskiego
 Stowarzyszenia studenckie- Zrzeszenie Studentów Polskich
 Stowarzyszenia kobiece - Liga Kobiet Polskich