Prawa i obowiązki członków zarządu spółki z ograniczona

Prawa i obowiązki członków zarządu
spółki z ograniczona odpowiedzialnością, w toku postępowania upadłościowego
obejmującego likwidację majątku dłużnika
Zgodnie z art. 38 KC osoba prawna działa przez swoje organy w sposób
przewidziany w ustawie i opartym na niej statucie.
Organami spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, są: zarząd, zgromadzenie
wspólników oraz rada nadzorcza lub komisja rewizyjna. Zgodnie z art. 201 § 1 KSH Zarząd
prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Oznacza to, iż kompetencje zarządu podzielić
można na dwie grupy tj. prowadzenie spraw spółki, czyli podejmowanie decyzji
gospodarczych w spółce (tzw. materia stosunków wewnętrznych) oraz reprezentację spółki,
czyli składanie oraz przyjmowanie w imieniu spółki oświadczeń woli (tzw. materia stosunków
zewnętrznych spółki).1
Zgodnie z art. 75 ust. 1 PUiN w sytuacji ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację
majątku
upadłego
upadły
traci
prawo
zarządu
oraz
możliwość
korzystania
i rozporządzania mieniem wchodzącym do masy upadłości. Prawo zarządu oznacza
możliwość
dokonywania
czynności
faktycznych
i
prawnych
mających
na
celu
gospodarowanie mieniem. Korzystanie z majątku oznacza przede wszystkim możliwość
pobierania pożytków rzeczy i praw (korzyści przynoszonych przez te rzeczy i prawa).
Rozporządzanie majątkiem oznacza dokonywanie czynności prawnych w wyniku których
nastąpi wyzbycie się własności lub jej obciążenie.
Prawo upadłościowe i naprawcze ogranicza więc znacznie uprawnienia zarządu
wskazane w art. 201 § 1 KSH. Zarządowi prowadzącemu sprawy spółki i reprezentującemu
spółkę nie wolno wykonywać swoich dotychczasowych uprawnień z zakresu prawa
zarządu mieniem upadłej spółki, korzystania z majątku spółki oraz rozporządzania tym
majątkiem.
Nie oznacza to jednak, iż organy spółki (w tym jej zarząd) przestają istnieć. Dzieje się
tak ze względu na fakt, iż osoba prawna prowadząca działalność gospodarczą nie traci
z chwilą ogłoszenia upadłości swej osobowości prawnej, dlatego też jej organy nie mogą
ulec rozwiązaniu. Nadal istnieją i mogą funkcjonować, jednakże, zakres ich samodzielnych
działań
ogranicza
się
właściwie
tylko
do
sfery
uprawnień
organizacyjnych
(korporacyjnych) upadłego. W szczególności do sfery uprawnień organizacyjnych będzie
należało sporządzanie sprawozdania zarządu z działalności spółki (zgodnie z art. 49 ust. 1
ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości)
1
oraz zwoływanie zgromadzenia
S. Sołtysiński, A.Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Komentarz KSH, t. II, wyd. 2, Warszwa 2005 r., s. 450,
Nb. 36.
wspólników, w celu zatwierdzenia przedmiotowego sprawozdania. (art. 235 § 1 KSH).
Zarząd
nie
będzie
natomiast
sporządzał
sprawozdania
finansowego
za ubiegły rok obrotowy, gdyż zgodnie z art. 169 PUiN obowiązki sprawozdawcze –
sporządzenie sprawozdania, jego podpisanie i przesłanie do właściwych organów –
spoczywają na syndyku.
Nadto organy upadłej spółki mogą również dokonywać czynności odnoszących się do
majątku upadłego, ale jedynie tych jego składników, które nie wchodzą w skład masy
upadłości. Zazwyczaj takim składnikiem będzie wyłącznie mienie przeznaczone na pomoc
dla pracowników upadłego i ich rodzin, stanowiące zgromadzone na odrębnym rachunku
bankowym środki pieniężne zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
Upadły ma również prawo do wykonywania swoich uprawnień organizacyjnych jakie
posiada w innych spółkach, fundacjach, spółdzielniach oraz innych organizacjach, pod
warunkiem jednak, że uprawnienia te nie mają wpływu na majątek upadłego. Ponieważ w
praktyce ustalenie czy dane uprawnienie organizacyjne, jakie upadły posiada w innym
podmiocie, ma wpływ na jego majątek czy też nie, może powodować trudności, zakres tych
uprawnień na wniosek upadłego, syndyka, zarządcy lub nadzorcy sądowego, ewentualnie z
urzędu, może ustalić postanowieniem sędzia – komisarz (art. 186 PUiN).
Prawo upadłościowe i naprawcze przyznaje oraz nakłada na upadłego liczne prawa i
obowiązki, spośród których najważniejszymi są:
1. obowiązek
wskazania
i
wydania
syndykowi
majątku,
ksiąg
rachunkowych,
korespondencji i innych dokumentów (art. 57 ust. 1);
2. obowiązek udzielania sędziemu – komisarzowi i syndykowi wszelkich niezbędnych
informacji dotyczących majątku upadłego (art. 57 ust. 2 PUiN);
3. obowiązek stosowania się do nakazów, wezwań i zakazów wydawanych przez
sędziego – komisarza (np. art. 57 ust. 3 i 4 – stosowanie się do wydanego przez
sędziego – komisarza zakazu opuszczania terytorium RP bez jego zezwolenia);
4. prawo do przeglądania akt postępowania upadłościowego oraz uzyskiwania z nich
odpisów i wyciągów (art. 228 PUiN);
5. prawo do złożenia oświadczenia w przedmiocie tego czy upadły uznaje zgłoszoną
wierzytelność (art. 243 ust. 2 PUiN);
6. prawo do wniesienia sprzeciwu co do uznania wierzytelności, których upały
nie uznaje (art. 256 ust. 2 PUiN);
7. prawo do wniesienia zarzutów przeciwko planowi podziału funduszów masy
(art. 349 PUiN);
8. prawo, a w niektórych sytuacjach obowiązek, do podejmowania czynności w ramach
postępowania upadłościowego oraz postępowaniach wpadkowych (o uznanie
za bezskuteczne czynności upadłego, sprzeciwu od listy wierzytelności, o wyłączenie
majątku z masy upadłości) polegających na przedstawianiu stanowiska upadłego,
dokonywaniu czynności procesowych (składaniu pism, wniosków dowodowych),
uczestniczeniu w charakterze strony w posiedzeniach sądu, składaniu środków
zaskarżenia.
Określone wyżej prawa i obowiązki dotyczą upadłego – czyli samej spółki,
a ich wykonywanie odbywa się za pośrednictwem organu, przez który działa osoba prawna
(spółka) – czyli w przedmiotowym przypadku za pośrednictwem zarządu.
Jeśli w trakcie upadłości dojdzie do zmiany zarządu, to kwestię które ze wskazanych
wyżej praw i obowiązków będzie odnosić się do nowego zarządu uzależnione jest w dużej
mierze od etapu, na którym znajduje się samo postępowanie upadłościowe – jeśli wiec
obowiązek wydania majątku i ksiąg rachunkowych oraz korespondencji został już spełniony
oraz potwierdzony oświadczeniem, o którym mowa w art.57 ust. 1 PUiN, to nie będzie
obciążał nowego zarządu, gdyż został przez upadłego wykonany.
Należy również zauważyć, iż członkowie zarządu upadłej spółki mogą być obciążeni
kosztami zwianymi z przechowaniem ksiąg, korespondencji
lub dokumentów upadłego.
Może to nastąpić w sytuacji gdy po zakończeniu postępowania upadłościowego upadły w
terminie wyznaczonym przez syndyka nie odbierze wskazanej wyżej dokumentacji, a nie
została ona uprzednio złożona przez syndyka na koszt masy upadłości we właściwym
archiwum. Wówczas to syndyk oddaje dokumentację na przechowanie na koszt upadłego, a
sędzia – komisarz, na podstawie art. 365 PUiN określa, czy koszty przechowania ponosi
jedna, czy wszystkie osoby upoważnione do reprezentowania upadłego (gdy organ
reprezentujący spółkę jest wieloosobowy). Naszym zdaniem, sytuacja taka może mieć
miejsce jedynie wtedy, gdy postępowanie upadłościowe kończy się na skutek wydania
postanowienia o jego umorzeniu, a nie zakończeniu po przeprowadzeniu likwidacji majątku i
wykonaniu
ostatecznego
postępowania
planu
upadłościowego
podziału.
istnieje
Tylko
nadal
bowiem
spółka
i
w
przypadku
reprezentujący
umorzenia
ją
zarząd.
Podsumowując stwierdzić jednak należy, iż na upadłym (reprezentującym go organie), w
przypadku zakończenia postępowania upadłościowego przez wydanie postanowienia o
umorzeniu postępowania spoczywa obowiązek odebrania tych składników majątku, które nie
zostały zlikwidowane oraz ksiąg, korespondencji i innych dokumentów upadłego.
Jak powszechnie wiadomo, za swoje zobowiązania spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością odpowiada bez ograniczenia całym swoim majątkiem.2 Realizacji tej
odpowiedzialności służy również postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku
dłużnika. Zgodnie z art. 61 PUiN z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się
masą upadłości służącą zaspokojeniu wierzycieli upadłego.
Odpowiedzialność
członków
zarządu
za
zobowiązania
spółki
przewiduje
art. 299 § 1 KSH. Zgodnie ze wskazanym przepisem, w sytuacji gdy egzekucja przeciwko
spółce
okaże
się
bezskuteczna,
członkowie
zarządu
odpowiadają
solidarnie
za jej zobowiązania. Zgodnie z art. 299 § 2 KSH od odpowiedzialności tej członek zarządu
może się uwolnić jeśli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszony został wniosek
o ogłoszenie upadłości (właściwy czas oznacza dwa tygodnie od dnia, w którym wystąpiła
podstawa do ogłoszenia upadłości – art. 21 ust. 1 PUiN) lub wszczęto postępowanie
układowe, albo że nie zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie
postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku
o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł
szkody. Odpowiedzialny za zobowiązania spółki będą ci członkowie zarządu, którzy swoją
funkcję pełnili w czasie właściwym dla ogłoszenia upadłości lub wszczęcia postępowania
układowego.3 Przesłankę odpowiedzialności członków zarządu spółki stanowi istnienie
związku przyczynowego między sprawowaniem funkcji przez członka zarządu a szkodą,
jakiej doznał wierzyciel spółki.4 Oznacza to, że członek zarządu powołany do pełnienia
swej funkcji już po ogłoszeniu i wszczęciu postępowania upadłościowego nie będzie
ponosił odpowiedzialności za zobowiązania spółki na podstawie art. 299 KSH.
Z tych samych powodów członek zarządu powołany do pełnienia swojej funkcji
już po ogłoszeniu upadłości nie będzie odpowiadał za niezaspokojone koszty postępowania
upadłościowego w sytuacji, gdy postępowanie upadłościowe zostanie umorzone ze względu
na fakt, iż majątek upadłego nie wystarczał na pokrycie kosztów postępowania, lub brak było
płynnych funduszów na te koszty (art. 361 PUiN). W sytuacji umorzenia postępowania
upadłościowego koszty postępowania upadłościowego (czyli opłaty sądowe i wydatki
niezbędne dla osiągnięcia celu postępowania), zgodnie z art. 231 ust. 2 Prawa
2
S. Sołtysiński, A.Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Komentarz KSH, t. II, wyd. 2, Warszwa 2005 r., s. 19,
Nb. 54.
3
Wyrok SN z dnia 29 września 1999 r., sygn. akt II CKN 608/98 (Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba
Cywilna rok 2000, Nr 4, poz. 67, str. 30).
4
Wyrok SN z dnia 30 września 2004 r., sygn. akt IV CK 49/04 (Legalis)
upadłościowego i naprawczego ponosi upadły – czyli w przedmiotowym przypadku spółka.
W sytuacji, gdy spółka nie będzie w stanie ich pokryć możliwe jest wystąpienie
z roszczeniem przeciwko członkom zarządu, w oparciu o art. 299 KSH. Jeśli w toku
postępowania przeciwko członkom zarządu zostanie ustalone, iż wniosek o ogłoszenie
upadłości nie został wniesiony we właściwym czasie lub w tym czasie nie zostało wszczęte
postępowanie układowe wówczas członkowie zarządu ponosić będą odpowiedzialność
za całość zobowiązań spółki. Odpowiedzialność tą będą ponosić ci członkowie zarządu,
którzy swoją funkcję pełnili w czasie właściwym dla ogłoszenia upadłości lub wszczęcia
postępowania układowego.
Warto również podkreślić, iż przepisy ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i
naprawcze zawierają następujące regulacje dotyczące ewentualnej odpowiedzialności
członków zarządu.
1. Stosowanie przez sędziego – komisarza środków przymusu wobec upadłego;
Zgodnie z art. 58 ust. 1 i 2 PUiN sędzia – komisarz ma prawo zastosować wobec
upadłego środki przymusu określone w Kodeksie postępowania cywilnego dla egzekucji
świadczeń niepieniężnych (a więc grzywnę oraz zamianę grzywny na areszt),
w sytuacjach gdy:
-
upadły (członek zarządu) ukrywa się;
-
upadły ukrywa swój majątek;
-
upadły uchybia obowiązkom nałożonym na niego przez przepisy Prawa
upadłościowego i naprawczego;
-
po ogłoszeniu upadłości ukrywa majątek, obciąża go pozornymi
zobowiązaniami lub utrudnia ustalenie składu masy upadłości.
Środki przymusu mogą więc zostać zastosowane również wobec członka zarządu
powołanego po dacie ogłoszenia upadłości, jeśli dopuszczać się będzie działań
wymienionych powyżej.
2. Postępowanie w sprawach orzekania zakazu prowadzenia działalności gospodarczej;
Tytuł X PUiN zawiera przepisy regulujące postępowanie w przedmiocie orzekania
zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Zakaz zgodnie z art. 373 ust. 1 PUiN
polega na pozbawieniu prawa do prowadzenia działalności gospodarczej na własny
rachunek
oraz
do
pełnienia
funkcji
członka
rady
nadzorczej,
reprezentanta
lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni,
fundacji lub stowarzyszeniu. Zakaz orzekany jest na okres od trzech do dziesięciu lat.
Zakaz orzeka się w stosunku do osoby, która ze swej winy:
a) nie złożyła w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości;
b) po ogłoszeniu upadłości nie wydała lub nie wskazała majątku, ksiąg
handlowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, do których
wydania lub wskazania była z mocy ustawy zobowiązana;
c) po ogłoszeniu upadłości ukrywała, niszczyła lub obciążała majątek wchodzący
w skład masy upadłości;
d) w toku postępowania upadłościowego nie wykonywała innych obowiązków
ciążących na niej z mocy ustawy lub orzeczenia sądu albo sędziego –
komisarza, albo też w inny sposób utrudniała postępowanie;
e) będąc uprawnione do reprezentowania spółki handlowej w wyniku celowego
działania lub rażącego niedbalstwa doprowadziły do niewypłacalności
dłużnika.
W stosunku do członka zarządu powołanego po ogłoszeniu upadłości możliwe jest
orzeczenie zakazu działalności gospodarczej, jeśli dokonywał czynności wymienionych
w podpunktach b), c), d).
3. Odpowiedzialność karna
Prawo upadłościowe i naprawcze zawiera również przepisy karne przewidujące
odpowiedzialność osób które:
1) będąc dłużnikiem lub osobą uprawnioną do reprezentacji dłużnika będącego osobą
prawną lub spółką handlową niemającą osobowości prawnej:
a) podają we wniosku o ogłoszeniu upadłości albo w oświadczeniu o wszczęciu
postępowania naprawczego nieprawdziwe dane (art. 522 ust. 1 PUiN);
b)
w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości albo w postępowaniu
naprawczym podają sądowi nieprawdziwe informacje co do stanu majątku
dłużnika (art. 522 ust. 2 PUiN).
2) będąc upadłym albo osobą uprawnioną do reprezentowania upadłego, który jest osobą
prawną lub spółką handlową niemającą osobowości prawnej:
a) nie wydają syndykowi całego majątku wchodzącego do masy upadłości, ksiąg
rachunkowych
lub
(art. 523 ust. 1 PUiN);
innych
dokumentów
dotyczących
jego
majątku
b) nie udzielają syndykowi lub sędziemu-komisarzowi informacji dotyczących
majątku upadłego (art. 523 ust. 2 PUiN).
Wszystkie wyżej wskazane czyny zabronione zagrożone są sankcją karną w postaci
kary pozbawienia wolności orzekanej na okres od 3 miesięcy do 5 lat.
Jeśli jednak już po dacie ogłoszenia upadłości doszło do powołania nowego członka
zarządu, nie będzie on ponosił odpowiedzialność wskazanej powyżej w punkcie pierwszym
(wskazane przepisy odnoszą się bowiem do okresu przed złożeniem wniosku o ogłoszenie
upadłości oraz do czasu trwania postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości – a więc
do okresu pomiędzy skutecznym złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości w sądzie, a
wydaniem postanowienia w przedmiocie ogłoszenia upadłości).
Nowo powołany członek zarządu może ewentualnie ponosić odpowiedzialność karną
wskazaną powyżej w punkcie drugim, lecz tylko wtedy, gdy dopuści się czynów zagrożonych
odpowiedzialnością karną, a więc gdy nie będzie wydawał majątku upadłego, ksiąg
rachunkowych oraz innych dokumentów, ewentualnie gdy nie będzie udzielał syndykowi
lub sędziemu komisarzowi informacji na temat majątku upadłego.
Warto również pamiętać, iż objęcie funkcji członka zarządu w upadłej spółce może
wpływać na pełnioną funkcję członka zarządu w innej spółce kapitałowej jeśli można
stwierdzić, iż obie spółki są w stosunku do siebie konkurencyjne, nawet, gdy jedna z nich
znajduje się w upadłości. Zgodnie z art. 211 § 1 KSH członek zarządu nie może bez zgody
spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi, ani też uczestniczyć w spółce
konkurencyjnej
jako
wspólnik
spółki
cywilnej,
spółki
osobowej
lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie
prawnej jako członek organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce
kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub
akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu. Spółką
konkurencyjną jest jakakolwiek spółka cywilna lub handlowa mająca interesy konkurencyjne
w stosunku do spółki, w której dana osoba pełni funkcję członka zarządu.5 Interes
konkurencyjny jest natomiast stosunkiem tego rodzaju, że uzyskiwane przez jedną ze spółek
korzyści ekonomiczne nie są obojętne dla spółki (w której dana osoba pełni już funkcję
członka zarządu), która działa w tej samej lub podobnej dziedzinie interesów. Jeśli więc
upadła spółka działa w tej samej lub podobnej dziedzinie interesów co inna spółka, w której
5
S. Sołtysiński, A.Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Komentarz KSH, t. II, wyd. 2, Warszwa 2005 r., s. 533,
Nb. 10.
nowo powołany członek zarządu upadłej spółki pełni już funkcję członka zarządu, wówczas
konieczne jest uzyskanie zgody owej spółki na zajmowanie się interesami konkurencyjnymi
lub uczestniczenie w spółce konkurencyjnej nawet znajdującej się w stanie upadłości.
Zgodnie z art. 211 § 2 KSH zgody na zajmowanie się interesami konkurencyjnymi
lub uczestniczenie w spółce konkurencyjnej udziela organ uprawniony do powołania
zarządu.
Podsumowanie
Podsumowując przedstawioną powyżej problematykę należy stwierdzić:
1) podstawowym obowiązkiem upadłego (organu za pomocą którego działa
upadły)
jest powstrzymywanie się od czynności z zakresu prawa zarządu
mieniem upadłej spółki, korzystania z majątku spółki oraz rozporządzania tym
majątkiem. Zakaz ten nie dotyczy tych składników majątku upadłego, które nie
wchodzą do masy upadłości. Upadły ma prawo do dokonywania czynności ze
sfery uprawnień organizacyjnych (korporacyjnych), które nie mają wpływu na
jego majątek. W szczególności do czynności organizacyjnych, możliwych do
podejmowania przez Zarząd upadłego, będą należały sporządzenie sprawozdania
Zarządu z działalności spółki oraz zwoływanie Zgromadzenia Wspólników, w celu
zatwierdzenia takiego sprawozdania. Upadły ma również prawo do wykonywania
swoich
uprawnień
organizacyjnych
jakie
posiada w
innych
spółkach,
fundacjach, spółdzielniach oraz innych organizacjach, pod warunkiem jednak,
że uprawnienia te nie mają wpływu na majątek upadłego.
2) również prawo upadłościowe i naprawcze nakłada na upadłego liczne prawa
i obowiązki, spośród których najważniejszymi są:
a) obowiązek
wskazania
i
wydania
syndykowi
majątku,
ksiąg
rachunkowych, korespondencji i innych dokumentów (art. 57 ust. 1);
b) obowiązek udzielania sędziemu – komisarzowi i syndykowi wszelkich
niezbędnych informacji dotyczących majątku upadłego (art. 57 ust. 2
PUiN);
c) obowiązek stosowania się do nakazów, wezwań i zakazów wydawanych
przez sędziego – komisarza (np. art. 57 ust. 3 i 4 – stosowanie się
do wydanego
przez
sędziego –
komisarza
zakazu opuszczania
terytorium RP bez jego zezwolenia);
d) prawo
do
przeglądania
akt
postępowania
upadłościowego
uzyskiwania z nich odpisów i wyciągów (art. 228 PUiN);
oraz
e) prawo do złożenia oświadczenia w przedmiocie tego, czy upadły uznaje
zgłoszoną wierzytelność (art. 243 ust. 2 PUiN);
f) prawo do wniesienia sprzeciwu co do uznania wierzytelności, których
upały nie uznaje (art. 256 ust. 2 PUiN);
g) prawo do wniesienia zarzutów przeciwko planowi podziału funduszów
masy (art. 349 PUiN);
h) prawo, a w niektórych sytuacjach obowiązek, do podejmowania
czynności
w
ramach
postępowania
postępowaniach wpadkowych
z
nim
upadłościowego
związanych
(o
oraz
uznanie
za
bezskuteczne czynności upadłego, sprzeciwu od listy wierzytelności, o
wyłączenie majątku z masy upadłości) polegających na przedstawianiu
stanowiska upadłego, dokonywaniu czynności procesowych (składaniu
pism, wniosków dowodowych), uczestniczeniu w charakterze strony
w posiedzeniach sądu, wnoszeniu środków zaskarżenia;
i)
w przypadku zakończenia postępowania upadłościowego na skutek
wydania
przez
Sąd
postanowienia
w
przedmiocie
umorzenia
postępowania – obowiązek odebrania niezlikwidowanego majatku oraz
dokumentacji upadłego (art. 364 – 366 PUiN). Nie zastosowanie się
do tego obowiązku naraża osoby upoważnione do reprezentacji spółki
na konieczność pokrycia kosztów likwidacji majatku bądź złożenia na
przechowanie dokumentacji.
3) członek zarządu powołany do pełnienia swej funkcji już po ogłoszeniu
i
wszczęciu
postępowania
upadłościowego
nie
będzie
ponosił
odpowiedzialności za zobowiązania spółki na podstawie art. 299 KSH.
4) członek zarządu powołany do pełnienia swej funkcji już po ogłoszeniu
i wszczęciu postępowania upadłościowego nie współpracujący z syndykiem
oraz z sędzią komisarzem (ukrywający się, ukrywający i nie wydający majątku
upadłego, nie wydający ksiąg rachunkowych, korespondencji i innych
dokumentów
upadłego,
obciążający
majątek
zobowiązaniami, niszczący majątek upadłego,
upadłego
pozornymi
utrudniający ustalenie składu
majątku masy upadłości, nie udzielający syndykowi i sędziemu komisarzowi
informacji dotyczących majątku upadłego) naraża się na odpowiedzialność
karną. Mogą wobec niego zostać zastosowane również środki przymusu.
Niezależnie od tego brak współpracy, a także utrudnianie prowadzenia
postępowania upadłościowego, może spowodować wszczęcie postępowania
w przedmiocie orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.
5) fakt objęcia funkcji członka zarządu w spółce w upadłości wpływa na pełnienie
funkcji członka zarządu w innej spółce kapitałowej. W przypadku bowiem, gdy
obie spółki są względem siebie konkurencyjne, osoba która pełni już funkcję
członka zarządu, na pełnienie analogicznej funkcji w innej spółce kapitałowej
musi uzyskać zgodę organu powołanego do ustanowienia zarządu.