Renesans [XIV

Renesans [XIV-XVI w.]
- czasy burzliwego rozwoju nauki i sztuki, wielkich odkryć geograficznych oraz kultu starożytności,
- kolebką renesansu są Włochy,
- renesansowi humaniści marzyli o świecie, w którym władzę sprawuje rozum,
- późny renesans charakteryzował się sceptycyzmem; wolność wyboru stała się ciężarem ponad
ludzkie siły, ponieważ było zbyt wiele opcji,
antropocentryzm - człowiek w centrum zainteresowań ludzkich
humanizm - pierwotnie ruch umysłowy chcący powtórnie odczytać dorobek kultury starożytnej,
potem stał się synonimem antropocentryzmu
machiawelizm - usprawiedliwienie złego uczynku dobrem społecznym
wynalezienie druku - 1455r. przez Johannesa Gutenberga, przyśpieszyło przepływ informacji,
reformacja - ruch społeczno - kulturowo - religijny zmierzający do zreformowania kościoła
rzymskiego, który doprowadził do powstania niezależnych od papiestwa kościołów
protestanckich,
predestynacja - filozofia mówiąca, że każdy człowiek z góry ma określone zbawienie i nic nie
może z tym zrobić,
renesansowy człowiek - najdoskonalszy po Bogu; jest jedynym wolnym stworzeniem; może
przewyższyć aniołów lub stoczyć się na dno i żyć jak zwierze;
człowieczeństwo nie jest darem tylko zadaniem; artyści czuli się podobni
bogom, ponieważ dopełniali wielkie dzieło Stwórcy,
Bóg w renesansie - dobry ojciec, największy artysta; renesansowa miłość do Boga byłą wyrażana
w miłości do świata,
renesansowy klasycyzm - styl w sztuce i literaturze oparty na wzorcach starożytnych oraz
światopogląd zainspirowany starożytną nauką i filozofią; przez to
ulubionym tematem literatury i sztuki w renesansie jest natura,
Egzystencjalne pytania związane z kapryśnością losu pojawiały się w późnym renesansie
i zostały zawarte w cyklu trenów Kochanowskiego.
Renesansowi humaniści:
Francesco Petrarca - jeden z pierwszych twórców epoki; twórca sonetów; kunsztowna forma
wiersza; piewca Laury.
Giovani Boccaccio - włoski pisarz i myśliciel; "Dekameron" - księga, która zawiera sto opowieści o
dość frywolnej tematyce.
Giovani Pico della Mirandola - włoski uczony, pisarz, filozof i poliglota;
"Mowa o godności człowieka" - renesansowy manifest humanizmu.
Erazm z Rotterdamu - wróg średniowiecznych teologów; najsłynniejszy humanista europejski.
Niccolo Machiavelli - filozof, pisarz i dyplomata, jeden z najważniejszych przedstawicieli włoskiego
odrodzenia,
Mikołaj Kopernik - astronom, matematyk, ekonomista, medyk, a także malarz.
Tomasz Morus - angielski polityk, pisarz i myśliciel; "Utopia" - dzieło opisujące idealne państwo.
Andrzej Frycz Modrzewski - najwybitniejszy polski pisarz polityczny;
"O poprawie Rzeczypospolitej" - projekt reformy państwa.