Orkiestra Filharmonii im. W. Lutosławskiego we Wrocławiu Raphael

Orkiestra Filharmonii im. W. Lutosławskiego we Wrocławiu Raphael

RZ_MFWC 11_09_21_30_Wroclaw 380-385:01
21.08.2008
15:47 Uhr
Seite 380
Muzyka na Wielki Piątek / Music for Good Friday
The Cardinall’s Musick
Orkiestra Filharmonii im. W. Lutosławskiego we Wrocławiu
Raphael Wallfisch wiolonczela / violoncello
Andrew Carwood kierownik artystyczny / artistic director
James MacMillan dyrygent / conductor
380
RZ_MFWC 11_09_21_30_Wroclaw 380-385:01
21.08.2008
13:23 Uhr
Seite 381
Czwartek / Thursday
Wrocław
11.09.2008
godz. 21.30 / 9.30 pm
Kolegiata Świętego Krzyża Pl. Kościelny 1
godz. 21.30 / 9.30 pm
Muzyka na Wielki Piątek / Music for Good Friday
Wykonawcy / Performers
Czw / Th
11.09.2008
The Cardinall’s Musick
Orkiestra Filharmonii im. W. Lutosławskiego we Wrocławiu
Symphony Orchestra of W. Lutosławski Philharmonic in Wrocław
Raphael Wallfisch wiolonczela / violoncello
Andrew Carwood kierownik artystyczny / artistic director
James MacMillan dyrygent / conductor
Program koncertu / Concert programme
Lamentacje na Wielki Piątek / Lamentations for Good Friday
William Byrd (1543-1623) – Lamentations
Alfonso Ferrabosco (1543-1588) – Lamentations II
Robert Fayrfax (c. 1464-1521) – Maria plena virtute
James MacMillan (b. 1959) – “Triduum” part II – Violoncello concerto
Czas trwania koncertu / duration of the concert c. 1:30
MECENAT
381
RZ_MFWC 11_09_21_30_Wroclaw 380-385:01
Wrocław
21.08.2008
15:48 Uhr
Seite 382
Kolegiata Świętego Krzyża
Raphael Wallfisch o swoich związkach z Wrocławiem
Raphael Wallfisch on his relationship with Wrocław
To niezwykłe, że będę mógł zagrać we Wrocławiu i być może
It is an extraordinary opportunity for me to play in Wro-
będzie to jeden z najważniejszych koncertów w moim życiu.
claw, indeed maybe one of the most significant concerts
Moi rodzice urodzili się tutaj we wczesnych latach dwudzies-
in my life. Both my mother and father were born in Bres-
tych. Mój dziadek ze strony matki był wybitnym prawnikiem,
lau in the early 1920s. My mother’s father was an emi-
a babcia doskonałą skrzypaczką. Natomiast mój dziadek
nent lawyer, her mother a fine violinist, my father’s
ze strony ojca był lekarzem, a jego żona pielęgniarką. Ponieważ
father a doctor, and his wife a nurse. Both families were
obie rodziny były pochodzenia żydowskiego, od połowy lat
Jewish, and from the middle of the 1930s, as life became
trzydziestych, kiedy życie stawało się dla Żydów w Niemczech
more and more impossible for Jews in Germany, both fa-
coraz trudniejsze, obie rodziny zaczęły planować ucieczkę.
milies began making some plans to escape. My father,
Mojemu ojcu, już wtedy znakomicie zapowiadającemu się
being at that time already recognised as a talented
młodemu pianiście, udało się uciec z matką i bratem do oku-
young pianist, was able to flee with his mother and
powanej przez Brytyjczyków Palestyny. Stało się to dzięki
brother to British-occupied Palestine, under the auspices
pomocy Emila Hausera, który poszukiwał młodych i utalento-
of Emil Hauser, who was looking for young and gifted
wanych muzyków żydowskiego pochodzenia, którym można
Jewish musicians who could be educated and saved in
by było zapewnić schronienie i wykształcenie w Palestynie.
Palestine. Later, in 1948, my father became an Israeli
Później, w 1948 r., mój ojciec przyjął obywatelstwo Izraela,
citizen, and in the early 50s eventually came to Britain,
a we wczesnych latach pięćdziesiątych przyjechał do Wielkiej
becoming a British citizen. He never returned to Wro-
Brytanii i przyjął obywatelstwo brytyjskie. Nigdy nie wrócił już
claw, but spoke often about his earlier childhood to me.
do Wrocławia, ale często opowiadał mi o swoim dzieciństwie.
My mother and her sister survived Aushwitz and Belsen
Moja matka i siostra przeżyły obozy koncentracyjne w Oświę-
Concentration Camps. My mother´s story can be read in
cimiu i Belsen. Matka opisała swoją historię w książce „Dzie-
her book, "Inherit the Truth". Her parents and many of
dzictwo prawdy”. Jej rodzice i wielu członków bliskiej rodziny,
their close family perished in the Holocaust, unable to
którzy nie zdołali w porę uciec, zginęło w czasie Holokaustu.
escape in time. My mother, who will be with me on my
Matka, która będzie mi towarzyszyć podczas mojej pierwszej
first visit to Wroclaw, has been back several times and it
wizyty we Wrocławiu, wracała tutaj kilkakrotnie, a teraz
is now my chance to share with her memories and
ja będę miał możliwość dzielenia z nią jej wspomnień z wczes-
experiences of an early happy childhood destroyed by
nego, szczęśliwego dzieciństwa, zniszczonego przez pot-
the monstrosity that was the Third Reich.
worność, jaką była Trzecia Rzesza. Prawdziwą przyjemnością
It is also wonderful on this occasion to be playing the
będzie zagrać wspaniały Koncert wiolonczelowy Jamesa
fantastic cello concerto by James Macmillan, a work
MacMillana, dzieło, które uwielbiam i często wykonuję. Ma
which I love and have played often. It has enormous,
ono bowiem niezwykle wielkie, religijne i duchowe, znaczenie.
powerful spiritual and, indeed, religious significance.
382
RZ_MFWC 11_09_21_30_Wroclaw 380-385:01
21.08.2008
5:40 Uhr
Seite 383
11.09.2008
godz. 21.30 / 9.30 pm
Czw / Th
11.09.2008
godz. 21.30 / 9.30 pm
Czwartek / Thursday
Raphael Wallfisch
wiolonczela / violoncello
Artysta jest jednym z najwyżej cenionych wiolonczelistów, cieszących
się światową sławą. Urodził się w Londynie w rodzinie wybitnych
muzyków – jego matką jest wiolonczelistka Anita Lasker-Wallfisch,
a ojcem był pianista Peter Wallfisch. Gry na wiolonczeli uczył się u
wielu pedagogów, m. in. u Gregora Piatigorskiego, który go zapraszał do swego domu w Kalifornii wraz z Jaschą Heifetzem na prywatne recitale. W wieku 24 lat Wallfisch wygrał konkurs „Gaspar
Cassadó International Cello Competition“ we Florencji i od tego
momentu zaczęła się jego międzynarodowa kariera. Koncertował
z najwybitniejszymi orkiestrami z Europy i Ameryki, regularnie jest
zapraszany do udziału w międzynarodowych festiwalach rangi „BBC
Proms“ czy równie sławnego festiwalu w Edynburgu. Pośród jego
nagrań znaleźć można prawie wszystkie najważniejsze dzieła na
wiolonczelę. Bogata dyskografia artysty, wydawana przez EMI,
Chandos, Black Box, ASV, Naxos czy Nimbus, obejmuje zarówno
znany repertuar koncertowy, jak i niezliczoną ilość mniej znanych
utworów. Wielu kompozytorów tworzyło muzykę specjalnie dla tego
wybitnego artysty. Raphael Wallfisch zajmuje się także pedagogiką.
Jest profesorem gry na wiolonczeli w Zürich Winterthur Konservatorium w Szwajcarii oraz w Royal College of Music w Londynie.
The artist is one of the most celebrated cellists performing on the
international stage. He was born in London into a family of distinguished musicians, his mother the cellist Anita Lasker-Wallfisch
and his father the pianist Peter Wallfisch. He studied cello with
many teachers, i.e. with Gregor Piatigorsky who used to invite him
to his home in California to perform with Jascha Heifetz in informal recitals. At the age of twenty-four he won the Gaspar Cassadó
International Cello Competition in Florence. Since then he has enjoyed
a world-wide career. He played with the most renowned from
Europe and the United States. He is regularly invited to play at
major festivals such as the BBC Proms or The Edinburgh Festival.
Among his recordings one can find nearly every major work for
cello. His extensive discography on EMI, Chandos, Black Box, ASV,
Naxos and Nimbus explores both the mainstream concerto repertoire and countless lesser-known works. Many composers have
written works especially for this outstanding artist. Raphael is also
a teacher. He holds the position of professor of cello in Switzerland
at the Zürich Winterthur Konservatorium and at the Royal College
of Music in London.
383
RZ_MFWC 11_09_21_30_Wroclaw 380-385:01
Wrocław
21.08.2008
5:40 Uhr
Seite 384
Kolegiata Świętego Krzyża
The Cardinall’s Musick
Andrew Carwood
James MacMillan
Noty przy koncercie 10.09.2008, godz. 21.30 we Wrocławiu / See notes 10.09.2008, 9.30 pm in Wrocław
Orkiestra Filharmonii im. W. Lutosławskiego we Wrocławiu
Noty przy koncercie 4.09.2008, godz. 20.00 we Wrocławiu / See note 4.09.2008, 8.00 pm in Wrocław
Lamentations
William Byrd
Lamentacje
William Byrd
De lamentatione Jeremiae prophetae
Z lamentacji Jeremiasza proroka
Heth
Cogitavit Dominus dissipare murum fili Sion; tetendit
funiculum suum, et non avertit manum suam a perditione:
luxitque antemurale,
et murus partier dissipatus est.
Chet
Zmyślił Pan wywrócić
szańce Córy Syjonu, przeciągnął sznur [mierniczy],
nie cofnął ręki przed zniszczeniem, przedmurze
i mur pogrążył w żałobie: pospołu one padają.
Teth
Defix sunt in terra port ejus, perdidit et contrivit vectes ejus;
regem ejus et principes ejus in gentibus: non est lex,
et prophetae ejus non invenerunt visionem a Domino.
Tet
Bramy runęły na ziemię:połamał,
pokruszył zawory; jej król i książęta u pogan, nie ma już Prawa,
nawet prorocy nie mają widzenia od Pana.
Iod
Sederunt in terra, conticuerunt senes fili Sion;
consperserunt cinere capita sua.
Jerusalem, Jerusalem,
converetere ad Dominum Deum tuum.
Jod
Usiedli na ziemi w milczeniu starsi Córy Syjonu,
prochem głowy posypali,
Jeruzalem, Jeruzalem
nawróć się do Pana Boga twego.
Lamentations
Alfonso Ferrabosco
Lamentacje
Alfonso Ferrabosco
De lamentatione Jeremiae prophetae
Z lamentacji Jeremiasza proroka
Daleth
Vi Sion lugent, eo quod non sint qui veniant ad
solemnitatem: omnes port ejus destruct , sacerdotes ejus gementes;
virgines ejus squalid , et ipsa oppressa amaritudine.
Dalte
Opłakują drogi Syjonu; nikt nimi nie spieszy na święta:
wszystkie jego bramy zniszczone, kapłani jego jęczą;
dziewice jego w żałobie a on sam pogrążony w goryczy.
384
13:40 Uhr
Seite 385
Czwartek / Thursday
11.09.2008
godz. 21.30 / 9.30 pm
Samek
O wy wszyscy, którzy zdążacie drogą, przypatrzcie się,
czy większa żałość od mojej.
Jeruzalem, Jeruzalem
nawróć się do Pana Boga twego.
Maria Plena Virtute
Robert Fayrfax
Maryjo cnót pełna
Robert Fayrfax
Maria plena virtute pietatis gratie mater misericordie, tu nos ab
hoste protege. Clementissima Maria vite per merita compassionis
tue pro nobis preces effunde et de peccatis meis erue.
Sicut tuus filius petit pro crucifigentibus, 'Pater dimite ignorantibus',
magna pietate pendens in latronibus dixi unu ex hominibus,
'in paradiso cum patribus mecum eris hodie.'
Maryjo cnót pobożności pełna, Matko miłosierdzia,
Ty ochroń nas od nieprzyjaciół. Najłaskawsza Maryjo przez zasługi
Twego współcierpienia wypraszaj za nami i wyrwij z grzechów
moich. Jako Twój Syn prosił za tymi, co Go krzyżowali „Ojcze wybacz,
bo nie wiedzą co czynią”, wielką łaskę okazując łotrom, powiedział
do jednego z nich „dzisiaj będziesz ze mną w raju z Ojcem”.
Mater dolorosa plena lacrimosa videns ruinosa filium in cruce,
cum voce raucosa dixit speciosa, 'mulier clamorosa filium tumm
ecce'. Vertens ad discipulum, sic fuit mandatum matrem fuisse per
spatium, et ipsam consolare: et sicut dicebat filium servum
paratissimum custodivit preceptum omnino servire.
Matko boleściwa, pełna łez, rozbita widząca Syna na krzyżu,
który ochrypłym głosem mówił wspaniałomyślnie:
„niewiasto rozpaczająca oto Twój syn“. Zwracając się do ucznia
polecił mu, żeby Matkę zabrał i ją pocieszył: Syn nauczał
przez swą posługę, że godnym jest służyć wszystkim.
Dixit Iesus dilectionis, 'sitio salutem genuis'.
Audi orationibus nostris tue misericordie,
O Iesu. Rex amabilis quid sustulisti pro nobis!
Per merita tue passionis peto veniam ate.
Iesu, dicens clamasti 'Deus meus quid dereliquisti?'
Per acetum quod gustasti ne derelinquas me,
'consummatum' dixisti.
Jezus przemówił do swych umiłowanych: „Pragnę zbawienia
ludzkości”. Przez Twe miłosierdzie wysłuchaj modlitw naszych,
o Jezu. Umiłowany Królu, który wzniosłeś się za nas!
Przez zasługi Twojej męki pragnę zbliżyć się do Ciebie. Jezu,
wołający „Boże mój, dlaczego mnie opuściłeś?”
Przez wzgląd na ocet, którego skosztowałeś nie opuszczaj mnie,
powiedziałeś „Wypełniło się”.
O Iesu fili Dei, in hora exitus mei, anima meam suscipe.
Tunc spiritum emisit, et matrem gladius pertransvit.
Aqua et sanguis exivit, ex delicato corpore.
Post ab Arimathia rogavit et Iesum sepelivit,
et Nicodemus venit ferens mixturma myrrhe.
O dolorosa mater Christi,
quales penas tu vidisti, corde tenens habuisti fidem totius eccelsie.
Ora pro me, regina celi, filium tuum dicens,'Fili, in hora mortos,
servi tui peccatis suis indulge'.
Amen.
O Jezu, Synu Boży, w godzinie mojej śmierci przyjmij duszę moją.
Gdy oddajesz ducha, Matkę przeszył miecz.
Woda i krew wypłynęły z ciała umiłowanego. Póżniej [Józef]
z Arymatei poprosił [o Jego ciało] i Jezusa pogrzebał, a Nikodem
przybył niosąc mirrę. O boleściwa Matko Chrystusa,
jakież cierpienia widziałaś, ale zachowałaś w Swym sercu wiarę
całego Kościoła. Módl się za mną, Królowo Niebios,
mówiąc do Syna Twego: „Synu, w godzinie śmierci Twego
grzesznego sługi, bądź mu łaskawym”.
Amen.
Czw / Th
Samech
O vos omnes qui transitis per viam, attendite,
et videte si est dolor sicut dolor meus!
Jerusalem, Jerusalem,
convertere ad Dominum Deum tuum.
godz. 21.30 / 9.30 pm
22.08.2008
11.09.2008
RZ_MFWC 11_09_21_30_Wroclaw 380-385:01
385