KZS-16-06 - Sąd Apelacyjny w Krakowie

KRAKOWSKIE
ZESZYTY
SĄDOWE
BIULETYN SĄDU APELACYJNEGO W KRAKOWIE
W SPRAWACH KARNYCH
Rok XXVI • Czerwiec 2016 • Nr 6 (306)
Numer zamknięto w dniu 30 czerwca 2016 roku
Redakcja:
Sędziowie II Wydziału Karnego SA
Opracowanie:
Ryszard Kałwa
Rysunek na okładce:
Bogdan Bukowski
Sąd Apelacyjny w Krakowie, II Wydział Karny
31-547 Kraków, ul. Przy Rondzie 3
tel. (12) 417-54-39, 417-55-67
Skład, łamanie:
Agata Waksmundzka
ISSN 1640-7334
Nakład 670 egz.
e-mail: [email protected]
www.kzs.krakow.sa.gov.pl
Zbiór orzecznictwa karnego Sądu Apelacyjnego w Krakowie:
www.krakow.sa.gov.pl/orzecznictwo
Spis treści
I. Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego
5
A. Wyroki Trybunału Konstytucyjnego
5
B. Sprawy nowo przedstawione
5
II. Z biuletynu 5/16 Sądu Najwyższego
6
A. Uchwały
6
B. Pytania prawne
6
C. Orzeczenia tezowane
6
III. Inne orzeczenia Sądu Najwyższego
7
A. Zasady odpowiedzialności
7
B. Wymiar kary
7
C. Kara łączna
8
D. Przedawnienie
8
E. Zatarcie skazania
9
F. Wyrażenia ustawowe
10
G. Przestępstwa w komunikacji
10
H. Przestępstwa przeciwko wolności
11
I. Przestępstwa seksualne
12
J. Przestępstwa przeciwko mieniu
13
K. Przestępstwa gospodarcze
14
L. Wstępne przepisy procesowe
14
Ł. Strony
16
M. Czynności procesowe
17
N. Dowody
18
O. Wyrokowanie
19
P. Postępowanie odwoławcze
19
Q. Tryby szczególne
21
R. Kasacja
22
S. Wyrok łączny
23
T. Postępowanie w stosunkach międzynarodowych
23
U. Wykonanie
23
V. Wykroczenia
24
W. Prawo o ruchu drogowym
26
X. Ustawa o grach hazardowych
26
Y. Ustawa o prokuraturze
27
3
IV. Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego
27
A. Powrót do przestępstwa
27
B. Przestępstwa przeciwko mieniu
28
C. Wstępne przepisy procesowe
29
D. Sąd
29
E. Dowody
30
F. Środki przymusu
32
G. Wyrokowanie
34
H. Postępowanie odwoławcze
34
I. Odszkodowanie za niesłuszne skazanie
35
J. Postępowanie w stosunkach międzynarodowych
36
K. Koszty procesu
36
L. Wykonanie
36
V. Orzeczenia innych sądów apelacyjnych
37
A. Zasady odpowiedzialności
37
B. Środki karne
38
C. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu
38
D. Przestępstwa przeciwko mieniu
38
E. Strony
39
F. Dowody
39
G. Środki przymusu
40
H. Wykroczenia
41
I. Postępowanie odwoławcze
41
J. Odszkodowanie za niesłuszne skazanie
42
K. Wykonanie
43
L. Przeciwdziałanie narkomanii
44
VI. Orzeczenia innych sądów
45
VII. Bibliografia prawa karnego
46
A. Artykuły
46
B. Glosy
48
C. Recenzje
49
D. Sprawozdania. Informacje
50
E. Varia
50
VIII. Poczet sędziów krakowskich cz. XXXVII
52
IX. Skorowidz
58
4
I. Z ORZECZNICTWA TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO
A. Wyroki Trybunału Konstytucyjnego
1.
Nadal nie ogłoszono wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sprawach tyczących przepisów prawa karnego
ani wyroki takie w ostatnim czasie nie zapadły.
B. Sprawy nowo przedstawione
2.
Krajowa Rada Sądownictwa – co do dopuszczenia
przez sąd w postępowaniu karnym dowodu uzyskanego
z naruszeniem przepisów postępowania lub za pomocą
czynu zabronionego (K 30/16). Wniosek ten połączono do
wspólnego rozpoznania z wnioskiem Rzecznika Praw
Obywatelskich spod sygn. akt K 27/16, tyczącym art.
168a k.p.k., przedstawionym pod poz. 2 Zeszytu 5/16;
3.
Rzecznik Praw Obywatelskich – o zbadanie zgodności
z art. 47, 49, 50 ust.2 w zw. z art. 31 ust. 3, a także z art.
45 ust.1, art. 51 ust. 4 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP
przepisów art. 168b i art. 237a k.p.k. co do wyrażania
przez sąd zgody następczej na wykorzystanie w postępowaniu karnym dowodów uzyskanych w wyniku kontroli
operacyjnej tyczącej innego przestępstwa lub innej osoby
niż objęte sądowym zarządzeniem kontroli (K 24/16);
5
4.
MT – o zbadanie zgodności z art. 32 ust.1 i 2 w zw.
z art. 41 ust. 4 i art. 2 Konstytucji RP przepisu art. 113a
§ 3 k.k.w. co do uzyskania paczki żywnościowej przez
osoby pozbawione wolności SK 10/16.
II. Z BIULETYNU 5/16 SĄDU NAJWYŻSZEGO
A. Uchwały
5.
Biuletyn nie zamieszcza uchwał SN w sprawach karnych.
B. Pytania prawne
6.
Biuletyn nie zamieszcza pytań prawnych.
C. Orzeczenia tezowane
7.
1. Kwestia podobieństwa przestępstw w rozumieniu
art. 115 § 3 k.k. nie może być oceniana w perspektywie
abstrakcyjnej – jako „podobieństwo” typów czynów zabronionych – ale wyłącznie w perspektywie konkretnej.
Przedmiotem oceny są więc konkretne czyny realizujące
znamiona typów czynów zabronionych. Trzeba przy tym
mieć na uwadze fakt, że dany typ czynu zabronionego
może chronić różne dobra prawne i dopiero ocena konkretnego zachowania pozwala na ustalenie, które z chro6
nionych dóbr zostało przez ten czyn naruszone bądź zagrożone.
2. W przypadku popełnienia czynu zabronionego
określonego w art. 209 § 1 k.k. przez jednego z rodziców,
na którym ciąży obowiązek alimentacyjny na rzecz małoletniego dziecka, dobrem prawnym w ten sposób naruszonym jest zarówno sam stosunek opieki, jak też prawidłowe funkcjonowanie rodziny.
Postanowienie z dnia 30 marca 2016 roku – I KZP 23/15
8.
Pominięto pozostałe orzeczenia tezowane z tego biuletynu, bo były zamieszczone w Zeszycie 5/16 poz. 19-22
na podstawie OSNKW 5/16.
III. INNE ORZECZENIA SĄDU NAJWYŻSZEGO
A. Zasady odpowiedzialności
Zob. poz. 29 – błędna ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu jako obraza prawa materialnego
B. Wymiar kary
9.
Artykuł 37a k.k. uprawnia sąd do orzeczenia samoistnej grzywny za każde przestępstwo zagrożone tylko karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat; w razie
skorzystania z rozwiązania przewidzianego w tym przepisie wymagane jest – na podstawie art. 413 § 1 pkt 6
k.p.k. – powołanie go w podstawie wymiaru kary; zanie7
dbanie tej powinności z reguły nie sposób ocenić w perspektywie rażącego i mogącego mieć istotny wpływ na
treść orzeczenia naruszenia prawa.
Postanowienie z dnia 31 marca 2016 roku – II KK 361/15,
OSNKW 6/16 poz. 39
C. Kara łączna
10.
Skazanie, które uległo zatarciu z mocy prawa, nie
może być w ogóle brane pod uwagę przy rozważaniu kwestii wydania wyroku łącznego.
Wyrok z dnia 9 lutego 2016 roku – IV KK 412/15, OSNPK 5/16
poz. 18
D. Przedawnienie
11.
Zgodnie bowiem z art. 101 § 2 k.k. w zw. z art. 102
k.k. karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie
później jednak niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia. W sytuacji zaś, gdy w okresie wskazanym w kodeksie karnym doszło do wszczęcia postępowania przeciwko osobie, karalność popełnionego przez nią przestępstwa ulega przedawnieniu po 5 latach od zakończenia tego okresu.
Wyrok z dnia 9 lutego 2016 roku – IV KK 10/16, OSNPK 5/16
poz. 1
8
E. Zatarcie skazania
12.
Zgodnie z treścią art. 106 k.k., z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe. Skutkiem zatarcia skazania
jest więc fakt, że za niebyłe uważa się nie tylko skazanie,
lecz również samo popełnienie przestępstwa. Oznacza to
wprowadzenie fikcji prawnej, że do popełnienia przestępstwa w ogóle nie doszło. W aspekcie pozytywnym od chwili zatarcia skazania prawdziwe – z punktu widzenia porządku prawnego – jest zatem stwierdzenie, że danego
przestępstwa nie popełniono.
Wyrok z dnia 19 stycznia 2016 roku – V KK 372/15, OSNPK 4/16
poz. 1
13.
Według obowiązującego od dnia 21 marca 2015 roku
przepisu art. 107 § 4a k.k., w razie skazania na karę
grzywny zatarcie skazania następuje z mocy prawa
z upływem roku od wykonania lub darowania albo od
przedawnienia jej wykonania. W art. 21 powołanej ustawy
wskazano natomiast konsekwencje wiążące się ze zmianą
przepisów odnoszących się do instytucji zatarcia skazania. Stosownie do tej regulacji do skazania prawomocnymi wyrokami wydanymi przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, w przedmiocie zatarcia skazania stosuje
się przepis ustawy, o której mowa w art. 1 (kodeks karny
– przyp. SN), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,
chyba że okres zatarcia skazania upłynął przed dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak według
przepisów ustawy, o której mowa w art. 1 (kodeks karny –
przyp. SN), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą okres
zatarcia skazania upłynąłby przed dniem wejścia w życie
niniejszej ustawy, zatarcie skazania następuje z dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy.
9
Wyrok z dnia 19 stycznia 2016 roku – V KK 372/15, OSNPK 4/16
poz. 2
Zob. poz. 10 – zatarcie skazania a wyrok łączny
F. Wyrażenia ustawowe
Zob. poz. 29 – błędna ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu jako obraza prawa materialnego
G. Przestępstwa w komunikacji
14.
Warunkiem poniesienia przez sprawcę czynu polegającego na prowadzeniu pojazdu mechanicznego w stanie
nietrzeźwości surowszej odpowiedzialności, przewidzianej
w § 4 art. 178a k.k., jest aby sprawca tego czynu był
wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu
mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem
środka odurzającego albo za przestępstwo określone
w art. 173, art. 174, art. 177 lub art. 335 § 2 k.k. popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka
odurzającego albo dopuścił się tego czynu w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, orzeczonego w związku ze skazaniem za to przestępstwo.
Wyrok z dnia 19 stycznia 2016 roku – V KK 372/15, OSNPK 4/16
poz. 4
15.
Pojęcie „ruch lądowy” obejmuje nie tylko ruch odbywający się na drogach publicznych, w strefach ruchu
10
i w strefach zamieszkania, ale również ruch na drogach
wewnętrznych, na terenach budowlanych i przemysłowych, lotniskach itp., a więc ruch odbywający się w miejscach dostępnych dla użytku szerszego niż indywidualnie
oznaczony. Podobnie zresztą ustawa z dnia 20 czerwca
1997 roku – prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz. U.
z 2012 roku, poz. 1137) poszerza zakres stosowania zasad ruchu na drogach publicznych i odnosi je do miejsc,
gdzie realnie odbywa się ruch lądowy w zakresie wynikającym ze znaków i sygnałów drogowych (art. 1 ust. 2
ustawy). Tymczasem, z dokumentacji znajdującej się
w aktach niniejszej sprawy wynika, że na przedmiotowej
drodze znaki drogowe dopuszczały określony zakres ruchu pojazdów. Kryterium ruchu lądowego należy wiązać
nie tyle z formalnym statusem konkretnej drogi czy też
określonego miejsca, lecz z faktyczną dostępnością i rzeczywistym wykorzystaniem tego miejsca dla ruchu pojazdów i innych uczestników.
Wyrok z dnia 29 stycznia 2016 roku – IV KK 324/15, OSNPK
5/16 poz. 4
H. Przestępstwa przeciwko wolności
16.
Znamiona przestępstwa naruszenia miru domowego
może więc zrealizować jedynie osoba, której nie przysługuje – na podstawie obowiązujących przepisów lub istniejącej między stronami umowy – prawo dostępu do obiektu
będącego formalnie mieniem „cudzym”.
Wyrok z dnia 3 lutego 2016 roku – III KK 347/15, OSNPK 5/16
poz. 5
11
I. Przestępstwa seksualne
17.
Stosunek zależności od sprawcy zachodzi wówczas,
gdy pokrzywdzony nie jest zdolny z własnej woli przeciwstawić się znęcaniu i znosi je z obawy przed pogorszeniem
swoich dotychczasowych warunków życiowych (np. utratą
pracy, środków utrzymania, mieszkania, rozłąką lub zerwaniem współżycia ze sprawcą). Stosunek tego rodzaju
może istnieć z mocy prawa (np. w razie ustanowienia
opieki lub umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej)
albo na podstawie umowy (np. między pracodawcą a pracownikiem, najemcą lokalu a wynajmującym itp.). Może
także wynikać z sytuacji faktycznej, stwarzającej dla
sprawcy sposobność znęcania się przy wykorzystaniu nad
ofiarą przewagi, jaką mu daje łącząca ich więź materialna, osobista lub uczuciowa. Taka sytuacja może w szczególności zachodzić w związku opartym na wspólnym pożyciu, funkcjonującym na tych samych zasadach jak
formalnie założona rodzina, a także – co istotne z punktu
widzenia niniejszej sprawy – fakt wspólnego zamieszkania
i wykonywania władzy rodzicielskiej nad wspólnymi
dziećmi przez rozwiedzionych małżonków.
Postanowienie z dnia 23 lutego 2016 roku – III KK 262/15,
OSNPK 5/16 poz. 6
18.
Wymagane do przypisania sprawcy przestępstwa
określonego art. 200a § 2 k.k. wypełnienie jego zachowaniem znamienia zmierzania do realizacji propozycji seksualnej, o jakiej mowa w tym przepisie, ma miejsce także
wtedy, gdy składający taką propozycję, po jej złożeniu
małoletniemu poniżej lat 15, nakłania go następnie,
w tym przez ponaglanie, do reakcji na nią, bez względu
na to, czy nakłanianie to okaże się skuteczne ani czy na12
kłaniany w ogóle zareaguje w jakikolwiek sposób na takie
nakłanianie.
Postanowienie z dnia 17 marca 2016 roku – IV KK 380/15,
OSNKW 6/16 poz. 38
J. Przestępstwa przeciwko mieniu
19.
Wypłata środków pieniężnych osobie nieuprawnionej,
niekorzystna dla banku, może być uznana in concreto za
rozporządzenie niekorzystne w rozumieniu art. 286 § 1
k.k., także dla posiadacza rachunku. Jego dobro prawne,
mające źródło w umowie rachunku bankowego, zostaje
bezpośrednio naruszone wtedy, gdy uprawnienie do uzyskania zwrotu zdeponowanych środków pieniężnych na
każde żądanie nie zostanie zrealizowane przed skorygowaniem przez bank stanu konta. Do tego czasu posiadacz
rachunku nie dysponuje środkami, które wypłacono osobie nieuprawnionej, co może pociągnąć określone ujemne
następstwa w jego majątku, także w zakresie lucrum
cessans. Nie ma więc podstaw, by a limine odmówić posiadaczowi rachunku statusu pokrzywdzonego w rozumieniu art. 49 § 1 k.p.k., a w konsekwencji legitymacji do
wniesienia aktu oskarżenia w trybie art. 55 § 1 k.p.k.
wtedy, gdy osoba nieuprawniona, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadziła do wypłaty
środków pieniężnych z jego konta przez wprowadzenie
w błąd przedstawiciela banku.
Postanowienie z dnia 28 kwietnia 2016 roku – I KZP 3/16,
OSNKW 5/16 poz. 37
13
K. Przestępstwa gospodarcze
20.
Znamię czynności sprawczej typu przestępstwa z art.
296a § 2 k.k. realizuje się przez samo wyartykułowanie
przez sprawcę obietnicy udzielenia korzyści i odebranie
tej obietnicy przez podmiot wymieniony w art. 296a § 1
k.k. niezależnie od tego, czy sprawca zamierza jej dotrzymać, czy też od początku zakłada, że korzyści tej nie
udzieli.
Wyrok z dnia 9 lutego 2016 roku – V KK 277/15, OSNPK 5/16
poz. 7
L. Wstępne przepisy procesowe
21.
Skoro zagadnienie obowiązywania normy determinującej krąg znamion określonego typu przestępstwa
z punktu widzenia przesłanek procesu należy do kategorii
objętej dyspozycją art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k., to nie sposób
uznać go jednocześnie za „inną okoliczność wyłączającą
ściganie” w rozumieniu art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k. Ten charakter mają bowiem przeszkody prawne spoza katalogu
zamieszczonego w art. 17 § 1 punkt 1-10 k.p.k., wynikające z ustawy albo umów międzynarodowych takie, jak
abolicja, konsumpcja skargi publicznej, list żelazny.
Postanowienie z dnia 17 grudnia 2015 roku – III KK 200/15,
OSNPK 4/16 poz. 8
22.
Skuteczne posłużenie się zarzutem obrazy art. 5 § 2
k.p.k. może przynieść oczekiwany przez skarżącego efekt
jedynie wówczas, gdy zostanie wykazane, że orzekający w
14
sprawie sąd rzeczywiście miał wątpliwości o takim charakterze i nie rozstrzygnął ich na korzyść oskarżonego.
Dla zasadności tego zarzutu nie wystarczy zaś zaprezentowanie przez stronę własnych wątpliwości co do stanu
dowodów. O naruszeniu tego przepisu można więc mówić
wówczas, gdy sąd, ustalając, że zachodzą niedające się
usunąć wątpliwości, nie rozstrzygnie ich na korzyść skazanego, co w tej sprawie nie miało miejsca.
Postanowienie z dnia 12 lutego 2016 roku – III KK 22/16, OSNPK
5/16 poz. 13
23.
Zarzut naruszenia przepisu art. 7 k.p.k. może być
bezpośrednio stawiany wyrokowi sądu odwoławczego tylko wtedy, gdy sąd ten prowadził postępowanie dowodowe,
co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca, albo wydał
orzeczenie o charakterze reformatoryjnym, a zatem gdy
zmienił wyrok sądu I instancji, dokonując oceny dowodów odmiennej od tej, która legła u podstawy faktycznej
wyroku tego sądu.
Postanowienie z dnia 12 lutego 2016 roku – III KK 22/16, OSNPK
5/16 poz. 17
24.
Negatywna przesłanka lis pendens, stanowiąca
względny powód odwoławczy, formułuje zakaz równoległego prowadzenia postępowań karnych dotyczących tego
samego przedmiotu procesu, w stosunku do tej samej
osoby, podyktowany względami ekonomiki procesowej.
Jednak zakaz ten ustaje z chwilą, gdy w jednym z tych
postępowań zapadnie prawomocny wyrok kończący postępowanie w sprawie. Wówczas zaczyna funkcjonować
negatywna przesłanka procesowa w postaci powagi rzeczy
osądzonej (res iudicata), która rodzi zakaz ne bis in idem,
15
czyli zakaz zarówno ponownego wszczynania, jak i kontynuowania postępowania o ten sam czyn tej samej osoby,
co do którego zapadło prawomocne orzeczenie. Przesłankę
res iudicata, zaliczoną do tzw. bezwzględnych przyczyn
odwoławczych (art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k.), tworzą zawsze
prawomocne orzeczenia merytoryczne, a także formalne,
o ile oparte są na ujemnej przesłance bezwzględnej. Ma to
na celu zapewnienie stabilności prawa i orzeczeń organów
procesowych w postępowaniu karnym, a także służy realizacji wspomnianej zasady ne bis in idem, stanowiącej
gwarancję, że nikt nie będzie pociągany więcej niż raz do
odpowiedzialności karnej za ten sam czyn zabroniony pod
groźbą kary.
Wyrok z dnia 12 lutego 2016 roku – III KK 491/15, OSNPK 5/16
poz. 14
Zob. poz. 27 – prawda materialna a wadliwość dowodu
poz. 36 – zasada specjalności jako ujemna przesłanka procesowa
Ł. Strony
25.
„Uzasadnione wątpliwości” co do poczytalności (art.
79 § 1 pkt 3 k.p.k.), to takie, które oparte są na konkretnych okolicznościach i dowodach i wynikają z oceny
owych dowodów i okoliczności ustalonych w sprawie,
oceny dokonanej przez uprawniony organ procesowy na
wniosek stron lub z urzędu. Sąd, ustalając, czy faktycznie
występują przesłanki wskazane w art. 79 § 1 punkty 3 i 4
k.p.k., zawsze powinien pamiętać o tym, że ich „zachodzenie” nie jest warunkowane jakimś abstrakcyjnym
przeświadczeniem czy niezbyt uchwytnym domysłem, lecz
uzależnione jest od powzięcia przez organ postępowania
16
tylko takich wątpliwości, które mają charakter uzasadniony, a więc takich, które mają oparcie w konkretnie
ustalonych w sprawie okolicznościach. Decydujące znaczenie w tym zakresie ma ocena organu procesowego,
a nie subiektywna ocena strony czy obrońcy. Tytułem
przykładu należy wskazać, że do okoliczności mogących
powodować zaistnienie „uzasadnionych wątpliwości” zaliczano: przebycie choroby psychicznej lub urazu mózgu,
nałogowy alkoholizm, nadużywanie narkotyków, leczenie
w szpitalu psychiatrycznym, nadzwyczaj utrudniony kontakt, kłopoty ze zrozumieniem pytań i udzieleniem odpowiedzi, niedorozwój umysłowy, zaświadczenia stwierdzające chorobę psychiczną lub niedorozwój umysłowy, zaświadczenie z placówek służby zdrowia, informacja z poradni zdrowia psychicznego.
Postanowienie z dnia 14 stycznia 2016 roku – IV KK 419/15,
OSNPK 4/16 poz. 9
Zob. poz. 19 – pokrzywdzenie wypłatą z rachunku bankowego
M. Czynności procesowe
26.
Za przyczynę od skazanego niezależną, o jakiej mowa
w art. 126 § 1 k.p.k., z pewnością nie może być uznane
„przekonanie” skazanego, że wniosek o uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego złożony zostanie przez jego
obrońcę. Ewentualne nawet zaniedbania obrońcy skazanego nie usprawiedliwiają blisko dwuletniej opieszałości
skazanego, który przez ten czas nie podejmował żadnych
czynności celem ustalenia, na jakim etapie postępowania
jest sprawa, będąc przy tym prawidłowo pouczony o sposobie i terminie złożenia wniosku o sporządzenia uzasadnienia.
17
Postanowienie z dnia 30 grudnia 2015 roku – IV KZ 73/15,
OSNPK 4/16 poz. 10
Zob. poz. 41 – przywrócenie terminu w sprawie o wykroczenie
N. Dowody
27.
Zgodnie z obowiązującą w polskim procesie karnym
zasadą swobody dowodzenia, w postępowaniu dowodowym dopuszczalne jest przeprowadzenie wszelkich czynności dowodowych, za wyjątkiem czynności objętych wyraźnym zakazem ich przeprowadzania. Ustanowione w
polskim procesie karnym zakazy dowodowe uznawane są
za wyjątki od dopuszczalności podejmowania wszelkich
czynności dowodowych. Zdecydowana większość polskiej
doktryny opowiada się za dopuszczalnością wykorzystania w postępowaniu karnym tzw. „dowodu pośrednio skażonego”, przez który rozumie się dowód uzyskany w wyniku przeprowadzenia innego dowodu – określonego jako
tzw. dowód nielegalny. Tak zwany dowód nielegalny, niektórzy nazywają go dowodem wadliwym, to dowód obarczony jednym z uchybień proceduralnych powodujących
niedopuszczalność jego wykorzystania w procesie karnym. Wskazane uchybienia proceduralne mogą dotyczyć
sytuacji uzyskania dowodu z nielegalnego źródła (gdy dowodzenie było niedopuszczalne), bądź na skutek nielegalnego sposobu pozyskania i przeprowadzenia dowodu.
Podkreśla się, że w myśl art. 2 § 1 k.p.k. jednym z podstawowych założeń polskiej procedury karnej jest pociągnięcie sprawcy do odpowiedzialności karnej, co przesądza na rzecz możliwości wykorzystywania w procesie karnym „dowodów pośrednio skażonych”, w celu realizacji
tego postulatu.
18
Wyrok z dnia 2 lutego 2016 roku – IV KK 372/15, OSNPK 5/16
poz. 10
O. Wyrokowanie
28.
W zapisie cyfrowym przyjęto, że wymierzona została
kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, a w zapisie słownym – wymiar tej kary określono jako jeden rok
i osiem miesięcy. W tej sytuacji istnieje rozbieżność co do
rzeczywistej wysokości orzeczonej kary pozbawienia wolności. Taki sposób określenia wysokości wymierzonej kary nie tylko narusza wynikający z art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k.
obowiązek redagowania orzeczenia w sposób jednoznaczny i zrozumiały, ale przede wszystkim odzwierciedla wewnętrzną sprzeczność wyroku uniemożliwiającą jego wykonanie.
Wyrok z dnia 19 stycznia 2016 roku – V KK 389/15, OSNPK 4/16
poz. 13
Zob. poz. 9 – redakcja wyroku stosującego art. 37a k.k.
P. Postępowanie odwoławcze
29.
Za naruszenie prawa materialnego, należy uważać
także wadliwe zaliczenie określonych okoliczności do grupy tych, które mogą być – w ramach jednej z przesłanek
wymienionych w przepisie – poczytane za moderujące
stopień społecznej szkodliwości czynu, w kierunku
zmniejszającym tę szkodliwość i za powodujące, iż szkodliwość ta osiąga poziom subminimalny, a w rozumieniu
art. 1 § 2 k.k. „znikomy”. I tak, w związku z treścią art.
115 § 2 k.k. do okoliczności wpływających na ocenę stop19
nia społecznego niebezpieczeństwa czynu co prawda możliwe i zasadne jest zaliczenie motywacji sprawcy, ale już
nie motywacji takiej, która nie może w żaden rozsądny
sposób usprawiedliwiać występnego zachowania sprawcy.
Wyrok z dnia 8 stycznia 2016 roku – II KK 159/15, OSNPK 4/16
poz. 12
30.
Nie jest dopuszczalne skarżenie przez oskarżonego
czy jego obrońcę rozstrzygnięć dotyczących współoskarżonych i to jeszcze na ich niekorzyść.
Postanowienie z dnia 14 stycznia 2016 roku – IV KK 416/15,
OSNPK 4/16 poz. 11
31.
Artykuł 440 k.p.k. zobowiązuje sąd odwoławczy do
zmiany zaskarżonego orzeczenia na korzyść oskarżonego
wówczas, gdy jego utrzymanie w mocy byłoby rażąco niesprawiedliwe i to także wtedy, gdy wszystkie zarzuty rozpoznawanego środka odwoławczego uzna za niezasadne.
Stwierdzić trzeba, że w pojęciu „rażąca niesprawiedliwość” mieści się między innymi orzeczenie wydane na
podstawie przepisu, który w chwili orzekania przez sąd
odwoławczy już nie obowiązuje; tym bardziej gdy jest to
rozstrzygnięcie, na podstawie którego dochodzi do faktycznego pozbawienia wolności oskarżonego.
Wyrok z dnia 21 stycznia 2016 roku – II KK 7/16, OSNPK 4/16
poz. 14
32.
Instytucja korekty błędnej kwalifikacji prawnej
w trybie i na warunkach określonych w art. 455 k.p.k.
dotyczy dokonywania takiej modyfikacji przez sąd odwo20
ławczy z urzędu, a nie w związku z treścią wniesionej
apelacji, co jednoznacznie wynika z ustawowego sformułowania „niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów”. Ograniczenie, o którym mowa w części
wstępnej tego przepisu, zawarte w słowach „nie zmieniając ustaleń faktycznych”, dotyczy zatem działania przez
sąd odwoławczy właśnie poza granicami zaskarżenia
i podniesionych zarzutów. Zachowując kierunek środka
odwoławczego wniesionego na korzyść i działając w granicach wytyczonych przez ten środek, sąd ad quem ma
prawo, a nawet – jeśli pozwala na to zgromadzony materiał dowodowy i nie zostanie narażona na szwank zasada
bezpośredniości – obowiązek orzekać w formule reformatoryjnej, dokonując zmian nie tylko w zakresie nieprawidłowej kwalifikacji prawnej czynu, ale także odmiennie
kształtując ustalenia faktyczne (zarówno w oparciu
o ewentualnie nowe dowody przeprowadzone na forum
sądu odwoławczego, jak i o zrewaloryzowane w ich ocenie
dowody przeprowadzone przed sądem meriti).
Postanowienie z dnia 29 stycznia 2016 roku – IV KK 320/15,
OSNPK 4/16 poz. 15
Zob. poz. 22 – skuteczność zarzutu z art. 5 § 2 k.p.k.
poz. 23 – skuteczność zarzutu z art. 7 k.p.k.
Q. Tryby szczególne
33.
Przepisy art. 500 § 1 i 3 k.p.k. dopuszczają prowadzenie sprawy w trybie nakazowym, jeśli na podstawie
zebranych dowodów okoliczności czynu i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości, co pozwala uznać, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Oznacza to, że dla
wydania takiego orzeczenia wymagane jest osiągniecie
przez sąd, w oparciu o zebrane w dochodzeniu dowody,
21
dostatecznego stopnia pewności w zakresie okoliczności
popełnienia czynu przestępnego i winy oskarżonego. Wymóg ten jest spełniony zwłaszcza wówczas, gdy sprawca
przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu,
a przyznanie się nie nasuwa zastrzeżeń lub gdy istnieją
oczywiste dowody dopuszczenia się czynu.
Wyrok z dnia 2 lutego 2016 roku – IV KK 372/15, OSNPK 5/16
poz. 15
R. Kasacja
34.
Kasacja, jako nadzwyczajny środek zaskarżenia, służy eliminacji prawomocnych orzeczeń sądowych, które ze
względu na doniosłość wadliwości, jaką są obarczone, nie
mogą ostać się i funkcjonować w obrocie prawnym. Podnoszone w kasacji zarzuty powinny wskazywać na uchybienia określone w art. 439 k.p.k. lub inne, lecz na tyle
istotne i rażące naruszenia prawa, do jakich doszło w postępowaniu odwoławczym, że w konsekwencji mogły one
mieć istotny wpływ na treść wyroku sądu II instancji.
Niedopuszczalne jest natomiast podnoszenie w nadzwyczajnym środku zaskarżenia wprost zarzutów pod adresem orzeczenia sądu I instancji.
Postanowienie z dnia 12 lutego 2016 roku – III KK 20/16, OSNPK
5/16 poz. 16
35.
Nawet wówczas, gdy podnosi się zarzut naruszenia
zasad rzetelnego procesu, to niezbędne jest, wobec wymogów określonych w art. 523 § 1 k.p.k., wykazanie,
że naruszenie to mogło mieć wpływ na wydany w sprawie
wyrok sądu odwoławczego.
22
Postanowienie z dnia 14 kwietnia 2016 – V KK 391/15, OSNKW
6/16 poz. 40, OSNKP 6/16 poz. 11
S. Wyrok łączny
36.
Tzw. zasada specjalności, o której mowa w art. 607e
§ 1 k.p.k., stanowi ujemną przesłankę wykonania orzeczeń, które nie stanowiły podstawy przekazania. Kodeks
nie różnicuje tym samym rodzajów kar, jakie nie mogą
zostać wykonane w stosunku do przekazanego. Oznacza
to, że chodzi także o specyficzną sytuację wydania wyroku łącznego obejmującego kary pozbawienia wolności
z wyroków nieobjętych ENA.
Wyrok z dnia 13 stycznia 2016 roku – III KK 471/15, OSNPK
4/16 poz. 16
Zob. poz. 10 – skazanie zatarte a wyrok łączny
T. Postępowanie w stosunkach międzynarodowych
Zob. poz. 36 – zasada specjalności a wydanie wyroku
łącznego
U. Wykonanie
37.
Zgodnie z art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k., śmierć oskarżonego stanowi ujemną przesłankę procesową, której wystąpienie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania powoduje jego niedopuszczalność. Zmaterializowanie
się tej przesłanki po uprawomocnieniu się wyroku skut23
kuje umorzeniem postępowania wykonawczego (art. 15
§ 1 k.k.w.).
Wyrok z dnia 20 stycznia 2016 roku – II KK 279/15, OSNPK 4/16
poz. 18
V. Wykroczenia
38.
W kodeksie wykroczeń brak jest jednak odpowiednika art. 13 § 2 k.k. W konsekwencji przyjąć należy, że karalne jest tylko usiłowanie udolne.
Wyrok z dnia 19 stycznia 2016 roku – V KK 401/15, OSNPK 4/16
poz. 5
39.
Zgodnie z art. 93 § 2 k.p.s.w. orzekanie w postępowaniu nakazowym może nastąpić, jeżeli okoliczności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że brak owych
wątpliwości oznacza, że nie ma ich zarówno odnośnie do
sprawstwa danego czynu, jak i winy obwinionego,
z uwzględnieniem zarówno jego wyjaśnień, jak i innych
dowodów przeprowadzonych w toku czynności wyjaśniających.
Wyrok z dnia 21 stycznia 2016 roku – II KK 370/15, OSNPK 4/16
poz. 19
40.
Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa, przepis art.
45 § 2 k.w. powinien być rozumiany w ten sposób,
że przedawnienie biegnie na nowo jedynie w takiej sytua24
cji, w której do upływu terminu przedawnienia nie doszło
w chwili uchylania prawomocnego wyroku.
Wyrok z dnia 29 stycznia 2016 roku – IV KK 328/15, OSNPK
4/16 poz. 6
41.
Zgodnie z treścią art. 38 § 1 k.p.w. do czynności procesowych prowadzonych w postępowaniu w sprawach
o wykroczenie stosuje się między innymi odpowiednio art.
126 § 1 k.p.k., który stanowi, że jeżeli niedotrzymanie
terminu zawitego nastąpiło z przyczyn od strony niezależnych, strona w zawitym terminie 7 dni od daty ustania
przeszkody może zgłosić wniosek o przywrócenie terminu,
dopełniając jednocześnie czynności, która miała być
w terminie wykonana. Warunkiem uwzględnienia wniosku jest stwierdzenie, że uchybienie nastąpiło z przyczyn
od strony niezależnych. Chodzi o przyczyny, których
strona nie mogła usunąć, aby dokonać wymaganej przez
prawo czynności we właściwym czasie. Oznacza to, że
przywrócenie terminu nie nastąpi, gdy niezachowanie
terminu było wynikiem niedbalstwa albo lekkomyślności
strony.
Postanowienie z dnia 10 lutego 2016 roku – II KK 326/15, OSNPK
5/16 poz. 19
42.
Przedmiotem wykroczenia, określonego w art. 122
§ 1 k.w. może być także mienie pochodzące z kradzieży
z włamaniem, jeżeli jego wartość nie przekracza obowiązującej w danym czasie dla wykroczeń wysokości.
Wyrok z dnia 12 lutego 2016 roku – III KK 490/15, OSNPK 5/16
poz. 8
25
Zob. poz. 43 – nadużycie przywileju parkowania samochodu
W. Prawo o ruchu drogowym
43.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 prawa o ruchu drogowym (dalej jako: p.r.d.), osoba niepełnosprawna legitymująca się
kartą parkingową i kierująca pojazdem samochodowym
oznaczonym tą kartą może nie stosować się do niektórych
znaków drogowych dotyczących zakazu ruchu lub postoju, w zakresie określonym przepisami, o których mowa
w art. 7 ust. 2 p.r.d. Przepis ten ma, zgodnie z ust. 2 art.
8 p.r.d., zastosowanie również do kierującego pojazdem,
który przewozi osobę niepełnosprawną legitymującą się
kartą parkingową oraz do kierującego pojazdem należącym do placówki, o której mowa w ust. 3a pkt 3 art. 8
p.r.d., przewożącego osobę mającą znacznie ograniczone
możliwości samodzielnego poruszania się, pozostającą
pod opieką takiej placówki.
Wyrok z dnia 29 stycznia 2016 roku – IV KK 328/15, OSNPK
4/16 poz. 7
X. Ustawa o grach hazardowych
44.
Przepis art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 roku
o zmianie ustawy o grach hazardowych, Dz. U. z 2015 roku poz. 1201, dotyczy wyłącznie podmiotów, które prowadziły taką działalność zgodnie z ustawą o grach hazardowych w brzmieniu sprzed dnia 3 września 2015 roku
(na podstawie koncesji albo zezwolenia).
26
Postanowienie z dnia 28 kwietnia 2016 roku – I KZP 1/16,
OSNKW 6/16 poz. 36
Y. Ustawa o prokuraturze
45.
Unormowanie art. 46 ustawy z dnia 20 czerwca 1985
roku o prokuraturze, Dz. U. z 2011 roku Nr 270 poz.
1599 ze zm., stanowiące, że czas pracy prokuratora określony jest wymiarem jego zadań, uzasadnia wniosek,
iż przełożony prokuratora nie ma uprawnienia do wydania podległemu prokuratorowi polecenia określonego
w art. 8 ust. 2 tej ustawy, zredukowanego wyłącznie do
postawienia mu wymogu wykonania pracy w wyznaczonych dla jednostki prokuratury godzinach urzędowania
oraz w jej siedzibie; wydanie takiego polecenia jest możliwe tylko w wypadku jego powiązania z określeniem zadania nałożonego na prokuratora do wykonania w tym czasie.
Postanowienie z dnia 4 marca 2016 roku – SDI 66/15, OSNKW
6/16 poz. 41
IV. ORZECZNICTWO SĄDU APELACYJNEGO
A. Powrót do przestępstwa
46.
Sprawca czyni z popełnienia przestępstwa swe stałe
źródło dochodu (art. 65 § 1 k.k.), gdy dopuszcza się przestępstwa wielokrotnie z pewną regularnością i z niego
uzyskuje systematycznie dochód, który nie musi być jedynym ani głównym źródłem jego utrzymania. Nie jest
27
przy tym istotne, na jaki cel sprawca przeznacza dochód,
ani pobudki którymi się kieruje.
Wyrok z dnia 28 kwietnia 2016 roku – II AKa 48/16 do III K 1/15
SO Kraków
Notka: Podobnie Sąd w wyrokach z KZS 1/14 poz. 61, 9/14 poz.
38 i 4/15 poz. 84, zbiór 3447, 3543 i 3655
B. Przestępstwa przeciwko mieniu
47.
Niekorzystnym rozporządzeniem mieniem jako znamieniem przestępstwa oszustwa jest każda czynność
o charakterze dyspozycji majątkowej, odnosząca się do
ogółu praw majątkowych oraz zobowiązań kształtujących
sytuację majątkową, która powoduje ogólne pogorszenie
sytuacji majątkowej pokrzywdzonego, w tym zmniejszenie
szans na zaspokojenie roszczeń w przyszłości. Niekorzystne rozporządzenie mieniem to pojęcie szersze od pojęcia szkody czy straty.
Wyrok z dnia 13 kwietnia 2016 roku – II AKa 192/15 do III K
357/13 SO Kraków
Notka: Przedmiotem rozpoznania było kupno działki dotkniętej
wadą, a to z powierzchnią uzupełnioną (nadsypaną) materiałem
stanowiącym mieszaninę gruzu budowlanego, piasku średniego
i piasku gliniastego, co znacząco zmieniło stan podłoża, możliwość
i koszty posadowienia na nieruchomości budynku mieszkalnego.
Sprzedawca ukrył ten stan przed kupującym, co uznano za działanie oszukańcze.
28
C. Wstępne przepisy procesowe
48.
Zasada domniemania niewinności (art. 5 k.p.k.) nakazuje rozstrzygać na korzyść oskarżonych jedynie te
wątpliwości, których nie da się usunąć, ale nie oznacza
obowiązku dokonywania ustaleń w oparciu o dowody,
które sąd uznaje za niewiarygodne. Rozmaitość wersji
przebiegu zdarzenia nie oznacza, że sąd ma ustalać stan
faktyczny w oparciu o dowody niezasługujące na wiarę.
Wyrok z dnia 31 marca 2016 roku – II AKa 30/16 do III K 126/14
SO Kielce
Notka: Pogląd ten jest utrwalony w powszechnej praktyce, a jednak jest ignorowany przez niektórych, może z braku lepszej argumentacji, gdy celem jest wywiedzenie jakiejkolwiek apelacji, bez
względu na jej skuteczność. Postępowanie toczyło się według stanu prawnego sprzed 30 czerwca 2015 roku.
D. Sąd
49.
Wyłączeniu od rozpoznania sprawy może podlegać
tylko sędzia wyznaczony do rozpoznania sprawy. Wniosek
o wyłączenie sędziego niewyznaczonego do orzekania w tej
sprawie podlega rozpoznaniu dopiero wówczas, gdy wyznaczony sędzia został następnie wyłączony, a w jego
miejsce wyznaczono sędziego objętego tym wnioskiem.
Oznacza to, że wniosek o wyłączenie sędziego, który nie
jest wyznaczony do udziału w sprawie, ma charakter warunkowy, to jest podlega rozpoznaniu dopiero z chwilą
wyznaczenia do udziału w sprawie wskazanego w takim
wniosku sędziego. Nie można bowiem wyłączyć sędziego
„na przyszłość” od rozpoznania sprawy w trybie postępowania o wyłączenie innego sędziego.
29
Postanowienie z dnia18 maja 2016 roku – II AKo 49/16 do II W
920/14 SR Zakopane
Notka: Tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z 10 października
2014 roku (KZS 12/14 poz. 19), a wcześniej Sąd Apelacyjny
w Warszawie w dniu 22 sierpnia 2006 roku – II AKo 155/06 (KZS
11/06 poz. 70). Dawniej opowiadaliśmy się za utrzymaniem dotychczasowej praktyki zbierania oświadczeń od wszystkich sędziów, bo wydawało się, że to przyspiesza załatwienie wniosków,
zwykle urojeń wnioskodawców (notka do poz. 10 Zeszytu 12/14).
Wymagaliśmy jednak konkretyzowania osób sędziów i uzasadnienia do każdego z nich (KZS 6/99 poz. 43, 5/01 poz. 30, 5/11 poz.
44, zbiór 1311, 1573, 3028). Po rozważeniu skutków tego działania dochodzimy do wniosku, że stanowisko to nie przynosi oczekiwanego skutku, więc trzeba te wnioski traktować ściśle, w odniesieniu do sędziów wyznaczonych do rozpoznania sprawy, a nie
tych, którzy dopiero mogliby zostać wyznaczeni.
E. Dowody
50.
Trafnie uznano żądanie uchylenia tajemnicy zawodowej radcy prawnego za przedwczesne. Po pierwsze – nie
zostało wykazane, by prokurator wezwał radcę prawnego
w charakterze świadka, ten zaś powołał się na swą tajemnicę zawodową. Ma to istotne znaczenie, bo wyznacza
zakres zwolnienia z tej tajemnicy. Co do zaszłości spoza
działalności zawodowej radca prawny może być przesłuchiwany, więc nie może powoływać się na tajemnicę radcowską (art. 3 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku
o radcach prawnych). Po drugie – skarżący nie wyjaśnił
dlaczego uważa, że zwolnienie radcy prawnego z tajemnicy zawodowej jest niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości. Gdyby chodziło o pozyskanie informacji do rozważenia, czy radca ten nie dopuścił się przestępstwa, to
zeznań radcy prokurator nie mógłby wykorzystać po
przedstawieniu radcy zarzutu. Po trzecie – sąd okręgowy
30
wykazał, że znaczna część okoliczności objętych wnioskiem prokuratora może być ustalona na podstawie innych dowodów.
Postanowienie z dnia 19 maja 2016 roku – II AKz 161/16 do
VI Kp 541/16 SO Kraków
51.
Nieprawidłowe jest oznaczenie zakresu zwolnienia
notariusza z tajemnicy zawodowej przez użycie zwrotu
„między innymi”, bowiem w orzekaniu tym chodzi nie
o jakiekolwiek czynności, ale tylko odnoszące się do badanych faktów. Takie orzeczenie stanowiłoby implicite
upoważnienie organów śledczych do dowolnego uzupełnienia zakresu udzielonego zezwolenia, co w świetle wyjątkowego charakteru regulacji art. 180 § 2 k.p.k. byłoby
niedopuszczalne. Sąd Apelacyjny eliminował ten zwrot,
a pozostałą część zaskarżonego postanowienia utrzymał
w mocy, bo spełnione są obie przesłanki takiego zwolnienia zarówno do zeznań notariusza jako świadka jak i co
do dokumentów zawierających tajemnicę notarialną.
Postanowienie z dnia 23 maja 2016 roku – II AKz 138/16 do
III Kp 23/16 SO Kraków
Notka: W orzekaniu uwzględniono poglądy A. Oleszko: Komentarz
do art. 18 ustawy – prawo o notariacie, Lex Omega i L. Borzemskiego, Tajemnica notarialna i jej ochrona w postępowaniu karnym, Notariusz. Biul. KRN 2010, nr 3, T. Razowski: Zwolnienie
świadka z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej w procesie karnym, Pr. Pr. 7-8/10).
52.
Strategia śledztwa nie może uzasadniać odstąpienia
od stosowania ustawowych przesłanek przełamania tajemnicy zawodowej. Brak zwolnienia z niej nie uniemożliwia procesowego zabezpieczenia dowodów. Nie jest trafna
31
sugestia wnioskodawcy, że odmowa uwzględnienia jego
wniosku (o uchylenie tajemnicy doradcy podatkowego)
spowoduje utratę dowodów i niemożność prawidłowego
przebiegu postępowania. Należy przede wszystkim wykorzystać odpowiednie źródła dowodowe, a dopiero, gdy podejrzani czy świadkowie odmówią zeznań lub wyjaśnień,
otworzy to drogę do kolejnego wniosku o zwolnienie z tajemnicy zawodowej. Bez wykorzystania tych możliwości
wniosek jest przedwczesny.
Postanowienie z dnia 24 maja 2016 roku – II AKz 159/16 do
III Kp 292/16 SO Kielce
F. Środki przymusu
53.
Orzekając o zastosowaniu europejskiego nakazu
aresztowania, sąd polski nie bada, czy istnieją wystarczające podstawy do przypuszczenia, że aresztowany dopuścił się za granicą przestępstwa oraz jaki charakter ma to
przestępstwo. Sądy krajów członkowskich Unii Europejskiej wzajemnie uznają, że działają zgodnie z zasadami
demokratycznego państwa prawnego i standardami praw
obywatelskich, do których należy m. in. zakaz pozbawienia człowieka wolności bez wystarczających podstaw
prawnych. Zakłada się, że sąd, który wydał nakaz, dysponuje dowodami popełnienia przestępstwa, które gdyby
nimi dysponował sąd wykonujący aresztowanie, uzasadniałyby wydanie orzeczenia tej samej treści. Jedynie
w przypadku, gdy ujawnią się okoliczności podważające
wzajemne zaufanie, z których w sposób oczywisty wynika
możliwość, że brak w ogóle podstaw do wydania ENA,
obowiązkiem sądu jest zweryfikowanie tych danych.
Postanowienie z dnia 10 maja 2016 roku – II AKz 139/16 do
III Kop 52/16SO Kraków
32
Notka: Uwzględniono pogląd S. Steinborna w Komentarzu aktualizowanym do art. 607(k) kodeksu postępowania karnego, LEX/el.
Zob. o tym wyrok TK z dnia 26 października 2010 roku – SK
26/08 (Dz. U. poz. 555, KZS 10/10 poz. 1) i postanowienie SN
z dnia 26 czerwca 2014 roku – I KZP 9/14 (KZS 7-8/14 poz. 54),
a nadto glosę Barbary Nity-Światłowskiej z bibliografii w tym Zeszycie
54.
Zażalenie na postanowienie zapadłe na skutek wniosku oskarżonego o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego rozpoznaje sąd, który je wydał, orzekający
w składzie trzech sędziów (art. 254 § 1-3 k.p.k.), dlatego
zażalenie w tym przedmiocie przedstawione Sądowi Apelacyjnemu przekazuje się sądowi właściwemu.
Postanowienie z dnia 19 maja 2016 roku – II AKz 154/16 do III K
216/08 SO Kraków
Notka: Tę właściwość wprowadzono w 2003 roku, gdy wniosków
o uchylenie aresztowania nagminnie nadużywano, by blokować
postępowanie przesyłaniem akt do sądu wyższego szczebla. Mieliśmy przypadek orzekania 12 razy w ciągu roku w tej samej kilkuosobowej sprawie (w notce do poz. 20 Zeszytu 1/05, zbiór
2073). Trzeba jednak przyznać, że właściwość w tych sprawach
nie jest przejrzysta nawet dla sędziów (co dopiero dla laików),
bo jeszcze inna obowiązuje przy stosowaniu aresztowania, a inna
w orzekaniu poza wyjątkiem opisanym w tezie. Częste zmiany
przepisów to regulujących dodatkowo podważają zaufanie do zapadających orzeczeń i sądów je wydających.
55.
Nie sama możliwość skazania na surową karę uzasadnia tymczasowe aresztowanie oskarżonego, ale wynikająca stąd obawa, że przewidując, iż zostanie mu wymierzona taka kara, oskarżony może podjąć działania
w celu zdestabilizowania prawidłowego toku postępowa33
nia, czemu zapobiec może wyłącznie stosowanie tymczasowego aresztowania.
Postanowienie z dnia 19 maja 2016 roku – II AKz 168/16 do III K
87/15 SO Kielce
G. Wyrokowanie
56.
Nie można było orzec przepadku samochodu w trybie
art. 420 § 1 k.p.k., bo uzupełnienie wyroku na tej podstawie jest możliwe, „jeżeli wyrok nie zawiera rozstrzygnięcia co do przepadku (…) dowodów rzeczowych”.
W badanej sprawie wyrok zawiera rozstrzygnięcie dotyczące przepadku samochodu, a to wskazanie, że nawiązka została orzeczona „zamiast określonego w art. 70 ust.
1 ustawy z dnia 29.07.2005 roku (t. jedn. Dz. U z 2012
roku poz. 768 z późn. zm.) przepadku” samochodu ciężarowego.
Postanowienie z dnia 10 maja 2016 roku – II AKz 146/16 do
II.1 K 46/14 SO Nowy Sącz
H. Postępowanie odwoławcze
57.
Zarzutu błędu w ocenie dowodów i ustaleniach faktycznych nie uzasadnia sama możliwość przeciwstawienia
ocenom i ustaleniom sądu odmiennego poglądu, bez wykazania, że ocena dowodów zaprezentowana w zaskarżonym wyroku jest sprzeczna z zasadami logiki czy doświadczeniem życiowym.
Wyrok z dnia 14 stycznia 2016 roku – II AKa 165/15 do III K
125/08 SO Kielce
34
Notka: Podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 czerwca 1999
roku – III KKN 112/97, LEX 34994, który przypomniano, a Sąd
Apelacyjny ostatnio w wyroku z KZS 12/15 poz. 41, zbiór 3752.
58.
Zarzut apelacyjny powinien dotyczyć tylko uchybienia o charakterze pierwotnym, a nie jego następstw.
W razie oparcia odwołania na zarzutach tzw. mieszanych,
to jest na twierdzeniu odpowiadającym kilku podstawom
odwoławczym, jako podstawę odwołania należy powołać
zarzut tzw. pierwotny. Nieodpowiednie jest powołanie kilku zarzutów, gdy jeden jest konsekwencją innego bądź
gdy zarzuty wzajemnie się wykluczają.
Wyrok z dnia 7 kwietnia 2016 roku – II AKa 315/16 do II.1 K
29/15 SO Nowy Sącz
Notka: Podobnie Sąd w wyroku spod poz. 69 Zeszytu 1/14, zbiór
3455. Stale tak orzekamy i to powtarzamy. W sprawie, z której
pochodzi teza, stwierdzono wprost, że postawienie zarzutu błędu
w ustaleniach faktycznych (pochodnego wobec zarzutu obrazy
procedury) było „całkowicie zbędne”.
I. Odszkodowanie za niesłuszne skazanie
59.
Przepis art. 554 § 4 k.p.k. uprawnia do ubiegania się
o zwrot wydatków wnioskodawcę, a nie jego pełnomocnika i to jedynie wydatków uzasadnionych, a także udokumentowanych, co wyklucza automatyzm orzekania. Sąd
powinien rozważyć, czy udokumentowane przez stronę
wydatki były uzasadnione, biorąc pod uwagę przedmiot
sprawy, stopień skomplikowania sprawy i czas trwania
procesu.
35
Postanowienie z dnia 18 maja 2016 roku –
III Ko 149/13 SO Kraków
II AKz 165/16 do
J. Postępowanie w stosunkach międzynarodowych
Zob. poz. 53 – badanie przesłanek aresztu stosowanego
wskutek ENA
K. Koszty procesu
60.
Wykładnia przepisów § 1 i 2 art. 618b k.p.k., w tym
zwłaszcza wykładnia celowościowa, wskazuje, że zwrot
utraconego zarobku za „dzień czynności” może dotyczyć
również dnia, w którym czynność procesowa nie była
przeprowadzana, ale opuszczenie pracy przez świadka
bądź biegłego (więc i utrata zarobku) było niezbędne dla
realizacji obowiązku stawiennictwa na wezwanie sądu.
Postanowienie z dnia 13 maja 2016 roku – II AKzw 402/16 do
III Ko 79/16 SO Kielce
Notka: Gdyby nie uwzględniać straconego czasu, byłoby to z
krzywdą, której nie da się tolerować, a może i niosłoby ryzyko
roszczeń przeciw Skarbowi Państwa. Ustalona stawka jest przepisem szczególnym, wiążącym nawet w razie odrębnego roszczenia.
Zob. poz. 59 – koszty postępowania o odszkodowanie za
niesłuszne skazanie
L. Wykonanie
61.
Orzeczenie wykonania zastępczej kary pozbawienia
wolności za grzywnę jest przedwczesne, póki skazany nie
36
oświadczy, iż nie wyraża zgody na podjęcie pracy społecznie użytecznej (bądź uchyla się do jej wykonania), albo
sąd stwierdzi, że taka zamiana jest niemożliwa lub niecelowa (art. 46 § 1 k.k.w.). Orzeczenie kary zastępczej nie
powinno nastąpić bez rozważenia możliwości wykonania
grzywny w formie takiej pracy.
Postanowienie z dnia 19 maja 2016 roku – II AKzw 351/16 do
III Ko 1139/15 SO Kraków
Notka: Podobnie dawniej stwierdzono, że zastępcza kara pozbawienia wolności za grzywnę powinna być wykonywana tylko wtedy, gdy grzywny nie da się wykonać w formie zasadniczej (poprzez
wpłatę pieniężną) ani w formach zastępczych z art. 45 i 46 k.k.w.
(KZS 6/04 poz. 34 zbiór 1988).
V. ORZECZENIA INNYCH SĄDÓW APELACYJNYCH
62.
Wyroków SA Łódź z dnia 17 grudnia 2013 roku –
II AKa 207/13 i z dnia 20 lutego 2014 roku – II AKa
9/14, podanych pod poz. 7 na s. 78 i pod poz. 8 na s. 86
biuletynu 1/16 tego Sądu, nie zamieszczamy, bo zostały
już umieszczone w Zeszytach, a to pod poz. 89 Zeszytu
7-8/14 na podstawie LEX i pod poz. 70 Zeszytu 7-8/15
na podstawie GSP PO z powodu glosy Dominika Zająca.
A. Zasady odpowiedzialności
Zob. poz. 63 – naprawienie szkody a prawo międzyczasowe
poz. 64 – zamiar zabójstwa
poz. 65 – zamiar w oszustwie
37
B. Środki karne
63.
Regulacje dotyczące środka kompensacyjnego z art.
46 § 1 k.k. są objęte zasadą intertemporalną z art. 4 § 1
k.k.
Wyrok SA Gdańsk z dnia 13 stycznia 2016 roku – II AKa 417/15,
KSAG 2/16 poz. 5 s. 202
C. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu
64.
Zabójstwo w wyniku motywacji zasługującej na
szczególne potępienie może być popełnione zarówno
w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym.
Wyrok SA Gdańsk z dnia 10 grudnia 2015 roku – II AKa 370/15,
KSAG 2/16 poz. 3 s. 187
D. Przestępstwa przeciwko mieniu
65.
Dla przypisania oskarżonemu przestępstwa oszustwa
konieczne jest dowiedzenie mu, że działał w zamiarze
bezpośrednim, obejmującym zarówno doprowadzenie pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzania mieniem, jak i sposób działania zmierzający do tego celu.
Tym samym należy mu dowieść, że działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, chciał, używając właśnie tego sposobu działania, na przykład wprowadzić pokrzywdzonego w błąd co do możliwości zapłaty za towar pobrany na przedłużony termin płatności.
38
Wyrok SA Gdańsk z dnia 27 października 2015 roku – II AKa
308/15, KSAG 2/16 poz. 4 s. 194 teza 1
66.
Opisane w art. 286 § 1 k.k. sposoby działania sprawcy
muszą poprzedzać niekorzystne rozporządzenia mieniem
przez pokrzywdzonego, dlatego istotnym znamieniem
oszustwa jest związek przyczynowy między wprowadzeniem w błąd czy uzyskaniem błędu a niekorzystnym rozporządzeniem mienia.
Wyrok SA Gdańsk z dnia 27 października 2015 roku – II AKa
308/15, KSAG 2/16 poz. 4 teza 2 s. 195
E. Strony
67.
Upoważnienie do obrony w postępowaniu karnym
zawiera istotne odmienności w stosunku do pełnomocnictwa procesowego, o którym mowa w art. 91 k.p.c.
W przypadku, gdy obrońca oskarżonego nie zgadza się
z oceną swojego mocodawcy co do zasadności bądź celowości kierowania środka odwoławczego, odstępując od
kierowania „własnego” środka zaskarżenia, to może on
zaskarżyć sporną decyzję również w terminie, który nie
zakończył się dla strony, której jest przedstawicielem.
Postępowanie SA Białystok z dnia 3 lutego 2016 roku – II AKz
41/16, OSAB 1/16 s. 62
F. Dowody
68.
Pisemne oświadczenie oskarżonego przesłane do sądu orzekającego może być uznane zarówno jako „infor39
macja” o dowodzie, jak i wykorzystane nie „zamiast”, lecz
„obok” składanych przezeń wyjaśnień, co nie wchodzi
w zakres zakazu, o jakim mowa w art. 174 k.p.k. Przeprowadzenie dowodu z tego oświadczenia staje się obowiązkiem sądu orzekającego, gdy zawiera istotne okoliczności dla rozstrzygnięcia o winie współoskarżonych,
w szczególności gdy potwierdza ich linię obrony.
Wyrok SA Gdańsk z dnia 24 listopada 2015 roku – II AKa
272/15, KSAG 2/16 poz. 6 s. 207
G. Środki przymusu
69.
Pomimo uchylenia tymczasowego aresztowania przed
rozpoznaniem środka odwoławczego od postanowienia
o jego zastosowaniu, przedmiot zaskarżenia nie przestaje
istnieć, a tworzy go zaskarżone postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, w zakresie, w którym
ten izolacyjny środek zapobiegawczy został faktycznie zastosowany. W przypadku zaś, gdy po wydaniu postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, środek ten nigdy nie był wobec oskarżonego stosowany i został następnie uchylony jeszcze przed rozpoznaniem
środka odwoławczego od postanowienia o jego zastosowaniu, samo zaskarżone postanowienie nie tworzy
przedmiotu kontroli odwoławczej.
Postanowienie SA Kraków z dnia 13 października 2015 roku –
II AKz 347/15, OSA 5/16 poz. 15
Notka: Orzekaliśmy odmiennie: KZS 2/02 poz. 40, 11/05 poz. 29,
2/10 poz. 39, 5/12 poz. 53, 10/10 poz. 22 i 11/12 poz. 60, zbiór
1672, 2193, 2827, 3180, 2928 i 3245, odrzucając pogląd wyrażony w cyt. tezie oraz w orzeczeniach niektórych innych sądów i nadal to podtrzymujemy, bo proces jest działalnością praktyczną.
40
H. Wykroczenia
70.
Konstrukcja wyroku umarzającego postępowanie,
w którym zawarte jest stwierdzenie, że oskarżony swoim
działaniem „zrealizował” określony czyn zabroniony wyczerpujący określoną kwalifikację prawną, jest prawidłowa i nie powoduje wyłomu w zasadzie domniemania niewinności. Sąd w pisemnych motywach swojego orzeczenia
ma prawo do argumentacji i rozważań wykraczających
poza ścisłe ramy skargi uprawnionego oskarżyciela, jeżeli
znajduje to uzasadnienie w okolicznościach konkretnej
sprawy i jednocześnie służy celom, o których mowa w art.
2 § 1 pkt 2 kodeksu postępowania karnego.
Wyrok SA Białystok z dnia 16 marca 2016 roku – II AKa 18/16,
OSAB 1/16 s. 50
Notka: Nie podzielamy tego poglądu. Na tym polega umorzenie
postępowania, że wyraża powstrzymanie się od oceny merytorycznej, jaką jest przypisanie czynu i winy, więc stwierdzenie popełnienia go przez oskarżonego oraz uznania jego winy, zatem naganności czynu. Za odpowiednie uważamy sformułowanie „umarza postępowanie o zarzucony czyn z art….” lub podobne, jak to
dawniej wyrażaliśmy
I. Postępowanie odwoławcze
Zob. poz. 69 – orzekanie odwoławcze o aresztowaniu, które jest już uchylone.
41
J. Odszkodowanie za niesłuszne skazanie
71.
Wobec skuteczności podniesionego zarzutu przedawnienia sąd okręgowy nie miał obowiązku odnoszenia się
do kwestii, czy istnieją podstawy do uznania za niewątpliwie niesłuszne tymczasowego aresztowania stosowanego wobec wnioskodawcy.
Wyrok SA Gdańsk z dnia 30 grudnia 2015 roku – II AKa 402/15,
KSAG 2/16 poz. 7 s. 213-214
72.
Przepis art. 554 § 3 k.p.k. (w brzmieniu obowiązującym do dnia 15 kwietnia 2016 roku) nakazywał jedynie
powiadomić organ uprawniony do reprezentowania Skarbu Państwa o postępowaniu (rozprawie) toczącej się
w oparciu o przepisy rozdziału 58 kodeksu postępowania
karnego i nie przyznawał takiemu reprezentantowi prawa
do wniesienia apelacji. Postępowanie odszkodowawcze
bowiem toczy się na zasadach określonych w k.p.k.,
a tylko w razie braku stosownej regulacji w tym akcie
prawnym, możliwe jest stosowanie przepisów procedury
cywilnej. W art. 558 in fine k.p.k. jest wprost wskazane,
że tylko i wyłącznie w zakresie (kwestiach) nieuregulowanych w k.p.k. (tj. w niniejszym kodeksie) stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Skarb Państwa nie
występuje w przedmiotowym postępowaniu ani jako pozwany, ani uczestnik postępowania. W istocie postępowanie to toczy się przeciwko Skarbowi Państwa, ale jest
on jedynie stroną stosunku materialno prawnego. Z kolei
ustawa procesowa (karna) nie przewiduje żadnej możliwości udziału Skarbu Państwa na prawach strony w analizowanym postępowaniu. Skarb Państwa jest jedynie tzw.
stroną niemą, posiada legitymację materialną, niemniej
nie służy mu legitymacja procesowa.
42
Postanowienie SA Łódź z dnia 5 stycznia 2016 roku – II AKa
243/15, OSAŁ 1/16 poz. 9 s. 102
73.
W sprawach o odszkodowanie za niesłuszne skazanie
oraz niesłuszne stosowanie środków przymusu ustawa
nie przewiduje alternatywy, jeżeli chodzi o skład sądu
okręgowego orzekającego na rozprawie. Ani prezes sądu,
ani sąd nie są uprawnieni do wydania decyzji o zmianie
składu sądu określonego w art. 554 § 2 k.p.k. Stąd też
rozpoznanie sprawy o odszkodowanie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie w składzie trzech sędziów, zamiast
w przewidzianym w art. 554 § 2 k.k. składzie jeden sędzia
i dwóch ławników stanowi uchybienie o randze bezwzględnego powodu odwoławczego z art. 439 § 1 pkt 2
k.p.k.
Postanowienie SA Wrocław z dnia 7 kwietnia 2016 roku – II AKa
93/16, LEX 2023586
K. Wykonanie
74.
Wyroki wprowadzone do wykonania przed dniem
1 lipca 2015 roku utrwalają właściwość sądów wykonawczych według przepisów obowiązujących przed wejściem
w życie ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie
ustawy kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. 2015. 396), tym samym w szczególności przepis
art. 3 § 1 k.k.w. winno się stosować w brzmieniu sprzed
wskazanej daty obowiązywania ustawy nowelizującej.
Postanowienie SA Łódź z dnia 29 lipca 2015 roku – II AKo
177/15, OSAŁ 1/16 poz. 10 s. 105
43
75.
Oceny, o której mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia
20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – kodeks karny
oraz innych niektórych (Dz. U. z 2015 roku poz. 396),
a mianowicie czy skazany należy do kategorii tych, którzy
spełniają warunki formalne, określone w art. 6 ust. 1 pkt
1 i ust. 4 ustawy z dnia 7 września 2007 roku o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym
w systemie dozoru elektronicznego (tekst jedn. Dz. U.
z 2010 roku nr 142 poz. 960 ze zm.), należy dokonywać
według stanu poprzedzającego dzień wejścia w życie tej
noweli, tj. stan przed dniem 1 lipca 2015 roku.
Postanowienie SA Białystok z dnia 5 lutego 2016 roku – II AKzw
74/16, OSAB 1/16 s. 65
L. Przeciwdziałanie narkomanii
76.
Przepis art. 62 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz. U. z 2012 roku poz.
124), stanowi samoistną podstawę umorzenia i niesłuszne jest jej uzupełnianie o art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k.
Wyrok SA Warszawa z dnia 8 października 2014 roku – II AKa
263/14, OSA 5/16 poz. 16
77.
Kwalifikowany typ przestępstwa z art. 59 ust. 2
ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu
narkomanii (Dz. U. z 2012 roku poz. 124 z późn. zm.)
wymaga wykazania świadomości oskarżonego co do małoletniości osoby. Fakt ten, podobnie jak każdy inny konieczny dla ustalenia odpowiedzialności, powinien być
udowodniony, i to ponad wszelką wątpliwość.
44
Wyrok SA Wrocław z dnia 9 kwietnia 2015 roku – II AKa 72/15,
OSA 5/16 poz. 17
Notka: Orzekaliśmy podobnie, dopuszczając zamiar ewentualny
sprawcy co do wieku nabywcy narkotyku (KZS 4/02 poz. 32,
9/03 poz. 24, 7-8/05 poz. 93 i 3/10 poz. 49, zbiór 1696, 1888,
2169 i 2850).
VI. ORZECZENIA INNYCH SĄDÓW
78.
Do zlecenia urzędowi skarbowemu wykonania w trybie art. 195a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 rok – kodeks
karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557 z późn. zm.)
postanowienia prokuratora o zabezpieczeniu na majątku,
wydanego na podstawie art. 293 § 1 ustawy z dnia 6
czerwca 1997 roku – kodeks postępowania karnego (Dz.
U. Nr 89 poz. 555 z późn. zm.), konieczne jest wydanie
przez prokuratora zarządzenia zabezpieczenia, o jakim
stanowi art. 155a § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst
jedn.: Dz. U. z 2012 roku poz. 1015)
Uchwała (7) NSA z dnia 17 grudnia 2015 roku – II GPS 1/15, LEX
1940162
79.
O naruszeniu godności i prawa do intymności osoby
osadzonej w jednostce penitencjarnej można zasadnie
mówić dopiero w razie osadzenia skazanego odbywającego
karę pozbawienia wolności w przeludnionej celi, to jest
w takiej, w której nie zapewniono minimalnej powierzchni
mieszkalnej dla skazanego, gdy nie oddzielono urządzeń
sanitarnych od reszty pomieszczenia i nie zapewniono
wszystkim skazanym osobnego miejsca do spania, gdyż
łącznie takie warunki odbywania kary pozbawienia wol45
ności nie mogą być uznane za uzasadniony i normalny
element kary pozbawienia wolności.
Wyrok SA Katowice z dnia 2 października 2015 roku – V ACa
164/15, LEX 1916609
VII. BIBLIOGRAFIA PRAWA KARNEGO
A. Artykuły
Krzysztof Czichy, dr, WSz Finansów i Prawa, BielskoBiała – Czynny żal w prawie karnym skarbowym –
uwagi de lege ferenda, PS 5/16 s. 39-56
Jerzy Czołgoszewski, dr, adiunkt UW-M, Olsztyn – Jednostki specjalne izraelskiej Służby Więziennej, PWP
90 z 2016 roku s. 143-160
Ewa Dawidziuk, dr, dyrektor zespołu w Biurze RPO – Stosowanie w zakładach karnych i aresztach śledczych
przymusu bezpośredniego przewidzianego w ustawie
psychiatrycznej, PWP 89 z 2015 roku s. 95-110
Marek Derlatka, dr, adwokat, PWSzZ Sulechów – Sztuka
a prawo karne, Jurysta 6/16 s. 12-17
Jerzy Duży, dr, UMK, Toruń – Pośredni zakaz reformationis in peius a podstawowy cel procesu karnego, PiP
5/16 s. 34-44
Michał Kaftan, absolwent UŁ – Ograniczenia biernego
prawa wyborczego osób skazanych, PWP 90 z 2016
roku s. 133-140
Agnieszka Kmieciak-Goławska, asystent sędziego SN,
doktorantka INP PAN., Warszawa – Dziennikarskie
relacje sądowe – implikacje kryminologiczne, PWP 90
z 2016 roku s. 79-109
Agata Krakówka, sędzia SR Gdańsk-Południe – Kilka
uwag na temat kompensacji szkody w postępowaniu
karnym po zmianach z 2015 roku, KSAG 1/16 s. 5572
46
Krzysztof Kredens, dr, Aston University – Identyfikacja
autorstwa anonimu: metodologia i aspekty praktyki
sądowej w krajach anglosaskich, Iustitia 1/16 s. 3942
Zygmunt Kukuła, dr, policjant, Bielsko-Biała – Ustawowe
prawo zastawu w kodeksie cywilnym jako kontratyp
wyłączający odpowiedzialność karną za przywłaszczenie, Jurysta 6/16 s. 3-11
Marcin Mazur, dr, zastępca dyrektora zespołu w Biurze
RPO - Prawo osób pozbawionych wolności do Internetu, PWP 89 z 2015 roku s. 81-92
Józef Nawój, dr, em. dyrektor Zakładu Karnego w Jastrzębiu Zdroju, PWSz Zawodowa w Raciborzu, Aldona Nawój-Śleszyński, dr hab., kierownik Zakładu
Prawa Karnego Wykonawczego, UŁ, Łódź – Rola
Opolskiego Dyskusyjnego Klubu Penitencjarnego
w kształtowaniu nowoczesnej myśli penitencjarnej
w Polsce, PWP 89 z 2015 roku s. 23-40
Magdalena Niewiadomska-Krawczyk, adiunkt UŁ, Łódź –
Dozór kuratora sądowego nad skazanymi warunkowo
zwolnionymi z odbycia reszty kary pozbawienia wolności po nowelizacji k.k.w., PWP 89 z 2015 roku
s. 61-80
Magdalena Niewiadomska-Krawczyk, adiunkt UŁ, Łódź –
Ciąg przestępstw i jego konsekwencje w zakresie
wymiaru kary, PWP 90 z 2016 roku s.113-130
Krzysztof Nowicki, dr, adiunkt UWr, Wrocław – Ograniczenia stosowania zakazu reformationis in peius
w związku z nielojalnym zachowaniem oskarżonego,
PS 5/16 s. 57-70
Halina Praškowa, doc, Uniwersytet Karola, Praga Czechy
– Odpowiedzialność za przestępstwa i za delikty administracyjne w Republice Czeskiej, PiP 5/16 s. 90109
Tomasz Przesławski, dr, radca prawny, adiunkt UW,
Warszawa – Normy etyki zawodowej funkcjonariuszy
47
i pracowników Służby Więziennej, PWP 89 z 2015 roku s. 45-55
Piotr Stępniak, prof. zw. dr hab, UAM, Poznań – Zatrudnianie więźniów we francuskich i polskich zakładach
karnych, PWP 90 z 2016 roku s. 55-76
Aleksandra Szymanowska, prof. UW, Warszawa – Wyzwania wobec działań penitencjarnych i postpenitencjarnych w świetle zmian demograficznych uwięzionych, PWP 90 z 2016 roku s. 5-20
Teodor Szymanowski, prof. UW, Warszawa – Przestępczość i więziennictwo w krajach europejskich (na podstawie informacji statystycznych), PWP 90 z 2016 roku s. 23-54
B. Glosy
Antoniego Bojańczyka – do postanowienia SN z dnia 11
grudnia 2013 roku – IV KK 402/13 dot. ograniczenia
kasacji na korzyść skazanego, KZS 3/14 poz. 47,
krytyczna, PS 5/16 s. 133-143
Bartłomieja Gadeckiego – do wyroku SA Gdańsk z dnia
13 listopada 2014 roku – II AKa 178/14 dot. zorganizowanej grupy przestępczej, KZS 7-8/15 poz. 73,
częściowo krytyczna, OSA 5/16 s. 649-654
Marty Kolendowskiej-Matejczuk – do uchwały (7) Sądu
Najwyższego z dnia 29 stycznia 2016 roku – I KZP
16/15 dot. wydatków na obronę, które zwraca się
oskarżonemu uniewinnionemu, KZS 2/16 poz. 4,
aprobująca, OSA 5/16 poz. 46 s. 643-646; poprzednio aprobująca glosa Zuzanny Rudzińskiej-Bluszcz
w Palestrze 4/16
Marka Kulika – do wyroku SA Kraków z dnia 22 września
2014 roku, II AKa 88/14 dot. usiłowania i przygotowania, niepublikowany, nietezowany, krytyczna,
LEX/el 2016.
48
Barbary Nity-Światłowskiej – do postanowienia SN z dnia
26 czerwca 2014 roku – I KZP 9/14 dot. przesłanek
tymczasowego aresztowania osoby ściganej na podstawie ENA, KZS 7-8/14 p. 54, aprobująca, PiP 5/16
s. 128-134
Roberta Stefanickiego – do uchwały (7) SN z dnia 26
czerwca 2014 roku – I KZP 14/14 dot. wznowienia
postępowania po wyroku ETPCz, KZS 7-8/14 poz. 7,
aprobująca, PiP 5/16 s. 135-143; poprzednio krytyczne glosy: Moniki Zbrojewskiej w LEX/el 2014,
Marcina Janusza Szewczyka w Probacji 1/15, Romualda Kmiecika w OSP 2/14, Macieja Górskiego,
Filipa Górskiego i Michała Toruńskiego w EPS 1/16
oraz aprobująca glosa Ady Paprockiej w PiP 10/15
C. Recenzje
Tadeusz Bulenda, Andrzej Rzepliński (red): Modernizowanie więziennictwa: V Kongres Penitencjarny; rec. Teodor Szymanowski, PWP 90 z 2016 roku s.163-164
Justyna Konikowska-Kuczyńska: Wykonywanie kary pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym wobec skazanych uzależnionych od środków odurzających lub substancji psychotropowych; rec. Aldona
Nawój-Śleszyński, PWP 89 z 2015 roku s. 117-125
Stanisław Pużyński: Dylematy współczesne psychiatrii.
Problemy kliniczne, etyczne, prawne; rec. Błażej
Kmieciak, Prawo i Medycyna 1/16 s. 160-166
David Scott: Why prison?; rec. Kazimierz Pospiszyl, PWP
89 z 2015 roku s. 111-115
Renata Szczepanik: Stawanie się recydywistą. Kariery instytucjonalne osób powracających do przestępczości;
rec. Kamil Miszewski, PWP 90 z 2016 roku s. 175178
49
Monika Urbanek: Polski, czeski i słowacki system penitencjarny w opinii osadzonych; rec. Aldona NawójSłeszyński, PWP 90 z 2016 roku s.165-174
D. Sprawozdania. Informacje
Seminarium pt. Opieka medyczna w jednostkach penitencjarnych; opr. Ewa Dawidziuk, PWP 89 z 2015 roku
s. 127-134
Nowelizacja procesu karnego – starzy aktorzy w nowych
rolach. Konferencja naukowa, 6 maja 2015 roku;
opr. Małgorzata Seroczyńska, PiP 5/16 s. 116-118
E. Varia
Tomasz Baran, dr, UW, Warszawa, Aleksander Wysocki,
Panel Ariadna (ogólnopolski panel badawczy, Warszawa – dop. KZS) – Wizerunek wymiaru sprawiedliwości w Polsce, Iustitia 1/16 s. 17-21
Anna Czelakowska, dr, IJP PAN, Kraków – Nieufnym
okiem prawnika, czyli najnowszy (elektroniczny)
słownik języka polskiego Polskiej Akademii Nauk
z punktu widzenia wykładni językowej, KSAG 1/16
s. 726
Jakub Hanc, UŚl, Katowice – Wolność sumienia a klauzula sumienia, Prawo i Medycyna 1/16 s. 21-50
Szymon Janczarek, sędzia SR Gdańsk-Południe – Swoboda wypowiedzi profesjonalnych pełnomocnikówm –
standardy Europejskiej Konwencji o ochronie opraw
człowieka i podstawowych wolności, KSAG 1/16
s. 29-52
Natalia Karczewska-Kamińska – zob. Mirosław Nesterowicz
Stefan Lelental prof. UŁ, Łódź – Profesor Emil Stanisław
Rappaport – uczony, kodyfikator, organizator i uczestnik międzynarodowego ruchu naukowego, inicjator
50
uchwalenia „Kodeksu karnego wykonawczego”, nauczyciel akademicki, kierownik pierwszego w Polsce
Zakładu Prawa Karnego Wykonawczego, PWP 89
z 2015 roku s. 5-15
Norbert Maliszewski, dr hab., UW, Warszawa, Aleksander
Wysocki, Panel Ariadna –Rozłam społeczny jako skutek sporu o Trybunał Konstytucyjny, Iustitia 1/16
s. 22-24
Mirosław Nesterowicz, prof. dr hab. Natalia KarczewskaKamińska, UMK, Toruń – Uwagi w sprawie wyroku
Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego klauzuli sumienia lekarzy, Prawo i Medycyna 1/16 s. 5-20
Przemysław Polański, prof. ALK (Akademia Leona Koźmińskiego, Warszawa) dr hab. – O przyczynach nieświadomości prawnej Polaków, Iustitia 1/16 s. 25-31
Paweł Ziemiańczuk, dr, Uczelnia Łazarskiego, Warszawa
– Pozbawienie wolności w celu zapobieżenia szerzeniu choroby zakaźnej w świetle Konwencji o ochronie
praw człowieka, Prawo i Medycyna 1/16 s. 81-94
51
VIII. POCZET SĘDZIÓW KRAKOWSKICH cz. XXXVII
JÓZEF MATYSIAK
Prezes Józef Matysiak urodził się w dniu 5 stycznia
1908 roku w Wattenscheid koło Bochum w Westfalii. Jego ojciec Franciszek, urodzony w 1872 roku w Binkowie,
pojechał tam z żoną szukać pracy. Znalazł zajęcie w górnictwie. Zmarł młodo. Matka, Pelagia z Cichockich, równolatka ojca, z chłopskiej rodziny z Szymanowa spod
Śremu, została sama z dwoma synami. W 1910 roku wyszła za Walentego Matysiaka, brata zmarłego męża i miała z nim dwóch synów (jeden został prawnikiem) oraz
córkę. Rodzina wróciła do kraju rychło po odrodzeniu
Polski, w 1919 roku. Zamieszkali w Kępnie, od 1923 roku
w Śremie, a od 1925 roku w Poznaniu na ul Łąkowej 16.
Zachowała się wzmianka o obywatelstwie polskim Józefa
Matysiaka, zapewne stwierdzonym w związku z podjęciem
studiów, skoro urodził się w Niemczech.
Józef Matysiak chodził do gimnazjum w Śremie
i ukończył je w 1927 roku. Odbył służbę wojskową i został oficerem (1927-28). Studiował prawo na nowo otwartym Uniwersytecie Poznańskim (1928-32).
52
Po studiach rozpoczął aplikację sądową, ale wkrótce
ją przerwał z braku środków na utrzymanie, była bowiem
bezpłatna. W dniu 18 grudnia 1933 roku został komornikiem Sądu Grodzkiego w Środzie, a potem w Pniewach.
W dniu 15 maja 1935 roku został znów przyjęty na aplikację, w 1937 roku zdał egzamin sędziowski, a w dniu
19 maja 1938 roku został mianowany asesorem sądowym
w Apelacji Poznańskiej od dnia 1 czerwca tr. Pełnił czynności sędziowskie w Sądach Grodzkich w Zbąszynie,
w Nowym Tomyślu i w Grodzisku, aż wybuchła wojna.
W kampanii wrześniowej ppor. Matysiak dowodził plutonem w 57 p.p. Dostał się do niewoli, uciekł z niej i ukrył
się w Warszawie, bo w Poznaniu groziło mu aresztowanie
przez Niemców. Mieszkał na ul. Jasnej 22. Jego syn podaje, że uczestniczył wtedy w konspiracji AK-owskiej.
Ożenił się w 1941 roku z Marią Anielą Nizińską
młodszą o 10 lat córką lekarza z Szamotuł. W dniu
1 czerwca 1943 roku w Warszawie urodził się im syn
Wiesław Marek, a później, w dniu 31 lipca 1953 roku w
Szamotułach, syn Michał Jacek. Za okupacji Józef Matysiak zarabiał na życie pracą urzędnika w kancelarii adwokackiej. Wygnany z innymi po powstaniu sierpniowym
znalazł schronienie z żoną i dzieckiem na wsi koło Radomska.
Po wyzwoleniu wrócił z rodziną do Wielkopolski i zamieszkał u teściowej. W dniu 15 marca 1945 roku zgłosił
się do służby sądowej i zorganizował Sąd Grodzki we
Wronkach. Został mianowany asesorem sądowym pełniącym tam czynności sędziowskie, a w dniu 21 lutego tr
mianowano go sędzią. W dniu 16 marca 1946 roku delegowano go do Sądu Grodzkiego w Szamotułach i wkrótce
powierzono kierowanie tym Sądem, a w dniu 12 listopada
tr przeniesiono go tam na stałe. Wiosną 1946 roku powierzono mu nadto wykonywanie czynności notariusza we
Wronkach, bo poprzedni notariusz zmarł za okupacji;
odwołano to, gdy sędziego Matysiaka przenoszono do
Szamotuł. Był to czas organizowania sądownictwa z dra53
matycznymi brakami kadrowymi wskutek strat wojennych i działań okupanta, zwłaszcza na terenach wcielonych do Niemiec jak tamta okolica.
Praca sędziego nie dawała dość środków, by utrzymać rodzinę w zrujnowanym kraju. W dniu 5 sierpnia
1947 roku Józef Matysiak wystąpił o zwolnienie go z sądownictwa, podając, że nie jest w stanie z wynagrodzenia
sędziego utrzymać rodziny. Przedstawiając prośbę, której
nie mógł oponować, prezes Sądu Apelacyjnego Kutzner
podał Ministrowi, że należy zatrzymać Józefa Matysiaka
w służbie jako wybitnego kierownika sądu grodzkiego
i jednego z najlepszych sędziów w Apelacji. W końcu do
dymisji nie doszło. W dniu 10 września tr prezes Sądu
Okręgowego Zembrzuski wniósł o mianowanie Józefa Matysiaka sędzią okręgowym w Poznaniu, dodając w jego
charakterystyce, że jest on „zamiłowanym sędzią karnym”, zatem skieruje go do wydziału IV Karnego, który
wymaga wzmocnienia. W dniu 4 lutego 1948 roku Józef
Matysiak został mianowany sędzią SO w Poznaniu, więc
dostał nieco wyższe uposażenie. Rozpoznawał w I instancji sprawy karne, także w trybie doraźnym bądź wniesione przez Komisję Specjalną do Walki z Nadużyciami Gospodarczymi. Znalazł dodatkową pracę prawnika w Państwowych Zakładach Zbożowych i uzyskał zgodę na to
uboczne zajęcie; była to praca w referacie prawnym, bez
reprezentowania Zakładów na zewnątrz. Nadto wykładał
prawo pracy w miejscowej Wyższej Szkole Związków Zawodowych. Wkrótce, w dniu 17 kwietnia tr, został delegowany do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu. Dojeżdżał
tam, mieszkając w Szamotułach. Było to uciążliwe, więc
starał się o jakiś pokój do mieszkania.
W dniu 27 czerwca 1949 roku prezes Opuszyński
wniósł, by Józefa Matysiaka mianować sędzią Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, bo jest on sędzią „zdolnym i pilnym, o dużym zakresie wiadomości prawniczych i zamiłowaniu do zawodu”. Za trzy dni Minister „przeniósł” go
na to stanowisko, ale równocześnie delegował do Sądu
54
Apelacyjnego w Krakowie. Z obowiązków w Poznaniu został zwolniony z dniem 15 sierpnia tr, może wypełniając
tę zwłokę urlopem. Wkrótce nastąpiła reorganizacja sądownictwa i od dnia 1 stycznia 1951 roku Józef Matysiak
został sędzią krakowskiego Sądu Wojewódzkiego. Także
tu uzyskał zgodę na wykonywanie ubocznego zajęcia
prawnika (w Zakładach Zielarskich), także tu wykładał
w szkołach wyższych prawo i ekonomię.
W Krakowie Józef Matysiak został przewodniczącym
Wydziału IV Karnego, rozpoznającego sprawy karne
w I instancji. Dał się poznać jako energiczny kierownik
zespołu sędziów i urzędników, stanowczy i konsekwentny
w egzekwowaniu poleceń. Był szanowany za wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne. Angażował się w działalność partyjną i związkową. Także w Krakowie jego wyroki cechowała „umiarkowana surowość” oraz unikanie
„przegięć w kierunku ostrej kary” (z wniosku nominacyjnego). Sądy we Wronkach i w Szamotułach doprowadził
do stanu „jeśli nie doskonałego, to o wiele lepszego” od
poprzedniego. Był „wyjątkowo dbały o prestiż sądownictwa” i „nadzwyczaj pracowity” (z opinii wizytatorów).
W dniu 21 września 1953 roku Minister Sprawiedliwości mianował Józefa Matysiaka wiceprezesem Sądu
Wojewódzkiego i jednocześnie powierzył mu pełnienie
obowiązków prezesa tego Sądu. Poprzedni prezes Jan Pietruszka przeszedł do Ministerstwa Sprawiedliwości.
W dniu 11 marca 1955 roku Rada Państwa powołała
Józefa Matysiaka na funkcję prezesa Sądu Wojewódzkiego w Krakowie. Mieszkał tu przy ul. Św. Marka 33.
W nocy z 11 na 12 grudnia 1960 roku Józef Matysiak doznał rozległego zawału serca i do Sądu już nie
wrócił. Leczenie i rekonwalescencja trwały kilka miesięcy.
Do czasu powołania nowego prezesa (Janiny Polony) Sądem kierował wiceprezes Adam Liszkiewicz. W dniu 23
grudnia 1961 roku Minister odwołał Józefa Matysiaka
z funkcji i delegował go do Izby Karnej Sądu Najwyższego.
W dniu 22 maja 1962 roku Rada Państwa dokonała jego
55
nominacji do tego Sądu i ponawiała ją na kolejne kadencje aż do 31 sierpnia 1977, kiedy Józef Matysiak przeszedł w stan spoczynku (ówcześnie: na emeryturę). Zmarł
w Warszawie w dniu 8 listopada 1990 roku.
Był odznaczony Orderem Odrodzenia Polski, Złotym
Krzyżem Zasługi, Medalem X-lecia oraz Medalem za
udział w wojnie 1939 roku.
W sądach krakowskich niewielu pamięta nazwisko
prezesa Józefa Matysiaka. Pozostało po nim wspomnienie
człowieka dużej wiedzy i umiejętności, bardzo pracowitego i wiele wymagającego od siebie oraz od innych, dość
niecierpliwego, ale i rozważnego w decyzjach, związanego
– co oczywiste – z ówczesnymi władzami, dbałego o sprawy pryncypialne dla sądownictwa. Gdy przeszedł do Krakowa, tutejsze sądy były już dobrze zorganizowane po
przejściach wojennych i dostosowane do nowego ustroju.
Działalność sędziów wykształconych i orzekających jeszcze przed wojną, a także kierujących wtedy sądami (jak
Kazimierz Rudnicki, prezes Sądu Apelacyjnego z lat 19461950), spowodowała, że był to sprawny mechanizm, dobrze adaptujący nowych sędziów, wykonujący zadania,
jakie stawiało prawo. Oceny tej nie zmieniają incydental56
ne przypadki wad sprawności sądzenia bądź przesadnie
surowych kar czy inne ułomności.
Prezes Józef Matysiak utrwalał i doskonalił ten mechanizm, by sprawnie funkcjonował, a działalność sądów
gwarantowała ład prawny, niezbędny każdemu społeczeństwu i stanowiła tamę samowoli władzy wykonawczej. Nadal trwał konflikt o obsadzenie stanowisk, zwłaszcza o zastąpienie sędziów przedwojennych sędziami „nowej kadry”, za którymi optowała nowa władza.
Na kadencję prezesa Matysiaka przypadł przewrót
ustrojowy z roku 1956 i przejęcie przeważającej części
właściwości sądów wojskowych wraz z sędziami orzekającymi dotąd w tych sądach, zaś w sprawach cywilnych
bardzo pracochłonne założenie nowych ksiąg wieczystych,
odrębnych dla każdej nieruchomości. Nastąpiły doniosłe
zmiany w obu dziedzinach prawa, poprzedzające przyszłe
kodyfikacje: cywilną i rodzinną z roku 1964 oraz karną
z roku 1969.
57
IX. SKOROWIDZ
A. Konstytucja
-
dowody uzyskane z naruszeniem prawa (KRS) 2
zgodność z Konstytucją przepisów o zgodzie następczej na wykorzystanie „przypadkowych znalezisk”
z kontroli operacyjnej (RPO) 3
zgodność z Konstytucja przepisu o uzyskaniu paczki
żywnościowej przez pozbawionych wolności (MT) 4
B. Prawo materialne
zasady odpowiedzialności
błędna ocena stopnia szkodliwości społecznej czynu
jako obraza prawa materialnego (SN) 29
prawo międzyczasowe dla naprawienia szkody (SA
Gdańsk) 63
zamiar zabójstwa (SA Gdańsk) 64
zamiar w oszustwie (SA Gdańsk) 65
wymiar kary
redakcja wyroku z zastosowaniem art. 37a k.k. (SN)
9
powrót do przestępstwa
znamiona stałego dochodu (SA Kraków)
kara łączna
skazanie zatarte a wyrok łączny (SN)
46
10
przedawnienie
przedawnienie przestępstwa ściganego z oskarżenia
prywatnego (SN) 11
58
zatarcie skazania
zatarcie skazania a wyrok łączny (SN) 10
skutki zatarcia skazania (SN) 12
czas zatarcia skazania, gdy skrócono okres do zatarcia (SN) 13
wyrażenia ustawowe
podobieństwo przestępstw; przedmiot niealimentacji
(SN) 7
błędna ocena stopnia szkodliwości społecznej czynu
(SN) 29
przestępstwa w komunikacji
poprzednie skazanie jako znamię kwalifikowanego
wypadku drogowego (SN) 14
dostępność drogi jako kryterium ruchu lądowego
(SN) 15
przestępstwa przeciwko wolności
znamiona naruszenia miru domowego (SN)
16
przestępstwa seksualne
treść stosunku zależności ofiary od sprawcy (SN)
17
nakłanianie małoletniego do przestępstwa seksualnego (SN) 18
przestępstwa przeciwko mieniu
wyłudzenie wypłaty z rachunku bankowego (SN) 19
niekorzystne rozporządzenie mieniem (SA Kraków)
47
zamiar w oszustwie (SA Gdańsk) 65 i 66
przestępstwa gospodarcze
przekupienie kierownika jednostki gospodarczej (SN)
20
59
C. Procedura
wstępne przepisy procesowe
zmiana znamion przestępstwa a ujemna przesłanka
procesowa (SN) 21
zarzut odwoławczy obrazy art. 5 § 2 k.p.k. (SN) 22
zarzut odwoławczy obrazy art. 7 k.p.k. (SN) 23
zawisłość sporu jako negatywna przesłanka procesowa (SN) 24
prawda materialna a wadliwość prawna dowodu (SN)
27
zasada specjalności jako ujemna przesłanka procesowa (SN) 36
konsekwencje domniemania niewinności (SA Kraków) 48
sąd
wniosek o wyłączenie wszystkich sędziów (SA Kraków) 49
strony
pokrzywdzeni wypłatą z rachunku bankowego (SN)
19
powody wątpliwości co do poczytalności oskarżonego
(SN) 25
autonomiczność pozycji obrońcy w procesie (SA Białystok) 67
czynności procesowe
„przekonanie” skazanego jako podstawa wniosku
o przywrócenie terminu (SN) 26
przywrócenie terminu w sprawie o wykroczenie (SN)
27
dowody
prawda materialna a wadliwość prawna dowodu (SN)
27
60
-
warunki wnioskowania o uchylenie tajemnicy zawodowej (SA Kraków) 50
precyzja oznaczenia zakresu zwolnienia z tajemnicy
zawodowej (SA Kraków) 51
„strategia śledztwa” jako argument na zwolnienie
z tajemnicy zawodowej (SA Kraków) 52
powinność przeprowadzenia dowodu z oświadczenia
dowodowego oskarżonego (SA Gdańsk) 68
środki przymusu
aresztowanie w wykonaniu ENA a dowody sprawstwa
(SA Kraków) 53
właściwość dla zażalenia na odmowę uchylenia
aresztowania (SA Kraków) 54
aresztowanie z powodu surowej kary (SA Kraków)
55
zażalenie na aresztowanie gdy jest już uchylone (SA
Kraków) 69
zlecenie urzędowi skarbowemu zabezpieczenia mienia (NSA) 78
wyrokowanie
redakcja wyroku stosującego art. 27a k.k.
sprzeczność wymiaru kary w zapisie cyfrowym
i słownym (SN) 28
przepadek samochodu jako uzupełnienie wyroku (SA
Kraków) 56
dopuszczalność przypisania przestępstwa w wyroku
umarzającym postępowanie (SA Białystok) 70
postępowanie odwoławcze
skuteczność zarzutu z art. 5 § 2 k.p.k. (SN) 22
skuteczność zarzutu z art. 7 k.p.k. (SN) 23
błędna ocena stopnia szkodliwości czynu jako obraza
prawa materialnego (SN) 29
niedopuszczalność skarżenia orzeczeń tyczących
współoskarżonych (SN) 30
61
-
przesłanki stosowania art. 440 k.p.k. (SN) 31
warunki poprawienia kwalifikacji prawnej czynu (SN)
31
zarzut błędu jako możliwość przeciwstawienia odmiennego poglądu (SA Kraków) 57
treść zarzutu mieszanego (SA Kraków) 58
zażalenie na aresztowanie gdy jest już uchylone (SA
Kraków) 69
tryby szczególne
przesłanki orzekania w trybie nakazowym (SN)
33
kasacja
zarzuty kasacyjne (SN) 34
zarzut nierzetelności procesu a jego wpływ na treść
wyroku (SN) 35
odszkodowanie za niesłuszne skazanie
zwrot kosztów wnioskodawcy (SA Kraków) 59
zbędność oceny aresztowania, gdy roszczenie odszkodowawcze jest przedawnione (SA Gdańsk) 71
udział Skarbu Państwa w sprawie o odszkodowanie
za niesłuszne skazanie (SA Łódź) 72
skład sądu w sprawie o odszkodowanie za niesłuszne
skazanie (SA Wrocław) 73
wyrok łączny
skazanie zatarte a wyrok łączny (SN)
10
zasada specjalności w wyrokowaniu łącznym (SN)
36
postępowanie w stosunkach międzynarodowych
zasada specjalności w wyrokowaniu łącznym (SN)
36
badanie dowodów sprawstwa w sprawie o areszt
wskutek ENA (SA Kraków) 53
62
koszty procesu
zwrot kosztów utraconego zarobku (SA Kraków)
60
D. Wykonanie
-
śmierć oskarżonego jako ujemna przesłanka procesowa (SN) 37
wykonywanie pracy jako przesłanka zamiany grzywny na areszt (SA Kraków) 61
zmiany prawa co do właściwości sądów (SA Łódź)
74
prawo międzyczasowe dla stosowania SDE (SA Białystok) 75
ochrona godności i prawa do intymności pozbawionych wolności (SA Katowice) 79
E. Wykroczenia
-
zakres karalności usiłowania wykroczenia (SN) 38
przesłanki stosowania trybu nakazowego w sprawie
o wykroczenie (SN) 39
przedawnienie karalności wykroczenia po uchyleniu
wyroku (SN) 40
przesłanki przywrócenia terminu w sprawie o wykroczenie (SN) 41
wykroczenie kradzieży mienia z włamaniem (SN) 42
nadużycie uprzywilejowanego parkowania samochodu (SN) 43
F. Przeciwdziałanie narkomanii
-
podstawa prawna umorzenia postępowania o posiadanie niewielkiej ilości narkotyków (SA Warszawa)
76
63
-
dowodzenie małoletniości nabywcy narkotyków (SA
Wrocław) 77
G. Prawo o ruchu drogowym z 1997 roku
-
nadużycie uprzywilejowanego parkowania samochodu (SN) 43
H. Ustawa o grach hazardowych z 2009 roku i jej
zmianach z 2015 roku
-
zakres powinności
w ustawie (SN) 44
dostosowania
się
do
I. Ustawa o prokuraturze z 2016 roku
-
64
czas pracy prokuratora (SN) 45
zmian