Gdzie to jest? - Instytut Globalnej Odpowiedzialności
Transkrypt
Gdzie to jest? - Instytut Globalnej Odpowiedzialności
Gdzie to jest? Zestaw zawierający scenariusz ćwiczenia, 20 zdjęć zrobionych na różnych kontynentach oraz wskazówki metodyczne do zajęć z dziećmi ze szkół podstawowych (klasy IV-VI) Zestaw zdjęć oraz towarzyszące mu ćwiczenie pozwalają zbadać wiedzę i postawy dzieci wobec krajów globalnego Południa i ich mieszkańców. Określenie początkowego stanu wiedzy jest niezbędne do planowania dalszej nauki w oparciu o rzeczywiste potrzeby i zainteresowania dzieci. Pozwala także na przeciwdziałanie stereotypowemu postrzeganiu globalnego Południa i przedstawienie zrównoważonego obrazu rzeczywistości krajów Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej. Wstępna ewaluacja (ang. baseline) umożliwia także sprawdzanie postępów w nauce i ocenę skuteczności nauczania. Materiały te są częścią warsztatu ewaluacyjnego pt. Punkt wyjścia. Jak zbadać początkową wiedzę i postawy dzieci wobec krajów globalnego Południa, ich mieszkańców i ubóstwa na świecie? przeznaczonego dla uczennic i uczniów ze szkół podstawowych. Na stronie internetowej przedstawiamy rozszerzoną wersję ćwiczenia, które można potraktować jako osobne, niezależne ćwiczenie na całą godzinę lekcyjną. Cele ćwiczenia: • wzbudzenie zainteresowania uczennic i uczniów innymi krajami oraz ich mieszkańcami – zarówno w Europie, jak i na innych kontynentach, w szczególności w Afryce, • pobudzenie dzieci do myślenia i dyskusji o podobieństwach i różnicach między krajami w Europie i krajami na innych kontynentach, • zachęcenie do kwestionowania utartych wyobrażeń zarówno o krajach Europy jak i Afryki czy Ameryki Łacińskiej poprzez ukazanie zaskakujących, niestereotypowych elementów rzeczywistości tych krajów. Metody i formy pracy: praca w grupach, praca ze zdjęciami, dyskusja, gra pozycyjna. Środki dydaktyczne: • zestaw 20 zdjęć do pobrania, • lista informacji o tym, gdzie zdjęcia zostały zrobione, • plansze formatu A4 podpisane kolejno Europa, Afryka i Gdzie indziej oraz plansze z napisami Zgadzam się i Nie zgadzam się (wszystkie w jednym pliku do pobrania), • 20 czystych arkuszy papieru formatu A2, • markery lub flamastry, • sznurek o długości około 5 metrów, • karta do zapisywania wyników. Czas trwania: 30-40 minut Przebieg ćwiczenia: 1. Przed zajęciami przyklej (np. przy użyciu masy mocującej lub taśmy malarskiej) po jednym z 20 zdjęć do kolejnych 20 arkuszy papieru, ponumeruj arkusze zgodnie z numeracją zdjęć na liście. Możesz także wykorzystać do ćwiczenia wybrane zdjęcia z zestawu. 2. Rozmieść arkusze w klasie np. na ławkach, podłodze, ścianach, tablicach itp., tak, aby grupy dzieci miały do nich łatwy dostęp i mogły się między nimi swobodnie przemieszczać. 3. Poproś uczniów, aby dobrali się w grupy liczące od 3 do 5 osób - w zależności od okoliczności i liczebności klasy. Powiedz im, że w stworzonych przez siebie grupach będą 1 dyskutować i podejmować decyzje. 4. Wyjaśnij uczniom i uczennicom, że za chwilę obejrzą zdjęcia zrobione w różnych miejscach na świecie. Ich zadaniem będzie zdecydowanie, czy zdjęcia zostały wykonane w Europie, Afryce czy może jeszcze gdzie indziej. Decyzję dotyczącą każdego zdjęcia podejmą jako grupa, a odpowiedź zaznaczą na arkuszu obok zdjęcia – postawią literkę „A”, jeśli uznają, że zdjęcie zostało zrobione w Afryce, literkę „E” - jeśli w Europie lub literki „GI” - jeśli gdzie indziej, w krajach na innych kontynentach. Aby wszystko było jasne, podnieś kolejno 3 plansze z napisami „Europa”, „Afryka” i „Gdzieś indziej”, po czym umieść je w widocznym miejscu (np. przyczep do ściany albo tablicy). 5. Zapowiedz dzieciom, że mają 2 minuty na omówienie w grupie każdej fotografii: jak myślą, gdzie została zrobiona? Zachęć ich, aby przedyskutowali, co widać na zdjęciu, co może być poza kadrem zdjęcia (czego nie widać) i co się na nim dzieje, a następnie, aby podjęli grupową decyzję, gdzie zdjęcie zostało zrobione. Potem, zgodnie z decyzją, niech zaznaczą na arkuszu papieru obok zdjęcia (nie na zdjęciu) literki „A”, „E” lub „GI”. Wyjaśnij, że kiedy dana grupa skończy omawiać jedno zdjęcie, zostawia je na miejscu, a sama przechodzi do kolejnego zdjęcia, tak, aby zaznaczyć swoje odpowiedzi na wszystkich arkuszach. 6. Rozdaj każdej z grup po jednym markerze lub flamastrze i ogłoś początek ćwiczenia. 7. Monitoruj czas i w razie potrzeby koordynuj pracę między grupami, tak, aby nie tłoczyły się przy jednym zdjęciu i zdążyły obejrzeć i oznaczyć wszystkie zdjęcia. 8. Gdy skończą, na forum całej grupy policzcie liczbę głosów oddanych na „Europę”, „Afrykę” lub „Gdzie indziej”. Zapisz wyniki na karcie. 9. Omawiając każde ze zdjęć zapytaj dzieci, dlaczego sądzą, że mogło być zrobione w Afryce, Europie lub gdzie indziej. Warto zadawać pytania typu: „Jak sądzicie, dlaczego niektóre grupy uznały, że to zdjęcie zrobiono w…” – w ten sposób wybory pozostają anonimowe i unikamy sytuacji, w której poszczególne dzieci mogłyby poczuć się zakłopotane lub zawstydzone. Nie komentuj wypowiedzi dzieci. Podkreśl, że zdjęcia można interpretować na wiele sposobów i zwracać w nich uwagę na różne rzeczy. 10. Dobrym pomysłem jest wykorzystanie skali do wyrażania, w jakim stopniu zgadzamy się z danym twierdzeniem. Rolę takiej skali może pełnić rozciągnięty na podłodze sznurek, na którego przeciwległych końcach kładziemy plansze z napisami „Zgadzam się” oraz „Nie zgadzam się”. Następnie wypowiedz stwierdzenie np. „To zdjęcie przedstawia miejsce w Afryce” i poproś, aby uczniowie i uczennice ustawili się na na linii wyznaczonej przez sznurek w wybranym przez siebie miejscu, wskazując w ten sposób, w jakim stopniu zgadzają się lub nie zgadzają z usłyszanym stwierdzeniem. Zapytaj czy któreś z dzieci chciałoby podać argumenty przemawiające za takim wyborem. Zachęcaj dzieci do wypowiadania swoich opinii na forum klasy. 11. Kończąc omawianie poszczególnych zdjęć powiedz dzieciom, gdzie zostały zrobione, korzystając z informacji z listy opisów do zdjęć. 12. Podziękuj dzieciom za udział w ćwiczeniu. Wskazówki metodyczne • Monitorując pracę w grupach, w miarę możliwości zachęcaj każde dziecko do wypowiedzenia się, dając mu do zrozumienia, że jego uwagi są ważne. Zachęcaj grupę, aby wysłuchała wypowiedzi wszystkich osób i wspólnie podjęła decyzję, gdzie dane zdjęcie było zrobione. • Jeśli widzisz, że dana grupa ma trudności z omawianiem zdjęć, zachęć ją do rozmowy, zadając otwarte, nie sugerujące odpowiedzi pytania, np. „Jak sądzicie, gdzie to może być? 2 • Dlaczego tak sądzicie? Co widzicie na zdjęciu?”. Możesz także ośmielić dzieci powtarzając lub parafrazując ich komentarze. Zachęcaj dzieci do wyrażania swoich opinii na forum klasy, powstrzymaj się natomiast od wywoływania ich do odpowiedzi w przypadku, kiedy nie są na to gotowe. Jeśli są Państwo zainteresowani nieodpłatnym wypożyczeniem zestawu do warsztatu ewaluacyjnego lub współpracą z IGO przy przeprowadzeniu warsztatu w Państwa szkole, instytucji lub organizacji, prosimy o kontakt na adres [email protected]. Materiał sfinansowany ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach konkursu "Szkoła z pasją". Publikacja wyraża wyłącznie poglądy Instytutu Globalnej Odpowiedzialności i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Instytut Globalnej Odpowiedzialności (IGO) Adres korespondencyjny: ul. Bachmacka 1/11, 02-647 Warszawa Biuro: ul. Nowy Świat 23/25 lok. 54, 00-029 Warszawa e-mail: [email protected] www.igo.org.pl www.silnepoludnie.pl 3