Załącznik nr 9

Transkrypt

Załącznik nr 9

Załącznik nr 9 do Specyfikacji Technicznej
Wyciąg z instrukcji bezpiecznej pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych
(wydanie z dnia 2007-09-18)
1
CEL INSTRUKCJI
Celem instrukcji jest zapewnienie bezpiecznej pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych.
2
PRZEDMIOT INSTRUKCJI
Przedmiotem instrukcji są zasady organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach i instalacjach
energetycznych.
3
ZAKRES STOSOWANIA
Instrukcja dotyczy wszystkich prac wykonywanych przy urządzeniach i instalacjach energetycznych na
terenie Cergia SA.
4
DEFINICJE I SKRÓTY
4.1
Definicje
miejsce pracy - odpowiednio przygotowane i oznaczone stanowisko pracy lub określona strefa pracy przygotowana w zakresie niezbędnym dla bezpiecznego wykonywania pracy przy urządzeniach i instalacjach
energetycznych;
urządzenia energetyczne – urządzenia techniczne stosowane w procesach wytwarzania, przetwarzania,
przesyłania i dystrybucji, magazynowania oraz użytkowania paliw i energii;
instalacja energetyczna – urządzenia energetyczne z układami połączeń między nimi;
sieć energetyczna – urządzenia i instalacje służące do przesyłania i dystrybucji energii z układami połączeń między nimi;
instalacja gazowa – urządzenia gazowe z układami połączeń między nimi, zasilane z sieci gazowej,
znajdującej się na terenie i w obiekcie odbiorcy;
pomieszczenie lub teren ruchu energetycznego – odpowiednio wydzielone pomieszczenie lub teren bądź
część pomieszczenia lub terenu albo przestrzeni w budynkach lub poza budynkami, w których zainstalowane są urządzenia energetyczne, dostępne tylko dla upoważnionych osób;
instrukcja eksploatacji – zatwierdzona przez pracodawcę instrukcja określająca procedury i zasady wykonywania czynności niezbędnych przy eksploatacji urządzeń i instalacji energetycznych, opracowana na
podstawie odrębnych przepisów, Polskich Norm oraz dokumentacji producenta;
świadectwo kwalifikacyjne – świadectwo stwierdzające spełnienie przez daną osobę odpowiednich wymagań kwalifikacyjnych do wykonywania pracy na stanowisku dozoru lub eksploatacji w ustalonym zakresie:
obsługi, konserwacji, napraw, kontrolno-pomiarowym, montażu dla określonych rodzajów urządzeń i
instalacji energetycznych, uzyskane w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach;
prowadzący eksploatację – w rozumieniu niniejszej instrukcji jest Cergia SA.;
pracownicy uprawnieni – pracownicy posiadający sprawdzone i właściwe kwalifikacje w zakresie
eksploatacji danego rodzaju urządzeń i instalacji energetycznych, potwierdzone świadectwem kwalifikacyjnym;
pracownicy upoważnieni – pracownicy, którzy w ramach swoich obowiązków służbowych lub na podstawie
polecenia służbowego wykonują określone prace;
zespół pracowników – grupa pracowników, w której skład wchodzą co najmniej dwie osoby wykonujące
pracę;
zespół pracowników kwalifikowanych – grupa pracowników, w której co najmniej połowa, lecz nie mniej
niż dwie osoby, posiada ważne świadectwa kwalifikacyjne;
Dokument stanowi własność Toruńskiej Energetyki Cergia SA. Może być wykorzystywany tylko do realizacji zadania, do
którego został załączony.
osoby postronne – osoby nie wchodzące w skład zespołu wykonującego pracę i nie będące osobami funkcyjnymi związanymi z organizacją określonej pracy;
poleceniodawca – pracownik upoważniony pisemnie przez prowadzącego eksploatację urządzeń i instalacji energetycznych do wydawania pleceń na wykonanie pracy, posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne
na stanowisku dozoru;
koordynujący – wyznaczony przez poleceniodawcę pracownik komórki organizacyjnej sprawującej dozór
nad eksploatacją urządzeń i instalacji energetycznych, przy których będzie wykonywana praca, posiadający
ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru;
dopuszczający – wyznaczony przez poleceniodawcę pracownik posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji i upoważniony pisemnie przez prowadzącego eksploatację urządzeń i
instalacji energetycznych do wykonywania czynności łączeniowych w celu przygotowania miejsca pracy;
nadzorujący – wyznaczony przez poleceniodawcę pracownik posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne
na stanowisku dozoru lub eksploatacji, wykonujący wyłącznie czynności nadzoru;
kierujący zespołem pracowników kwalifikowanych – wyznaczony przez poleceniodawcę pracownik
posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji, kierujący zespołem pracowników;
kierujący zespołem nie będącym zespołem pracowników kwalifikowanych – pracownik posiadający
umiejętności zawodowe w zakresie wykonywanej pracy, przeszkolony w zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy. Pracownik ten nie musi posiadać świadectwa kwalifikacyjnego zezwalającego na pracę przy urządzeniach i instalacjach energetycznych;
kierownik robót – wyznaczony przez poleceniodawcę pracownik posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru, do koordynacji prac, gdy w jednym obiekcie energetycznym jednocześnie
pracuje więcej niż jeden zespół pracowników;
urządzenia czynne – są to urządzenia energetyczne, które znajdują się pod napięciem całkowicie lub częściowo, względnie do których napięcie lub jakikolwiek technologiczny czynnik jest lub może być doprowadzony przez załączenie aparatury łączeniowej;
urządzenia i instalacje energetyczne nieczynne – urządzenia i instalacje energetyczne, do których za pomocą istniejących łączników i armatury nie ma możliwości podania czynników stwarzających zagrożenie;
urządzenie powszechnego użytku – urządzenie energetyczne przeznaczone do indywidualnych potrzeb
ludności lub używane w gospodarstwach domowych;
prace wykonywane w pobliżu napięcia lub pod napięciem – prace wykonywane wokół nie osłoniętych
urządzeń i instalacji elektroenergetycznych lub ich części znajdujących się pod napięciem, w odległościach
podanych w tabeli 1.
Tabela 1.
Napięcie znamionowe urządzenia
Strefa
prac pod napięciem [m]
prac w pobliżu napięcia [m]
do 1 kV
do 0,3
powyżej 0,3 do 0,7
powyżej 1 do 30 kV
do 0,6
powyżej 0,6 do 1,4
110 kV
do 1,1
powyżej 1,1 do 2,1
220 kV
do 2,5
powyżej 2,5 do 4,1
400 kV
do 3,5
powyżej 3,5 do 5,4
750 kV
do 6,4
powyżej 6,4 do 8,4
zbiorniki – zbiorniki, kanały, studnie, studzienki kanalizacyjne, wnętrza urządzeń technicznych i inne zamknięte przestrzenie, do których wejście odbywa się przez włazy lub otwory o niewielkich rozmiarach lub
jest w inny sposób utrudnione;
uziemiacz przenośny – zespół składający się z jednego lub wielu zacisków fazowych, zacisku uziomowego
oraz przewodu lub przewodów łączących te zaciski;
uziemiacz przenośny lekki – uziemiacz przenośny wielozaciskowy, którego przewód uziemiający ma przekrój mniejszy niż przewód zwierający, przeznaczony do stosowania w liniach i stacjach (rozdzielniach) sieci
elektroenergetycznych o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV;
zwieracz – urządzenie przenośne zwierające wszystkie fazy urządzenia elektroenergetycznego wraz z przewodem ochronnym i neutralnym, dostosowane do mocy zwarcia urządzenia elektroenergetycznego, mające
zastosowanie w liniach i instalacjach elektroenergetycznych o napięciu znamionowym do 1 kV;
zwieracz lekki – urządzenie przenośne zwierające wszystkie fazy urządzenia elektroenergetycznego wraz z
przewodem ochronnym i neutralnym, dostosowane do zastosowanych czynnych zabezpieczeń. Zwieracz
lekki może mieć zastosowanie, np. w instalacjach elektroenergetycznych oraz w przyłączach o napięciu znamionowym do 1 kV jako zabezpieczenie przed pojawieniem się napięcia od strony instalacji odbiorczej;
uziemnik – aparat z napędem ręcznym lub maszynowym, przeznaczony do uziemiania obwodów elektroenergetycznych.
4.2
Skróty
JO – jednostka organizacyjna
5
ZASADY ORGANIZACJI BEZPIECZNEJ PRACY
5.1
Postanowienia ogólne
1) Niniejsza instrukcja przeznaczona jest dla osób:
−
sprawujących dozór nad eksploatacją urządzeń i instalacji energetycznych;
−
zatrudnionych przy eksploatacji urządzeń i instalacji energetycznych;
−
wykonujących pracę na terenie Cergia SA, na którym znajdują się urządzenia i instalacje energetyczne.
1)
Instrukcja zawiera zbiór postanowień dotyczących sposobu organizowania bezpiecznej pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych w Cergia SA.
2)
Każde urządzenie i instalacja energetyczna przed dopuszczeniem do eksploatacji powinny posiadać wymagany odrębnymi przepisami certyfikat na znak bezpieczeństwa, o ile taki obowiązek istnieje, albo posiadać
deklarację zgodności z Polskimi Normami oraz wymaganiami określonymi odrębnymi przepisami.
3)
Prace rozruchowe, próby techniczne urządzeń i instalacji energetycznych powinny być prowadzone zgodnie
z wymaganiami Polskich Norm, odrębnych przepisów, instrukcji eksploatacji oraz uzgodnione z ich użytkownikiem.
5.2
Kwalifikacje personelu
1) Eksploatacją urządzeń i instalacji energetycznych mogą zajmować się osoby, które spełniają wymagania
kwalifikacyjne dla następujących stanowisk:
a)
dozoru (wymagane uprawnienia kwalifikacyjne grupy „D”), do których zalicza się stanowiska pracowników technicznych i innych osób kierujących czynnościami osób wykonujących prace w zakresie: obsługi, konserwacji, napraw, prac kontrolno-pomiarowych i montażu oraz stanowiska osób sprawujących
nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci;
b)
eksploatacji (wymagane uprawnienia kwalifikacyjne grupy „E”), do których zalicza się stanowiska osób
wykonujących prace w zakresie: obsługi, konserwacji, napraw, kontrolno-pomiarowych, montażu, dotyczą wykonywania następujących czynności:
−
w zakresie obsługi, czynności mających wpływ na zmiany parametrów pracy obsługiwanych urządzeń,
instalacji i sieci przy zachowaniu wymagań bezpieczeństwa i ochrony środowiska;
−
w zakresie konserwacji, czynności związanych z zabezpieczeniem i utrzymaniem należytego stanu
technicznego urządzeń, instalacji i sieci;
2)
−
w zakresie napraw, czynności związanych z usuwaniem usterek, uszkodzeń oraz wykonywaniem remontów urządzeń, instalacji i sieci w celu doprowadzenia ich do wymaganego stanu technicznego;
−
w zakresie kontrolno-pomiarowym, czynności niezbędnych dla dokonania oceny stanu technicznego i
sprawności energetycznej urządzeń, instalacji i sieci;
−
w zakresie montażu, czynności niezbędnych do zainstalowania oraz przyłączania urządzeń, instalacji i
sieci.
Rodzaj urządzeń, instalacji i sieci energetycznych, przy których eksploatacji wymagane jest posiadanie
kwalifikacji:
Grupa 1. Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające energię elektryczną:
1. urządzenia prądotwórcze przyłączone do krajowej sieci elektroenergetycznej bez względu na wysokość
napięcia znamionowego;
2. urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne o napięciu nie wyższym niż 1 kV;
3. urządzenia, instalacje i sieci o napięciu znamionowym powyżej 1 kV;
4. zespoły prądotwórcze o mocy powyżej 50 kW;
5. urządzenia elektrotermiczne;
6. urządzenia do elektrolizy;
7. sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego;
8. elektryczna sieć trakcyjna;
9. elektryczne urządzenia w wykonaniu przeciwwybuchowym;
10. aparatura kontrolno-pomiarowa oraz urządzenia i instalacje automatycznej regulacji, sterowania i zabezpieczeń urządzeń i instalacji wymienionych w ppkt. 1– 9;
11. urządzenia techniki wojskowej lub uzbrojenia;
12. urządzenia ratowniczo-gaśnicze i ochrony granic.
Grupa 2. Urządzenia wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające ciepło oraz inne urządzenia
energetyczne:
1. kotły parowe oraz wodne na paliwa stałe, płynne i gazowe, o mocy powyżej 50 kW, wraz z urządzeniami
pomocniczymi;
2. sieci i instalacje cieplne wraz z urządzeniami pomocniczymi o przesyle ciepła powyżej 50 kW;
3. turbiny parowe oraz wodne o mocy powyżej 50 kW, wraz z urządzeniami pomocniczymi;
4. przemysłowe urządzenia odbiorcze pary i gorącej wody, o mocy powyżej 50 kW;
5. urządzenia wentylacji, klimatyzacji i chłodnicze, o mocy powyżej 50 kW;
6. pompy, ssawy, wentylatory i dmuchawy, o mocy powyżej 50 kW;
7. sprężarki o mocy powyżej 20 kW oraz instalacje sprężonego powietrza i gazów technicznych;
8. urządzenia do składowania, magazynowania i rozładunku paliw, o pojemności składania odpowiadającej
masie ponad 100 Mg;
9. piece przemysłowe o mocy powyżej 50 kW;
10. aparatura kontrolno-pomiarowa i urządzenia automatycznej regulacji do urządzeń i instalacji wymienionych w ppkt. 1. – 9.;
11. urządzenia techniki wojskowej lub uzbrojenia;
12. urządzenia ratowniczo-gaśnicze i ochrony granic.
Grupa 3. Urządzenia, instalacje i sieci gazowe wytwarzające, przetwarzające, przesyłające, magazynujące i
zużywające paliwa gazowe:
1. urządzenia do produkcji paliw gazowych, generatory gazu;
2. urządzenia do przetwarzania i uzdatniania paliw gazowych, rozkładanie paliw gazowych, urządzenia
przeróbki gazu ziemnego, oczyszczalnie gazu, rozprężalnie i rozlewnie gazu płynnego, odazotowanie,
mieszalnie;
3. urządzenia do magazynowania paliw gazowych;
4. sieci gazowe rozdzielcze o ciśnieniu nie wyższym niż 0,5 MPa (gazociągi i punkty redukcyjne, stacje gazowe);
5. sieci gazowe przesyłowe o ciśnieniu powyżej od 0,5 MPa (gazociągi, stacje gazowe, tłocznie gazu);
6. urządzenia i instalacje gazowe o ciśnieniu nie wyższym niż 5 kPa;
7. urządzenia i instalacje gazowe o ciśnieniu powyżej 5 kPa;
8. przemysłowe odbiorniki paliw gazowych o mocy powyżej 50 kW;
9. turbiny gazowe;
10. aparatura kontrolno-pomiarowa, urządzenia sterowania do sieci, urządzeń i instalacji wymienionych w
ppkt. 1- 9.
5.3
Przepisy ogólne bezpiecznego wykonania pracy
1) W czasie wykonywania prac, ruch pojazdów po trasach ruchu kołowego, przez drogi pożarowe na terenie
zakładu powinien być tak zorganizowany, żeby nie powodował i nie stwarzał potencjalnych kolizji i zagrożeń
2)
Przy rozbudowie zakładu, przeprowadzaniu kompleksowego remontu należy oddzielić ogrodzeniem od
części, w której są prowadzone roboty.
3)
Gdy w trakcie wykonywania prac znajdują się: otwarte kanały, studzienki, zbiorniki, wykopy lub inne podobne wgłębienia w miejscach dostępnych dla ludzi, należy w sposób widoczny oznaczyć znakami ostrzegawczymi, a miejsca szczególnie niebezpieczne ogrodzić. Znaki ostrzegawcze i ogrodzenia powinny być od
zmierzchu do świtu i w razie ograniczonej widoczności oświetlone lampami ostrzegawczymi.
4)
Otwarte kanały i zbiorniki wodne powinny być wyposażone w odpowiedni sprzęt i urządzenia ratunkowe
(koła ratunkowe, klamry i poręcze chwytowe, zejścia) w miejscach wymagających takich zabezpieczeń.
5)
Komory podziemne, studzienki rewizyjne, kanały kablowe, wentylacyjne i inne pomieszczenia podziemne
powinny być należycie zabezpieczone przed zalaniem wodą opadową i gruntową oraz powinny mieć zapewnioną należytą wentylację. Pokrywy i włazy do pomieszczeń, powinny mieć odpowiednie zamknięcia,
uniemożliwiające dostęp do tych pomieszczeń osobom nie upoważnionym.
6)
Przed przystąpieniem do robót ziemnych w zależności od zakresu i lokalizacji tych prac, wykonawca musi
uzyskać odpowiednio zgodę Wydziału Inżynierii Remontów (TR), lub Wydziału Teleinformatyki (TT), którzy
poprzez specjalistów lub inspektorów wskażą na terenach przyszłych robót przewody i urządzenia
uzbrojenia podziemnego, a w szczególności sieci elektroenergetyczne, teletechniczne, cieplne, gazowe,
wodne i inne. Za zabezpieczenie prac przy robotach ziemnych odpowiada wykonawca.
7)
Urządzenia pracujące przy temperaturze czynnika wyższej od 60 °C powinny mie ć izolację w takim stanie,
aby ich temperatura zewnętrzna w miejscach dostępnych nie przekraczała 60 °C.
8)
Pomieszczenia lub teren ruchu elektrycznego powinny być zamknięte i dostępne tylko dla upoważnionych
osób. Zasady dysponowania kluczami do pomieszczeń ruchu elektrycznego określa pkt 7.4.2.
9)
Urządzenia powinny być uruchamiane tylko przez upoważnionych pracowników z zachowaniem kolejności
czynności określonych w szczegółowych instrukcjach obsługi. Za uruchamianie urządzeń w trakcie wykonywania remontów odpowiada wykonujący remont.
10) Zabrania się wykonywania przez osoby nie upoważnione zmian osłon, ochron i innych istniejących
zabezpieczeń urządzeń.
11) W czasie ruchu urządzenia zabrania się zdejmowania osłon z części ruchomych.
12) W zależności od warunków i rodzaju wykonywanych robót pracownik jest zobowiązany używać odpowiednie
narzędzia pracy, sprzęt ochrony osobistej i odzież ochronną.
13) W miejscach wyznaczonych przez służby BHP, należy wywiesić tablice informacyjne zawierające wskazówki
w sprawie postępowania w razie wypadku (awarii, pożaru, wybuchu, porażenia prądem elektrycznym).
14) Miejsce pracy należy właściwie przygotować, zabezpieczyć i oznaczyć:
a)
stanowiska pracy na których występują elementy ruchome i inne części maszyn, które w razie zetknięcia się z nimi stwarzają zagrożenie, powinny być do wysokości co najmniej 2,5 m od poziomu podłogi
(podestu) osłonięte lub zaopatrzone w inne skuteczne urządzenia ochronne, z wyjątkiem przypadków,
gdy spełnienie tych wymagań nie jest możliwe ze względu na funkcję urządzenia – maszyny;
b)
pasy, łańcuchy, taśmy, koła zębate i inne elementy układów napędowych oraz części maszyn zagrażające spadnięciem, znajdujące się nad stanowiskami pracy lub przejściami na wysokości ponad 2,5 m od
poziomu podłogi powinny być osłonięte, co najmniej od dołu, trwałymi osłonami.
15) Wszystkie odcięcia źródeł energii (elektrycznej, mechanicznej, hydraulicznej, pneumatycznej, cieplnej i
pozostałych) od miejsc wykonywania pracy podczas napraw, przeglądów, konserwacji muszą być oznakowane tablicami z napisami ostrzegawczymi, których treść będzie stanowiła jednoznaczne ostrzeżenie przed
zmianą położenia urządzenia wyłączającego – odcinającego.
16) Prace w kotłach oraz komorach, kanałach i rurociągach sieci cieplnych nie mogą być wykonywane w temperaturze powyżej 40 °C z wyj ątkiem usuwania awarii z jednoczesnym zapewnieniem pracownikom osoby
asekurującej, przerw w pracy, środków ochrony indywidualnej i środków obniżających temperaturę powietrza
otaczającego bezpośrednio pracownika.
17) Wszystkie prace na lub przy urządzeniach energetycznych bez względu na ich zakres, mogą być prowadzone tylko za wiedzą i zgodą pracownika dozoru prowadzącego eksploatację.
18) Wykonywanie prac przy urządzeniach i instalacjach energetycznych może być powierzone pracownikom,
którzy posiadają wymagane kwalifikacje i umiejętności zawodowe do ich wykonywania, zostali przeszkoleni
w zakresie BHP oraz posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy
na określonym stanowisku (przy określonym rodzaju pracy).
19) Osoby sprawujące dozór są zobowiązane wstrzymać pracę zespołu (brygady) jeżeli stwierdzą, że w miejscu
pracy nie są zachowane warunki bezpiecznego jej wykonania lub nie są przestrzegane przepisy BHP lub
przeciwpożarowe.
20) Pracownik ma prawo przerwać pracę zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego, jeżeli warunki jej
wykonywania nie odpowiadają przepisom BHP lub ppoż. i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia
lub życia pracownika albo, gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom.
21) W każdym miejscu pracy, w którym wykonuje pracę zespół pracowników, powinien być wyznaczony kierujący tym zespołem.
5.4
Narzędzia i środki ochrony indywidualnej
1) Zakład pracy wyposaża pracownika w niezbędne narzędzia pracy, sprzęt ochrony osobistej i odzież
ochronną dostosowaną do warunków i rodzaju wykonywanych prac.
2)
Narzędzia pracy, urządzenia kontrolno-pomiarowe i sygnalizacyjne, wszystkie urządzenia elektryczne mogące być wykorzystane przez pracowników, a także sprzęt ochrony osobistej powinny być utrzymane w
należytym stanie technicznym gwarantującym pełne bezpieczeństwo zdrowia i życia ludzkiego, przechowywane w miejscach do tego celu przeznaczonych i używane po sprawdzeniu ich stanu technicznego.
Zabrania się używania uszkodzonych lub niesprawnych urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz uszkodzonej
odzieży ochronnej. Sprzęt ochrony osobistej, który stracił ważność lub jest niesprawny, powinien być niezwłocznie wycofany z użycia. Za realizację ww. zadań odpowiadają kierownicy JO.
3)
Wszelkie narzędzia, przyrządy i inne urządzenia elektryczne używane do wykonywania prac powinny spełniać wymagania z zakresu ochrony przeciwporażeniowej.
4)
Narzędzia pracy i sprzęt ochrony osobistej należy poddawać okresowym próbom w zakresie ustalonym w
normach lub dokumentacji fabrycznej.
5)
Sprzęt ochrony osobistej powinien być oznakowany w sposób trwały przez podanie numeru ewidencyjnego,
daty następnej próby okresowej oraz cechy przeznaczenia. Nie wolno używać narzędzi pracy elektrycznych
i sprzętu nie mających oznakowania.
6)
Osoby kierownictwa i dozoru powinny sprawdzać stan techniczny, stosowanie, przechowywanie i ewidencję
sprzętu ochronnego oraz odzieży ochronnej zgodnie z procedurą.
5.4.1 Zasady gospodarki uziemiaczami przenośnymi
1) Przechowywanie uziemiaczy przenośnych
Na drzwiach rozdzielni w widocznych miejscach, należy umieścić informację określającą, jakie uziemiacze
należy używać. Uziemiacze przenośne powinny być przechowywane w pomieszczeniach zamkniętych na
specjalnie do tego celu przeznaczonych wieszakach.
2)
Kontrola uziemiaczy przenośnych
Przygotowujący miejsce pracy przed każdorazowym użyciem uziemiacza przenośnego zobowiązany jest
sprawdzić jego stan, zwracając szczególną uwagę na to, czy nie ma przerwy w przewodach na skutek mechanicznego uszkodzenia. Uziemiacz podlega wycofaniu z eksploatacji, jeżeli:
a)
stwierdza się uszkodzenie 10% drutów przewodów uziemiacza,
b)
powierzchnia styku uziemiacza lub płytki złącznej albo zacisku uziomowego przedłużacza jest uszkodzona, albo jest uszkodzona osłona ochronna przewodów,
c)
uziemiacz nie zapewnia wymaganej wytrzymałości mechanicznej lub siły docisku,
d)
przez uziemiacz płynął prąd zwarcia.
Raz w roku należy dokonać przeglądu generalnego uziemiaczy przenośnych. Wyniki sprawdzenia należy
uznać za dodatnie, jeżeli:
3)
−
nie będzie zerwanych drutów żyły oraz nie nastąpi wyrwanie żyły z końcówki lub zacisku,
−
nie będzie zerwanych drutów żyły w miejscu połączenia żył uziemiacza trójfazowego i nie będzie uszkodzeń żył w tym miejscu.
Ewidencja założonych uziemiaczy przenośnych
Wykaz założonych i zdjętych uziemiaczy przenośnych należy prowadzić w przeznaczonej do tego celu Ewidencji założonych uziemiaczy przenośnych znajdującej się w pomieszczeniu elektroenergetyka w EC1 i EC2
oraz w nastawni elektrycznej EC3.
4)
Oznaczenie uziemiaczy przenośnych
Każdy uziemiacz przenośny musi mieć oznaczenie wybite na tabliczce metalowej, oznaczonej w sposób
trwały według niżej podanego wzoru:
awers
rewers
EC
UA B - L – I
———————
N
UA B - L/L1 – I
UA B - L - I
-
uziemiacz jednoprzewodowy
UA B - L/L1 - I
-
uziemiacz trójprzewodowy
UA
-
ilość ramion, wybić:
U1 dla uziemiacza jednoprzewodowego lub
U3 dla uziemiacza trójprzewodowego
B
-
uziemiacz na przewody płaskie – wybić: P;
uziemiacz na przewody okrągłe – wybić: O;
L1
-
długość ramion uziemiacza trójprzewodowego w metrach;
L
-
długość przewodu uziemiacza jednoprzewodowego lub linki uziomowej uziemia-
cza trójprzewodowego w metrach
I
-
znamionowy prąd jednosekundowy w kA np.: 6,5; 9; 13; 18,5; 25; 30,5 co odpo2
wiada przekrojowi linki miedzianej w mm 25; 35; 50; 70; 95; 120;
N
-
numer kolejny uziemiacza w Cergia SA.
5.4.2 Zasady gospodarki kluczami do pomieszczeń ruchu elektrycznego
1) Rodzaje kluczy
Klucze do pomieszczeń ruchu elektrycznego mogą występować pojedynczo do zamków znormalizowanych,
a w kompletach do zamków pozostałych i kłódek patentowych.
2)
Oznaczenie kluczy
Oznaczenie kluczy do zamków znormalizowanych wprowadza się poprzez wybicie kolejnego numeru na
spłaszczonym zakończeniu klucza (ucho klucza). Klucze te mogą różnić się od siebie jedynie numerami.
Klucze w komplecie, ujęte zostają w kółko z wywieszką, na której należy wypisać nazwę lub skrót nazwy
urządzenia elektroenergetycznego, dla którego klucze są przeznaczone.
3)
Podział kluczy
Dla pomieszczeń ruchu elektrycznego, celem sprawnego przeprowadzania okresowych kontroli rozdzielni
WN i NN przez personel dozoru inżynieryjno-technicznego, dyspozytora ruchu elektroenergetycznego i elektroenergetyków oraz dla zapewnienia bezpiecznej pracy brygadom remontowym wyznacza się niżej wymieniony podział i ilość kluczy według tabeli 2.
Tabela 2.
Nr klucza do zamków znormalizowanych
1-6
1Z, 2Z
3Z,4Z
5Z, 6Z, 7Z
7
8
9, 10, 11
12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19,
20, 21
4)
Uprawnieni do pobierania klucza
W EC1 i EC2 osoby kierownictwa i dozoru posiadające ważne świadectwa kwalifikacyjne w zakresie urządzeń elektroenergetycznych
W EC3 osoby kierownictwa i dozoru posiadające ważne świadectwa
kwalifikacyjne w zakresie urządzeń elektroenergetycznych
W EC3 elektroenergetyk
W EC3 pracownicy pracujący na polecenie pisemne lub ustne
W EC1 i EC2 DIR
W EC1 i EC2 dyspozytor ruchu elektroenergetycznego
W EC1 i EC2 elektroenergetyk
W EC1 i EC2 pracownicy pracujący na polecenie pisemne lub ustne
W celu zapewnienia szybkiego dostępu do pomieszczeń ruchu elektrycznego w sytuacjach awaryjnych (np.
zagrożenie pożarowe) wyznacza się miejsca, w których dostępne są klucze awaryjne – tabela 3.
a)
Klucz awaryjny powinien znajdować się w opisanej, metalowej skrzynce z szybką stłuczeniową.
b)
Bezpośredni użytkownicy obiektów odpowiadają za nadzór nad kluczami awaryjnymi znajdującymi się w
podległych im obiektach.
c)
Każdy przypadek użycia klucza awaryjnego należy niezwłocznie złościć bezpośredniemu użytkownikowi
obiektu.
Tabela 3.
A1
Klucz awaryjny – nastawia cieplna EC1
A2
Klucz awaryjny – EC1, budynek wodooczyszczalni, korytarz przy
nastawni na poziomie 0,00 m
A3
Klucz awaryjny – EC2, pomieszczenie socjalne
5)
6)
A4
Klucz awaryjny – EC3, pomieszczenie socjalne
A5
Klucz awaryjny – pomieszczenie dyspozytora sieci ciepłowniczej
Ewidencja wydanych kluczy
a)
Ewidencję obiegu kluczami do zamków znormalizowanych i nieznormalizowanych prowadzi dyspozytor
ruchu elektroenergetycznego lub prowadzący zmianę elektroenergetyk i za nią odpowiada.
b)
Wydawane klucze brygadom remontowym lub osobom upoważnionym spośród personelu dozoru
inżynieryjno-technicznego Cergia SA podlegają ścisłej ewidencji w Książce ewidencji wydanych kluczy
do pomieszczeń ruchu elektroenergetycznego, w której pobranie klucza do pomieszczeń ruchu
elektrycznego osoba pobierająca potwierdza własnoręcznym podpisem.
c)
Prowadzący ewidencję kluczy dyspozytor ruchu elektroenergetycznego lub elektroenergetyk odpowiedzialny jest za właściwe przechowywanie, wydawanie i przyjmowanie kluczy od urządzeń ruchu
elektrycznego oraz za właściwe prowadzenie zeszytu ewidencji.
d)
Formalne przyjęcie dyżuru przez dyspozytora ruchu elektroenergetycznego lub elektroenergetyka jest
równoznaczne z przyjęciem odpowiedzialności za gospodarkę kluczami.
e)
Prowadzący zeszyt ewidencji jest zobowiązany do sprawdzenia odpowiednich uprawnień u osób
pobierających klucze lub komplety kluczy, oraz pouczenia o zakazie przekazywania kluczy osobom trzecim.
Przechowywanie kluczy
Wymienione w Książce ewidencji wydanych kluczy do pomieszczeń ruchu elektroenergetycznego klucze do
zamków znormalizowanych i nieznormalizowanych oraz klucze nietypowe powinny być przechowywane w
specjalnej kasecie zamkniętej na zamek, do której klucz znajduje się w posiadaniu dyspozytora ruchu
elektroenergetycznego lub elektroenergetyka. Odpowiada on za zabezpieczenie jej przed osobami
postronnymi.
7)
Wymiana kluczy
W przypadku zniszczenia klucza przez osobę uprawnioną do posługiwania się nim, należy dokonać jego
zwrotu. Prowadzący Książkę ewidencji wydanych kluczy do pomieszczeń ruchu elektroenergetycznego dyspozytor ruchu elektrycznego lub elektroenergetyk może wypożyczyć w inny klucz rezerwowy (w EC1 i EC2
klucze nr 22 – 40; w EC3 klucze nr 8Z, 9Z).
5.5
Organizacja prac przy urządzeniach i instalacjach energetycznych
1) Prace przy urządzeniach energetycznych i innych urządzeniach związanych z ich eksploatacją mogą być
wykonywane:
2)
a)
bez polecenia;
b)
na polecenie pisemne;
c)
na polecenie ustne;
d)
na podstawie odrębnych, pisemnych ustaleń pomiędzy zleceniodawcą, a wykonawcą robót (Protokół
przekazania obiektu / frontu robót), dla których ustalono czynności związane z dopuszczeniem do pracy.
W celu zapewnienia odpowiedniej asekuracji - niezależnie od tego czy praca jest wykonywana na polecenie
pisemne, czy ustne - ustalony jest Wykaz prac, które powinny być wykonywane, przez co najmniej dwie
osoby. Wykaz prowadzi TS w MPlanet, a zatwierdza DT.
5.5.1 Prace bez polecenia
1) Bez polecenia mogą być wykonywane:
−
czynności związane z ratowaniem życia lub zdrowia ludzkiego;
−
czynności związane z ratowaniem urządzeń przed zniszczeniem;
−
prace eksploatacyjne określone w instrukcjach, wykonywane przez uprawnione i upoważnione osoby;
−
prace zgodnie z Wykazem prac, które mogą być wykonywane bez polecenia prac przez firmy obce, ze
szczegółowym określeniem warunków dopuszczenia do każdej z tych prac.
2)
Prace wykonywane bez polecenia związane z ratowaniem życia lub zdrowia ludzkiego oraz ratowaniem
urządzeń przed zniszczeniem nie wymagają uzyskania zgody na ich rozpoczęcie i realizację od osób sprawujących dozór nad eksploatacją urządzeń energetycznych. Informację o dokonanych czynnościach osoba
je wykonująca po ich zakończeniu bezzwłocznie przekazuje do DIR-a. W pozostałych przypadkach koordynację poszczególnych czynności prowadzi DIR w EC1 i EC2, dyspozytor kotłowni w EC3 oraz dyspozytor sieci ciepłowniczej dla msc, lub osoby upoważnione przez D.
5.5.2
Prace na polecenie – kwalifikacje i obowiązki osób
Prace wykonywane na polecenie są to wszystkie prace poza wymienionymi w pkt. 7.5.1.
5.5.2.1 Poleceniodawca
1) Jest to osoba posiadająca ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru i upoważniona pisemnie
przez D do wydawania poleceń na wykonanie pracy przy określonych urządzeniach energetycznych. O
wydanie upoważnienia dla pracownika wnioskuje kierownik JO za pośrednictwem dyrektora pionu do D na
formularzu. Oryginał Upoważnienia do wydawania poleceń na prace przy urządzeniach, instalacjach i
sieciach energetycznych znajduje się w aktach osobowych pracownika, ksero trafia do upoważnionego
pracownika i kierownika JO, w której pracownik jest zatrudniony. DB (DBH) na postawie upoważnień
prowadzi w MPlanet Wykaz pracowników upoważnionych do wydawania poleceń na prace przy
urządzeniach energetycznych.
2)
Poleceniodawca przed wydaniem polecenia na wykonanie pracy:
a)
określa zakres, rodzaj pracy oraz w uzgodnieniu z kierownikiem odpowiedniej komórki organizacyjnej i
koordynującym termin jej wykonania;
b)
określa miejsce (strefę), w której ma być wykonana praca oraz podstawowe wymagania dotyczące
środków i warunków bezpiecznego jej wykonania(zarówno w miejscu pracy jak i w bezpośrednim sąsiedztwie);
c)
ustala, czy praca ma być wykonana na podstawie polecenia ustnego czy pisemnego i określa ewentualne planowane przerwy i wymagane w ich czasie warunki;
d)
wyznacza osoby odpowiedzialne za organizację bezpiecznej pracy i jej wykonanie, tj.:
−
koordynującego - stanowiskiem pracy przy wykonywaniu prac na polecenie pisemne lub ustne – DIR
−
dopuszczającego - stanowiskiem pracy lub imiennie, przy wykonywaniu prac na polecenie pisemne lub
ustne;
−
nadzorującego (o ile zachodzi potrzeba) -imiennie, przy wykonywaniu prac na polecenie pisemne;
−
kierownika robót (o ile zachodzi potrzeba) -imiennie, przy wykonywaniu prac na polecenie pisemne;
−
kierującego zespołem - imiennie, przy wykonywaniu prac na polecenie pisemne i ustne;
e)
sprawdza świadectwa kwalifikacyjne kierownika robót, nadzorującego, kierującego zespołem;
f)
prowadzi ewidencję wydanych poleceń ustnych i pisemnych na prace przy urządzeniach energetycznych.
5.5.2.2 Koordynujący
1) Jest to osoba pełniąca obowiązki DIR-a, posiadająca ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru.
2)
Do obowiązków koordynującego należy:
a)
skoordynowanie planowych prac z ruchem urządzeń, określenie czynności łączeniowych związanych z
przygotowaniem miejsca pracy, będących także w operatywnym kierownictwie różnych jednostek organizacyjnych;
b)
wydanie zezwolenia na wykonanie czynności przygotowania miejsca pracy po wykonaniu przełączeń
dokonywanych przez inne osoby niż osoba wyznaczona do przygotowania miejsca pracy i likwidacji
miejsca pracy;
c)
podjęcie decyzji o uruchomieniu urządzeń i instalacji energetycznych, przy których była wykonywana
praca;
d)
zapisanie w Dzienniku operacyjnym ustaleń wynikających z powyższych punktów.
5.5.2.3 Dopuszczający
1) Jest to osoba posiadająca ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji lub dozoru i pisemnie upoważniona przez D do wykonywania czynności łączeniowych w celu przygotowania miejsca pracy,
wyznaczona przez poleceniodawcę do przygotowania miejsca pracy w sposób zapewniający bezpieczne
wykonanie pracy oraz do dopuszczenia zespołu pracowników (brygady) do pracy, a także likwidacji miejsca
pracy po zakończeniu prac. Dopuszczającego wyznacza się na polecenie ustne i polecenie pisemne.
2)
Do obowiązków dopuszczającego należy:
a)
uzyskanie zezwolenia od koordynującego na przygotowanie miejsca pracy, dokonanie przełączeń określonych dla dopuszczającego oraz wykonanie pozostałych prac związanych z przygotowaniem miejsca
pracy;
b)
przygotowanie miejsca pracy dla prac wykonywanych przy urządzeniach energetycznych poprzez
wykonanie;
−
czynności łączeniowych celem wyłączenia urządzenia spod napięcia (urządzenie jest wyłączone spod
napięcia wówczas, gdy uzyska się widoczną przerwę izolacyjną w obwodach zasilających to
urządzenie. Nie jest konieczne, aby przerwa ta była widoczna z miejsca wykonywania pracy);
−
widocznego otwarcia zestyków łącznika na odległość bezpieczną, tj. taką, której wytrzymałość elektryczną, wymiary i inne właściwości określają Polskie Normy lub dokumentacje producenta zapewniające bezpieczeństwo ludzi i urządzeń;
−
wyjęcia wkładek bezpiecznikowych;
−
zdemontowanie części obwodu zasilającego.
c)
zastosowanie odpowiedniego zabezpieczenia przed przypadkowym załączeniem napięcia, tj.:
−
w urządzeniach o napięciu do 1 kV - wstawienie wkładek izolacyjnych między otwarte styki łączników
lub dokonanie wyłączenia przez wyjęcie wkładek bezpiecznikowych zdemontowanie części obwodu i
wywieszania odpowiednich tablic;
−
w urządzeniach o napięciu powyżej 1 kV -unieruchomienie (zablokowanie łącznika);
−
nieprzerwane czuwanie nad niedopuszczeniem do załączenia łącznika przez wyznaczonego pracownika, jeżeli nie jest możliwe zastosowanie zabezpieczeń wymienionych jak wyżej.
Należy przyjmować, że warunek ten jest spełniony, jeżeli łącznik znajduje się w pomieszczeniu ruchu
elektrycznego lub innym zamkniętym pomieszczeniu, a dostęp do tego pomieszczenia jest umożliwiony
wyłącznie dopuszczającemu lub osobom wykonującym czynności łączeniowe na polecenie koordynującego.
Wykonanie czynności łączeniowych celem wyłączenia urządzenia spod napięcia oraz zastosowanie odpowiedniego zabezpieczenia przed przypadkowym jego załączeniem mogą wykonywać inne osoby niż
osoba przygotowująca miejsce pracy, jeżeli jest wyznaczony koordynujący, z którym utrzymuje łączność
osoba przygotowująca miejsce pracy.
d)
stwierdzenie braku napięcia w miejscu pracy. Brak napięcia w miejscu pracy na wyłączonym urządzeniu
należy sprawdzić za pomocą przenośnych wskaźników napięcia. Przed i po użyciu wskaźnika należy
sprawdzić jego działanie na urządzeniu znajdującym się bez wątpienia pod napięciem. Jeżeli sprawdzenie wskaźnika jest niemożliwe lub istnieją wątpliwości, co do jego działania, brak napięcia należy
stwierdzić w sposób następujący:
−
na elektroenergetycznych liniach napowietrznych – za pomocą zarzutki, po otrzymaniu zawiadomienia o
wyłączeniu i uziemieniu linii w stacjach;
−
na pozostałych urządzeniach - na podstawie dokładnego schematu połączeń, przy czym o braku napięcia powinny upewnić się co najmniej dwie osoby;
e)
zamknięcie noży uziemiających lub nałożenie przenośnych uziemień ochronnych w miejscu pracy. Przy
zakładaniu uziemień w miejscu pracy należy przestrzegać następujących zasad:
−
uziemienie należy wykonać po obu stronach miejsca pracy, przy czym co najmniej jedno uziemienie powinno być widoczne z jego miejsca;
−
uziemienie urządzeń lub ich części należy wykonać niezwłocznie po stwierdzeniu braku napięcia. Należy najpierw przyłączyć uziemiacz do uziomu, a następnie przyłączyć zaciski uziemiacza do uziemianych urządzeń. Przy zdejmowaniu uziemiacza należy postępować odwrotnie;
−
jeżeli wydzielony na czas robót odcinek urządzenia składa się z kilku części elektrycznych nie połączonych, np. oddzielnych sekcji szyn zbiorczych z otwartymi odłącznikami, to należy w każdej części
osobno sprawdzić brak napięcia po czym je uziemić;
−
uziemień nie wolno przyłączać poprzez bezpieczniki i łączniki bez widocznej przerwy izolacyjnej (np.
wyłączniki olejowe). Jeżeli w urządzeniu, na którym wykonuje się pracę, są bezpieczniki i łączniki bez
widocznej przerwy izolacyjnej, należy je uziemić po obydwu stronach. Można przyłączać uziemienia poprzez łączniki z widoczną przerwą izolacyjną (np. odłączniki) pod warunkiem uniemożliwienia ich
otwarcia podczas wykonywania pracy (np. zablokowanie napędów).
f)
zabezpieczenie maszyn wirujących przed nieprzewidzianym uruchomieniem od strony urządzeń napędzanych. Za wystarczające zabezpieczenie można przyjmować:
−
zamknięcie odpowiednich zasuw, zablokowanie stałymi elementami;
g)
zabezpieczenie dodatkowe dla urządzeń i sieci cieplnych:
−
w przypadku prac wewnątrz urządzeń i sieci cieplnych -odłączenie odcinków remontowanych od sieci
cieplnej przez podwójne szeregowe zamknięcie zasuw i zaworów oraz rozprężenie do 0,0 MPa odcinka
wydzielonego rurociągu lub zabezpieczenie odcinka „zaślepkami” dostosowanymi do ciśnienia w sieci w
czasie ruchu;
−
otwarcie zaworów spustowych, odwadniających i odpowietrzających, a w układach kolektorowych również odcięcia pozostałych;
−
zabezpieczenie zasuw lub zaworów przed nieprzewidzianym ich otwarciem lub zamknięciem (np.
założenie łańcuchów na pokrętła armatury), zdjęcie napięcia z napędów elektrycznych;
−
odstawienie z ruchu całego rurociągu wraz z jego źródłem zasilania przy armaturze bezkołnierzowej;
−
wejście do komór i kanałów sieci cieplnych należy poprzedzić kontrolą stężenia gazów i sprawdzeniem
czy wewnątrz znajduje się odpowiednia ilość tlenu w powietrzu.
h)
zabezpieczenie dodatkowe dla urządzeń do nawęglania:
−
opróżnienie z paliwa, oczyszczenie z pyłu węglowego i przewietrzenie;
−
wyłączenie z ruchu przenośników oraz innych urządzeń podających i odbierających paliwo, „zdjęcie”
napięcia w celu zabezpieczenia przed przypadkowym uruchomieniem;
−
trwałe odcięcie od współpracujących urządzeń, z których mogłyby dostać się spaliny, gorące powietrze,
para wodna itp.;
−
w przypadku zainstalowanych sygnalizatorów izotopowych należy źródła izotopowe umieścić w
pomieszczeniu ochronnym. Czynności te może wykonywać osoba mająca określone uprawnienia.
i)
zabezpieczenie dodatkowe dla kotłów:
−
wyłączenie, wygaszenie, rozprężenie i wychłodzenie kotłów. Zabezpieczenie przed uruchomieniem
urządzeń i instalacji pomocniczych;
−
zabezpieczenie „zaślepkami” dostosowanymi do ciśnień panujących we wszystkich połączeniach kotła z
instalacjami lub urządzeniami, które mogą być zagrożeniami dla pracowników. Jeżeli konstrukcja urządzeń nie pozwala na zastosowanie „zaślepek”, wtedy jako zabezpieczenie należy stosować zamknięcie
dwu szeregowych zawieradeł z jednoczesnym połączeniem przestrzeni między nimi z atmosferą;
−
usunięcie nawisów żużla, wypadających cegieł ze ścian i sklepienia oraz popiołu z lejów, przewodów i
zsypów;
−
przed każdym wejściem do komory paleniskowej kotła lub przestrzeni zamkniętych należy sprawdzić
temperaturę oraz stężenie par lub gazów – czy nie przekracza dopuszczalnych norm.
j)
zabezpieczenie dodatkowe dla urządzeń hydrotechnicznych:
−
odcięcie dopływu wody do rurociągu, zasuwy, zaworu, który będzie miejscem pracy poprzez podwójne
odcięcie wody górnej za pomocą zamknięcia ruchowo-awaryjnego i zamknięcia remontowego;
−
rozprężenie i odwodnienie urządzeń będących miejscem pracy;
−
odpowiednie zabezpieczenie zasuw, zaworów przed możliwością ich uruchomienia w miejscu pracy.
k)
wywieszenie tablic ostrzegawczych i oznaczenie miejsc pracy:
−
każde miejsce pracy należy wygrodzić, oznaczyć i oznakować tablicami ostrzegawczymi;
−
w każdym przypadku zabezpieczenia maszyn wirujących przed nieprzewidzianym uruchomieniem należy wywiesić tablice ostrzegawcze z napisem:
„Nie włączać - pracują ludzie”
−
przy wywieszaniu tablic ostrzegawczych i oznaczaniu miejsc pracy należy przestrzegać następujących
zasad:
nie osłonięte części urządzeń elektroenergetycznych znajdujące się w pobliżu miejsca pracy i nie
wyłączone spod napięcia należy ogrodzić lub osłonić;
ogrodzenie przenośne należy ustawiać tak, aby odstępy pomiędzy ogrodzeniami, a nie osłoniętymi
częściami znajdującymi się pod napięciem nie były mniejsze niż:
-
1,0 m przy napięciu 30 kV i niższym;
-
1,5 m przy napięciu wyższym od 30 kV do 110 kV;
w rozdzielniach i w innych pomieszczeniach wnętrzowych w odniesieniu do urządzeń na napięcie
nie przekraczające 20 kV, mogą być ustawione osłony w odległościach mniejszych od określonych
powyżej, aż do zetknięcia się z częściami nieosłoniętymi będącymi pod napięciem pod warunkiem,
że osłony będą stanowiły przegrody izolacyjne spełniające wymagania techniczne potwierdzone atestem. Osłony te należy zakładać za pomącą sprzętu ochronnego, a w przypadku w których nie jest
możliwe wykonanie tego w sposób bezpieczny, należy urządzenie wyłączyć spod napięcia i uziemić
na czas ustawiania osłon;
miejsce pracy w stacjach wnętrzowych, na liniach kablowych i bramkach liniowych 110 kV dla trafo
BT1 i BT2 oraz przejścia, przez które personel wykonujący pracę nie powinien przechodzić, należy
ogrodzić taśmą ostrzegawczą lub łańcuchem z tworzywa sztucznego;
w miejscu pracy oraz na linie ogradzającej miejsce pracy należy wywiesić tablice ostrzegawcze z
napisem:
„Miejsce pracy”
3)
na linie zagradzającej przejście należy wywiesić tablice ostrzegawcze zakazujące przechodzenia
przez ogrodzenie.
Dopuszczenie do pracy wykonywanej na polecenie.
Dopuszczenie do pracy dokonuje się przy wykonywaniu prac na polecenie pisemne lub ustne, odbywa się
po przygotowaniu miejsca pracy i polega na:
a)
sprawdzeniu tożsamości kierownika robót, nadzorującego, jeżeli zostali wyznaczeni i kierującego
zespołem;
b)
sprawdzeniu miejsca pracy w obecności kierownika robót nadzorującego i kierującego zespołem, celem
stwierdzenia czy zostały zapewnione właściwe środki bezpieczeństwa dla realizacji polecenia;
c)
wskazaniu zespołowi pracowników miejsca pracy i sposobie jego zabezpieczenia;
d)
pouczeniu zespołu pracowników o warunkach pracy i istniejących zagrożeniach dla zdrowia i życia ludzkiego;
e)
udowodnieniu braku napięcia na wyłączonych, uziemionych i zwartych częściach – wskaźnikiem napięcia oraz przez dotknięcie ręką;
f)
podpisaniu przez dopuszczającego egzemplarzy „polecenia” i przekazaniu oryginału osobie, na którą
zostało ono wystawione, lub kierownikowi robót jeżeli został wyznaczony. Kopie polecenia zatrzymuje
dopuszczający. Z chwilą podpisania polecenia przez dopuszczającego oraz kierującego zespołem lub
nadzorującego zespół pracowników jest dopuszczony do pracy - dotyczy to prac wykonywanych na
polecenie pisemne. W przypadku polecenia ustnego dopuszczenie do pracy potwierdza kierujący
zespołem, podpisem w dzienniku operacyjnym prowadzonym przez dopuszczającego.
5.5.2.4 Nadzorujący
1) Jest to osoba posiadająca ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji lub dozoru wyznaczona przez poleceniodawcę dla pełnienia wyłącznie czynności nadzoru nad pracami wykonywanymi przez:
−
zespół pracowników pomocniczych – niekwalifikowanych (pracownicy o odpowiednich umiejętnościach
zawodowych, lecz nie posiadający uprawnień kwalifikacyjnych) w warunkach szczególnego zagrożenia
dla zdrowia i życia ludzkiego;
−
w przypadku gdy poleceniodawca uzna to za potrzebne ze względu na szczególne warunki pracy.
2)
Nadzorującemu powierza się pełnienie nadzoru tylko nad jednym zespołem pracowników.
3)
Do obowiązków nadzorującego należy:
4)
a)
sprawdzenie prawidłowości przygotowania miejsca pracy i jego przejęcie od dopuszczającego jeżeli zostało przygotowane właściwie;
b)
zaznajomienie nadzorowanych pracowników z warunkami bezpiecznego wykonania pracy;
c)
czuwanie nad bezpieczeństwem nadzorowanych osób przez:
−
nadzór nad stosowaniem bezpiecznych metod pracy;
−
nadzór nad nie przekraczaniem strefy wydzielonej do pracy, a w szczególności nad nie zbliżaniem się
nadzorowanych osób do miejsc, w których istnieje zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego.
Nadzorujący nie może wykonywać innych prac poza nadzorowaniem!
5.5.2.5 Kierownik robót
1) Jest to osoba posiadająca ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru, wyznaczona przez poleceniodawcę w przypadku wykonywania prac na jednym obiekcie przez więcej niż jeden zespół pracowników.
2)
Do obowiązków kierownika robót należy koordynowanie pracy różnych zespołów pracowników, w celu
wyeliminowania zagrożeń wynikających z ich jednoczesnej pracy na jednym obiekcie.
5.5.2.6 Kierujący zespołem (brygadzista) pracowników kwalifikowanych
1) Jest to osoba posiadająca ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji. Poleceniodawca
imiennie wyznacza kierującego zespołem, a także określa liczbę pracowników podległych jednemu kierującemu zespołem (brygadziście), uwzględniając zakres i charakter pracy. W przypadku zespołu, nie będącego
zespołem pracowników kwalifikowanych, może kierować nim osoba nie posiadająca świadectwa kwalifikacyjnego, a posiadająca umiejętności zawodowe w zakresie wykonywanej pracy, przeszkolona w zakresie
BHP.
2)
Do obowiązków kierującego zespołem (brygadzisty) przed przystąpieniem zespołu do pracy należy:
−
sprawdzenie posiadania przez podległych pracowników wymaganych kwalifikacji potrzebnych do
wykonania poleconej pracy w przypadku, kiedy są to pracownicy kwalifikowani;
−
zapewnienie podległym pracownikom w zespole bezpiecznych warunków pracy przez sprawdzenie prawidłowości przygotowania miejsca pracy oraz właściwą organizację prac objętych poleceniem;
−
omówienie z podległymi pracownikami sposobu zabezpieczenia miejsca pracy i bezpiecznych metod realizacji polecenia;
−
odbiór miejsca pracy od dopuszczającego i potwierdzenie jego podpisem na poleceniu pisemnym (dotyczy kierującego zespołem pracowników kwalifikowanych);
−
nadzór nad przestrzeganiem przepisów BHP w czasie wykonywania pracy;
−
zapewnienie stosowania sprzętu ochronnego i zabezpieczającego oraz odzieży ochronnej, niezbędnej
do wykonania danej pracy;
−
wyposażenie i spowodowanie stosowania przez podległych pracowników właściwego sprzętu i narzędzi
potrzebnych do wykonania polecenia;
−
powiadomienie kierownika robót i dopuszczającego o zakończeniu pracy;
−
jeżeli w czasie pracy warunki bezpiecznego jej wykonania nie pozwalają kierującemu zespołem pracowników na bezpośredni udział w pracy z jednoczesnym pełnieniem funkcji nadzoru i kontroli nie powinien
on bezpośrednio wykonywać tej pracy, a wykonywać tylko czynności nadzorowania zespołu
pracowników.
5.5.2.7 Osoby wchodzące w skład zespołu (brygady) pracowników
1) Są to osoby podlegające kierującemu zespołem (brygadziście) i stanowią grupę (brygadę) realizującą
polecenie. Osoby nie posiadające uprawnień kwalifikacyjnych są zaliczane do osób pomocniczych –
pracowników niekwalifikowanych.
2)
Osoby te zobowiązane są do:
−
postępowania przy wykonywaniu prac zgodnie z wymaganiami przepisów i zasad BHP;
−
używania przydzielonej im odzieży ochronnej i roboczej oraz sprzętu ochrony osobistej zgodnie z ich
przeznaczeniem;
−
ścisłego przestrzegania uwag i wskazówek udzielonych im przy dopuszczeniu do prac (przez dopuszczającego) i przy instruktażu (przez kierującego zespołem);
−
stosowania się do uwag kierującego zespołem oraz do uwag nadzorującego, jeżeli nadzorujący został
wyznaczony.
5.5.2.8 Zasady łączenia funkcji przy pracach na polecenie
Funkcje takie jak poleceniodawca i koordynujący przy organizacji prac na polecenie mogą być odpowiednio
łączone, z tym że osoba wykonująca połączone funkcje przejmuje wszystkie obowiązki należące do tych
funkcji.
Tabela 3.
Lp.
Funkcja
1.
2.
3.
4.
5.
1.
Poleceniodawca
x
-
tak**
-
tak***
2.
Kierujący zespołem / nadzorujący
-
x
-
-
-
3.
Koordynujący
tak
-
x
tak*
-
4.
Dopuszczający
-
-
-
x
-
5.
Kierownik robót
tak
-
-
-
x
*
**
Koordynujący może być dopuszczającym, jeśli nie jest jednocześnie poleceniodawcą.
Poleceniodawca może być koordynującym, tylko w przypadku gdy poleceniodawcą jest DIR.
***
5.5.3
Poleceniodawca może być kierownikiem robót, jeśli nie jest jednocześnie koordynującym.
Polecenia pisemne
5.5.3.1 Rodzaje prac wykonywanych na polecenie pisemne
Na polecenie pisemne wykonuje się prace prowadzone w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i
życia ludzkiego z wyjątkiem prac (czynności) określonych w instrukcjach i wykonywanych przez osoby
uprawnione i upoważnione. Do prac wykonywanych w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i
życia ludzkiego zalicza się miedzy innymi prace:
1)
wewnątrz elektrofiltrów;
2)
wymagające wyjęcia wirnika generatora (prądnicy) oraz naprawy i wyważania tego wirnika, a także wymagające odkrycia kadłubów turbin;
3)
przy zastosowaniu spawania oraz innych prac wymagających posługiwania się otwartym źródłem ognia,
wykonywanych w pomieszczeniach zagrożonych niebezpieczeństwem pożaru lub zagrożonych wybuchem;
4)
konserwacyjne lub remontowe przy urządzeniach elektroenergetycznych znajdujących się całkowicie lub
częściowo pod napięciem, z wyjątkiem prac polegających na wymianie w obwodach o napięciu do 1 kV
bezpieczników i żarówek (świetlówek) o nie uszkodzonej obudowie i oprawach, przy czym za urządzenie
elektroenergetyczne znajdujące się częściowo pod napięciem przyjmuje się urządzenie, do którego ma
zastosowanie przynajmniej jeden z poniższych przypadków:
−
tory główne urządzenia zostały wyłączone spod napięcia, lecz znajdują się w nim pod napięciem inne
obwody, np. zabezpieczeń, sygnalizacji, automatyki itp.;
−
urządzenie zostało wyłączone spod napięcia w taki sposób, że nie uzyskano widocznej przerwy izolacyjnej w obwodzie od strony zasilania urządzenia, (np. tylko za pomocą wyłącznika z osłoniętymi
zestykami)w tym także od strony źródeł rezerwowych u odbiorców zasilanych z tego urządzenia;
−
urządzenie zostało wyłączone spod napięcia, ale nie jest uziemione albo nie zastosowano odpowiedniego zabezpieczenia przed przypadkowym załączeniem napięcia.
Za obwód do 1 kV, w którym wymienienie bezpieczników i żarówek (świetlówek) bez wyłączenia napięcia nie jest zaliczane do prac w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego, należy przyjmować każdy obwód do 1 kV łącznie z tablicami i rozdzielnicami, jeżeli wykonywane czynności:
5)
nie wiążą się z wchodzeniem na słupy lub inne konstrukcje wsporcze (nie dotyczy to czynności
wykonywanych z drabin samojezdnych lub drabin drewnianych dostawczych);
nie należą do prac wykonywanych w pobliżu nieosłoniętych urządzeń elektroenergetycznych
znajdujących się pod napięciem;
wykonywane w pobliżu nie osłoniętych urządzeń elektroenergetycznych lub ich części znajdujących się pod
napięciem. Do tych prac należy zaliczać takie prace, przy których wykonywaniu istnieje możliwość
dotknięcia nie osłoniętych urządzeń znajdujących się pod napięciem, szczególnie przy nieostrożnym
zachowaniu się pracowników, posługiwaniu się narzędziami pracy lub przenoszeniu i montażu elementów
urządzeń. W szczególności za prace wykonywane w pobliżu nie osłoniętych urządzeń
elektroenergetycznych, stanowiących szczególne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego należy
przyjmować prace:
−
w pomieszczeniach ruchu elektrycznego, jeżeli znajdują się w nich dostępne urządzenia elektroenergetyczne i ich części znajdujące się całkowicie lub częściowo pod napięciem, niezależnie od miejsca
zainstalowania w tym pomieszczeniu. W pomieszczeniu ruchu elektrycznego mogą znajdować się
urządzenia będące całkowicie lub częściowo pod napięciem nie zaliczane do urządzeń stanowiących
szczególne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego z racji wykonywania prac w ich pobliżu - jeżeli są
osłonięte pełnymi osłonami lub zabezpieczone w inny sposób, lecz tak, że nie istnieje możliwość
dotknięcia urządzeń lub części będących pod napięciem (gołych lub niedostatecznie izolowanych);
−
przy okapturzonych (lub w inny sposób osłoniętych)rozdzielniach i rozdzielnicach (niezależnie od
miejsca ich zainstalowania), w czasie wykonywania prac są otwarte (zdjęte) osłony i z racji tej istnieje
możliwość dotknięcia urządzeń i ich części będących pod napięciem;
−
odległości wokół nie osłoniętych urządzeń i instalacji elektroenergetycznych lub ich części znajdujących
się pod napięciem, wyznaczające granice strefy prac w pobliżu napięcia i strefy prac pod napięciem,
wynoszą:
Tabela 4.
Strefa
Napięcie znamionowe urządzenia
prac pod napięciem
prac w pobliżu napięcia
KV
M
m
do 1
do 0,3
powyżej 0,3 do 0,7
powyżej 1 do 30
do 0,6
powyżej 0,6 do 1,4
110
do 1,1
powyżej 1,1 do 2,1
220
do 2,5
powyżej 2,5 do 4,1
400
do 3,5
powyżej 3,5 do 5,4
750
do 6,4
powyżej 6,4 do 8,4
Odległości określone dla urządzeń i instalacji elektroenergetycznych o napięciu znamionowym do 1 kV,
dotyczą tylko linii napowietrznych. Niezależnie od danych określonych w Tabeli 4. przystąpienie do
wykonywania prac wymaga każdorazowej oceny zagrożeń przez osobę wydającą polecenie na
wykonanie pracy w celu zastosowania właściwych środków zabezpieczających.
6)
przy wyłączonym spod napięcia torze dwutorowej elektroenergetycznej linii napowietrznej o napięciu 1 kV i
powyżej, jeżeli drugi tor linii pozostaje pod napięciem;
7)
przy wyłączonych spod napięcia napowietrznych liniach elektroenergetycznych, które krzyżują się z liniami
znajdującymi pod napięciem;
8)
przy wykonywaniu prób i pomiarów z wyłączeniem prac wykonywanych stale przez wyznaczonych pracowników w ustalonych miejscach pracy(stacje prób, laboratoria). Przez próby i pomiary przy urządzeniach
elektroenergetycznych należy rozumieć prace określone w instrukcjach o eksploatacji i związane z
pomiarami wielkości charakteryzujących stan pracy urządzeń elektroenergetycznych. Nie zalicza się do prób
i pomiarów czynności wykonywanych wskaźnikami napięcia lub uzgadniaczami faz. Do prób i pomiarów
wykonywanych stale przez wyznaczonych pracowników w ustalonych miejscach pracy zalicza się również
(oprócz prób i pomiarów w laboratoriach i stacjach prób)pomiary ruchowe wykonywane przez pracowników
bezpośredniej obsługi w czasie pracy urządzeń elektroenergetycznych, jeżeli pomiary te są
wyszczególnione w instrukcji eksploatacji urządzeń, a warunki bezpiecznego wykonywania pomiarów są
określone w szczegółowych instrukcjach stanowiskowych lub w szczegółowych wskazówkach z zakresu
bezpieczeństwa i higieny pracy dla poszczególnych stanowisk roboczych. Przykładowo do pomiarów
ruchowych można zaliczyć pomiary obciążenia wykonywane amperomierzami cęgowymi w
pomieszczeniach ruchu elektrycznego, pomiary prędkości wirowania maszyn wirujących itp.;
9)
przy jonizatorach radioaktywnych i wysokonapięciowych stosowanych do neutralizacji ładunków elektrostatycznych;
10) konserwacyjne lub remontowe przy urządzeniach elektroenergetycznych znajdujących się w pobliżu
urządzeń technologicznych (nie elektrycznych),których nie można wyłączyć z ruchu na czas wykonywania
prac, a ruch ich może zagrozić bezpieczeństwu wykonywania prac oraz przy identyfikacji i przecinaniu kabli
elektrycznych;
11) w zasobnikach, kanałach i lejach zsypowych oraz w zbiornikach paliw płynnych i gazowych;
12) konserwacyjne i remontowe przy konstrukcjach nośnych, wciągarkach, dźwigach, wywrotnicach, suwnicach
oraz przy ich urządzeniach napędowych;
13) spawalnicze w budynkach przesypowych, estakadach, zasobnikach lub w pobliżu składowanych paliw
płynnych i gazowych;
14) konserwacyjne i remontowe przy urządzeniach rozładowczych paliw płynnych, jak rurociągi spustowe i
pompy rozładowcze wraz z ich instalacjami;
15) konserwacyjne i remontowe przy pompach wody zasilającej i chłodzącej, podgrzewaczach przepływowych
oraz rurociągach tłocznych i powrotnych;
16) konserwacyjne i remontowe przy przenośnikach;
17) wewnątrz zasobników węgla, pyłu węglowego oraz zbiorników i pomieszczeń innych paliw, w których mogą
znajdować się gazy duszące, palne i wybuchowe;
18) w instalacjach przygotowania pyłu węglowego, wewnątrz młynów węglowych i przy wentylatorach młynowych;
19) wewnątrz komór paleniskowych kotłów, kanałów spalin i powietrza, walczaków kotła urządzeń odpylających
oraz na obudowach izolacji tych urządzeń;
20) wewnątrz zasobników żużla i popiołu;
21) w obiegach wodnych i w instalacjach tych obiegów, jak również prace na ujęciach i zrzutach wody wykonywane z pomostu oraz prace przy zbiornikach zrzutowych, jeżeli zrzuty wody z elementów ciśnieniowych
odbywają się bez pośrednictwa rozprężaczy;
22) związane z próbą ciśnieniową oraz pomiarami minimalnego obciążenia kotła;
23) wewnątrz zbiorników, w których znajdują się lub mogą być doprowadzone: woda, gazy, para lub ciecze
trujące, żrące, palne i wybuchowe;
24) na rurociągach wody lub pary wodnej o nadciśnieniu roboczym równym lub większym od 50 kPa, wymagających demontażu armatury lub odcinka rurociągu, albo naruszania podpór i zawieszeń rurociągów;
25) w zamkniętych kanałach rurociągów sieci cieplnych, studniach i rurociągach;
26) w rurociągach i innych pomieszczeniach, wymagających odwodnienia i (lub) przewietrzenia przed rozpoczęciem prac;
27) przy, na i w zamknięciach wodnych oraz przy czyszczarkach krat i przy studniach przelewowych na czynnych mokrych składowiskach żużla i popiołu;
28) wykonywane w okresie zimowym na ochronnych skarpach zapór, kanałów i zbiorników, jeżeli nachylenie
skarpy jest większe niż 1:2;
29) w wykopach wykonywanych przy naprawach lub przeglądach gazociągów lub innych urządzeń gazowniczych;
30) przy spawaniu, lutowaniu, wymianie stojaków oraz pojedynczych ogniw i całej baterii w akumulatorniach;
31) przy remontach lub wymianie pomp głębinowych, zaworów w rurociągach i w zbiornikach z kwasem i ługiem
oraz przy wymianie kwasu, ługu i ścieków poregeneracyjnych;
32) wymagających stosowania chemicznych środków służących do czyszczenia kotłów, rurociągów, zbiorników
ciśnieniowych odwadniaczy, odolejaczy i zasobników ciśnieniowych;
33) wewnątrz zbiorników i pomieszczeń, w których znajduje się lub może być doprowadzone sprężone powietrze, na rurociągach sprężonego powietrza o nadciśnieniu roboczym równym lub większym od 50 kPa,
wymagających demontażu armatury lub odcinka rurociągu oraz prace wymagające odkrycia kadłuba
sprężarki;
34) pirotechniczne wykonywane na terenie elektrociepłowni;
35) roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone:
−
w miejscach, których odbywa się ruch technologiczny zakładu pracy;
−
w miejscach przebywania pracowników zatrudnionych przy innych pracach;
−
w miejscach działania maszyn i innych urządzeń technicznych;
36) inne prace nie wymienione wyżej, a uznane przez osoby kierownictwa i dozoru za szczególnie niebezpieczne.
5.5.3.2 Wystawianie poleceń pisemnych
1) Wystawianie Poleceń pisemnych na wykonanie pracy należy do obowiązków upoważnionych przez
Dyrektora prowadzących eksploatację urządzeń lub instalacji energetycznych, przy których ma być wykonywana praca. Zarówno osoba kierownictwa jak i dozoru, upoważniona do wydawania poleceń pisemnych, musi posiadać ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru z uwzględnieniem zakresu
uprawnień. Polecenie pisemne wystawia zawsze zakład, w którym mają być wykonane prace przy
urządzeniach energetycznych na formularzu.
2)
3)
4)
Polecenie pisemne wystawia poleceniodawca imiennie w dwóch egzemplarzach, dla:
−
kierującego zespołem - gdy polecenie jest wystawione dla jednego zespołu pracowników. Polecenie to
wystawia się w zasadzie dla robót wykonywanych przez jeden zespół w jednym miejscu pracy. Można
wystawiać jedno polecenie na takie same prace wykonywane przez jeden zespół pracowników kolejno
w innych miejscach pracy, gdy zespół pracuje w tym samym czasie tylko w jednym miejscu a warunki
bezpiecznego wykonania pracy są takie same we wszystkich miejscach;
−
nadzorującego - gdy polecenie jest wystawione dla zespołu pracowników niekwalifikowanych lub gdy
poleceniodawca uzna to za potrzebne ze względu na warunki pracy.
W treści polecenia pisemnego w szczególności należy określić:
−
czy pracę należy wykonać po całkowitym wyłączeniu napięcia, czy też na urządzeniach lub w pobliżu
urządzeń znajdujących się całkowicie lub częściowo pod napięciem;
−
czy i jakie narzędzia lub sprzęt specjalny mają być użyte dla wykonania pracy;
−
jakie są ewentualne dodatkowe wymagania wynikające z instrukcji eksploatacji.
Polecenie pisemne jest ważne na czas określony przez poleceniodawcę. Może ono być wystawione na cały
czas trwania robót lub podczas wykonywania robót przedłużane, jeżeli warunki pracy nie ulegają zmianie.
Poleceniodawca w razie potrzeby może w poleceniu dokonać zmiany liczby pracowników w zespole,
odnotowując to w odpowiedniej rubryce polecenia. Inne zmiany poza wyżej wymienionymi w poleceniu
pisemnym są niedozwolone. W przypadku konieczności przedłużenia czasu trwania polecenia, kierujący
zespołem wydane polecenie (oryginał i kopię) przekazuje poleceniodawcy dla wprowadzenia zmian lub
wystawienia nowego polecenia o zmienionej treści. Kierujący zespołem ma prawo wnioskować o zmianę
liczby osób w zespole, zawiadamiając o tym poleceniodawcę i kierownika robót (jeżeli został wyznaczony).Jeżeli zachodzi potrzeba przedstawienia warunków wykonania robót na rysunku lub schemacie
należy go załączyć do polecenia jako załącznik.
5.5.3.3 Obieg polecenia pisemnego
1) Oryginał i kopię polecenia pisemnego otrzymuje osoba, na którą zostało imiennie wystawione polecenie i
przekazuje je dopuszczającemu. Dopuszczający treść polecenia bezpośrednio lub telefonicznie przekazuje
koordynującemu. Ewentualne uwagi i zastrzeżenia do treści polecenia powinny być zgłaszane do poleceniodawcy i z nim wyjaśniane. Po dopuszczeniu oryginał polecenia otrzymuje osoba, na którą je wystawiono lub
kierownik robót a kopia zostaje u dopuszczającego.
2)
Zasady przekazywania poleceń pisemnych drogą telefoniczną lub pocztą elektroniczną:
−
poleceniodawca sporządza i podpisuje polecenie w jednym egzemplarzu,
−
osobą przyjmującą treść polecenia jest „dopuszczający,
−
dopuszczający przyjmujący polecenie sporządza je w dwóch egzemplarzach,
−
po sporządzeniu otrzymanego polecenia przekazanego telefonicznie lub otrzymaniu drogą elektroniczną, dopuszczający odczytuje jego treść poleceniodawcy i po uzyskaniu potwierdzenia od poleceniodawcy, że polecenie jest zgodne z jego poleceniem, wpisuje swoje imię i nazwisko (polecenie
przekazane telefonicznie) oraz podpisuje je i jeden egzemplarz przekazuje osobie na które polecenie
zostało wypisane.
5.5.3.4 Zakończenie pracy na polecenie pisemne
1) Po zakończeniu pracy osoba, na którą zostało wypisane polecenie pisemne nadzoruje usunięcie z miejsca
pracy narzędzi, materiałów oraz wszystkich członków zespołu. W przypadku, kiedy:
a)
został wyznaczony kierownik robót:
−
kierujący zespołami powiadamiają kierownika robót oraz dopuszczającego o zakończeniu prac;
−
kierujący zespołami potwierdzają to podpisami na oryginale i kopii polecenia;
−
kierownik robót po potwierdzeniu podpisem na wszystkich poleceniach zakończenie robot przez kierujących zespołami, potwierdza ten fakt podpisem na oryginale i kopii każdego polecenia i oryginały
przekazuje dopuszczającemu;
b)
nie został wyznaczony kierownik robót:
−
kierujący zespołem powiadamia dopuszczającego o zakończeniu prac;
−
kierujący zespołem potwierdza to podpisem na oryginale i kopii polecenia;
−
przekazuje oryginał polecenia dopuszczającemu.
2)
Dopuszczający, po zakończeniu pracy sprawdza fizycznie miejsce pracy pod względem usunięcia narzędzi,
ludzi itp. Następnie po uzyskaniu zgody od koordynującego przygotowuje urządzenia do załączenia wykonując operacje (czynności) w kolejności odwrotnej jak przy przygotowywaniu miejsca pracy. Po przygotowaniu urządzeń do załączenia, dopuszczający powiadamia koordynującego i podpisuje polecenie.
Załączenia urządzeń pod napięcie dokonują osoby wyznaczone stanowiskiem pracy, które dokonały wyłączeń dla przygotowania miejsca pracy, tj. dopuszczający lub osoby, które dokonały przełączeń na polecenie
koordynującego. Jeżeli prace były wykonywane przez kilka zespołów to prace można uznać za zakończone
po zakończeniu robót przez wszystkie zespoły i wyprowadzeniu ich z miejsc pracy. Dopuszczający, po
zakończeniu robót przekazuje oryginał polecenia poleceniodawcy, a kopie koordynującemu.
3)
Pisemne polecenia dotyczące zakończonych prac należy przechowywać przez okres 30 dni od daty
zakończenia prac. Jeżeli na poleceniu jest wpisana planowana przerwa w jej wykonywaniu, kierujący
zespołem ma obowiązek wpisania informacji o stanie urządzenia (czy jest możliwość przywrócenia na nim
pracy), na którym była wykonywana praca. Wpisu należy dokonać w Dzienniku operacyjnym
dopuszczającego w chwili rozpoczęcia planowanej przerwy. Analogicznego wpisu dokonuje kierujący
zespołem po zakończeniu pracy na wyraźne żądanie dopuszczającego.
5.5.4
Prace na polecenie ustne
Na polecenie ustne mogą być wykonywane wszystkie prace z wyjątkiem prac, dla których jest wymagane
polecenie pisemne.
5.5.4.1 Wydawanie poleceń ustnych
1) Polecenie ustne na wykonanie pracy, mogą wydawać osoby kierownictwa lub dozoru w odniesieniu do
urządzeń energetycznych, nad którymi sprawują dozór i posiadają ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru oraz zostali upoważnieni do ich wydawania.
2)
Wydane polecenie zostaje zarejestrowane przez wydającego polecenie na formularzu.
3)
Poleceniodawca, informuje dopuszczającego o planowanych pracach podając: nr polecenia, imię i nazwisko
kierującego zespołem, planowany termin rozpoczęcia prac, miejsce, zakres i rodzaj prac do wykonania,
określa dopuszczającemu, jakie czynności musi on wykonać celem przygotowania miejsca pracy.
4)
Dopuszczający powyższe informacje zapisuje w Dzienniku operacyjnym.
5)
Przygotowanie miejsca pracy i dopuszczenie do pracy realizowane jest jak na polecenie pisemne.
6)
Dopuszczenie do pracy kierujący zespołem potwierdza w Dzienniku operacyjnym dopuszczającego.
7)
Za polecenie ustne przyjmuje się polecenie wydane bezpośrednio, telefonicznie i przez radiotelefon.
5.5.4.2 Zakończenie prac wykonywanych na polecenie ustne
1) Po zakończeniu pracy osoba, której wydano polecenie ustne usuwa z miejsca pracy (względnie dopilnowuje
usunięcia w przypadku, gdy pełni rolę kierującego zespołem) narzędzi, materiałów (oraz członków zespołu w
przypadku wykonywania pracy przez zespół) i powiadamia dopuszczającego.
2)
Dopuszczający, po zakończeniu pracy i sprawdzeniu miejsca pracy, powiadamia koordynującego o gotowości likwidacji miejsca pracy i przygotowaniu urządzeń do załączenia. Koordynujący powyższy fakt odnotowuje w Ewidencji wydanych poleceń ustnych na prace przy urządzeniach energetycznych, a
dopuszczający w Dzienniku operacyjnym.
5.5.5
Przebieg wykonywania prac na polecenie
Zasady wykonywania prac na polecenie:
1)
miejsce pracy musi być dobrze oświetlone;
2)
zabrania się usuwania przez pracowników zespołu ogrodzeń, osłon, przenośnych uziemień oraz tablic
ostrzegawczych. Zmian tych może dokonać tylko dopuszczający, jeżeli były przewidziane w poleceniu na
pracę;
3)
należy używać odpowiednich do warunków i rodzaju wykonywanych prac narzędzi pracy, sprzętu ochronnego i odzieży ochronnej. Zabrania się przy urządzeniach znajdujących się pod napięciem używania metalowych miar, posługiwania się narzędziami o rękojeściach nie izolowanych;
4)
niedozwolone jest rozszerzanie zakresu robót poza określony w poleceniu;
5)
zabrania się przechodzenia i przebywania osobom pod podwieszonymi ciężarami;
6)
przy wykonywaniu prac na wysokościach należy przestrzegać poniższych zasad:
a)
podczas pracy wykonywanej na słupach lub konstrukcjach należy zabezpieczyć się szelkami
bezpieczeństwa;
b)
przed wejściem na słupy, drabiny, rusztowania, względnie konstrukcje należy sprawdzać ich stan;
c)
pracującym na wysokości nie wolno podrzucać żadnych przedmiotów - należy je podawać za pomocą
linki niemetalowej, przytrzymywanej przez pracownika znajdującego się na ziemi;
d)
w czasie wykonywania prac na wysokości (słupy, konstrukcje)jeden z pracowników powinien znajdować
się na ziemi i posiadać sprzęt oraz środki umożliwiające szybkie udzielenie pierwszej pomocy;
e)
praca na drabinie w pobliżu urządzeń znajdujących się pod napięciem jest dozwolona, jeżeli drabina
jest ustawiona w sposób uniemożliwiający zbliżenie się pracującego do urządzeń na odległość mniejszą
niż:
−
1,0 m – przy napięciu 30 kV i niższym;
−
1,5 m – przy napięciu wyższym od 30 kV do 110 kV;
f)
na powierzchniach znajdujących się na wysokości powyżej 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi, na
których w związku z wykonywaną pracą mogą przebywać pracownicy lub służące jako przejścia, powinny być zainstalowane balustrady składające się z poręczy ochronnych umieszczonych na wysokości
co najmniej 1,1 m i krawężników o wysokości co najmniej 0,15 m. Pomiędzy poręczą i krawężnikiem
powinna być umieszczona w połowie wysokości poprzeczka lub przestrzeń ta powinna być wypełniona
w sposób uniemożliwiający wypadnięcie osób. Wymagania te nie dotyczą ramp przeładunkowych.
Jeżeli ze względu na rodzaj i warunki wykonywania prac na wysokości zastosowanie ww. balustrad jest
niemożliwe, należy stosować inne skuteczne środki ochrony pracowników przed upadkiem z wysokości,
odpowiednie do rodzaju i warunków wykonywania pracy;
g)
przy pracach wykonywanych na rusztowaniach na wysokości powyżej 2 m od otaczającego poziomu
podłogi lub terenu zewnętrznego oraz na podestach ruchomych wiszących, należy w szczególności:
−
zapewnić bezpieczeństwo przy komunikacji pionowej i dojścia do stanowiska pracy;
−
zapewnić stabilność rusztowań i odpowiednią ich wytrzymałość na przewidywane obciążenia;
−
7)
użytkowanie rusztowania dopuszczalne jest po dokonaniu jego odbioru przez nadzór techniczny
potwierdzonego zapisem w dzienniku budowy. Przez „nadzór techniczny” należy rozumieć odpowiednio
do organizacji budowy i zakresu zadań – brygadzistę, majstra budowlanego, kierownika robót, kierownika budowy oraz personel inżynieryjno-techniczny wykonawcy robót budowlano-montażowych;
jeżeli w czasie wykonywania prac przy urządzeniach wyłączonych spod napięcia konieczne jest zdjęcie
przenośnych uziemień, (np. dla sprawdzenia wyłączników) to na czas wykonania określonej pracy zezwala
się na zdjęcie częściowo, a nawet całkowicie uziemienia w miejscu pracy, jeżeli:
a)
będzie stosowana organizacja pracy jak dla prac wykonywanych w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego;
b)
w razie wykonywania prac na polecenie pisemne zostanie w poleceniu tym przez poleceniodawcę dokonany wpis:
„z częściowym - całkowitym – zdejmowaniem uziemień do prób”
8)
osoby sprawujące nadzór w czasie wykonywania prac powinny stosować się do poniższych zasad:
a)
od chwili dopuszczenia do pracy zespołu pracowników, bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem pracowników należy do kierującego zespołem lub nadzorującego, gdy takowy został wyznaczony;
b)
nadzorującemu nie wolno wykonywać żadnych innych prac poza czuwaniem nad bezpieczeństwem
nadzorowanych osób;
c)
przy pracy na polecenie pisemne, kierującemu zespołem pracowników względnie nadzorującemu, nie
wolno opuszczać miejsca pracy w trakcie jej wykonywania ani samotnie pozostawać w miejscu pracy;
d)
kierujący zespołem pracowników, o ile nie został wyznaczony nadzorujący, nie powinien brać
bezpośrednio udziału w pracy zespołu, lecz pełnić tylko nadzór nad pracownikami tego zespołu w przypadku wykonywania prac przy urządzeniach energetycznych znajdujących się w pobliżu urządzeń
technologicznych, których nie można wyłączyć z ruchu na czas wykonywania prac, a ruch ich może zagrażać bezpieczeństwu wykonywania prac.
5.5.6 Przerwy w pracy wykonywanej na polecenie
1) Przerwy w pracy przeznaczone na wypoczynek, spożycie posiłku, itp. w czasie których zespół pracowników
nie opuszcza miejsca pracy lub gdy miejsce pracy na czas opuszczenia przez zespół pracowników zostanie
skutecznie zabezpieczone przed dostępem osób postronnych (np. zamknięto na klucz wydzielone
pomieszczenie, zapewniono nieprzerwany nadzór przez część pracowników zespołu), nie wymagają ponownego dopuszczenia przy wznowieniu prac. Wznowienie prac po przerwie w innych warunkach jak opisano
wyżej, może mieć miejsce po ponownym dopuszczeniu do pracy przez dopuszczającego, na podstawie
dotychczasowego polecenia, gdy urządzenie w czasie przerwy nie było załączone pod napięcie lub, gdy
załączenie takie było przewidziane w poleceniu.
2)
Jeżeli praca jest wykonywana na podstawie polecenia pisemnego to przerwy w pracy powinny być wpisywane do tego polecenia pisemnego i zgłaszane przez kierującego zespołem lub nadzorującego osobie dopuszczającej do pracy. Ponowne dopuszczenie do pracy należy potwierdzić podpisami na formularzu
polecenia znajdującego się u osoby, na które zostało wystawione oraz na kopii polecenia znajdującego się u
dopuszczającego. W razie pilnej, nieprzewidzianej w poleceniu, potrzeby załączenia napięcia należy przerwać pracę wyprowadzając zespół pracowników z miejsca pracy i zamknąć polecenie. Ponowne dopuszczenie do pracy może nastąpić tylko po wystawieniu nowego polecenia przez poleceniodawcę.
5.5.7 Zmiana miejsca pracy na polecenie
1) Przy wykonywaniu prac na polecenie, możliwość przebywania członków zespołu pracowników w różnych
pomieszczeniach powinna być określona w tym poleceniu.
2)
Jeżeli w ramach tego samego polecenia zespół pracowników ma pracować kolejno w kilku miejscach, każdą
zmianę miejsca pracy należy od notować w poleceniu, zaś na nowym miejscu pracy należy przeprowadzić
dopuszczenie do pracy po zakończeniu pracy w poprzednim miejscu.
3)
Samowolne przechodzenie na inne miejsce pracy jest zabronione.
4)
W przypadku wyznaczenia kierownika robót zmiana miejsca pracy może nastąpić za jego wiedzą, na zasadach wyżej wymienionych.
5.6
Zasady BHP przy pracach w przestrzeniach zamkniętych
1) Przepisy niniejszej części dotyczą pracy w zbiornikach, kanałach, studniach, studzienkach kanalizacyjnych,
wnętrzach urządzeń technicznych i w innych zamkniętych przestrzeniach, do których wejście odbywa się
przez włazy lub otwory o niewielkich rozmiarach lub jest w inny sposób utrudnione, zwanych dalej
„zbiornikami”.
2)
Podjęcie i prowadzenie pracy w zbiornikach może nastąpić jedynie na podstawie polecenia pisemnego.
3)
Przy pracy w zbiornikach należy zapewnić stały nadzór.
4)
Osoba wydająca polecenie wykonania takiej pracy powinna sprawdzić, czy przygotowania organizacyjne i
techniczne zapewniają bezpieczeństwo pracownikom podczas wykonywania pracy.
5.6.1 Prowadzenie prac w zbiornikach
1) Zbiornik należy opróżnić i wstępnie oczyścić przez przemycie, przedmuchanie parą lub gazem obojętnym
oraz przedmuchanie powietrzem. Zabrania się przedmuchiwania zbiornika tlenem.
2)
Jeżeli praca w zbiorniku może być związana z zagrożeniem pożarowym, należy stosować niezbędne środki
ochrony przeciwpożarowej.
3)
Odłączyć dopływ do zbiornika materiałów, substancji i czynników z innych zbiorników, przewodów, aparatury
itp.
4)
Znajdujące się we wnętrzu zbiornika grzejniki, urządzenia ruchome i inne mogące stworzyć zagrożenie
należy odłączyć ze źródeł zasilania.
5)
Na czas trwania prac w zbiorniku należy wyłączyć z ruchu lub unieruchomić tory kolejowe, zwrotnice,
przenośniki, miejsca zsypu itp., znajdujące się nad zbiornikiem.
6)
Bezpośrednio przed przystąpieniem do pracy wewnątrz zbiornika powietrze w zbiorniku należy zbadać na
zawartość tlenu oraz gazów i par substancji toksycznych i palnych.
7)
Temperatura powietrza w zbiorniku powinna być równa temperaturze otoczenia.
8)
Zapewnienie niezbędnych środków ochrony zbiorowej lub indywidualnej.
9)
Wymagania określone w ppkt. 1) nie dotyczą przygotowania kanału do wykonywania w nim pracy, a w ppkt.
3) – kanału i studzienki kanalizacyjnej. Przed wykonywaniem prac w kanale lub studzience należy przewietrzyć dany odcinek kanału, pozostawiając otwarte włazy, oraz wyłączyć ten odcinek kanalizacyjny, a
jeżeli to nie jest możliwe – maksymalnie ograniczyć spływ ścieków.
10) Bezpośrednio przed przystąpieniem pracowników do pracy w zbiorniku osoba kierująca pracownikami jest
obowiązana poinformować o:
−
zakresie pracy, jaką mają wykonać;
−
rodzaju zagrożeń, jakie mogą wystąpić;
−
niezbędnych środkach ochrony zbiorowej i indywidualnej oraz o sposobie ich stosowania;
−
sposobie sygnalizacji między pracującymi wewnątrz zbiornika a asekurującymi ich na zewnątrz zbiornika;
−
postępowaniu w razie wystąpienia zagrożenia.
11) Pracownik lub pracownicy wykonujący pracę wewnątrz zbiornika powinni być asekurowani co najmniej przez
jedną osobę znajdującą się na zewnątrz. Osoba asekurująca powinna być w stałym kontakcie z pracownikami znajdującymi się wewnątrz zbiornika oraz mieć możliwość niezwłocznego powiadomienia innych
osób mogących, w razie potrzeby, niezwłocznie udzielić pomocy. Pracownik wchodzący do wnętrza
zbiornika powinien być wyposażony w odpowiednie środki ochrony indywidualnej, a w szczególności:
−
szelki bezpieczeństwa z linką umocowaną do odpowiednio wytrzymałego elementu konstrukcji
zewnętrznej;
−
hełm ochronny i odzież ochronną;
−
sprzęt izolujący ochronny układu oddechowego.
Wyposażenie w środki ochrony indywidualnej osoby asekurującej powinno być takie, jak wyposażenie pracowników wchodzących do wnętrza zbiornika.
Niestosowanie ochron układu oddechowego jest dopuszczalne wyłącznie w warunkach, gdy zawartość tlenu
w powietrzu zbiornika wynosi co najmniej 18% oraz gdy w powietrzu tym nie występują substancje szkodliwe dla zdrowia w stężeniu przekraczającym najwyższe dopuszczalne stężenia czynników szkodliwych dla
zdrowia w środowisku pracy ani nie istnieje niebezpieczeństwo ich wystąpienia podczas przebywania
pracownika w zbiorniku. Decyzję o niestosowaniu przez pracowników ochron układu oddechowego w
związku ze spełnieniem warunków, o których mowa, może podjąć jedynie osoba kierująca pracownikami.
12) W czasie przebywania pracowników wewnątrz zbiornika wszystkie włazy powinny być otwarte, a jeżeli nie
jest to wystarczające do utrzymania wymaganych parametrów powietrza w zbiorniku – należy w tym czasie
stosować stały nadmuch powietrza. Wnętrze zbiornika powinno być oświetlone przy użyciu światła elektrycznego o bezpiecznym napięciu (napięcie bezpieczne 24 V).Transport narzędzi, innych przedmiotów i
materiałów wewnątrz zbiornika powinien odbywać się w sposób nie stwarzający zagrożeń i uciążliwości dla
zatrudnionych tam pracowników. Jeżeli istnieje możliwość powstania stężeń wybuchowych w zbiorniku,
należy zastosować środki zapobiegające wybuchowi. Jeżeli praca ma być wykonana wewnątrz zbiornika
zawierającego materiały płynne lub sypkie, w którym istnieje możliwość utonięcia lub zasypania pracownika
–niezależnie od zabezpieczenia odpowiednimi środkami ochrony indywidualnej –pracownik powinien być
opuszczany do wnętrza na pomoście lub innym urządzeniu umożliwiającym bezpieczne wykonanie pracy.
13) Prace w zbiornikach przeznaczonych do przechowywania środków chemicznych należy wykonywać w
zespole, co najmniej trzyosobowym, w którym jedna osoba pracuje wewnątrz zbiornika, a dwie ubezpieczają
ją na zewnątrz.
5.7
Wykonywanie prac przez inne zakłady pracy na podstawie odrębnych ustaleń
1) W przypadkach, kiedy określone urządzenie lub obiekt są wyłączone technologicznie z ruchu, wygrodzone i
oznaczone, a żadne czynniki zewnętrzne nie zagrażają bezpieczeństwu wykonywania na nich prac, to urządzenie lub obiekt mogą być przekazane do remontu, przeglądu, itp. na podstawie odrębnych ustaleń zawartych w Protokole przekazania.
2)
Protokół przekazania musi zawierać wszystkie czynności, jakie muszą być wykonane we wszystkich branżach, celem zagwarantowania bezpieczeństwa wykonywania prac. Czynności te dla poszczególnych branż
w formie załączników stanowią integralną część protokółu przekazania, i są dokumentem, na podstawie którego Cergia SA przygotowuje miejsce pracy.
3)
Po przygotowaniu miejsca pracy zostaje ono przekazane kierownikowi robót z ramienia wykonawcy, który
ponosi pełną odpowiedzialność za organizację pracy na przekazanym odcinku.
4)
Każdorazowe podanie czynników energetycznych na przekazane urządzenie, obiekt, itp. może nastąpić
jedynie na wniosek kierownika robót ze strony wykonawcy, poprzez wpis do Dziennika budowy znajdującego
się w MI dla EC1 i EC2 oraz u dyspozytora dla EC3.
5)
Firmy, z którymi podpisano umowy na prowadzenie eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci energetycznych w
zakresie: konserwacji, napraw, prac kontrolno-pomiarowych, prac montażowych zobowiązane są do przedłożenia Wykazu pracowników, którzy przewidziani są do wykonywania prac na terenie Cergia SA, z
podaniem posiadanych przez nich uprawnień w zakresie eksploatacji. Wykaz ten stanowi integralną część
umowy i każdorazowa zmiana w wykazie musi być na bieżąco aktualizowania w formie załącznika do niej.
6)
TS prowadzi w MPlanet Wykazie prac, które mogą być wykonywane bez polecenia przez firmy obce, ze
szczegółowym określeniem warunków dopuszczenia do każdej z prac. Wykaz zatwierdza DT.
7)
Prace ujęte w Wykazie prac, które mogą być wykonywane bez polecenia przez firmy obce, ze szczegółowym określeniem warunków dopuszczenia do każdej z prac, mogą być wykonywane bez polecenia pisemnego pod warunkiem, że prace te i czynności związane z dopuszczeniem do nich opisane zostaną zgodnie z
tym wykazem w odrębnym piśmie stanowiącym integralną część umowy.
8)
W przypadku wprowadzenia zmian w wykazie należy je uwzględnić w umowach w drodze aneksów.
5.8
Podstawowe wymagania bezpieczeństwa przy pracy na rusztowaniach
1) Rusztowania dzielą się na:
a)
rusztowania robocze – rozumie się przez to konstrukcję budowlaną, tymczasową, z której mogą być wykonywane prace na wysokości, służącą do utrzymania osób, materiałów i sprzętu;
b)
rusztowania ochronne – rozumie się przez to konstrukcję budowlaną, tymczasową, służącą do
zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości ludzi oraz przedmiotów;
c)
rusztowania systemowe – rozumie się przez to konstrukcję budowlaną, tymczasową, której wymiary
siatki konstrukcyjnej są jednoznacznie narzucone poprzez wymiary elementów rusztowania, służącą do
utrzymania osób, materiałów i sprzętu.
2)
Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny być wykonane zgodnie z dokumentacją producenta albo
projektem indywidualnym.
3)
Rusztowania systemowe powinny być montowane zgodnie z dokumentacją projektową z elementów poddanych przez producenta badaniom na zgodność z wymaganiami konstrukcyjnymi i materiałowymi, określonymi w kryteriach oceny wyrobów pod względem bezpieczeństwa.
4)
Elementy rusztowań, innych niż wymienione w ppkt 1) powinny być wykonane zgodnie z projektem
indywidualnym.
5)
Montaż rusztowań, ich eksploatacja i demontaż powinny być wykonywane zgodnie z instrukcja producenta
albo projektem indywidualnym.
6)
Osoby zatrudnione przy montażu i demontażu rusztowań oraz monterzy ruchomych podestów roboczych
powinni posiadać wymagane uprawnienia.
7)
Użytkowanie rusztowania jest dopuszczalne po dokonaniu jego odbioru.
8)
Odbiór rusztowania potwierdza się wpisem w dzienniku budowy, którego dokonuje kierownik budowy lub w
Protokole technicznego odbioru rusztowania w przypadku prac na polecenie pisemne.
9)
Wpis w dzienniku budowy lub w Protokóle odbioru rusztowania określa w szczególności:
−
użytkownika rusztowania,
−
typ rusztowania,
−
miejsce montażu rusztowania,
−
wykonawcę montażu rusztowania z podaniem imienia i nazwiska, nazwy firmy oraz numeru telefonu,
−
dopuszczalne obciążenia pomostów rusztowania,
−
datę odbioru rusztowania do użytkowania,
−
imię i nazwisko oraz stanowisko osoby/osób dokonujących odbioru rusztowania.
10) Na rusztowaniu lub ruchomym podeście roboczym powinna być umieszczona tablica określająca:
−
wykonawcę montażu rusztowania lub ruchomego podestu roboczego z podaniem imienia i nazwiska
albo nazwy oraz numeru telefonu,
−
dopuszczalne obciążenia pomostów i konstrukcji rusztowania lub ruchomego podestu roboczego.
Wyciąg sporządził:
Roman Lis
Toruń, dn. 10.03.2008r.

Załącznik nr 9

Transkrypt

Podobne dokumenty

Klasyczny rachunek zdań: wynikanie Polecenie 1: Zrób następujące

Zachowania typowe dla dzieci z ADHD

Jak sprawdzić Adres Fizyczny Karty Sieciowej ! ! !

Polecenia na prace, kwalifikacje, uprawnienia

„Szaleństwo: robić tę samą rzecz wiele razy w taki sam sposób i

Zakresy nazw, typologia, klasyfikacja Polecenie 1: Zrób następujące

Kurs Kierowanie Zespołem - ogloszenia