Relacja - Polska Fundacja im. Roberta Schumana

Relacja z seminarium
Czy Europa potrzebuje nowego Roberta Schumana?
Instytut Francuski w Warszawie
29.10.2008 r.
W dniu 29 października 2008r w siedzibie Instytutu Francuskiego w Warszawie odbyło się
zorganizowane przez Polską Fundację im Roberta Schumana seminarium Czy Europa
potrzebuje nowego Roberta Schumana? Wypadająca w roku 2008 45. rocznica śmierci ojca
Zjednoczonej Europy, Roberta Schumana (1886-1963) była pretekstem do dyskusji na temat
przeszłości i przyszłości Unii Europejskiej.
Konferencję rozpoczął Gilles Carasso, radca kulturalny w Ambasadzie Francji oraz dyrektor
Instytutu Francuskiego. W imieniu Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana gości przywitała
Joanna Różycka-Thiriet, koordynatorka seminarium
Pierwsza część seminarium Historia. Na początku był Schuman i… Dlaczego Europejczycy
się zjednoczyli? poświęcona była pokoleniu twórców Wspólnot Europejskich z lat 50-tych.
Uczestniczyli w niej Nadège Mougel, kierownik domu Schumana w Scy-Chazelles, prof.
Sylvain Schirmann, dyrektor Instytutu Nauk Politycznych w Strasburgu, prof. Jean-Marie
Majerus z Ośrodka Studiów i Badań Europejskich im. Roberta Schumana oraz Anna
Radwan-Röhrenschef, Prezes Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana.
Prelegenci dyskutowali m.in. o różnicach i podobieństwach pomiędzy ojcami-założycielami
Zjednoczonej Europy, wśród których wymienili przekonania i zaangażowanie religijne,
różnicę wieku a także doświadczenia wojen światowych.. Uczestnicy dyskusji starali się
wytłumaczyć, dlaczego idea Zjednoczonej Europy nie mogła być zrealizowana przed
wybuchem II Wojny Światowej – nie było ku temu okoliczności sprzyjających, a świat
pogrążony był w kryzysie ekonomicznym. Ostatnim elementem pierwszej części była
prezentacja na temat tego, w jaki sposób Plan Schumana przedstawiany był przez polską
propagandę i karykaturę lat 50-tych. Szczególnie warte odnotowania jest to, że głównym
bohaterem karykatur był Konrad Adenauer, a karykatury obrazujące Roberta Schumana
charakteryzowały się dużą ilością symboli nazistowskich.
Część pierwsza zakończyła się pytaniami oraz komentarzami, m.in. prof. dr hab. Stanisława
Parzymiesa z Instytutu Stosunków Międzynarodowych UW oraz prof. dr hab. Remigiusza
Foryckiego, kierownika Instytutu Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Część druga, Teraźniejszość dla przyszłości, poświęcona była aktualnym problemom
zjednoczonej Europy, m.in. kryzysowi finansowemu, partnerstwu z Rosją i Białorusią.
Zaproszeni goście starali się odpowiedzieć na pytania: czy politycy wierzą jeszcze w
federację Europejską oraz co Unia Europejska może zaproponować krajom Europy
Wschodniej. Uczestnikami panelu byli: Mikołaj Dowgielewicz, Sekretarz stanu w Urzędzie
Komitetu Integracji Europejskiej; Jean-Dominique Giuliani, Prezes Fundacji im. Roberta
Schumana; Ihar Lalkou z Białoruskiego Stowarzyszenia im. Roberta Schumana oraz
Wawrzyniec Smoczyński – redaktor tygodnia Polityka, który w czasie dyskusji pełnił funkcję
moderatora.
Drugą część dyskusji rozpoczął Wawrzyniec Smoczyński, który wygłosił krótkie
wprowadzenie na temat dobiegającej już końca prezydencji francuskiej w Unii Europejskiej
oraz istotnego zagrożenia dla zjednoczonej Europy – kryzysu ekonomicznego. Następnie głos
zabrał Ihar Lalkou, który mówił o dylematach współczesnej Białorusi – Czy powinna ona
dążyć do dalszej integracji z Federacją Rosyjską, czy też dokonać „wolty” politycznej i
wykonać krok w stronę Unii Europejskiej.
Polski punkt widzenia w dyskusji przedstawił Mikołaj Dowgielewicz, który zapytany przez
red. Smoczyńskiego o polską wizję Unii przede wszystkim podsumował prezydencję
francuską, określając ją jako dobrą, niestety nie na tyle, by przezwyciężyć paraliż struktur
europejskich w czasie konfliktu gruzińsko-rosyjskiego. Minister zaznaczył, że istotną siłą
Unii powinna być jedność. Unia powinna znaleźć wspólny mianownik, „ważne jest, aby Unia
Europejska nie stała się gronem zamkniętym, ponieważ wielką siła przyciągania i magnesem
Unii jest jej otwartość i perspektywa członkostwa”. Na temat konfliktu gruzińskiego
wypowiedział się także Ihar Lalkou, który w przeciwieństwie do obiegowych opinii, uznał
działalność prezydenta Sarkozy’ego za sukces.
Na zakończenie drugiej części spotkania uczestnicy dyskusji odpowiadali na pytania. JeanDominique Giuliani tłumaczył, że istotnym dla Unii Europejskiej jest to, by elity polityczne
nadal wierzyły w projekt zjednoczonej europy. Ihar Lalkou, zapytany o znaczenie kryzysu
ekonomicznego stwierdził, że Europa by go przezwyciężyć, musi przemówić jednym głosem.
Konferencję zakończył poczęstunek, podczas którego uczestnicy seminarium mogli obejrzeć
fragmenty wystawy zatytułowanej Plan Schumana w karykaturze i propagandzie.
Organizatorem jest Polska Fundacja im. Roberta Schumana, której działania są współfinansowane ze środków
programu „Europa dla Obywateli”. Wydarzenie odbywa się w ramach francuskiej prezydencji w Unii
Europejskiej. Partnerami seminarium są Ambasada Francji w Polsce, Rada Generalna Departamentu Moselle,
Maison de Robert Schumanw Scy-Chazelles i Fondation Robert Schuman. Dziękujemy Instytutowi
Francuskiemu w Warszawie za pomoc w organizacji wydarzenia.