program - PSSE we Wrocławiu

Światowy Dzień Bez Tytoniu (WHO) 2014
Tematem wiodącym tegorocznych obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu jest wzrost
podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe, a tym samym wzrost cen papierosów i innych
produktów tytoniowych. Kryterium ceny ma mobilizować palaczy do zerwania z nałogiem,
zniechęcać młodzież do rozpoczynania palenia.
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu wspólnie z Dolnośląskim
Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy we Wrocławiu oraz Dolnośląskim Centrum
Onkologii/Wojewódzkim Ośrodkiem Koordynującym Programy Profilaktyczne, organizują cyklicznie
lokalne obchody Światowego Dnia Bez Tytoniu, które mają na celu:
- zmniejszanie narażenia osób niepalących na wtórny dym tytoniowy, a szczególnie dzieci i kobiet
w ciąży,
- popularyzowanie stylu życia wolnego od tytoniu,
- wzrost świadomości mieszkańców miasta i okolic w zakresie obowiązku przestrzegania zakazu
palenia w miejscach publicznych (wskazanych ustawowo).
Wzorem minionych lat organizujemy happening z udziałem dzieci z przedszkoli i szkół
podstawowych uczestniczących w zainicjowanych przez inspekcję sanitarna programach edukacji
antytytoniowej. Dorośli będą mogli skorzystać z pomiaru stężenia tlenku węgla w wydychanym
powietrzu, badań spirometrycznych, pomiaru ciśnienia, konsultacji ze specjalistą, osoby
zainteresowane otrzymają antytytoniowe materiały informacyjno-edukacyjne.
PROGRAM
happeningu antytytoniowego w ramach lokalnych obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu,
Wrocław, piątek 30 maja 2014 r.
ul. Oławska 14 przed budynkiem Dolnośląskiego Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy:
godz. 10,30 – 10,35
Powitanie uczestników happeningu (Dyrektor DWOMP-u)
godz. 10,35 – 10,45
Występ artystyczny dzieci (uczniowie szkoły podstawowej)
godz. 10,45 – 11,15
Występy dzieci uczestniczących w przedszkolnym programie edukacji
antytytoniowej „Czyste powietrze wokół nas” z wrocławskich Przedszkoli
około godz. 11,15
Przemarsz „barwnego korowodu” dzieci deptakiem Oławskim do Rynku,
powrót pod budynek DWOMP-u
(grupy przedszkolaków oraz uczniowie szkół podstawowych)
godz. 11,40 – 12,15
Występy dzieci przedszkolnych / uczniów szkół podstawowych
BLOK MEDYCZNY DLA DOROSŁYCH
w Dolnośląskim Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy
godz. 11.00 – 13.00
 badania spirometryczne,
 pomiar tlenku węgla w wydychanym powietrzu,
 pomiar ciśnienia tętniczego krwi,
 konsultacje
rozdawnictwo materiałów informacyjno-edukacyjnych
Światowy Dzień Bez Tytoniu (WHO) 2014
Światowy Dzień bez Tytoniu – WHO wzywa kraje do podwyższenia akcyzy na
wyroby tytoniowe
W tym roku, tak jak i w poprzednich latach, 31 maja obchodzimy Światowy Dzień bez Tytoniu.
Mimo, że minęło już ponad ćwierć wieku od ustanowienia tego wydarzenia, cel, jaki przyświecał jego
pomysłodawcom pozostaje niezmienny – przyczynienie się do ochrony obecnych i przyszłych
pokoleń nie tylko przed niszczącymi zdrowie skutkami palenia czynnego lub biernego, ale również
przed jego konsekwencjami natury społecznej, środowiskowej i ekonomicznej.
Cel tegorocznej kampanii jest ambitny – zgodnie z założeniami Ramowej Konwencji o Ograniczeniu
Użycia Tytoniu, WHO pragnie przekonać rządy poszczególnych państw do podwyższania akcyzy do
poziomu, który docelowo zmniejszyłby konsumpcję wyrobów tytoniowych. WHO liczy w tym
zakresie również na wsparcie zarówno ze strony poszczególnych osób jak i organizacji społecznych,
które mogą przekonać rządy swoich krajów o słuszności takiego kroku.
Zwiększenie podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe jest uznawane za jeden z najbardziej
efektywnych kosztowo mechanizmów kontroli, a mimo to jest stosunkowo rzadko wykorzystywany.
Jedynie w 32 krajach, obejmujących niecałe 8% światowej populacji, ponad 75% ceny detalicznej
produktu stanowią podatki.
Światowy Raport Zdrowia z 2010 r. pokazuje, że podwyższenie akcyzy o 50 % przyniosłoby ponad 1,
4 mld USD dodatkowych środków w 22 krajach o niskich dochodach. Jeśli fundusze te
przeznaczyłoby się na ochronę zdrowia, wydatki rządów w tym obszarze, w tych krajach mogłyby
wzrosnąć nawet do 50%.
Badania dowodzą, że metoda polegająca na zwiększaniu podatków jest szczególnie skuteczna w
ograniczaniu konsumpcji wyrobów tytoniowych w środowisku osób o niższych dochodach oraz w
zapobieganiu początkom nałogu u młodzieży. Zwiększenie podatku akcyzowego, które powoduje
wzrost cen wyrobów tytoniowych o ok. 10% ogranicza ich konsumpcję o 4% w krajach o wysokich
dochodach oraz o ok. 5% w krajach o niskich i średnich dochodach.
A jak mogłoby to wyglądać w Polsce? Według raportu pt. „Ekonomiczne aspekty palenia tytoniu i
opodatkowania wyrobów tytoniowych w Polsce”1 szacuje się, że znaczne podwyższenie akcyzy, a co za tym
idzie, wzrost ceny paczki papierosów średnio o 50% skłoniłoby do rzucenia palenia 618 tys. dorosłych Polaków
i zniechęciłoby do rozpoczęcia nałogu 215 tys. młodych ludzi (poniżej 15 roku życia). W konsekwencji
przyczyniłoby się do zmniejszenia liczby przedwczesnych zgonów o 7, 2%, a dodatkowo przyniosłoby 7, 1 mld
PLN zwrotu z akcyzy.
Każdego roku palenie powoduje śmierć prawie 6 milionów ludzi na całym świecie, z których ponad 600 tys. to
osoby niepalące, które umierają, jako bierni palacze. Jeżeli teraz nie zostaną podjęte odpowiednie kroki,
chociażby taki jak ten, który proponuje WHO, roczna liczba ofiar używania tytoniu może wzrosnąć do ponad 8
mln w 2030 r. (w tym ok. 80% w krajach o niskich i średnich dochodach).
1
Ciecierski CC, Cherukupalli R, Weresa M „Ekonomiczne aspekty palenia tytoniu i opodatkowania wyrobów tytoniowych
w Polsce”, Paryż: International Union Against Tuberculosis and Lung Disease; 2011
Światowy Dzień Bez Tytoniu (WHO) 2014
Informacja prasowa
Kopenhaga, 27 maja 2014
Opodatkowanie tytoniu ratuje życie
Podnoszenie cen na tytoń poprzez zwiększanie opodatkowania jest najbardziej skuteczną metodą ograniczenia jego
konsumpcji, a co za tym idzie, ratowania życia. Palenie tytoniu stanowi główną przyczynę zgonów, zabijając rocznie ok. 6
mln ludzi na całym świecie, w tym 1, 6 mln w samym Europejskim Regionie WHO. Jest ono również główną przyczyną
chorób niezakaźnych takich jak rak płuca czy choroby serca.
Według szacunków WHO, jeżeli wszystkie kraje podwyższyłyby poziom opodatkowania papierosów o 50%,
spowodowałoby to spadek liczby osób palących o 49 mln oraz zapobiegłoby co najmniej 11 mln zgonów spowodowanych
paleniem. Zwiększenie podatków na wyroby tytoniowe tak, żeby ich cena wzrosła średnio o ok. 10%, spowodowałoby
ograniczenie konsumpcji o 4% w krajach o wysokich dochodach oraz o około 5% w krajach o niskich i średnich
dochodach. WHO zaleca, żeby udział podatku stanowił minimum 75% ceny detalicznej najbardziej popularnej marki
papierosów. Z 53 krajów w Europejskim Regionie WHO, 26 już wdrożyło takie rozwiązanie. To sprawia, że w
porównaniu do innych regionów WHO, Europa jest zdecydowanym liderem w kwestii opodatkowania i wysokości cen
wyrobów tytoniowych.
„Podatki nigdy nie cieszyły się popularnością, jednakże są naszym najsilniejszym sprzymierzeńcem w walce o życie
poprzez kontrolę sprzedaży wyrobów tytoniowych. W 26 na 53 kraje członkowskie udział podatku stanowi 75% lub więcej
ceny detalicznej papierosów. Będziemy zachęcać pozostałe 27 krajów do pójścia w ich ślady. Opodatkowanie wyrobów
tytoniowych ratuje życie i jednocześnie przynosi dochody, które kraje członkowskie mogą zainwestować w ochronę
zdrowia publicznego: to jest rozwiązanie korzystne dla obu stron” powiedziała Zsuzsanna Jakab, Dyrektor Biura
Regionalnego WHO na Europę.
Podwyżki cen papierosów poprzez podniesienie podatków zazwyczaj przynoszą największe korzyści zdrowotne ludziom z
najmniej zasobnym portfelem, w tym młodzieży. Wpływ wzrostu cen na młodych ludzi jest na tyle znaczący, że powoduje
ograniczenie konsumpcji tytoniu 2-3 razy bardziej niż wśród dorosłych. Badania przeprowadzone w 2010 roku w 20
krajach o niższych i średnich dochodach pokazują, że wzrost cen o 10% wpłynąłby na zmniejszenie konsumpcji wyrobów
tytoniowych u młodzieży w wieku ok. 14 lat o 18% (to aż trzykrotnie więcej niż w przypadku ludzi dorosłych).2
Globalne szacunki WHO pokazują, że jeśli podatki wzrosłyby o 50% za opakowanie, rządy zyskałyby dodatkowe 101 mld
dolarów przychodów - środki, które mogłyby zostać przeznaczone na zwalczanie chorób nowotworowych, chorób układu
krążenia i innych chorób niezakaźnych, zmniejszając tym samym obciążenie systemów opieki zdrowotnej, które
zazwyczaj dysponują niewystarczającymi środkami.
Korzyści zdrowotne są łatwo mierzalne
Mnóstwo korzyści wynika z zaprzestania palenia, a w odniesieniu do wielu poważnych chorób korzyści te pojawiają się
już krótko po rzuceniu nałogu. Zaledwie po roku, ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca w przypadku byłych
palaczy jest nawet o połowę mniejsze niż w przypadku osoby palącej. Od 5-15 lat po rzuceniu palenia ryzyko udaru
mózgu zostaje zredukowane do poziomu występującego u niepalących. Po 10 latach od rzucenia palenia ryzyko raka płuc
spada o połowę w porównaniu z osobą palącą, a w przypadku raka jamy ustnej, gardła, przełyku, pęcherza moczowego,
szyjki macicy i trzustki prawdopodobieństwo zachorowania zmniejsza się.
2
Kostova D, Ross H, Blecher E, Markowitz S. Prices and cigarette demand: evidence from youth tobacco use in developing countries
[Ceny a popyt na papierosy: na podstawie badań nad używaniem wyrobów tytoniowych wśród młodzieży w krajach rozwijających się],
Cambridge MA: National Bureau of Economic Research; 2010 (NBER Working Paper #15781).
Światowy Dzień Bez Tytoniu (WHO) 2014
Przykłady z krajów
W Turcji, od 2008 roku podatek akcyzowy na tytoń stale wzrastał aż do obecnych 84,2%. Wzrostowi temu towarzyszyło
wprowadzanie w życie innych, powiązanych regulacji prawnych, takich jak zakaz palenia tytoniu w pomieszczeniach
zamkniętych czy reklamowania wyrobów tytoniowych. W efekcie, między 2008 a 2012 rokiem, nastąpił spadek liczby
palących o 13%, co oznaczało zmniejszenie dorosłych osób palących z 31, 2% do 27,1%.
Francja również odniosła znaczne zdrowotne i gospodarcze korzyści z opodatkowania wyrobów tytoniowych. W latach
1990 do 2005, rząd francuski znacząco i stale zwiększał podatki, potrajając w ten sposób ceny papierosów (przy
uwzględnieniu inflacji). Doprowadziło to do zmniejszenia sprzedaży o ponad 50%. Pozytywny wpływ tego drastycznego
ograniczenia konsumpcji wyrobów tytoniowych pojawił się już po kilku latach w postaci zmniejszenia liczby umieralności
na raka płuc wśród młodych mężczyzn. Liczba zgonów wśród mężczyzn w wieku 35-44 lata spadła od 1996 r. o 50%.
(patrz: rys.1). Po okresie stabilizacji stawek podatkowych w latach 2005 – 2009, od 2010 roku Francja ponownie zaczęła
systematycznie zwiększać podatki.
Rys. 1: Ceny (rosnące w wyniku wzrostu podatku) oraz wskaźnik umieralności z powodu raka płuc, Francja, 1950–2010
Źródło:
Wykres wykorzystuje dane z publikacji Hill C. Prévention et dépistage des cancers [Cancer prevention and screening].
Bulletin du Cancer. 2013;100:6.
Światowy Dzień Bez Tytoniu (WHO) 2014
Postęp we wdrażaniu Ramowej Konwencji WHO o Ograniczeniu Użycia Tytoniu
W grudniu 2013 r. europejskie państwa członkowskie podpisały Deklarację z Aszchabadu, która zobowiązuje je do
zintensyfikowania wysiłków na rzecz pełnego wdrożenia Ramowej Konwencji WHO o Ograniczeniu Użycia Tytoniu,
poprzez działania uderzające zarówno w podaż jak i popyt na wyroby tytoniowe. Deklaracja została podpisana w
Aszchabadzie (Turkmenistan) podczas Europejskiej Konferencji Ministerialnej WHO ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób
Niezakaźnych w kontekście strategii Zdrowie 2020.
W celu pozyskania dalszych informacji, należy skontaktować się z:
Tina Kiaer
Kristina Mauer-Stender
Communications Officer
Programme Manager, Tobacco
WHO Regional Office for Europe
WHO Regional Office for Europe
UN City, Marmorvej 51
UN City, Marmorvej 51
2100 Copenhagen Ø, Denmark
2100 Copenhagen Ø, Denmark
Tel.: +45 45 33 67 40, +45 30 36 37 76 (mobile)
Tel.: +45 45 33 67 74, +45 24 98 39 90 (mobile)
Email: [email protected]
Email: [email protected]
Przydatne strony internetowe:
Deklaracja z Aszchabadu dot. Zapobiegania i Kontroli Chorób Niezakaźnych w kontekście strategii Zdrowie 2020
http://www.euro.who.int/en/media-centre/events/events/2013/12/ashgabat-conference-on-noncommunicablediseases/documentation/declaration/ashgabat-declaration-on-the-prevention-and-control-of-noncommunicable-diseases-inthe-context-of-health-2020
Światowy Dzień bez Tytoniu
http://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/tobacco/world-no-tobacco-day/2014-raise-taxes-on-tobacco