Obiekt rolniczego wykorzystania ścieków Mątwica

Notatka ze spotkania w dniu 7 maja 2008 r. w sprawie wniosku o odbudowę
urządzeń melioracji wodnych podstawowych na terenie obiektu rolniczego
wykorzystania ścieków „Mątwica Kupiski”
W związku ze złożonym przez zakład wnioskiem i ujęciem
go w
PROGRAMIE NAWODNIEŃ ROLNICZYCH WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO
NA LATA 2007 – 2013, w dniu 7 maja 2008 r. zapoznano się ze stanem urządzeń i
funkcjonowaniem obiektu.
W spotkaniu udział wzięli:
Ze strony WZM i UW w Białymstoku
1. Robert Żyliński - Dyrektor
2. Bogdan Kryński – St. inspektor
3. Krzysztof Zieliński – Kierownik Biura Terenowego w Łomży
Ze strony „PEPEES” S.A. w Łomży
1. Jan Łysiak - Z-ca Dyrektora ds. Produkcji
2. Marcin Kneć - Dyrektor ds. Rozwoju i Inwestycji
3. Elżbieta Różańska – Kierownik Działu Gospodarki Wodno-Ściekowej
i Ochrony Środowiska
4. Mirosław Karwowski – Przedstawiciel ,,ŁĄKPOL SPÓŁKA JAWNA”
Karwowski, 18-402 Łomża, ul. Pułaskiego 81 – firma prowadząca
eksploatację obiektów łąkarskich
Na obiekcie „Mątwica Kupiski” oraz sąsiednim „Kupiski –
Jednaczewo”, zgodnie z pozwoleniem wodno prawnym funkcjonują
biologiczne oczyszczalnie ścieków. Oczyszczenie ścieków następuje poprzez
ich rozkład w glebie oraz wykorzystanie przez rośliny. Część
niewykorzystanych substancji organicznych jest kumulowana w glebie i
wykorzystywana w okresie późniejszym (zazwyczaj zbierane są trzy pokosy).
W warunkach glebowych zachodzą naturalne procesy oczyszczania ścieków. Są
to procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne,
z których głównymi są:
- filtracja czyli zatrzymanie zawiesin mineralnych i organicznych ze ścieków,
- utlenianie zanieczyszczeń rozpuszczonych w ściekach,
- asymilacja substancji pożywkowych organicznych i nieorganicznych
zawartych w ściekach do syntezy i przyrostu biomasy traw.
Obiekt Mątwica – Kupiski położony jest w odległości ok. 2.5 km od
Łomży w kierunku północno-zachodnim. Ogólny obszar obiektu wynosi ok.
805 ha, natomiast powierzchnia łąk przeznaczonych do nawodnień ściekami
wynosi ok. 650 ha. Obiekt ma kształt wąskiej, wydłużonej doliny leżącej wzdłuż
cieku wodnego Struga Lepacka, będącego lewym dopływem Narwi. Struga
Lepacka jest głównym ciekiem odwadniającym obiekt. Średnia szerokość
obiektu wynosi około 1,0 km, natomiast długość 8,0 km. Użytki zielone
stanowią własność ok. 560 rolników indywidualnych ze wsi Kupiski Stare,
Kupiski Nowe, Mątwica, Szablak i
Jednaczewo. Obiekt cechuje duże
rozdrobnienie – około 800 działek.
W skład obiektu Mątwica – Kupiski wchodzą:
komora samouspokojenia, z której ścieki kierowane są do
doprowadzalników głównych A i D,
- doprowadzalniki główne A, D oraz częściowo C, B, E, F, G wraz z siecią
doprowadzalników szczegółowych na poszczególne kwatery poprzez
system zasuw - zastawek,
- system
otwartych
rowów
odwadniających
(odprowadzalników)
połączonych ze Struga Lepacką,
- 580 kwater łąkowych o powierzchni od 0.4 do 2.8 ha,
- otwarty kanał przerzutowy wody z rzeki Łomżyczki do Strugi Lepackiej
położony powyżej obiektu w pobliżu komory samouspokojenia,
- budowle piętrzące na Strudze Lepackiej i rzece Łomżyczce pozwalające na
przerzut wody z Łomżyczki lub z rzeki Narwi do Strugi Lepackiej oraz
umożliwiające regulację intensywności odwodnienia obiektu.
Długość Doprowadzalników „A” i „D” /podstawowych/ wynosi 15,12 km
łącznie z kanałem przerzutowym łączącym Łomżyczkę i Strugę Lepacką.
-
Obiekt Mątwica – Kupiski jest nawadniany ściekami od 1964 r., kiedy
rozpoczęto oczyszczać ścieki z krochmalni. Ścieki z zakładu tłoczone są do
komory samouspokojenia, skąd poprzez doprowadzalniki główne i II rzędu
rozprowadzane są na poszczególne kwatery systemem zalewowym. Na łąkach
zachodzą naturalne procesy oczyszczania ścieków z wykorzystaniem przez
roślinność łąkową substancji biogennych zawartych w ściekach. Rowy stanowią
sieć odwadniającą obiektu, przechwytują oczyszczone w glebie ścieki i
doprowadzają do Strugi Lepackiej, skąd dopływają do rzeki Narwi, która jak
określa pozwolenie wodnoprawne, jest odbiornikiem oczyszczonych ścieków z
obiektu.
Ponieważ „PEPEES” S.A. prowadzi eksploatację obiektu, stara się stworzyć
korzystne warunki wilgotnościowe na łąkach w celu zapewnienia rolnikom
wysokich zbiorów traw. Dlatego jeśli występują niedobory wody w okresie
wegetacyjnym, a ilość ścieków doprowadzanych na obiekt jest zbyt mała żeby
pokryć niedobory, wówczas obiekt nawadniany jest wodą powierzchniową.
Istniejące rozwiązania techniczne umożliwiają wykorzystanie wody do
nawodnień użytków zielonych ze Strugi Lepackiej, Łomżyczki i Narwi.
INFORMACJA O ZAKŁADZIE
LOKALIZACJA.
Przedsiębiorstwo Przemysłu Spożywczego ,,PEPEES” Spółka Akcyjna
w Łomży zlokalizowane jest w południowo-zachodniej części miasta, w
otoczeniu terenów przemysłowych i rolniczych wsi Kraska. Jest on oddalony
od centrum miasta o ok. 3 km, w kierunku południowo-zachodnim.
W odległości ok. 4 km od zakładu w kierunku północno-wschodnim przepływa
rzeka Narew. Bezpośrednio przy granicy zakładu (od strony wschodniej)
przepływa rzeka Łomżyczka, będąca dopływem Narwi.
2
,,PEPEES” S.A. powstała z przekształcenia Przedsiębiorstwa Przemysłu
Spożywczego w Łomży stanowiącego własność Skarbu Państwa., w dniu
21.06.1994 roku.
INFORMACJE O RODZAJU PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI.
Zakład zajmuje się przetwórstwem ziemniaków. Główne produkty
Łomżyńskiej Krochmalni to:
• skrobia ziemniaczana ( mączka ziemniaczana ) z szerokim
zastosowaniem w przemyśle spożywczym, a także
włókienniczym, papierniczym, chemicznym, kosmetycznym
i farmaceutycznym
• syropy maltozowe stosowane są m.in. w produkcji
karmelków, gum do żucia, galaretek owocowych, lodów
i mrożonych deserów. Syropy zapewniają produktom
odpowiednią strukturę i delikatną słodycz, hamującą
krystalizację cukru
• glukoza krystaliczna ( ok. 99,5 % ) czystej glukozy ) to łatwo
przyswajalne naturalne źródło energii. Stosowana jest głównie
w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym
• maltodekstryna – istotny składnik produktów spożywczych
sproszkowanych oraz odżywek i preparatów witaminowomineralnych, a także dodatek węglowodanowy do
modyfikowanego mleka i mączek odżywczych dla dzieci
STAN TECHNICZNY URZĄDZE.
Doprowadzalniki „A” i „D” po ponad 40 letniej eksploatacji, zarówno z
uwagi na wiek, jak też oddziaływanie ścieków i warunków atmosferycznych
wymagają odbudowy (modernizacji).
W szczególnie złym stanie w chwili obecnej jest doprowadzalnik A (na odcinku
od doprowadzalnika szczegółowego A-18 do rowu R-26) w bezpośrednim
sąsiedztwie terenów zadrzewionych z sąsiedztwem bytowania bobrów. Stan
techniczny doprowadzalnika może spowodować wstrzymanie nawodnienia w
tym rejonie obiektu.
W środkowej części doprowadzalnika „D” (na wysokości wsi Jednaczewo)
„PEPEES” SA w Łomży w ramach obowiązku partycypacji dokonuje
odbudowy doprowadzalnika. Roczny zakres rzeczowy wykonanych prac to
100 mb.
USTALENIA.
1. Zapewnienie możliwości efektywnego biologicznego wykorzystania ścieków
wymaga odbudowy (modernizacji) w najbliższych latach doprowadzalników
„A” i „D”
2. Na wykonanie odbudowy (modernizacji) niezbędne jest opracowanie
dokumentacji technicznej, której koszt sporządzenia deklaruje się pokryć
3
„PEPEES” SA. W Łomży.
3. Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Białymstoku ujmie
w planie inwestycyjnym odbudowę (modernizację) doprowadzalników na
z terminem realizacji prac w latach 2009 – 2013.
4