Ocena zachowania się stężeń markerów obrotu kostnego

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics
2011 • Volume 47 • Number 4 • 397-402
Praca oryginalna • Original Article
Ocena zachowania się stężeń markerów obrotu kostnego:
osteokalcyny, PINP i β-CTx u chorych na raka piersi,
płuca i prostaty
Evaluation of bone markers: osteocalcin, PINP and β-CTx
in patients with breast, lung and prostate cancer
Maria Kowalska1, Małgorzata Fuksiewicz1, Beata Kotowicz1, Tadeusz Pieńkowski2,
Anna Janowicz-Żebrowska3, Wiesław Lasota3, Paweł Wiechno4, Tomasz Demkow4,
Janina Kamińska1
1
Zakład Markerów Nowotworowych, 2Klinika Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej, 3Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej,
4
Klinika Nowotworów Układu Moczowego, Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Streszczenie
Celem pracy było zbadanie, czy markery kościotworzenia OC, PINP i marker resorpcji β-CTx mogą być pomocne w ocenie
stanu układu kostnego u chorych na raka piersi, płuca i prostaty.
Materiał: badaniami objęto 536 chorych w tym: 178 chorych na raka piersi, 157 na raka płuca i 201 chorych na raka prostaty.
W badanej grupie stwierdzono przerzuty do kości u 235 chorych. U wszystkich badanych oznaczano w surowicy krwi stężenia
markerów obrotu kostnego i standardowych markerów nowotworowych.
Wyniki: w badanej grupie chorych zarówno bez przerzutów jak i z potwierdzonymi przerzutami do układu kostnego, obserwowano dwukierunkowe zmiany stężeń markerów obrotu kostnego. U chorych z przerzutami obserwowano najczęściej podwyższone stężenia PINP i β-CTx. Stężenia PINP i β-CTx u chorych na raka piersi korelowały ze stężeniami CA 15.3 i CEA,
u chorych na raka płuca ze stężeniami CYFRY 21.1, a u chorych na raka prostaty narastającym stężeniom PSA towarzyszył
wzrost wszystkich badanych markerów obrotu kostnego.
Wnioski: Markery obrotu kostnego oznaczane łącznie ze standardowymi markerami nowotworowymi, typowymi dla danej
lokalizacji nowotworu, mogą być pomocne w ocenie stanu układu kostnego.
Summary
Background: Eearly detection of metastatic spread to the bones, common in patients with breast, lung and prostate cancers,
is necessary for the better management of these patients. We examined serum levels of standard tumour markers and bone
formation markers, procollagen I N-terminal propeptide (PINP) and osteocalcin (OC), as well as bone resorption marker,
C-terminal cross-linked telopeptide of type I collagen (β-CTx) in patients without and with bone metastases.
Materials and Methods: sera of 536 patients with breast, lung and prostate cancer, 235 with bone metastases and 301 with no
evidence of metastases, were examined. Concentrations of CEA, CA 15.3 and PSA were determined using the Abbott Instruments System, and of bone markers and CYFRA 21.1 with the Roche kits.
Results: In breast, lung and prostate cancer patients, with and without confirmed bone metastases, the levels of bone turnover
markers were both increased and decreased. In patients with bone metastases, an increase of serum PINP and β-CTx concentrations was most often.
In breast cancer patients, PINP and β-CTx concentrations correlated with CA 15.3 and CEA, while in lung cancer patients –
with CYFRA 21.1. In metastatic prostate cancer patients the levels bone markers increased with PSA concentrations.
Conclusions: Bone turnover markers measured along with the standard tumor markers may be useful for the assessment of
bone involvement in cancer patients.
Słowa kluczowe:Osteokalcyna, PINP, β-CTx , rak piersi, rak płuca, rak prostaty
Key words:Osteokalcin, PINP, β-CTx, breast cancer, lung cancer, prostate cancer
397