I – okres

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE
Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE III
w I okresie
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:










w stopniu zadowalającym pracuje z książką: zaznacza fragmenty, rozumie je;
rozumie ogólny sens czytanych tekstów, krótko wypowiada się na temat czytanego
tekstu;
wygłasza z pamięci fragmenty utworów literackich;
krótko wypowiada się na temat bohaterów, ich postaw, wartości, motywów działania;
próbuje redagować rozprawkę zgodnie z planem kompozycyjnym;
próbuje redagować recenzję sprawozdanie, CV, list motywacyjny, oraz wszystkie
formy wypowiedzi poznane w klasach młodszych;
posługuje się poznanymi słownikami i encyklopediami;
zna zasady ortograficzne i przestrzega ich w wypowiedziach pisemnych, a jeżeli może
korzystać ze słownika ortograficznego, nie popełnia błędów ortograficznych.
wymienia przykłady sytuacji oficjalnych i nieoficjalnych, w których należy
wypowiadać się zgodnie z normą wzorcową;
korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny;
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości
i umiejętności na ocenę dopuszczającą oraz:













słucha uważnie, zadaje pytania sprawdzające i naprowadzające;
uważnie czyta tekst, rozumie ogólny sens czytanych tekstów, wypowiada się na temat
czytanego tekstu;
stara się rozpoznawać stany emocjonalne, postawy życiowe, motywy działania
bohaterów, wartości;
wypowiada się na temat bohaterów, ich postaw, wartości, motywów działania;
zna, różne odmiany listu, stara się redagować list oficjalny, list motywacyjny;
redaguje wszystkie formy wypowiedzi poznane w klasach młodszych;
zna zasady ortograficzne i przestrzega ich w wypowiedziach pisemnych, jeżeli może
korzystać ze słownika ortograficznego, nie popełnia błędów ortograficznych;
wyszukuje neologizmy, zapożyczenia, wie, czym jest antonim, wykorzystując
antonimy, stara się klasyfikować i wartościować osoby, zjawiska, przedmioty, stara
się unikać powtórzeń, stosując synonimy, wyszukuje homonimy;
korzysta ze słownika wyrazów obcych i słownika synonimów;
określa, czy dana forma mieści się w normie wzorcowej, czy należy do form
potocznych lub błędnych;
z podanych słów tworzy poprawne związki frazeologiczne;
zapoznaje się z hasłami słownikowymi i wyjaśnia, co oznaczają użyte kwalifikatory;
przekształca podane wypowiedzi tak, aby przekazywały zbliżoną treść w sposób
zgodny z zasadami etyki słowa;
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności
na ocenę dostateczną oraz:



















uczestniczy w dyskusji;
rozumie czytany tekst, dostrzega fakty, informacje;
rozpoznaje stany emocjonalne, postawy życiowe, motywy działania bohaterów,
wartości;
redaguje list motywacyjny oraz wszystkie formy wypowiedzi poznane w młodszych
klasach;
w wypowiedziach pisemnych przestrzega reguł ortograficznych i interpunkcyjnych;
rozpoznaje archaizmy, dialektyzm, gwarę;
posługuje się terminologią filmową, teatralną, telewizyjną;
zna treść omawianych lektur, omawia elementy świata przedstawionego utworu –
wskazuje wątki, bohaterów i ich powiązania, akcję;
zna podstawowe pojęcia z zakresu literatury i kultury (np. realizm, fikcja, fantastyka,
dygresja, symbol, alegoria);
dostrzega kontekst historyczny i kulturowy dzieła;
dostrzega wyrazy zapożyczone, antonimy, synonimy, homonimy i stosuje je w
swoich wypowiedziach;
wie, do jakiego słownika sięgnąć w razie wątpliwości dotyczących poprawności
językowej;
wyjaśnia, na czym polega zjawisko mody językowej;
poprawnie zapisuje wyrazy pokrewne z jak największą liczbą przedrostków;
z podanych słów tworzy wyrazy złożone i układa z nimi zdania;
podaje podstawy słowotwórcze wymienionych neologizmów;
tworzy neologizmy frazeologiczne z podanych wyrazów;
pisze podanie, list motywacyjny oraz CV z wykorzystaniem określonego słownictwa
oraz przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych;
wymienia zasady etykiety.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i
umiejętności na ocenę dobrą oraz:











sprawnie posługuje się w wypowiedziach różnorodnymi środkami językowymi
(leksykalnymi, składniowymi), słownictwem o zabarwieniu emocjonalnym,
konstruuje wypowiedź zgodną z tematem, posługuje się poprawną polszczyzną, unika
powtórzeń, w wypowiedziach pisemnych przestrzega reguł ortograficznych i
interpunkcyjnych;
czytając, wybiera informacje, dokonuje interpretacji;
słuchając, potrafi wybrać najistotniejsze informacje, fakty;
selekcjonuje i porządkuje usłyszane treści;
potrafi prowadzić dyskusję oraz dokonuje podsumowania wyników dyskusji;
rozpoznaje i nazywa sytuacje emocjonalne i wartości życiowe, motyw władzy, winy,
kary;
rozpoznaje i nazywa motywy działania postaci;
interpretuje tekst poprzez głośne czytanie z odpowiednią tonacją;
określa specyficzne cechy stylu różnych tekstów (archaizacja, dialektyzacja, gwara);
posługuje się pojęciami i terminami z zakresu literatury i kultury (np. realizm, fikcja,
fantastyka, dygresja, symbol, alegoria);
poprawnie posługuje się terminologią radiową, telewizyjną i filmową;











samodzielnie korzysta ze słownika frazeologicznego, etymologicznego, słownika
mitów i tradycji kultury oraz innych źródeł w celu zdobywania informacji;
redaguje wszystkie formy wypowiedzi poznane w klasach młodszych;
dokonuje uogólnień na podstawie przeczytanego tekstu;
wyjaśnia kontekst historyczny i kulturowy dzieła;
ocenia neologizmy, uzasadniając swe zdanie;
wyjaśnia i ocenia celowość zapożyczeń w naszym języku;
wyjaśnia, czym są antonimy, synonimy, homonimy oraz poprawnie stosuje je w
swych wypowiedziach;
omawia rodzaje szablonów językowych;
wykorzystując podane szablony językowe, redaguje podanie, list oficjalny, CV i dba o
właściwy układ graficzny pisma;
wymienia zasady, które obowiązują podczas pisania emaili;
sprawnie posługuje się wiadomościami gramatycznymi poznanymi w klasach
młodszych.
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności
na ocenę bardzo dobrą oraz:






sprawnie, świadomie redaguje różne formy wypowiedzi, potrafi je łączyć
(w zależności od potrzeb) lub redaguje formy nieprzewidziane programem
gimnazjum;
w wypowiedziach ustnych i pisemnych wykorzystuje wiadomości spoza programu
oraz lektur poznawanych podczas lekcji;
redaguje prace ciekawe, oryginalne, twórcze, pomysłowe, nieszablonowe,
o odmiennym od ogólnie przyjętego spojrzeniu;
w swoich wypowiedziach posługuje się bogatym słownictwem, dobiera ciekawe,
oryginalne cytaty spoza lektur poznawanych podczas lekcji;
osiąga sukcesy w konkursach polonistycznych;
otrzymuje oceny celujące za sprawdziany.