Informacje o Parlamencie Europejskim (PE)

Informacje o Parlamencie Europejskim (PE)
Parlament Europejski jako instytucja
Parlament Europeski (PE) współtworzy prawo Unii Europejskiej (UE) i zapewnia
demokratyczną kontrolę innych unijnych instytucji. Posłowie PE mają wpływ na to, jak są
wydawane unijne pieniądze – razem z Radą UE Parlament uchwala wieloletnie plany
budżetowe i coroczne budżety Unii.
Parlament Europejski wybiera przewodniczącego Komisji Europejskiej, przesłuchuje
kandydatów na komisarzy i zatwierdza skład całej Komisji. Może także uchwalić wobec
niej wotum nieufności i doprowadzić do jej odwołania. Posłowie do PE powołują również
Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, do którego trafiają skargi na złe praktyki
administracyjne w instytucjach UE.
W Parlamencie Europejskim używa się 24 języków oficjalnych UE, w tym polskiego.
W czasie sesji plenarnych posłowie mówią zazwyczaj w języku ojczystym, a ich
wypowiedzi są symultanicznie tłumaczone na pozostałe języki oficjalne. Tłumaczeniu
podlegają także wszystkie dokumenty oficjalne tworzone przez PE.
Oficjalną siedzibą Parlamentu Europejskiego jest Strasburg, gdzie raz w miesiącu odbywa
się zwyczajna sesja plenarna, jednak komisje parlamentarne pracują głównie w Brukseli,
a Sekretariat Generalny Parlamentu znajduję się w Luksemburgu.
Kto może brać udział w wyborach do PE? Każde państwo członkowskie stosuje własną
ordynację wyborczą. W skali europejskiej określony jest tylko czas (tydzień, w czasie
którego odbywają się wybory), zasada proporcjonalności oraz maksymalna wysokość progu
wyborczego (5%). W Polsce w głosowaniu może wziąć udział każdy pełnoletni obywatel
Polski lub mieszkający na stałe w Polsce obywatel Unii Europejskiej, który nie jest
pozbawiony praw publicznych lub ubezwłasnowolniony. Aby ubiegać się o mandat posła do
PE, trzeba mieć przynajmniej 21 lat i od conajmniej pięciu lat mieszkać w kraju UE.
Posłowie do Parlamentu Europejskiego tworzą unijne prawo przyjmując bądź odrzucając
projekty dyrektyw i rozporządzeń proponowane przez Komisję Europejską i nanosząc swoje
poprawki. Nadzorują pracę innych instytucji unijnych poprzez np. zgłaszanie pytań do
komisarzy. Mogą też inicjować tworzenie nowych praw. Za swoją pracę posłowie
otrzymują wynagrodzenie, które jest wypłacane z budżetu Parlamentu.
Na czele PE stoi przewodniczący, wybierany na 2,5 roku, czyli na połowę kadencji
Parlamentu Europejskiego. Przewodniczący kieruje całością prac PE i jego głównych
organów. Reprezentuje on PE na zewnątrz i w stosunkach z innymi instytucjami unijnymi.
Ile miejsc w Parlamencie przypada na poszczególne kraje? Liczba mandatów do PE zależy
od liczby mieszkańców danego kraju. Najmniej mandatów (po 6) przypada Cyprowi,
Estonii, Malcie i Luksmeburgowi, zaś najwięcej (96 mandatów) Niemcom. Z Polski zostało
wybranych 51 posłów.
Parlament Europejski dla obywateli
Parlament Europejski uczestniczy w tworzeniu prawa niemal we wszystkich dziedzinach,
którymi zajmuję się Unia Europejska, wpływając na codzienne życie obywateli, np. poprzez
gwarantowanie praw konsumentów, usprawnianie działań wspólnego rynku. Wspólnie
z Radą UE decyduje także o tym, ile pieniędzy w danym roku zostanie przeznaczonych
na wsparcie i rozwój gospodarek państw członkowskich. Wyborcy mogą wpływać
na decyzje PE za pośrednictwem posłów. Zdarzało się, że posłowie zaalarmowani przez
swoich wyborców zmieniali propozycje nowego prawa, nad którym debatował Parlament,
by jak najbardziej odpowiadało ono interesom obywateli.
Narzędziem w rękach obywateli jest Europejska Inicjatywa Obywatelska (EIO). Dzięki niej
mogą oni złożyć do Komisji Europejskiej wniosek o przedstawienie projektu aktu prawnego
dotyczącego kwestii, które ich zdaniem wymagają interwencji UE. Ponadto każdy obywatel
Unii Europejskiej, a także przedsiębiorstwo, organizacja lub stowarzyszenie mające siedzibę
w państwie członkowskim maja prawo do złożenia petycji do Parlamentu Europejskiego
w sprawie, która wchodzi w zakres działalności UE. Petycje mogą mieć formę skargi lub
wniosków i mogą dotyczyć spraw leżących w interesie publicznym lub prywatnym.
Ich rozpatrywaniem zajmuje się Komisja Petycji PE.
Parlament Europejski wspiera konsumentów i przedsiębiorców, walczy z kryzysem
gospodarczym, podejmuje działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego, wspiera
projekty młodzieżowe, walczy z łamaniem praw człowieka na świecie oraz działa na rzecz
równouprawnienia.
Od 1998 r. Parlament Europejski przyznaje nagrodę im. Andrieja Sacharowa za wolność
przekonań, walkę o prawa człowieka i demokrację. Laureatami Nagrody mogą zostać osoby
lub organizacje, które wyróżniły się w działaniach przeciw przemocy, nietolerancji
i niesprawiedliwości.