Oświadczenie Komisji Europejskiej

Komisja Europejska – oświadczenie
Oświadczenie komisarz Vestager w sprawie decyzji o nałożeniu na
producentów samochodów ciężarowych grzywny
w wysokości 2,93 mld euro za udział w zmowie cenowej
Bruksela, 19 lipca 2016 r.
*Obowiązuje słowo mówione*
Komisja podjęła dziś decyzję o nałożeniu grzywien w wysokości ponad 2,9 miliarda euro na
czołowych producentów samochodów ciężarowych. Firmy te uczestniczyły w kartelu dotyczącym cen
samochodów ciężarowych średniej i dużej nośności, za co zostały ukarane rekordową grzywną.
Producenci ci to firmy MAN, Daimler, DAF, Iveco oraz Volvo/Renault. Łącznie te pięć firm odpowiada za
sprzedaż około 9 na każde 10 ze sprzedawanych w Europie samochodów ciężarowych średniej i dużej
nośności.
Samochody ciężarowe to w transporcie śródlądowym w Europie środek o kluczowym znaczeniu. Po
naszych drogach jeździ w sumie ponad 30 milionów ciężarówek. Kartel ten dotyczył w związku z tym
istotnej części naszej gospodarki. Dotyczy on transportu towarów na całym obszarze rynku
wewnętrznego zarówno dla firm, jak i konsumentów.
Ponadto kartel ten działał przez bardzo długi okres. Zmowa została zawiązania w 1997 roku i
funkcjonowała przez 14 lat, do 2011 roku, w którym to Komisja Europejska przeprowadziła w tych
firmach inspekcje.
Jak wspomniałam, nakładamy dziś najwyższą w historii karę za jeden kartel. Jest ona dwa razy wyższa
od poprzedniej, nałożonej w 2012 r., ale mamy ku temu ważne powody. W szczególności jest to fakt,
iż kartel ten dotyczy bardzo dużego rynku oraz fakt, iż funkcjonował on przez bardzo długi czas.
Kartel
Nasze dochodzenie wykazało, że punktem wyjścia dla tej długoletniej zmowy cenowej producentów
samochodów ciężarowych było spotkanie w Brukseli. Pierwsze spotkanie członków starszej kadry
kierowniczej ukaranych dziś producentów ciężarówek odbyło się właśnie tutaj, w styczniu 1997 roku,
w przytulnym hotelu. Był to początek trwającej 14 lat zmowy. Kartel dotyczył sprzedaży samochodów
ciężarowych średniej i dużej nośności w Europejskim Obszarze Gospodarczym. Są to duże pojazdy, z
których każdy waży ponad 6 ton.
Producenci ciężarówek spotykali się regularnie, aby zarządzać kartelem. Początkowo proces obejmował
członków wyższej kadry kierowniczej z biur głównych firm, którzy spotykali się często, czasami przy
okazji targów czy innych wydarzeń branżowych. Miało to miejsce przez pierwsze siedem lat działania
kartelu.
W 2004 r. zmieniono jednak podejście: kartel organizowany był teraz na niższych szczeblach, na
poziomie spółek zależnych tych producentów w Niemczech. Podczas tego drugiego okresu kontakt
między konkurencyjnymi firmami przybrał bardziej sformalizowaną postać, a uczestnicy wymieniali
informacje za pośrednictwem poczty elektronicznej. Niemniej jednak konkretne tematy omawiane
podczas tych wymian pozostały takie same, jak tematy omawiane wiele lat wcześniej przez
kierowników wyższego szczebla.
Interesującą nas kwestią jest to, o czym rozmawiano.
Po pierwsze, producenci samochodów ciężarowych omawiali przewidywane podwyżki w cennikach
brutto samochodów ciężarowych średniej i dużej nośności. Mówiąc prosto, cenniki brutto stanowią
podstawę służącą do ustalania cen w branży samochodów ciężarowych. Ceny brutto poddawane są
następnie dalszym modyfikacjom, dokonywanym na poziomie krajowym i lokalnym, i na tej podstawie
wyliczana jest cena ostateczna, którą płaci nabywca pojazdu. Producenci ciężarówek konsultowali się
ze sobą w kwestii podwyżek w tych cennikach brutto.
Po drugie, omawiali oni między sobą również sposób odpowiadania na coraz to surowsze europejskie
normy emisyjne. Normy te ulegały przez lata stopniowym zaostrzeniom, polegającym na obniżaniu
dopuszczalnych wartości granicznych emisji spalin przez samochody ciężarowe. Producenci ciężarówek
konsultowali się ze sobą również w kwestii nowych technologii, niezbędnych do spełniania tych
surowszych norm, w konsekwencji przenosząc koszt opracowywania technologii emisyjnych
wymaganych do dostosowania się do dopuszczalnych wielkości emisji na klienta. Konsultowali się oni
także w kwestii terminów faktycznego wprowadzania nowych technologii. Opóźnianie momentu
wprowadzenia przyjaznej dla środowiska technologii w porozumieniu z firmami konkurencyjnymi – nie
tak wyobrażam sobie ideę konkurencji!
O istnieniu kartelu dowiedzieliśmy się od firmy MAN, która została w wyniku tego całkowicie zwolniona
z grzywny, unikając w ten sposób kary wynoszącej ponad 1,2 mld euro. Volvo/Renault, Daimler i Iveco
również podjęły z nami współpracę w ramach programu łagodzenia kar i dostarczyły materiały
dowodowe, które pomogły nam udowodnić istnienie kartelu, w wyniku czego nałożone na nie grzywny
również zostały obniżone. Innymi słowy, opłaca się ujawnić kartel, zakończyć swoje uczestnictwo w
nim i współpracować z Komisją, jeżeli odkryjemy, że nasza firma jest zaangażowana w podobnego
rodzaju wykroczenia. Niemniej jednak oczywiście najlepiej jest po prostu nie brać udziału w żadnym
kartelu!
Grzywny nałożone na wszystkich pięciu producentów zostały zmniejszone o kolejne 10% zgodnie z
naszą procedurą postępowania ugodowego, ponieważ wszystkie pięć firm przyznało się do udziału w
kartelu. Pomogło nam to w szybszym podjęciu decyzji i umożliwiło wykorzystanie zwolnionych w ten
sposób zasobów do zajęcia się innymi przypadkami poważnych naruszeń przepisów dotyczących
konkurencji.
Pięciu producentów, o których mowa, ma teraz trzy miesiące na zapłacenie grzywny. Środki te wpłyną
do unijnego budżetu, obniżając wysokość składek płaconych przez państwa członkowskie UE za
uczestnictwo w Unii.
Do tej pory wspominałam wyłącznie o pięciu koncernach, które zawarły z Komisją ugodę i które są
adresatami podjętej dziś przez Komisję decyzji. Niemniej jednak, adresatem zgłoszenia zastrzeżeń
wysłanego producentom samochodów ciężarowych w momencie otwarcia dochodzenia w listopadzie
2014 r. była jeszcze jedna europejska firma produkująca ciężarówki – Scania. Scania nie została objęta
niniejszą decyzją w sprawie ugody i prowadzone przez nas dochodzenie w sprawie tej firmy będzie
kontynuowane w trybie standardowym. Nie chciałabym przesądzać o ostatecznych wnioskach w
sprawie tej firmy, która będzie miała prawo do pełnej obrony.
Podsumowanie
Naszym celem jest dbanie o konkurencję i innowację na rynku oraz o lepsze wykorzystywanie zasobów
z korzyścią dla konsumentów. Dzisiejsza decyzja ma istotne znaczenie dla ochrony prawdziwej
konkurencji w europejskim sektorze pojazdów ciężarowych. Fakt, iż wspomniani producenci ciężarówek
uczestniczyli w kartelu zamiast w pełni ze sobą konkurować stanowi wyraźne naruszenie unijnych
przepisów dotyczących konkurencji.
Walka ze zmowami cenowymi pozostanie jednym z naszych głównych priorytetów. Nasza praca ma na
celu dbanie o to, by europejscy obywatele i przedsiębiorstwa nie musiały płacić cen uzgodnionych
nielegalnie przez firmy, które powinny stanowić dla siebie konkurencję, oraz o to, by europejscy
obywatele i przedsiębiorstwa nie były pozbawiane nowatorskich produktów.
OŚWIADCZENIE NR/16/2585