INFORMACJA O WARUNKACH ŚWIADCZENIA PRACY. Umowa o
Transkrypt
INFORMACJA O WARUNKACH ŚWIADCZENIA PRACY. Umowa o
INFORMACJA O WARUNKACH ŚWIADCZENIA PRACY. Umowa o pracę stanowi dokument stwierdzający zatrudnienie w ramach stosunku pracy. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, a w szczególności: - rodzaj pracy, - miejsce wykonywania pracy, - wynagrodzenie za pracę, - wymiar czasu pracy, - termin rozpoczęcia pracy. Umowa o pracę powinna zostać zawarta na piśmie najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika. Umowę o pracę może być rozwiązana: - na mocy porozumienia stron, - przez oświadczenie jednaj ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia, - przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia, - z upływem czasu, na który była zawarta, - z dniem ukończenia pracy, dla której wykonywania była zawarta. Umowę o pracę można zawrzeć na okres próbny, na czas określony, na czas nieokreślony lub na czas wykonywania określonej pracy. Celem umowy o pracę na okres próbny jest sprawdzenie przydatności pracownika do wykonywania określonego rodzaju pracy, a pracownik może dokonać oceny warunków zatrudnienia. Umowa o pracę na okres próbny może poprzedzać zawarcie umowy na czas nieokreślony lub jednej z umów terminowych. Okres próbny nie może trwać dłużej niż 3 miesiące. Umowa o pracę na okres próbny może być rozwiązana za wypowiedzeniem. Okres wypowiedzenia zależy od czasu trwania umowy i wynosi: - 3 dni, jeśli okres próbny trwa mniej niż 2 tygodnie; - 1 tydzień, jeśli okres próbny trwa powyżej 2 tygodni, ale krócej niż 3 miesiące; - 2 tygodnie, jeśli okres próbny trwa 3 miesiące. Umowa o pracę na czas określony jest jedną z terminowych umów o pracę, zatem termin jej rozwiązania musi być wskazany w jej treści. Umowy na czas określony krótszy niż 6 miesięcy nie można wcześniej rozwiązać za wypowiedzeniem. Umowę zawartą na okres dłuższy niż 6 miesięcy można rozwiązać za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Każdą umowę o pracę na czas określony można rozwiązać za dwutygodniowym wypowiedzeniem w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy oraz gdy do rozwiązania stosunku pracy dochodzi na zasadach określonych w tzw. ustawie o zwolnieniach grupowych. Na czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, pracodawca może zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. Jeśli pracodawca zawarł z pracownikiem dwie kolejne umowy o pracę na czas określony, to trzecia umowa będzie traktowana jako umowa na czas nieokreślony, jeśli przerwa pomiędzy drugą i trzecią umową nie przekroczy 1 miesiąca. Umowa o pracę na czas nieokreślony jest umową bezterminową, a jej wypowiedzenia wymaga wskazania przez pracodawcę przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy. Okres wypowiedzenia zależy od czasu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy. Wynosi on: - 2 tygodnie, jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy, - 1 miesiąc, jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy; - 3 miesiące, jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata. Umowa o pracę na czas wykonywania określonej pracy jest odmianą umowy terminowej i taką umowę strony zawierają na okres potrzebny do zrealizowania konkretnego zadania. Umowa ta ulega rozwiązaniu z chwilą wykonania umówionej pracy i nie może zostać wcześniej wypowiedziana, z wyjątkiem sytuacji, gdy dochodzi do ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także zwolnień grupowych. Oprócz umowy o pracę istnieją umowy cywilnoprawne, do których należą: - umowa zlecenie, - umowa o dzieło, - umowa agencyjna. Pracownik wykonujący czynności na podstawie umów cywilnoprawnych nawet, jeśli podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, nie ma takiej ochrony i uprawnień do różnych świadczeń, jak przy umowie o pracę. Zleceniodawca nie udziela urlopu, nie daje nagród jubileuszowych, nie wypłaca odpraw emerytalnych, nie płaci za czas choroby, nie ma świadczeń z funduszu socjalnego, czy innych uprawnień branżowych. Na podstawie umowy zlecenia zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonej pracy, w określonym terminie, za określone wynagrodzenie (może też być nieodpłatnie) na rzecz zleceniodawcy. Ten rodzaj umowy daje możliwość samodzielnego wykonywania pracy, zastąpienie przez osobę trzecią, samodzielnego ustalenia terminu i miejsca wykonywania pracy. Przez umowę o dzieło pracobiorca zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a pracodawca do zapłaty umówionego wynagrodzenia. Rezultat może być materialny (napisanie książki) lub niematerialny (poprowadzenie wykładu). Pracobiorca ma możliwość uzyskania odpowiadającego mu wynagrodzenia przy jednoczesnej względnej swobodzie wykonania pracy, a pracodawca ma możliwość precyzyjnego określenia oczekiwanych rezultatów przy jednoczesnej kontroli kosztów. Na podstawie umowy agencyjnej zatrudniony zobowiązany jest do pośrednictwa w zawieraniu umów na rzecz lub w imieniu zlecającego. W umowie zostaje określone wynagrodzenie (najczęściej w formie prowizji). W/w umowę zawiera się na czas określony lub nieokreślony. Umowa agencyjna stosowana jest głównie w branży agentów ubezpieczeniowych, pośredników finansowych i akwizytorów. Istnieje też forma umowy o pracę nakładczą, która łączy ze sobą zarówno elementy umowy o pracę, jak i elementy umowy o dzieło. Dotyczy świadczenia usług pracy chałupniczej, co jest związane z wykonywaniem pracy w domu, w porach dogodnych dla zatrudnionego, przy czym zatrudnionemu mogą pomagać członkowie rodziny. Pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego, ubezpieczenia zdrowotnego, a wynagrodzenie otrzymuje tylko za pracę faktycznie wykonaną, które musi spełniać regulacje płacy minimalnej. Obowiązkowe jest odprowadzanie składek na ubezpieczenie rentowe i emerytalne, chorobowe jest dobrowolne, a ubezpieczeniu wypadkowemu nie podlega. Umowa o pracę nakładczą może być rozwiązana w każdym momencie za porozumieniem stron: - za 2 tygodniowym wypowiedzeniem, gdy umowa została zawarta na okres próbny, - za 1 miesięcznym wypowiedzeniem, gdy umowa została zawarta na czas nieokreślony. Można też wykonywać pracę na własny rachunek, we własnym imieniu i na własne ryzyko. Z samozatrudnieniem mamy do czynienia, gdy osoba fizyczna zastępuje umowę o pracę jednoosobową działalnością gospodarczą i świadczy usługi na rzecz byłego pracodawcy. W ramach tej formy można wykonywać prace nie wymagające nadzoru, proste lub wysoko specjalistyczne, które są zlecane do samodzielnego wykonywania pracującym na własny rachunek. Informacje na temat przepisów, procedur postępowania i wzorach dokumentów można znaleźć na następujących stronach i internetowych: www.kodeks-pracy.org www.kodeks-cywilny.org