Konferencja międzynarodowa „Jan Karski. Misja

7–8/2014
Sympozja, konferencje
Konferencja międzynarodowa „Jan Karski.
Misja kompletna”, Lublin, 23–24 czerwca 2014 r.
Okrągła, setna rocznica urodzin Jana Karskiego była okazją do przeprowadzenia międzynarodowej konferencji „Jan Karski. Misja kompletna”. Organizatorami konferencji
byli Towarzystwo Jana Karskiego (Jan Karski Society) z Nowego Jorku oraz Wydział
Politologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Konferencję zaszczyciło
wiele osób ze środowisk naukowych i społeczno-politycznych, a także reprezentacja środowiska Żydów polskich, z Naczelnym Rabinem Polski Michaelem Schudrichem, który
podkreślił ogromne zasługi Karskiego jako przedstawiciela Rządu Polskiego i katolika
w informowaniu świata o Holokauście, dodajmy – świata, który nie dowierzał i za mało
zrobił.
Pierwszego dnia obrady odbywały się w historycznym gmachu Jeszywa Chachmej
Lublin, w drugim zaś dniu na Zamku Lubelskim. Podczas konferencji wręczono prestiżowe nagrody „Orły Karskiego”. 23 czerwca w imieniu męża prof. Richarda Pipesa
z Uniwersytetu Harvarda, wybitnego historyka, znawcy Rosji i Związku Sowieckiego,
syna polskiego legionisty, nagrodę odebrała żona Irena Pipes. Następnego dnia nagrody odebrali: Aleksander Kwaśniewski, były prezydent RP, Rodzina Kozielewskich oraz
organizacja Rotary International. Wręczenie każdej z nagród było poprzedzone rzeczową laudacją, w której uzasadniano werdykt gremium przyznającego owo wyróżnienie, po czym głos zabierali nagrodzeni. W imieniu prof. Pipesa wzruszająco o Karskim
i jego relacjach z mężem mówiła Irena Pipes, a wystąpienie jej było wypowiedziane
piękną polszczyzną – mimo że Pani Irena od kilkudziesięciu lat nie używa języka polskiego. O rodzinie Kozielewskich (jak wiemy, Jan Karski do okresu wojny nazywał się
Jan Romuald Kozielewski) mówiły przedstawicielki rodziny, dr Wiesława Kozielewska
i Edwarda Natkańska. Aleksander Kwaśniewski wspominał swoje relacje z Janem Karskim – w tym pamiętne spotkanie, jako z pierwszym gościem w pałacu prezydenckim
w 1995 r. (Karski przed drugą turą wyborów 1995 r. uznał, że lepszym kandydatem na
prezydenta RP jest Kwaśniewski, w pierwszej popierał Jacka Kuronia). Przedstawiciele
Rotary International mówili o ideałach Karskiego wspólnych z ideałami Rotary. Wypada
dodać, że przy okazji konferencji odznaczono pośmiertnie Jana Karskiego Medalem
Paula Harrisa Rotary International.
Licznie zgromadzeni słuchacze zapoznali się z życiorysem, dorobkiem, jak i spuścizną ideową Jana Karskiego. Pierwszego dnia wystąpili m.in.: prof. Michael Szporer
z University of Maryland w USA, prof. Iwona Hofman, współorganizatorka konferencji
i jednocześnie prodziekan Wydziału Politologii UMCS, która podkreśliła, że Jan Karski
pozostawił współczesnym wartości, o których należy nie tylko pamiętać, ale i propagować je.
Drugiego dnia konferencji wystąpili m.in. Waldemar Piasecki, współorganizator
konferencji i prezes Jan Karski Society, który mówił o „dokończonej” misji Karskiego,
prof. Leo J. O’Donovan, prof. Joshua Muravchik – uczeń Karskiego, który wspominał
swoje spotkania z Profesorem, poseł Ryszard Kalisz, były zastępca Sekretarza Generalnego ONZ Janusz Potępa, adw. dr hab. Adam Redzik z Uniwersytetu Warszawskiego,
który przedstawił okres formowania się Jana Romualda Kozielewskiego podczas stu-
273
Sympozja, konferencje
PALESTRA
diów prawniczych i dyplomatycznych na
Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie,
wskazując zbieżność tego, co studiował we
Lwowie, z powojennymi zainteresowaniami
Jana Karskiego jako profesora Georgetown
University, dr Mariusz Maszkiewicz z UKSW,
który mówił o Karskim jako dyplomacie.
Z kolei Aleksander Kwaśniewski podkreślił, że „Karski to człowiek, który w obronie
prawdy był gotów położyć na szali swoje
życie”, który uważał, że godność człowieka
jest wartością nadrzędną, a Polskę widział
w Zjednoczonej Europie, jak Jan Paweł II,
który wypowiedział pamiętne słowa: „od
Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej”.
Honorowy patronat nad konferencją
objęli: prof. Elie Wiesel, laureat pokojowej
Nagrody Nobla, który przekazał też organizatorom odczytany następnie list, w którym
wspominał swoje nadzwyczaj ważne spotkania z Karskim, były Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski, prezydent Miasta Statuetka Nagrody Orła Jana Karskiego przyznanej
Rodzinie Kozielewskich
Lublina dr Krzysztof Żuk, Naczelny Rabin
Polski Michael Schudrich oraz prezydent Europejskiego Kongresu Żydów Moshe Kantor. Partnerami przedsięwzięcia byli natomiast
m.in.: Rotary International Dystrykt 2230, Muzeum Zamek Lubelski, Jeszywa Mędrców
Lublina, Gmina Żydowska, Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Lublinie.
Wypada dodać, że w ramach konferencji i obchodów 100. rocznicy urodzin Jana Karskiego obok Pomnika Ofiar Getta Lubelskiego, na terenie Szkoły Podstawowej nr 24
w Lublinie, zasadzono dąb imienia Jana Karskiego. Podczas uroczystości głos zabrał
abp. Tadeusz Pieronek, podkreślając znaczenie katolika Jana Karskiego dla świata, dla
dialogu międzywyznaniowego, międzynarodowego, międzykulturowego.
Podczas konferencji zapowiedziano rychłe ukazanie się trzytomowej kompletnej
biografii Jana Karskiego, autorstwa Waldemara Piaseckiego. Pierwszy tom ukaże się
jesienią. Zapowiedziano także publikację materiałów pokonferencyjnych.
Janusz Kanimir
274