doc06_decyzje krotkoter..
download 
Reklamacja Transkrypt
06_decyzje krotkoter..
Decyzje krótkoterminowe Wykorzystanie rachunku kosztów zmiennych do podejmowania decyzji i krótkoterminowej oceny ich efektywności Analiza „koszty – rozmiary produkcji – zysk” – CVP (ang. Cost–Volume–Profit) Założenia analizy CVP: – wszystkie koszty podzielone są na zmienne i stałe w stosunku do wielkości produkcji lub sprzedaży – działalność przedsiębiorstwa mieści się w określonym przedziale istotności – pozostałe czynniki (np. wydajność czy metody produkcji) nie wpływają na wynik analizy – produkcja równa się sprzedaży – przedsiębiorstwo sprzedaje jeden produkt lub struktura sprzedaży różnych produktów jest stała 1 Rachunek kosztów zmiennych – podstawa analizy CVP Rachunek zysków i strat przy zastosowaniu rachunku kosztów zmiennych Przychody ze sprzedaży - Koszty zmienne wyrobów sprzedanych - Koszty zmienne sprzedaży i ogólnego zarządu = Marża na pokrycie - Koszty stałe produkcyjne - Koszty stałe sprzedaży i ogólnego zarządu = Wynik ze sprzedaży 2 Dane do przykładu analizy CVP (1) Rodzaj kosztu Wartość Produkcyjne (P) Sprzedaż (S) Zarząd (Z) Stałe (S) Zmienne (Z) Materiały Materiały produkcyjne (35 zł/szt.) Materiały biurowe 70 000 2 000 P Z Z S Wynagrodzenia Robocizna produkcyjna – akordowa (10 zł/szt.) Robocizna pośrednio produkcyjna Prowizje handlowców (5% od obrotu) Wynagrodzenia administracji i zarządu 20 000 14 000 10 000 15 000 P P S Z Z S Z S Amortyzacja Amortyzacja urządzeń produkcyjnych Amortyzacja urządzeń biurowych 6 000 2 000 P Z S S Usługi obce Czynsze i opłaty eksploatacyjne – hala fabryczna Czynsze i opłaty eksploatacyjne – biuro Okresowe remonty i naprawy – urządzenia produkcyjne 6 000 4 000 4 000 P Z P S S S Pozostałe koszty Promocja i reklama Podróże służbowe i reprezentacja 5 000 2 000 S Z S S RAZEM 160 000 3 Dane do przykładu analizy CVP (2) Rachunek zysków i strat przy rachunku kosztów pełnych Rachunek zysków i strat przy rachunku kosztów zmiennych Przychody ze sprzedaży Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 200 000 Przychody ze sprzedaży 200 000 120 000 Koszty zmienne 100 000 Marża brutto Koszty sprzedaży Koszty ogólnego zarządu 80 000 15 000 25 000 Marża na pokrycie 100 000 Koszty stałe 60 000 Wynik ze sprzedaży 40 000 Wynik ze sprzedaży 40 000 Jednostkowy koszt wytworzenia Jednostkowy koszt całkowity 60 80 Jednostkowy koszt zmienny Jednostkowa marża na pokrycie 50 50 4 Analiza wrażliwości przy niezmienionych kosztach stałych. Wskaźnik marży na pokrycie Analiza wrażliwości – analiza wpływu zmian różnych czynników na wynik opcji działania Analiza wrażliwości przy niezmienionych kosztach stałych – wpływ zmian w wielkości sprzedaży na wynik ze sprzedaży i poziom marży na pokrycie przy niezmienionych kosztach stałych Wskaźnik marży na pokrycie Wskaźnik marży na pokrycie = Marża na pokrycie x 100% Przychody ze sprzedaży = 100 000 x 100% 200 000 W przykładzie: Wskaźnik marży na pokrycie = 50 % 5 Punkt krytyczny Punkt krytyczny (próg rentowności, ang. break-even-point) – wielkość sprzedaży, przy której przychody ze sprzedaży są równe całkowitym kosztom podstawowej działalności operacyjnej, czyli wynik ze sprzedaży równy jest zero Metody wyznaczania progu rentowności – graficzna metoda prezentacji – metoda równań – metoda jednostkowej marży na pokrycie Oznaczenia wielkości: K k Ks ks Kz – koszt łączny całkowity – koszt jednostkowy – koszt stały całkowity – koszt stały jednostkowy – koszt zmienny całkowity kz – koszt zmienny jednostkowy S – przychód ze sprzedaży p – cena jednostkowa V – rozmiar produkcji (sprzedaży) Z – zysk 6 Graficzna prezentacja progu rentowności obszar zysku zł przychody próg rentowności koszty całkowite obszar straty 120 000 marża na pokrycie 60 000 0 koszty zmienne koszty stałe 1 200 szt. 7 Metoda równań w kalkulacji progu rentowności Wynik ze sprzedaży = przychody ze sprzedaży – koszty działalności operacyjnej założenia: Z=S-K – wynik ze sprzedaży w punkcie krytycznym = 0 Z=0 – przychody ze sprzedaży = cena x poszukiwana wielkość sprzedaży Vo S = – koszty działalności operacyjnej = koszty stałe + jednostkowy koszt zmienny x poszukiwana wielkość sprzedaży X p x Vo K = Ks + kz x Vo równanie: 0 = p x Vo – Ks – kz x Vo p x Vo = Ks + kz x Vo Vo = Ks p - kz 8 Metoda jednostkowej marży na pokrycie Jednostkowa marża na pokrycie – wkład jednej sprzedanej jednostki w wypracowanie całkowitej marży na pokrycie Metoda jednostkowej marży na pokrycie – ile jednostkowych marż na pokrycie musimy uzyskać, aby pokryć koszty stałe? Próg rentowności ilościowo Próg rentowności wartościowo = = Koszty stałe Jednostkowa marża na pokrycie Koszty stałe Wskaźnik marży na pokrycie 9 Marża bezpieczeństwa Marża bezpieczeństwa – określa, o ile może spaść sprzedaż, zanim przedsiębiorstwo znajdzie się w punkcie krytycznym Marża bezpieczeństwa ilościowo (MBszt.) Marża bezpieczeństwa wartościowo (MBzł) = = Marża bezpieczeństwa procentowo (MB%) Planowana wielkość sprzedaży - Planowane przychody ze sprzedaży = Wielkość sprzedaży w punkcie krytycznym - Przychody w punkcie krytycznym Marża bezpieczeństwa wartościowo x 100% Planowane przychody ze sprzedaży 10 Planowany zysk ze sprzedaży Wielkość sprzedaży, przy której zostanie osiągnięty planowany zysk Z = a wyrażamy formułą: Ks + a Vo = p - kz Ile jednostkowych marż na pokrycie należy wypracować, aby pokryć planowane koszty stałe i zapewnić wymagany zysk ze sprzedaży? Ks + a Vo = JMNP 11 Planowany zysk ze sprzedaży po opodatkowaniu Jaka musi być wielkość sprzedaży, aby osiągnąć wymagany wynik po skorygowaniu go o podatek dochodowy? Wynik ze sprzedaży po opodatkowaniu = Przychody ze sprzedaży - Koszty zmienne - Koszty stałe - Podatek dochodowy od wyniku ze sprzedaży gdzie: podatek dochodowy = wynik ze sprzedaży x stopa podatkowa r Wielkość sprzedaży = (Planowany zysk na sprzedaży po opodatkowaniu)/ (1-r) + Ks JMNP 12 Analiza wrażliwości przy zmianach w poziomie kosztów stałych Struktura kosztów jako element ryzyka – pytanie: czy lepiej funkcjonować na rynkach, gdzie niezbędne jest ponoszenie wysokich kosztów stałych, czy na rynkach, gdzie koszty stałe są niskie a relatywnie wysokie koszty zmienne Im większy udział kosztów stałych w strukturze kosztów całkowitych, tym ryzyko funkcjonowania przedsiębiorstwa jest większe 13 Przykład – działanie dźwigni operacyjnej (1) Założenie: zmienia się struktura kosztów zmiennych i stałych ze względu na zmiany w sposobie wynagradzania pracowników bezpośrednio produkcyjnych z dotychczasowych pensji akordowych na pensje stałe (2 000szt. produkcji – wynagrodzenie stałe w wysokości 20 000 zł). Dotychczasowa struktura kosztów Przychody ze sprzedaży -Koszty zmienne Marża na pokrycie -Koszty stałe Wynik ze sprzedaży 200 000 100 000 100 000 60 000 40 000 % 62,5% 37,5% Zmieniona struktura kosztów 200 000 80 000 120 000 80 000 40 000 % 50% 50% 14 Przykład – działanie dźwigni operacyjnej (2) Założenie: produkcja i sprzedaż spadną o 10% w stosunku do przyjętych założeń 2 000 szt. Jak będzie wyglądał rachunek zysków i strat? Dotychczasowa struktura kosztów Przychody ze sprzedaży -Koszty zmienne Marża na pokrycie -Koszty stałe Wynik ze sprzedaży Procentowa zmiana wyniku na sprzedaży 200 000 100 000 100 000 60 000 40 000 -10% 180 000 90 000 90 000 60 000 30 000 - 25% Zmieniona struktura kosztów -10% 200 000 80 000 120 000 80 000 40 000 180 000 72 000 108 000 80 000 28 000 - 30% Wnioski: Zmiana struktury kosztów spowodowała, że przy tym samym spadku sprzedaży różnie zmienia się wynik ze sprzedaży. Firma jest bardziej wrażliwa na zmiany w wielkości sprzedaży. 15 Dźwignia operacyjna Dźwignia operacyjna (ang. operating leverage) – miara wagi kosztów stałych w ogólnej strukturze kosztów firmy – działanie dźwigni jest silniejsze w firmach mających większy udział kosztów stałych w stosunku do kosztów zmiennych – zyski są bardziej wrażliwe na zmiany przychodów ze sprzedaży Stopień dźwigni operacyjnej – miara siły dźwigni operacyjnej – odpowiada na pytanie, o ile % zmieni się wynik ze sprzedaży przy danym poziomie sprzedaży, jeżeli przychód zmieni się o 1% Stopień dźwigni operacyjnej Procentowa zmiana wyniku ze sprzedaży = = Marża na pokrycie Wynik ze sprzedaży Procentowa zmiana przychodów x SDO 16 Przykład – stopień dźwigni operacyjnej Ile wynosi stopień dźwigni operacyjnej w firmie „SIGMA” dla dwóch różnych wariantów kosztów stałych i zmiennych Marża na pokrycie Wynik ze sprzedaży Stopień dźwigni operacyjnej Dotychczasowa struktura kosztów Zmieniona struktura kosztów 100 000 40 000 120 000 40 000 2,5 3,0 Wnioski: 10% spadek ze sprzedaży spowoduje odpowiednio spadek wyniku ze sprzedaży o 25% i 30% - w przykładzie firmy „SIGMA” Dźwignia operacyjna to narzędzie pozwalające zarządowi szybko określić jaki wpływ na zyski będą miały zmiany w wielkości sprzedaży Wpływ dźwigni na zysk jest największy w pobliżu progu rentowności 17
