Analiza progu rentowności

2009‐05‐16
Analiza progu rentowności
mgr Małgorzata Macuda
Aby przedsiębiorstwo mogło osiągnąć zysk, muszą być
zachowane odpowiednie relacje między przychodami ze
sprzedaży i kosztami, tzn. przychody powinny być wyższe
od poniesionych kosztów.
1
2009‐05‐16
W zarządzaniu przedsiębiorstwem konieczna jest ciągła
ocena zależności między przychodami, kosztami i
zyskiem.
Narzędziem ułatwiającym dokonanie tej oceny jest analiza
progu rentowności. Jest ona wykorzystywana jako
narzędzie wspomagające proces podejmowania decyzji i
racjonalizacji zarządzania .
Analiza progu rentowności - ważne narzędzie
analityczne w zarządzaniu przedsiębiorstwem
Pozwala uzyskać odpowiedzi na pytania:
• ile należy sprzedać wyrobów, aby zostały pokryte
całkowite koszty przedsiębiorstwa
• o ile należy zwiększyć rozmiary sprzedaży wyrobów, aby
osiągnąć
i
ć zaplanowaną
l
wielkość
i lk ść zysku
k
• jak ukształtować wielkość i strukturę kosztów własnych
• jaka powinna być wysokość cen na sprzedawane wyroby.
2
2009‐05‐16
Próg rentowności (punkt krytyczny)
Jest podstawową kategorią stosowaną w analizie progu
rentowności.
Oznacza on taką wielkość produkcji /sprzedaży, przy której
przychody ze sprzedaży zrównują się z kosztami
całkowitymi.
P = KC
W progu rentowności wynik finansowy jest zerowy.
P - przychody ze sprzedaży
KC - całkowite koszty przedsiębiorstwa
Próg rentowności
Próg rentowności
ilościowy
Wyraża liczbę wyrobów, jaką
trzeba sprzedać, aby pokryć
koszty całkowite.
Próg rentowności
wartościowy
Wyraża wielkość przychodów
ze sprzedaży, jaką trzeba
osiągnąć, aby pokryć koszty
całkowite.
Pr w = Pr i * p
3
2009‐05‐16
Założenia
ƒ wielkość sprzedaży = wielkość produkcji
ƒ w całym okresie rozpatrywanym ceny są jednakowe,
niezależne od wielkości sprzedaży
ą bezwzględnie
gę
stałe
ƒ kosztyy stałe są
ƒ koszty zmienne są proporcjonalne do wielkości produkcji
4
2009‐05‐16
wielkość sprzedaży = wielkość produkcji
Wynika to z faktu, iż istotą analizy progu rentowności
jest równość przychodów i kosztów całkowitych;
koszty stałe jako koszty okresu muszą więc być odnoszone
do takiej samej wielkości produkcji, jaką stanowi
wielkość sprzedaży.
przychód ze sprzedaży jest wprost
proporcjonalny do ilości sprzedaży
Zależność ta może wystąpić jedynie w krótkim okresie i
przy niewielkim wzroście sprzedaży. Gdyż przy dużym
wzroście liczby wyrobów oferowanych do sprzedaży ich
ceny z reguły ulegają obniżeniu.
5
2009‐05‐16
koszty całkowite są wprost proporcjonalne do
wielkości produkcji
Oznacza to, że:
• koszty zmienne mają charakter kosztów proporcjonalnie
zmiennych
• koszty stałe są kosztami bezwzględnie stałymi
założenie ceteris paribus* czynników
nieuwzględnionych w analizie
Dotyczy to takich wielkości jak:
•
wydajność pracy
•
produktywność majątku
•
ceny czynników produkcji
•
k
koszt
kapitału
k i ł
*Ceteris paribus – przy pozostałych warunkach równych
6
2009‐05‐16
Marża brutto
• marża brutto = marża na pokrycie – ma na celu pokryć
koszty stałe
Mb = S - Kz
• jed
jednostkowa
ost owa marża
a ab
brutto
utto
Mbj = p - kjz
Wskaźnik marży brutto
Wskaźnik marży brutto jest to stosunek procentowy
wyrażający rentowność sprzedaży liczoną za pomocą
marży brutto.
7
2009‐05‐16
Marża (strefa) bezpieczeństwa
• marża bezpieczeństwa wartościowa – wskazuje o ile
można obniżyć przychód ze sprzedaży, aby działalność
nie zaczęła przynosić straty
Mbew = Sf - Sr
• marża bezpieczeństwa ilościowa - wskazuje o jaką ilość
wyrobów można obniżyć sprzedaż, aby działalność nie
zaczęła przynosić straty
Mbei = qf – qr
Marża (strefa) bezpieczeństwa
Marża bezpieczeństwa oznacza, jak daleko od progu
rentowności przedsiębiorstwo znajduje się z faktycznie
realizowaną sprzedażą.
Im ta odległość jest większa (większa strefa
bezpieczeństwa), tym większe jest bezpieczeństwo
Finansowe przedsiębiorstwa.
8
2009‐05‐16
Wskaźnik marży bezpieczeństwa
• Wskazuje procentowo o ile można obniżyć przychód ze
sprzedaży, aby działalność nie zaczęła przynosić straty
• Wskazuje
Ws a uje procentowo
p oce towo o ilee można
o a ob
obniżyć
yć p
przychód
yc ód zee
sprzedaży, aby działalność nie zaczęła przynosić straty
Przychody i koszty a próg rentowności
Przychody obniżają Pr
Czynnikami są cena i wielkość
sprzedaży
Koszty podwyższają Pr
Czynnikami są koszty stałe i
koszty zmienne (uwaga : efekt
substytucji)
S=p*q
Kc = Ks +Kz
9
2009‐05‐16
Co należy zrobić, aby osiągnąć zaplanowaną
wielkość zysku?
Przychody ze sprzedaży zależą od:
• liczby sprzedanych wyrobów
• struktury sprzedaży
• cen sprzedaży wyrobów
Koszty całkowite zależą od:
• kosztów związanych z wytwarzaniem wyrobów
• kosztów związanych z zarządzaniem przedsiębiorstwem
Wielkości zapewniające osiągnięcie
zaplanowanego zysku
• ilość sprzedaży
• cena sprzedaży
Przedsiębiorstwu bardzo często jest
potrzebna znajomość wielkości
sprzedaży zapewniającej osiągnięcie
zaplanowanej kwoty zysku.
Ilościową wielkość takiej sprzedaży
oblicza się na podstawie wzoru:
Przedsiębiorstwo, znając
swoje koszty i możliwości
produkcyjne, może
poszukiwać ceny, która
li osiągnąć
i
ć planowany
l
pozwoli
zysk.
10
2009‐05‐16
Wielkości zapewniające osiągnięcie
zaplanowanego zysku
• poziom kosztów stałych
• poziom kosztów zmiennych
Koszty stałe dla planowanego
zysku przy niezmiennych
pozostałych parametrach można
ustalić za pomocą wzoru:
Wielkość kosztu jednostkowego
zmiennego umożliwiającego
osiągnięcie planowanej kwoty
zysku przy danej cenie, wielkości
sprzedaży i kosztach stałych
ustala się następująco:
Analiza progu rentowności ma charakter analizy
krótkookreso ej pr
krótkookresowej,
przy czym
c m pojęcie krótkiego okresu
okres
czasu jest pojęciem względnym. Okres ten należy odnieść
do możliwości powiększenia skali działalności
przedsiębiorstwa.
11
2009‐05‐16
Na wzrost wielkości produkcji w krótkim okresie czasu
wpływa:
•
•
•
lepsze wykorzystania posiadanych zdolności
produkcyjnych
poszerzenie struktury asortymentowej
lepsze dostosowanie produkcji do potrzeb rynku
Na wzrost wielkości produkcji w długim okresie czasu
wpływa:
ł
•
•
budowa nowego zakładu produkcyjnego
wyposażenie go w nowe maszyny i urządzenia
24
Dziękuję za uwagę.
12