VI. Prawa wynikające z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej

materiały z warsztatu „Akademia Pacjenta”, Warszawa, dn. 11-12.04.2008 r.
Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
VI. Prawa wynikające z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych
Świadczeniobiorca ma prawo do:
1) wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki i połoŜnej podstawowej opieki
zdrowotnej poprzez złoŜenie deklaracji wyboru lekarza, deklaracji wyboru pielęgniarki, i deklaracji
wyboru połoŜnej, nie częściej niŜ dwa razy w roku u świadczeniodawcy, który udziela świadczeń
podstawowej opieki zdrowotnej. W przypadku trzeciego wyboru pacjent ponosi opłatę w
wysokości 80 zł – nie dotyczy to przypadku zmiany miejsca zamieszkania i sytuacji zaprzestania
udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez wybranego lekarza, pielęgniarkę i połoŜną podstawowej
opieki zdrowotnej oraz innych przyczyn niezaleŜnych od woli świadczeniobiorcy,
2) wyboru świadczeniodawcy udzielającego porad specjalistycznych spośród tych
świadczeniodawców, którzy zawarli umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Ambulatoryjne
specjalistyczne świadczenie zdrowotne udzielone ubezpieczonemu bez skierowania lekarza
ubezpieczenia zdrowotnego, jeŜeli jest ono wymagane, opłaca ubezpieczony. W stanach
bezpośredniego zagroŜenia Ŝycia lub porodu świadczenia zdrowotne są udzielane bez wymaganego
skierowania,
3) wyboru szpitala spośród szpitali, które zawarły umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia oraz
leczenia szpitalnego na podstawie skierowania lekarza, lekarza stomatologa lub felczera, jeŜeli cel
leczenia nie moŜe być osiągnięty przez leczenie ambulatoryjne. W stanach bezpośredniego zagroŜenia
Ŝycia lub porodu świadczenia zdrowotne są udzielane bez wymaganego skierowania,
4) wyboru lekarza stomatologa spośród lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego oraz bezpłatnych
podstawowych świadczeń zdrowotnych lekarza stomatologa oraz podstawowych materiałów
stomatologicznych stosowanych przy udzielaniu tych świadczeń. Dzieci i młodzieŜ do ukończenia 18
roku Ŝycia oraz kobiety w ciąŜy i w okresie połogu mają prawo do bezpłatnych dodatkowych
świadczeń zdrowotnych lekarza stomatologa oraz materiałów stosowanych przy udzielaniu tych
świadczeń zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia,
5) wyboru podmiotu prowadzącego długoterminową opiekę pielęgniarską, który zawarł umowę z
Funduszem,
6) świadczeń rehabilitacji leczniczej w celu zapobieŜenia niepełnosprawności, jej usunięcia, ograniczenia
lub złagodzenia jej skutków na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego,
7) świadczeń z zakresu badań diagnostycznych, w tym analityki medycznej, wykonywanych na
podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego.
Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, kierując świadczeniobiorcę do lekarza specjalisty lub do
szpitala, dołącza do skierowania wyniki niezbędnych badań diagnostycznych, zgodnie z
rozpoznanym schorzeniem, aktualną wiedzą i praktyką medyczną, umoŜliwiające potwierdzenie
wstępnego rozpoznania. W przypadku kierowania świadczeniobiorcy z jednej poradni specjalistycznej
do innej, jako badania wstępne przekazywane są wyniki badań wykonanych w poradni kierującej oraz
inne wyniki badań diagnostycznych, będących w posiadaniu lekarza podstawowej opieki zdrowotnej,
umoŜliwiających potwierdzenie wstępnego rozpoznania stanowiącego przyczynę skierowania.
W przypadku gdy świadczeniobiorca objęty leczeniem specjalistycznym wymaga leczenia
szpitalnego, lekarz specjalista dołącza do skierowania wyniki badań diagnostycznych, zgodnie z
rozpoznanym schorzeniem, aktualną wiedzą i praktyką medyczną, umoŜliwiające potwierdzenie
wstępnego rozpoznania.
W przypadku gdy świadczeniobiorca objęty leczeniem specjalistycznym wymaga wykonywania
badań kontrolnych, pozostających w związku z prowadzonym leczeniem, skierowanie na te badania
wydaje oraz pokrywa koszty ich wykonania świadczeniodawca udzielający świadczeń ambulatoryjnej
opieki specjalistycznej.
8) bezpłatnych leków i wyrobów medycznych, jeŜeli są one konieczne do wykonania świadczenia
zdrowotnego ubezpieczonemu przyjętemu do szpitala lub innego zakładu opieki zdrowotnej,
przeznaczonych dla osób potrzebujących całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
oraz przy wykonywaniu zabiegów leczniczych i pielęgnacyjnych, diagnostycznych i rehabilitacyjnych
przez podmioty uprawnione do udzielania świadczeń z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, a takŜe przy
udzielaniu przez te podmioty pomocy doraźnej,
9) przeprowadzenia poza granicami kraju leczenia lub badań diagnostycznych, których nie przeprowadza
się w kraju na które moŜe skierować ubezpieczonego Minister właściwy do spraw zdrowia, na
1
materiały z warsztatu „Akademia Pacjenta”, Warszawa, dn. 11-12.04.2008 r.
Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
podstawie wniosku wystawionego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego w przypadku braku
moŜliwości leczniczych lub diagnostycznych w kraju,
10) bezpłatnych orzeczeń i zaświadczeń lekarskich wydawanych na Ŝyczenie ubezpieczonego, jeŜeli są
one związane z dalszym leczeniem, rehabilitacją, niezdolnością do pracy określoną w przepisach o
ubezpieczeniu społecznym i ubezpieczeniu społecznym rolników, kontynuowaniem nauki, w tym w
placówkach pełniących funkcje resocjalizacyjne, wychowawcze lub opiekuńcze, domach pomocy
społecznej i zakładach kształcenia nauczycieli, uczestnictwem dzieci, uczniów, słuchaczy zakładów
kształcenia nauczycieli i studentów w zajęciach sportowych i w zorganizowanym wypoczynku, a
takŜe wydawanych dla celów pomocy społecznej lub uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego,
11) ubiegania się o skierowanie na leczenie uzdrowiskowe przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego
zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia oraz zasadami potwierdzania
skierowań na leczenie uzdrowiskowe w Narodowym Funduszu Zdrowia,
12) zaopatrzenia w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi oraz w środki pomocnicze
na zlecenie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego, na zasadach
określonych w ustawie oraz rozporządzeniach Ministra Zdrowia,
13) bezpłatnego przejazdu środkami transportu sanitarnego, w tym lotniczego, do najbliŜszego
zakładu opieki zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie, i z powrotem, na
podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego, w
przypadkach:
1)
konieczności podjęcia natychmiastowego leczenia w zakładzie opieki zdrowotnej;
2)
wynikających z potrzeby zachowania ciągłości leczenia.
Świadczeniobiorcy, na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera
ubezpieczenia zdrowotnego, przysługuje bezpłatny przejazd środkami transportu sanitarnego - w
przypadku dysfunkcji narządu ruchu uniemoŜliwiającej korzystanie ze środków transportu
publicznego, w celu odbycia leczenia - do najbliŜszego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego
świadczeń we właściwym zakresie, i z powrotem.
W przypadkach niewymienionych powyŜej na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia
zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego świadczeniobiorcy przysługuje przejazd
środkami transportu sanitarnego odpłatnie lub za częściową odpłatnością (60 %) w zaleŜności od
stopnia niesprawności ustalonego przez lekarza prowadzącego, gdy pacjent moŜe poruszać się
środkami transportu publicznego lub środkami transportu dostosowanymi do potrzeb osób
niepełnosprawnych.
2