Fawizm, czyli kto powinien unikać bobu

Fawizm, czyli kto powinien unikać
bobu
Zielone, duże ziarna bobu są owocem rośliny strączkowej, bogatej w
składniki odżywcze istotne dla zachowania zdrowia. Chętnie sięgamy po
smaczne ziarna w okresie letnim, kiedy zaczynają pojawiać się na targach i
straganach. Surowy bób gotujemy na parze lub w osolonej wodzie, a
następnie po obraniu ze skórki ze smakiem zjadamy. Bób z reguły nie
powinien szkodzić organizmowi. Istnieje jednak pewne schorzenie określanie
mianem fawizmu, które powoduje, że bób staje się trucizną!
Fawizm
Fawizm można najprościej określić mianem choroby fasolowej. Genetycznie
uwarunkowane schorzenie związane jest z niedoborem enzymu dehydrogenazy
glukozo-6-fosforanowej i występuje znacznie częściej u mężczyzn niż u kobiet.
Fawizm – objawy
Wróćmy do nazwy choroby i jej znaczenia. „Fawizm” z łaciny oznacza bób. W
przypadku tego schorzenia spożycie bobu nasila objawy choroby. Recenzowane
czasopismo Amerykańskiej Akademii Lekarzy Rodzinnych „American Family Physician”
podaje, że u osób chorujących na fawizm, obserwuje się objawy schorzenia po
spożyciu surowego bobu lub zetknięcia z jego pyłkiem, a także innych roślin
strączkowych takich jak tytułowa fasola, groch, soczewica czy okrągła cieciorka.
Do objawów choroby należy ciężka anemia i zażółcenie powłok skórnych (żółtaczka),
związana z nasilonym rozpadem dużej ilości erytrocytów, a zatem zmniejszeniem ich
ilości. Niepokojące są również wymioty, ból głowy, brzucha oraz pleców, zmęczenie i
ciemne zabarwienie moczu.
Fawizm – przyczyny
Enzym dehydrogenaza glukozo-6-fosforanowa (G6PD) znajduje się w chromosomach
autosomalnych, płci. Dokładnie miejsce kodowania genu enzymu można przypisać
chromosomowi „X” znajdującym się w parze chromosomów determinujących płeć
człowieka. Częściej na to schorzenie chorują mężczyźni niż kobiety, które mogą być
również nosicielkami wadliwego genu. Nie obserwując u siebie objawów schorzenia,
kobiety mogą jednak przekazać wadliwą sekwencję potomstwu. Jak to wyjaśnić?
Mutacja obserwowana jest w obrębie genu „X” w parze chromosomów płci.
Chromosomy płci znajdują się w dwudziestej pierwszej parze chromosomów. Kobiety
posiadają dwa chromosomy „X” w 23 parze, natomiast mężczyźni jeden chromosom
„X”, a drugi „Y”. Zatem kobieta zachoruje, jeśli będzie posiadała dwie wadliwe kopie
genu, natomiast mężczyzna tylko jeden.
G6PD bierze udział w przemianach zachodzących w czerwonych krwinkach oraz w
przemianach węglowodanów, których rezultatem jest wytworzenie glutationu – silnie
antyoksydacyjnego enzymu. Obserwując niedobór G6PD, możemy zauważyć również
niedostateczną ilość wyprodukowanego glutationu, który ochrania erytrocyty przed
przedwczesnym rozpadem. Zatem przy braku dostatecznej ilości glutationu czerwone
krwinki rozpadają się, czego skutkiem jest obserwowana w badaniach morfologicznych
krwi tętniczej anemia oraz widoczna żółta barwa powłok skórnych. Pozostałe objawy
takie jak ból głowy, wymioty czy zmęczenie są wynikiem anemii.
Fawizm – czynniki ryzyka
Fawizm jest chorobą dziedziczną, a matka może przekazać dziecku wadliwy gen.
Znacznie częściej chorują mężczyźni niż kobiety. Ponadto schorzenie znacznie częściej
obserwowane jest u mieszkańców okolic Morza Śródziemnego, Afryki oraz Azji.
Fawizm rozpoznaje się u ok. 0,1% Polaków. Zachęcam więc, aby nie wykluczać ze
swojej diety cennych w składniki odżywcze roślin strączkowych, jeśli nie ma ku temu
przeciwwskazań. Spożywanie ich w alternatywie do różnych gatunków mięs, pozwoli
odkryć nowe wymiary smaków, jak i sprawić, że nasza dieta będzie różnorodna,
smaczna i zdrowa!
Literatura:
„Gorączka, żółtaczka, wymioty, bóle głowy, brzucha i pleców oraz groźna
niedokrwistość – taki może być efekt zjedzenia bobu przez osobę cierpiącą na fawizm.
Na czym polega to schorzenie?”; American Family Physician
„Fawizm – kiedy bób staje się niebezpieczny”; Justyna Bylinowska ; 07/07/2013
„Niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej”;Milena Szewruk
Author: Martyna Jaros
Link do artykułu: http://bonavita.pl/fawizm-czyli-kto-powinien-unikac-bobu