J. polski kl. IV-1

ZADANIE NAUCZYCIELA W MODULE V (dla chętnych)
Autor: Ilona Golda
Lekcja przeprowadzona 17.04.2013r.
Przedmiot/ rodzaj zajęć: Język polski
Klasa: czwarta
Temat lekcji: „Chodzić z głową w chmurach” – co to jest porównanie. (Józef Ratajczak „Obłoki”)
Wymagania z podstawy programowej (wraz z numeracją):
Uczeń:
I.1.2) określa temat i główną myśl utworu
I.1.8) rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi
II.2.1) dostrzega swoistość artystyczną dzieła
II.2.4) rozpoznaje w tekście literackim porównanie, przenośnię i objaśnia ich rolę
II.2.5) rozpoznaje wers, zwrotkę, rym, rytm
II.3.1) odbiera tekst kultury na poziomie dosłownym i przenośnym
III.1.1) tworzy spójne teksty na tematy poruszane na zajęciach – związane z otaczającą
rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury
III.1.4) świadomie posługuje się różnymi formami językowymi oraz w wypowiedzi ustnej mimiką,
gestykulacją, postawą ciała
Cele uczenia się ucznia:
- poznasz pojęcie porównania;
- poznasz wiersz Józefa Ratajczaka
„Obłoki”;
- nauczysz się analizy utworu poetyckiego;
- nauczysz się odczytywać tekst poetycki
na poziomie metaforycznym;
-nauczysz się poprawnie używać związki
frazeologiczne.
Kryteria sukcesu dla ucznia:
Ja uczeń:
- wiem, co to jest porównanie i umiem je rozpoznać
w tekście poetyckim;
- znam wiersz Józefa Ratajczaka „Obłoki”;
- potrafię analizować utwór poetycki;
- umiem odczytywać tekst poetycki na poziomie
metaforycznym;
- potrafię poprawnie używać związki frazeologiczne.
Dotychczasowa wiedza i umiejętności uczniów:
Uczniowie dotychczas poznali epitet, ożywienie, uosobienie, potrafią wskazać je w utworach
poetyckich i odczytać ich sensy niedosłowne. Trudność niewielką sprawia im jeszcze
bezbłędne określenie ożywienia i uosobienia, ale ta umiejętność wciąż jest doskonalona.
Poznanie porównania będzie kolejnym etapem w interpretowaniu utworów poetyckich,
odczytywaniu ich sensów przenośnych.
Narzędzia TIK, które zamierzam wykorzystać na tej lekcji oraz cel ich zastosowania:
multibook dla nauczyciela, komputer i edytor tekstów Word, który posłuży uczniom do
zapisywania tworzonych przez nich porównań, tablica interaktywna, na której nauczyciel
zaprezentuje obrazy chmur i karty pracy.
Przebieg lekcji – aktywności uczniów prowadzące do osiągnięcia celów lekcji:
1. Uczniowie spoglądają przez okno w klasie i opisują obserwowane chmury, stosując
konstrukcję z wyrazami jak, jakby, jako, niczym, niby. Jeżeli pogoda jest niesprzyjająca,
nauczyciel może zaprezentować na tablicy interaktywnej różne obrazy chmur artysty
Konrada Krzyżanowskiego.
2. Uczniowie wysłuchują recytacji wiersza z multibooka, dodatkowo widzą wiersz na tablicy
interaktywnej. Następnie przedstawiają swoje wrażenia po wysłuchaniu wiersza, używając
elementów porównawczych, np. wiersz jak wiosenna pogoda, wiersz jak marzenie, wiersz jak
sen itp.
3. Po opisaniu wrażeń uczniowie wymieniają elementy krajobrazu ukazanego w wierszu.
Zastanawiają się, które z nich zostały ożywione, a które uosobione. Pomogą im w tym
ćwiczenia zamieszczone w elektronicznym zeszycie ćwiczeń na stronie WSiPnet.pl. Każdy
uczeń otwiera ćwiczenie wskazane przez nauczyciela na swoim laptopie, wykonuje je,
następnie sprawdza wspólnie z nauczycielem i innymi uczniami, uzasadniając przy tym swoje
odpowiedzi. W ten sposób uczniowie doskonalą umiejętność rozróżniania uosobienia i
ożywienia.
4. Kolejnym zadaniem uczniów będzie zastanowienie się nad tym, do czego zostały
porównane obłoki i jakie słowo zostało wykorzystane do połączenia dwóch elementów
porównania. Jeżeli wystarczy czasu, uczniowie mogą to porównanie rozrysować:
Obłoki płyną niczym słomkowe kapelusze
5. Teraz uczniowie, wyobrażają sobie, że obłoki mogą mówić i odpowiadają na pytanie, do
czego przyrównałyby wszystko, co widzą, np. spacerujących po ulicach ludzi, samochody,
domy itp. Używają w tym celu oczywiście konstrukcji porównawczych.
6. Uczniowie zapoznają się z definicją porównania zamieszczoną w podręczniku, nauczyciel
również wyświetla ją na tablicy interaktywnej. Uczniowie podają swoje przykłady porównań
zaczerpnięte z życia codziennego, np. blady jak ściana, zaczerwienił się jak burak itp.
Dostrzegają fakt, że często posługują się tymi konstrukcjami na co dzień. Przy okazji wskazują
wyrazy, którymi mogą być połączone oba człony porównania.
Sposób podsumowania lekcji z uwzględnieniem celów:
7. Na zakończenie uczniowie wykonują ćwiczenie polegające na uzupełnianiu porównań
podanych przez nauczyciela na tablicy interaktywnej odpowiednimi określeniami, wyjaśniają,
co znaczą te porównania, a następnie pantomimicznie przedstawiają wybrane porównania.
8. Uczniowie przypominają poznane środki stylistyczne i odpowiadają na pytanie, w jaki
sposób wpływają one na treść utworu poetyckiego.
Praca domowa : Uczniom zostaną przesłane drogą e-mailową karty pracy, w których znajdą
się ćwiczenia doskonalące umiejętność rozpoznawania środków stylistycznych, wyszukiwania
ich w utworach poetyckich, a także odpowiedzą na pytanie, w jakim celu poeci, pisarze
wprowadzają do swoich utworów epitety, uosobienia, ożywienia, porównania. Po
uzupełnieniu, prześlą karty nauczycielowi.