Sprawozdanie z działań

WARSZAWSKI SYSTEM WSPIERANIA UZDOLNIONYCH
- rok szkolny 2010/2011 -
PROMOWANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW I SZKÓŁ
•
Wyróżnienia dla laureatów i finalistów ogólnopolskich olimpiad i konkursów przedmiotowych w piątej edycji programu promowania najlepszych wyróżniono 134 uczniów:
•
•
•
34 laureatów olimpiad i konkursów przedmiotowych (gimnazjaliści),
66 laureatów olimpiad przedmiotowych (licealiści),
34 laureatów i finalistów olimpiad zawodowych.
Laureaci ogólnopolskich konkursów, olimpiad przedmiotowych i zawodowych mogą ubiegać się
również o stypendia Prezydenta m.st. Warszawy.
•
Stypendia edukacyjne dla najlepszych uczniów - zostały wprowadzone uchwałą
Nr XXXIV/1033/2008 Rady m.st. Warszawy z dnia 29 maja 2008 r. w sprawie określenia zasad
udzielania stypendiów edukacyjnych Prezydenta m.st. Warszawy za wybitne osiągnięcia w nauce
dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych prowadzonych na terenie m.st. Warszawy.
O stypendium mogą się ubiegać uczniowie publicznych i niepublicznych szkół dla młodzieży,
którzy uzyskują wybitne osiągnięcia w nauce, są laureatami krajowych lub międzynarodowych
konkursów lub olimpiad przedmiotowych lub mają udokumentowany dorobek w pracy naukowej
lub twórczej. Dodatkowym kryterium jest uzyskanie w dwóch ostatnich semestrach
poprzedzających złożenie wniosku średniej ocen: 5,00 w przypadku uczniów szkół gimnazjalnych,
4,75 w przypadku uczniów szkół ponadgimnajzalnych. Z wnioskiem o przyznanie stypendium
może wystąpić dyrektor szkoły, organizacja pozarządowa, burmistrz dzielnicy oraz Dyrektor Biura
Edukacji. Na stypendia przeznaczono w minionym roku szkolnym 260 tys. zł
•
Salon Perspektywy 2011, to wydarzenie edukacyjne prezentujące licea i technika Warszawy i
Mazowsza. Gimnazjalistów zainteresowała oferta mazowieckich szkół ponadgimnazjalnych, cykl
prezentacji ekspertów Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Warszawie, XX Finał Rankingu Liceów
Warszawskich.
Dla maturzystów i uczniów szkół ponagimnazjalnych przygotowano informację o Maturze 2011,
czyli jak zdać i dostać się na studia, „Jak pokonać maturalny stres”. Maturzyści zapoznali się
z zasadami rekrutacji na studia 2011/2012, warunkami kształcenia na różnych typach uczelni,
możliwościami studiów za granicą-„Bądź mobilny”. Organizowane były spotkania maturzystów
i nauczycieli z przedstawicielami wyższych uczelni, konsultacje przy wyborze uczelni.
Cykl prezentacji maturalnych przygotowali eksperci z Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej
w Warszawie.
Nauczyciele uczestniczą w debatach, seminariach spotkaniach i dyskusjach związanych
z perspektywami rozwoju edukacji, współpracy miast i szkół z uczelniami, umiędzynarodowienia
studiów.
1
•
Programy WARS i SAWA oraz „Szkoła z pomysłem”, realizowane w ramach „Polityki edukacyjnej
m.st. Warszawy na lata 2008 – 2012”, to jedne z wielu działań realizowanych w szkołach,
przyczyniające się do poprawy efektywności kształcenia i rozwijania potencjału twórczego
uczniów. We wrześniu 2010 r. 68. warszawskich publicznych i niepublicznych szkół wszystkich
typów otrzymało pierwsze Certyfikaty Prezydenta m.st. Warszawy WARS i SAWA. Certyfikaty
wręczane są na okres trzech lat (jeden cykl kształcenia), szkoły zainteresowane powtórnym
otrzymaniem Certyfikatu, zgodnie z Regulaminem, zobowiązane są do przedstawienia wyników
systematycznie prowadzonej ewaluacji oraz wniosków z dotychczasowej realizacji programu.
Do drugiego etapu zgłosiło się 79 szkół. Od tego momentu program realizowany jest dwutorowo:
szkoły z pierwszej edycji (te, które uzyskały Certyfikaty) otrzymują wsparcie merytoryczne.
Członkowie szkolnych zespołów uczestniczą w specjalnej ofercie zajęć i warsztatów prowadzona
przez Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń. W październiku 2011
roku 18. szkół, które uzyskały pozytywną rekomendację Kapituły Certyfikatu otrzymały kolejne
Certyfikaty. Wyniki ewaluacji pierwszych efektów realizacji programu dostępne będą
w listopadzie br. Pozwoli to na określenie dalszych potrzeb szkół realizujących program.
Do pierwszej edycji Programu „Szkoła z pomysłem” zgłosiło się 38 szkół, 11 zdobyło wyróżnienie.
W tym roku do tytułu aplikowało 77 szkół, Wyróżnienia otrzymało 17 z nich. Na przestrzeni
ostatnich kilku miesięcy ulepszono procedury (zmiana Zarządzeń w sprawie regulaminu
przyznawania Certyfikatów i Wyróżnień – tu głównie w części precyzyjnie określającej
przygotowanie prezentacji oraz składanie wniosków przez szkoły będące w zespołach),
zaproponowano również wsparcie merytoryczne aplikującym szkołom w pisaniu wniosków –
konsultacje z doradcą metodycznym ds. wspierania ucznia zdolnego.
SYSTEMOWE WSPARCIE
•
Nauczyciele z sieci szkół wymieniają swoje doświadczenia w ramach cyklicznych spotkań „Kreatywne biesiady u WARSA i SAWY”. Członkowie zespołów ze szkół, które zgłosiły się do
drugiej edycji programu przeszli cykl szkoleń, trwający do końca I semestru roku szkolnego
2010/11, a w II semestrze zobowiązani byli do pilotażowego sprawdzenia rozwiązań zapisanych
w swoich szkolnych programach wspierania uzdolnionych.
•
W ramach Programu „Szkoła z pomysłem” i wymiana wśród szkół dobrych praktyk w bieżącym
roku szkolnym zaplanowano organizację konferencji (dla szkół podstawowych, gimnazjów i szkół
ponadgimnazjalnych), na których „Wyróżnieni”, doradcy metodyczni oraz pracownicy naukowi
podzielą się swoimi refleksjami na temat sukcesu szkół, pracy z uzdolnionymi
i pomysłami edukacyjnymi.
•
Wsparcie dla szkół, których uczniowie nie osiągają wysokich wyników egzaminacyjnych działania wzmacniające wychowawczą rolę szkoły i umożliwiające opiekę nad pojedynczymi
uzdolnionymi uczniami.
Trzyletnia współpraca Biura Edukacji z Instytutem Psychiatrii i Neurologii i Warszawie, w ramach
której Instytut przeprowadził badania grupy warszawskich gimnazjalistów i opracował Raporty
cząstkowe oraz końcowy - „Rola czynników ryzyka i czynników chroniących w rozwoju zachowań
problemowych u młodzieży szkolnej". W oparciu o wnioski z raportu Warszawskie Centrum
Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (WCIES) opracowało program „Akademia
wychowawcy” skierowany do nauczycieli, wychowawców, pedagogów psychologów
warszawskich szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, zainteresowanych doskonaleniem
kompetencji wychowawczych, pogłębieniem wiedzy z zakresu pedagogiki i psychologii oraz
podniesieniem jakości swojej pracy.
2
•
Kilkaset organizacji pozarządowych działa w Warszawie na rzecz edukacji i wychowania.
Realizują liczne programy, wiele z nich prowadzi niepubliczne szkoły i placówki. Rozwija się dialog
środowiska oświatowego z trzecim sektorem. Liderzy organizacji pozarządowych, m. in. poprzez
Komisję Dialogu Społecznego ds. Edukacji mają realny wpływ na politykę oświatową Miasta.
ZAJĘCIA DLA UCZNIÓW
•
•
Zajęcia międzyszkolne przygotowujące uczniów do olimpiad przedmiotowych dofinansowano 28 typów zajęć realizowanych w 3 blokach tematycznych: humanistyczno –
lingwistycznym, matematyczno – przyrodniczym i artystycznym.
Indywidualny Tok Nauki
Uczniowie, którzy realizują ITN mogą:
w ciągu roku szkolnego realizować program nauczania z zakresu, co najmniej dwu klas
być zwolnieni z obowiązku uczestniczenia w zajęciach przewidzianych planem nauczania
dla jego klasy
uczęszczać na wybrane zajęcia edukacyjne dla klasy programowo wyższej, w tej lub innej
szkole, w szkole wyższego stopnia albo realizować program we własnym zakresie.
•
Międzyszkolne obozy naukowe – zgodnie z regulaminem dofinansowania obozów
naukowych szkoły mogą zgłaszać propozycje wyjazdów w trzech terminach:
a) do 15 stycznia (wyjazdy organizowane od stycznia do czerwca);
b) do 5 czerwca (wyjazdy organizowane od lipca do września);
c) do 15 września (wyjazdy organizowane od października do grudnia).
W roku szkolnym 2010/2011 odbyły się cztery jesienne obozy naukowe:
1. „Sandomierz okiem młodego dziennikarza” (Szkoła Podstawowa nr 169 im. Orła Białego,
ul. Uprawna 9/17),
2. „Prus + „ (Zespół Szkół nr 77, ul. Zwycięzców 7/9);
3. Wyprawa naukowa klubu „Euterpe” (Zespół Szkół nr 77, ul. Zwycięzców 7/9);
4. „Chopin nam bliski” (Gimnazjum nr 20 im. Bohaterów Olszynki Grochowskiej,
ul. Afrykańska 11).
W czerwcu 2011 r. o dofinansowano kolejne międzyszkolne wyjazdy naukowe (realizowane od
września br.):
1. „Letnia szkoła informatyki” - XIV LO im St. Staszica
2. „Matematyka w życiu codziennym” - Zespół Szkół nr 4 im. E. Kwiatkowskiego
3. „Międzyszkolne warsztaty informatyczne i chemiczne” - XIV LO im. Stanisława Staszica
4. „Międzyszkolny obóz naukowy - Zwardoń 2011” - XIV LO im. Stanisława Staszica
5. „Wdrażanie nowych metod nauczania języka francuskiego (…)” - Zespół Szkół nr 53
•
Zajęcia na uczelniach dla uczniów rozwijających zainteresowania przedmiotowe
Udział uczniów szkół ponadgimnazjalnych w zajęciach prowadzonych przez wykładowców na
uczelniach warszawskich:
Politechnika Warszawska Fizyka – I sem ( w II brak chętnych) – ok. 100 uczniów;
Matematyka w I i II sem po ok. 120 uczniów
Uniwersytet Warszawski Historia – I i II sem po ok. 80 uczniów
3
•
Warszawskie Inicjatywy Edukacyjne – projekt umożliwiający realizacje zajęć wykraczających
poza program szkolny, rozwijający pasje i zainteresowania uczniów
481 520,34 zł - I edycja (dofinansowano 156 projekty)
475 031,65 zł - II edycja (dofinansowano 62 projekty)
418 963, 80 zł - III edycja (dofinansowano 54 projekty)
457 454,84 zł - IV edycja (dofinansowano 58 projektów)
1 017 652,28 zł - V edycja (dofinansowano 112 projektów)
1009504,47 zł. -VI edycja (dofinansowano 128 projektów)
Przykładowe projekty: Małe formy teatralne w języku angielskim, Migawki ze stanu wojennego.
Ludzie niezwykli - ofiary, męczennicy, bohaterowie lat 1981 - 1983", Ochota na
wielokulturowość, Szkolny Miesięcznik Ludzi Pozytywnie Zakręconych Inaczej - ŚRUBOWKRĘT edukacja czytelnicza, dziennikarska i obywatelska, „Poszukiwany, poszukiwana czyli na tropie
talentów - edukacja na rzecz kultury".
•
Dostęp uczniów szkół niepublicznych do udziału w ogólnomiejskiej ofercie programowej
Warszawskie Inicjatywy Edukacyjne dla szkół niepublicznych (utworzenie specjalnej „ścieżki”
w ramach otwartych konkursów ofert umożliwiającej pozyskanie środków na dodatkową
działalność edukacyjno – wychowawczą w szkołach niepublicznych).
Rok 2010 – 21 projektów
Łączna kwota dofinansowania – 282 100 zł, liczba uczestników – 3 152
Edukacja – Promocja – „Rynek kapitałowy dla licealisty (IV edycja)”
Rok 2011 – 4 projekty – dofinansowanie 82 550 zł
Fundacja Szkoły Społecznej
• Popularyzacja nauki
Kontynuowane są nowatorskie formy popularyzacji nauki, takie jak Piknik Naukowy czy Festiwal
Nauki, w organizacji których należy podkreślić rolę Centrum Nauki Kopernik. Na stronie
internetowej Biura Edukacji Urzędu m.st. Warszawy w zakładce „Wspieranie ucznia uzdolnionego”
publikowane są informacje o konkursach szkolnych, dzielnicowych i miejskich; informacje
o zajęciach organizowanych na uczelniach; linki m.in. do ogólnopolskiego portalu o stypendiach
i konkursach; wykaz zajęć pozaszkolnych i międzyszkolnych; informacje dotyczące działań z obszaru
systemowego wspierania uzdolnionych.
WSPOMAGANIE DYREKTORÓW I DOSKONALENIE NAUCZYCIELI
•
Klub Nauczycieli Olimpijczyków - 14 grudnia 2010 roku w siedzibie Warszawskiego Centrum
Innowacji Edukacyjno – Społecznych i Szkoleń odbyło się założycielskie spotkanie Klubu,
do którego zostali zaproszeni dyrektorzy i nauczyciele z warszawskich szkół, posiadających
uznany dorobek w obszarze kształcenia uczniów wybitnie uzdolnionych. Klub Nauczycieli
Olimpijczyków jest miejscem zrzeszającym wybitnych pedagogów, których wychowankowie
osiągają wysokie wyniki w nauce, odnoszą sukcesy w różnorodnych dziedzinach wiedzy, są
laureatami olimpiad przedmiotowych i konkursów.
4
Inicjatywy proponowane w ramach Klubu:
1. Organizacja lekcji otwartych/modelowych w swojej placówce macierzystej
2. Prezentacja realizowanych w szkole/placówce zajęć pozalekcyjnych
3. Prowadzenie ogólnowarszawskich zajęć pozalekcyjnych we WCIES - dla uczniów z poziomu
edukacyjnego szkoły, którą reprezentują Klubowicze - dla uczniów ze szkół niższego etapu
edukacyjnego
4. Spotkania seminaryjne we WCIES prowadzone przez Klubowiczów
5. Prowadzenie warsztatów i kursów we WCIES
6. Tworzenie i udostępnianie materiałów edukacyjnych z zakresu pracy z uczniem zdolnym
7. Udzielanie konsultacji indywidualnych nauczycielom, radom pedagogicznym
8. Udział w doskonaleniu - zadbanie o własny rozwój, zaplanowanie i zaproponowanie
pożądanych form doskonalenia
9. Warsztaty metodyczne
10. Międzyszkolne zajęcia pozalekcyjne dla uczniów warszawskich szkół
Działania Klubowiczów:
Jak inspirować uczniów do czytania? - warsztaty
Cel: przełamanie stereotypów myślowych nt. liczby i rodzaju czytanych książek, zaprezentowanie
tego, co czytać warto, „odświeżenie” skostniałych trybów lektury oraz zaproponowanie
wychodzących poza schemat zajęć dla uczniów zdolnych
Uczestnicy: nauczyciele j. polskiego, filozofii, wiedzy o kulturze, historii sztuki i historii
Terminy: 15 kwietnia, 11 maja, 2 czerwca 2011 roku – 7 osób
Forma: warsztaty metodyczne
Program: 12 godzin dydaktycznych
Międzyszkolne zajęcia pozalekcyjne dla uczniów warszawskich szkół: Czy można inaczej?
Ćwiczenia językowe dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych- warsztaty
Uczestnicy: aktywni, ambitni, ciekawi świata, zainteresowani uczniowie warszawskich szkół
ponadgimnazjalnych oraz nauczyciele, którzy chcieliby poznać warsztat pracy innego nauczyciela –
praktyka prowadzącego z uczniami zajęcia pozalekcyjne
Terminy: 19 marca, 9 kwietnia, 6 maja, 2011 roku – 17 osób
Forma: warsztaty metodyczne
Program: 9 godzin dydaktycznych
•
Specjalistyczna oferta doskonaląca dla liderów i członków szkolnych zespołów wspierania
uzdolnionych – kurs doskonalący
Szkoły podstawowe:
Dziecko zdolne - definicje uzdolnień, sylwetka ucznia zdolnego
4h
Uczeń zdolny w szkole – przestrzeń szkolna, w której mogą być i są podejmowane
działania z uczniem zdolnym
Nauczycielskie sposoby rozpoznawania uczniów zdolnych
2h
3h
Wspieranie uczniów zdolnych – nowe formy działania na rzecz dzieci zdolnych i
sposobów kształtowania środowiska sprzyjającego rozwijaniu zdolności i mocnych
stron uczniów
Narzędzia diagnozowania - wybrane metody i techniki diagnozowania zdolności
uczniów
Niepowodzenia szkolne dzieci zdolnych – Syndrom Nieadekwatnych Osiągnięć
Szkolnych
Umiejętności społeczne kluczem do sukcesu
4h
Instytucje wspierające, opiekujące się uczniem zdolnym - zasady współpracy szkoły z
poradnią psychologiczno-pedagogiczną
2h
6h
2h
2h
5
Gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne:
Dziecko zdolne - definicje uzdolnień, sylwetka ucznia zdolnego
4h
Uczeń zdolny w szkole – przestrzeń szkolna, w której mogą być i są podejmowane
działania z uczniem zdolnym
Nauczycielskie sposoby rozpoznawania uczniów zdolnych
2h
Wspieranie uczniów zdolnych – nowe formy działania na rzecz dzieci zdolnych i
sposobów kształtowania środowiska sprzyjającego rozwijaniu zdolności i mocnych
stron uczniów
Dobra praktyka w pracy z uczniem zdolnym, w tym: zasady komunikacji pozytywnej
(elementy NLP); tworzenie, modyfikacja programu pracy z uczniem zdolnym;
sposoby usprawnienia aktywnego nauczania, sposoby na podtrzymanie uwagi,
metodyka zadawania pytań; wybrane przykłady i strategie pracy z uczniem zdolnym
Szkolna Liga Twórczości – nowatorskie działania Niepublicznego Gimnazjum z
Zabirzowa Bocheńskiego jako przykład dobrej praktyki
Narzędzia diagnozowania - wybrane metody i techniki diagnozowania zdolności
uczniów
Niepowodzenia szkolne dzieci zdolnych – Syndrom Nieadekwatnych Osiągnięć
Szkolnych. Umiejętności społeczne kluczem do sukcesu
Instytucje wspierające, opiekujące się uczniem zdolnym - zasady współpracy szkoły z
poradnią psychologiczno-pedagogiczną
2h
4h
3h
3h
4h
2h
1
h
•
Niektóre otwarte propozycje szkoleniowe: Laboratorium Ewaluacji (przygotowanie
przedstawicieli szkolnych zespołów wspierania uzdolnień do przeprowadzenia ewaluacji
wewnętrznej 3-letniego programu w szkole), Tutoring w pracy z uczniem zdolnym, Letnie
seminarium dla nauczycieli z Warszawskiego Systemu Wspierania Uzdolnionych, Elementy
treningu myślenia twórczego, Indywidualizacja nauczania - poznawać siebie czy ucznia
•
W czerwcu br. do wszystkich szkół z I edycji programu wysłano ankietę ewaluacyjną (w tym do
6 szkół wersję pogłębioną). Ewaluacja obejmuje sześć obszarów: szkoła, dyrektor, nauczyciele,
uczniowie, rodzice, wsparcie instytucjonalne. Raport z wyników ewaluacji wydany zostanie
w październiku br.
•
Projekty dofinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego realizowany przez
Biuro Edukacji Urzędu m.st. Warszawa na rzecz wspierania i doskonalenia nauczycieli, m.in.:
„Warszawscy nauczyciele w Europie", „Dobre praktyki – dobrzy nauczyciele – skuteczna szkoła”,
„Doskonalenie kompetencji zarządzania warszawskimi gimnazjami”.
Listopad, 2011 roku
6