DECYZJA Nr 61/ ŻG / 2014 Uzasadnienie

Łódzki Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi
ul. Gdańska 38, 90 – 730 Łódź
Łódź, dnia 09.07.2014 r.
.....................................................
(oznaczenie organu Inspekcji Handlowej)
Nr akt: ŻG.8361.75.2014
DECYZJA Nr 61/ ŻG / 2014
Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r.
o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (t. j. Dz. U. z 2014 r., poz. 669) oraz art. 104
ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013,
poz. 267 ze zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi
wymierza
przedsiębiorcy „Z Pieca Rodem” Sp. z o.o. z siedzibą w Łodzi
przy ul. Dowborczyków 31
karę pieniężną w kwocie 948,00 zł (słownie: dziewięćset czterdzieści osiem złotych) z tytułu
wprowadzenia do obrotu handlowego 19 partii pieczywa i wyrobów cukierniczych bez
opakowań jednostkowych wartości łącznej 561,90 zł nieodpowiadających jakości handlowej
z uwagi na niepodanie w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka
spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom:
wykazu składników dla 15 partii pieczywa i wyrobów cukierniczych wartości 478,60 zł,
wbrew postanowieniom zawartym w § 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (tj. Dz.
U. z 2014 r., poz. 774);
masy jednostkowej dla 9 partii pieczywa wartości 171,70 zł, wbrew postanowieniom
zawartym w § 17 ust. 1 pkt 5 lit. a rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r.,
poz. 774);
nazwy rodzajowej bądź pełnej nazwy uwzględniającej rodzaj pieczywa dla 9 partii
pieczywa wartości 171,70 zł, wbrew postanowieniom zawartym w § 17 ust. 1
rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie
znakowania środków spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 774) w związku z art. 47 ust. 1
i ust. 5 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z
2010 nr 136, poz. 914 ze zm.) przywołanym w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia
2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669);
Uzasadnienie
W dniach od 27 marca do 01 kwietnia 2014 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego
Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG.8361.75.2014 z dnia 27 marca
1
2014r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi przeprowadzili
kontrolę w sklepie firmowym zlokalizowanym w Łodzi przy ul. Pabianickiej 245 (C.H. „Port
Łódź”), należącym do przedsiębiorcy „Z Pieca Rodem” Sp. z o.o. z siedzibą w Łodzi przy
ul. Dowborczyków 31. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1 - 3
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r.
w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem
paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt
(Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości
handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.) art. 24 ust.
1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1935/2004 z dnia 27 października
2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz
uchylającego dyrektywy 80/590/EWG (Dz. U. z 27.10.2004 s. 4 ze zm.) w związku z art. 3 ust. 1
pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tj. Dz.
U. z 2014 r., poz. 148) w obecności (…) osoby czynnej w dniu 27.03.2014 r. oraz (…) osoby
upoważnionej w dniach 28.03.2014 r., 31.03.2014 r. i 01.04.2014 r..
W toku kontroli stwierdzono, że będące w sprzedaży 19 partii pieczywa i wyrobów
cukierniczych bez opakowań jednostkowych wartości łącznej 561,90 zł, w tym:
 9 partii pieczywa wartości 171,70 zł deklarowanego w miejscu sprzedaży jako:
kajzerka w cenie 0,29 zł za sztukę (40 sztuk),
bułka maślana w cenie 1,80 zł za sztukę (8 sztuk),
bułka z dynią w cenie 0,92 zł za sztukę (15 sztuk),
bułka wiejska w cenie 0,70 zł za sztukę (45 sztuk),
chałka w cenie 3,50 zł za sztukę (10 sztuk),
chlebek graham w cenie 2,50 zł za sztukę (4 sztuki),
chleb pasterski w cenie 3,80 zł za sztukę (4 sztuki),
Omega w cenie 4,80 zł za sztukę (6 sztuk),
Vitasan w cenie 3,80 zł za sztukę (3 sztuki),
 10 partii wyrobów cukierniczych wartości 390,20 zł deklarowanych w miejscu sprzedaży
jako:
jagodzianki z bitą śmietaną w cenie 25,00 zł za 1 kilogram (1,50 kg),
półfrancuskie z serem w cenie 19,50 zł za 1 kilogram (1,20 kg),
rożki malina i śmietana w cenie 25,00 zł za 1 kilogram (0,80 kg),
rogaliki różane w cenie 25,00 zł za 1 kilogram (1,50 kg),
makowiec w cenie 29,00 zł za 1 kilogram (4,00 kg),
bułka z kruszonką w cenie 2,50 zł za sztukę (19 sztuk),
ciasteczka owsiane w cenie 30,00 zł za 1 kilogram (0,70 kg),
maślane w cenie 36,00 zł za 1 kilogram (0,50 kg),
babka delikatesowa w cenie 9,90 zł za sztukę (4 sztuki),
bułka ajerkoniak w cenie 9,90 zł za sztukę (3 sztuki),
oznakowane było niezgodnie z obowiązującymi przepisami. Dokonane w toku kontroli
oględziny miejsca sprzedaży wykazały, że dla:
2
15 partii pieczywa i wyrobów cukierniczych (bułka maślana, bułka z dynią, chałka,
chlebek graham, chlebek pasterski, jagodzianki z bitą śmietaną, półfrancuskie z serem,
rożki malina i śmietana, rogaliki różane, makowiec, bułka z kruszonką, ciasteczka
owsiane, maślane, babka delikatesowa, babka ajerkoniak) wartości 478,60 zł, w miejscu
sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w
miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom, nie podano wykazu składników co
naruszało § 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10
lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 774)
zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie znakowania środków spożywczych”;
9 partii pieczywa (kajzerka, bułka maślana, bułka z dynią, bułka wiejska, chałka,
chlebek graham, chlebek pasterski, Omega, Vitasan) wartości 171,70 zł, w miejscu
sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób
w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom, nie podano masy jednostkowej co
naruszało § 17 ust. 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia w sprawie znakowania środków
spożywczych;
9 partii pieczywa (kajzerka, bułka maślana, bułka z dynią, bułka wiejska, chałka,
chlebek graham, chlebek pasterski, Omega, Vitasan) wartości 171,70 zł w miejscu
sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób
w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom nie podano nazwy rodzajowej bądź
podano nazwy nieuwzględniające rodzaj pieczywa (pszenne, żytnie, mieszane) co
naruszało § 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych w
związku z art. 47 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie
żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136, poz. 914 ze zm.) zwanej dalej „ustawą o
bezpieczeństwie żywności i żywienia” przywołanym w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia
21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2014
r., poz. 669) zwanej dalej „ustawą o jakości”. Zgodnie z obowiązującymi przepisami
nazwa środka spożywczego powinna umożliwić konsumentowi rozpoznanie rodzaju
środka spożywczego i jego właściwości w celu dokonania właściwego wyboru.
Tymczasem oznakowanie pieczywa jako chleb pasterski, bułka wiejska czy też „Omega”
„Vitasan” nie pozwalało konsumentowi na łatwą identyfikację ich charakteru, a tym
samym nie wyczerpywało zobowiązania przedsiębiorcy do udzielenia pełnej, rzetelnej
informacji. Konsument, zgodnie z obowiązującymi przepisami, ma prawo do rzetelnej
niewprowadzającej w błąd informacji, a niepodawanie pełnych informacji uniemożliwia
konsumentowi dokonanie swobodnej i rzeczowej oceny oferowanych na rynku towarów
i może wprowadzać go w błąd. Należy tu podkreślić, iż nazwa pod którą środek
spożywczy jest wprowadzany do obrotu, nie może być zastąpiona znakiem towarowym,
nazwą marki lub nazwą handlową (wymyśloną).
Producentem i dostawcą zakwestionowanego pieczywa i wyrobów cukierniczych
była Piekarnia „Polpain-Dakri” Sp. z o. o. z siedzibą w Łodzi, ul. Dowborczyków 31.
Powyższe nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokole kontroli (numer
akt ŻG.8361.75.2014), zestawieniu artykułów żywnościowych bez opakowań skontrolowanych
pod względem oznakowania oraz na zdjęciach zrobionych w trakcie kontroli.
3
W związku z wprowadzeniem do obrotu środków spożywczych nieodpowiadających
jakości handlowej w dniu 13 maja 2014 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie
administracyjne w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej wynikającej z art. 40 a ust. 1 pkt 3
ustawy o jakości. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz
o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do
zebranych dowodów i materiałów, lecz z tego prawa nie skorzystała. Jednocześnie poproszono
stronę o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2013. Przedmiotowe pismo
zostało odebrane przez stronę w dniu 21 maja 2014 r.
Ponieważ strona nie przesłała informacji na temat wielkości obrotu w dniu
12 czerwca 2014 r. pismem numer ŻG.8361.75.2014 poinformowano stronę o przedłużeniu
terminu zakończenia toczącego się postępowania administracyjnego i ponownie poproszono
o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2013. Przedmiotowe pismo zostało
odebrane w dniu 16 czerwca 2014 r.
W dniu 24 czerwca 2014 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej
w Łodzi wpłynęło pismo, w którym strona podała wielkość obrotu za rok 2013.
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając
na uwadze powyższe ustalił i stwierdził.
Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania
prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności
i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze
zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach
produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą,
zgodność żywności z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności
i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów.
Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolnospożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli
w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe
wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez
producenta.
Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości przez jakość handlową należy
rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych,
fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy
oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania,
nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi.
Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o jakości nazwa powinna odpowiadać
wymaganiom określonym w art. 47 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Przywołany
art. 47 w ust. 1 podaje, że nazwa środka spożywczego powinna odpowiadać nazwie ustalonej
dla danego rodzaju środków spożywczych w przepisach prawa żywnościowego, a w przypadku
braku takich przepisów powinna być nazwą zwyczajową środka spożywczego lub składać się
z opisu tego środka spożywczego lub sposobu jego użycia, tak aby umożliwić konsumentowi
4
rozpoznanie rodzaju i właściwości środka spożywczego oraz odróżnienie go od innych
produktów, zaś w ust. 5 podaje, że nazwa pod którą środek spożywczy jest wprowadzany do
obrotu, nie może być zastąpiona znakiem towarowym, nazwą marki lub nazwą handlową
(wymyśloną).
Wymagania w zakresie oznakowania środków spożywczych bez opakowań (w tym
pieczywa i wyrobów cukierniczych) zostały określone w § 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie
znakowania środków spożywczych. Przepis ten stanowi, że w przypadku środków spożywczych
bez opakowań oprócz nazwy środka spożywczego podaje się:
1) nazwę albo imię i nazwisko producenta;
2) wykaz składników;
3) klasę jakości albo inny wyróżnik jakości handlowej, jeżeli zostały one ustalone
w przepisach szczególnych wymagań w zakresie jakości handlowej poszczególnych
artykułów rolno – spożywczych lub ich grup albo jeżeli obowiązek podawania klasy
jakości handlowej albo wyróżnika wynika z odrębnych przepisów;
4) w przypadku produktów rybołówstwa (….);
5) w przypadku pieczywa – dodatkowo:
a) masę jednostkową,
b) informację „pieczywo produkowane z ciasta mrożonego” albo „pieczywo
produkowane z ciasta głęboko mrożonego” w przypadku zastosowania takich
procesów technologicznych.
Informacje, o których mowa w ust. 1, podaje się w miejscu sprzedaży na
wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym
bezpośrednio konsumentom (§ 17 ust 2 rozporządzenia w sprawie znakowania środków
spożywczych).
Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu
(w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) produktów nieodpowiadających jakości handlowej
i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy
kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
wziął pod uwagę:
1.
wysoki stopień szkodliwości czynu polegającego na nieuwidocznieniu w miejscu
sprzedaży informacji dotyczących wykazu składników, masy jednostkowej, nazwy,
ponieważ brak tych informacji w istotny sposób narusza interesy konsumentów.
Konsumenci mają prawo do pełnej i rzetelnej informacji o produkcie, by podjąć właściwą
decyzję podczas dokonywania zakupu, a brak podstawowych informacji o środku
spożywczym może uniemożliwić im dokonanie właściwego, zgodnego z ich oczekiwaniami
wyboru. Dodatkowo należy tu podkreślić, iż przy produktach bez opakowań konsument
tylko w miejscu sprzedaży ma możliwość zapoznania się z ich właściwościami, a w tym
przypadku takiej możliwości był pozbawiony, przez co mógł być wprowadzony w błąd co
5
do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu,
ilości;
2.
wysoki stopień zawinienia, gdyż wina za niedopełnienie obowiązku wynikającego
z przepisów prawa żywnościowego leżała wyłącznie po stronie kontrolowanego
przedsiębiorcy. Rozporządzenie w sprawie znakowania środków spożywczych nakłada na
przedsiębiorców obowiązek uwidaczniania dla konsumentów m.in. informacji dotyczących
nazwy, wykazu składników i masy jednostkowej. Literalne brzmienie przepisu § 17 ust. 1
pkt 2 i pkt 5 lit. a nie pozostawia wątpliwości co do istnienia obowiązku w powyższym
zakresie. To strona winna pozyskać pełne informacje o produktach od producenta,
a następnie je przekazać do placówek i zobowiązać pracowników do ich umieszczenia w
miejscu sprzedaży przed wprowadzeniem środków spożywczych do obrotu, a tego nie
uczyniła co skutkowało wprowadzeniem do obrotu pieczywa i wyrobów cukierniczych bez
wymaganych oznaczeń. Strona, jako podmiot działający na rynku spożywczym, powinna
znać przepisy związane z wykonywaną działalnością i dołożyć wszelkich starań, aby
oferowane do sprzedaży środki spożywcze spełniały wszelkie wymagania w zakresie jakości
handlowej;
3.
wysoki zakres naruszenia, bowiem zostały naruszone przepisy § 17 ust. 1 pkt 2 i pkt 5 lit. a
rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych, art. 47 ustawy
o bezpieczeństwie żywności i żywienia mające na celu ochronę konsumentów. Przepisy te
zostały ustanowione w celu zapewnienia konsumentom podstawowych informacji
o nabywanych środkach spożywczych bez konieczności podejmowania dodatkowych
działań zmierzających do ich uzyskania
4.
dotychczasową działalność przedsiębiorcy – z dokumentacji zgromadzonej przez
Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany
przedsiębiorca po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o jakości;
5.
niską wielkość obrotów podaną przez stronę.
W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania,
a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5
ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości,
stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze nieodpowiadające jakości
handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej
uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu
(w tym przypadku … zł), lecz nie mniejszej niż 500,00 zł a także z treści art. 17 ust. 2
rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r.
ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski
Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa
żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie
w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne
i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji
i wymierzył karę w wysokości 948,00 zł.
Pouczenie:
6
1.
Zgodnie z art. 127 § 1 i 2 kpa, art. 129 § 1 i 2 kpa stronom postępowania służy odwołanie od
niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie
(00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem
Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 – 730 Łódź, ul. Gdańska 38)
w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
2.
Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strony są zobowiązane uiścić należność
pieniężną w wysokości 948,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji
Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP
O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania
w godz. 730 – 930 i 1330 – 1430 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 800 – 1000
i 1400 – 1500 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.
Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. „Ordynacja podatkowa” (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.).
Łódzki Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej
Marek Jacek Michalak
......................................................................
(imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis)
Otrzymują:
1) „Z Pieca Rodem” Sp. z o.o.
ul. Dowborczyków 31
90-019 Łódź
2) a/a
7