Namiar rzeczywisty i kompasowy na obserwowany obiekt dla

6. Pozycja obserwowana. Określanie pozycji na podstawie obserwacji obiektów starych ..
Namiar rzeczywisty i kompasowy na obserwowany obiekt dla momentu d n obliczamy
w następujący sposób:
KDd =
p,b. (obiekt widoczny z prawej burty)
+
< K — ±90°
l.b. (obiekt widoczny z lewej burty)
NR
-
=
(lub pż)
cp
NK
=
(lub NŻ).
Namiar rzeczywisty i kompasowy na obserwowany obiekt dla momentu dt obliczamy tak:
KR =
p.b.
+
< K = ±90°
NR
-
=
(lub pż)
cp
NK
i.b.
=
(lubJVŻ)
Na rys. 6.6c pokazać sytuację, gdy statek jest znoszony na skutek czn (całkowitego
znosu) w kierunku na obiekt. W tym wypadku odcinek OS/ jest odległością trawersową^,
a odcinek OS2 najmniejszą odległością^. W tej sytuacji statek wcześniej będzie znajdował
się na odległości trawersowej, a później na najmniejszej odległości.
Namiary rzeczywisty i kompasowy dla momentu d^ i d() obliczamy w taki sam sposób,
jak w wypadku sytuacji pokazanej na rys.6.6b.
ZADANIE 6.7.
Zadanie obejmuje: określenie odległości trawersowej i najmniejszej odległości, działa
prąd i wiatr.
Pomoce: wycinek mapy pokazany na rys.6.7.
Poprawka żyrokompasu stała.
Godz. 0800, log 20,0. Pozycja: ę = 55° 27' N, k = 14° 35' E, KŻ = 010°, Kp = 220°,
wiatr NE. Obliczona prędkość statku względem dna vd= 10 v/,pw = 5°,pp = 5°, pż = 0°,
vw = 12 w.
Podać czas, wskazania logu, A^Żi NR na latarnię Simrishamn, gdy statek będzie znajdował
się na odległości trawersowej i na najmniejszej odległości do latarni.
Rozwiązanie:
W naszym wypadku statek będzie znajdował się wcześniej na odległości trawersowej,
a później na najmniejszej odległości, ponieważ prąd i wiatr (całkowity znos) znosi statek
w kierunku na latarnię.
264
6.2. Określanie pozycji na podstawie obserwacji jednego obiektu
Rys. 6.7. Zadanie 6.7.
a) Obliczamy KDd:
KŻ = 010°
+ pż
=
0°
KR
+ pw
czn = -10°
= 010°
= -5°
KDw = 005°
= -5°
+ PP
= 360°
(zakładamy, że została obliczona)
(wykreślamy na mapie)
265
10. Ortodroma
10.1.3. Obliczanie początkowego kąta drogi
Początkowy kąt drogi po ortodromie można obliczyć za pomocą tablic ABC TN-74
lub TN-89 oraz za pomocą wzorów. Wymienione tablice służą do obliczenia azymutu
w astronawigacji; początkowy kąt drogi obliczamy w podobny sposób jak azymut.
W wypadku gdy zamierzamy obliczać współrzędne wierzchołka ortodromy, wówczas
początkowy kąt drogi po ortodromie musimy obliczyć z dokładnością do 0,1'. Aby uzyskać
taką dokładność, początkowy kąt drogi obliczamy za pomocą wzoru, na podstawie którego
zostały opracowane tablice ABC.
ZADANIE 10.11.
Podane współrzędne odnoszą się do ortodromy, która prowadzi z kanału La Manche
do wysp Bahama (zob. zadanie 10.1).
ęA = 49° 30' N
lA = 06° 00' W
<pB = 25°50'N
kB = 16°50'W
Obliczyć początkowy kąt drogi po ortodromie za pomocą tablic ABC i za pomocą
wzoru (10.3).
Rozwiązanie:
a) Rozwiązanie za pomocą tablic ABC.
Sposób postępowania przy obliczaniu jest następujący:
- do tablicy A wchodzimy argumentem <p do kolumny pionowej, a argumentem A/l jako
/ do rubryki poziomej i dla tych argumentów znajdujemy wartość A,
- do tablicy B wchodzimy argumentem ę jako A oraz argumentem AA jako t i dla tych
argumentów znajdujemy wartość B,
- do tablicy C wchodzimy wartościami C i ęA jako ę; znajdujemy azymut, który jest
początkowym kątem drogi po ortodromie (faktycznie z tablicy C wybieramy W.T.,
a po przeliczeniu otrzymujemy a, czyli KDd).
Początkowy kąt drogi otrzymuj emy w systemie ćwiartkowym. Dla określenia pierwszego
miana ćwiartki stosujemy następującą regułę:
-jeżeli wartość Cjest dodatnia, to ćwiartka jest jednoimienna z <pA; a jest kątem ostrym,
- jeżeli wartość C jest ujemna, to ćwiartka jest różnoimienna z <pA (taki znak
dajemy tylko wartości tablicowej W.T.); a jest kątem rozwartym, liczonym od bieguna
jednoimiennego z <p . Ponieważ w tablicach mamy podane dopełnienia do 180°, W.T.
dopełniamy do 180° i w ten sposób otrzymujemy właściwą wartość a liczoną od
bieguna jednoimiennego z ęA (zadanie 10.12).
Drugie miano ćwiartki zależy od znaku Al.
1. Obliczamy różnicę długości:
X B = - 7 6 ° 50'
X a = - 0 6 ° 00'
M = -70° 50'
588