ok - FEWE

Wdrażanie programów efektywności energetycznej w gminie
w warunkach ograniczonych możliwości finansowania
Katowice, 2 grudnia 2011
Elementy kluczowe dla realizacji projektów ESCO
Protokół IPMVP - podstawa dla wyznaczania
oszczędności na potrzeby rozliczeń z firmami ESCO
Dr inż.. Krzysztof Wilk
FEWE
1
CEL PREZENTACJI
Wskazanie narzędzia pomocnego w:
¾ podjęciu decyzji o realizacji projektu EE
¾ zawarciu kontraktu EE
¾ ocenie rzeczywistego efektu
¾ Pokazanie istotnych dla inwestora korzyści ze
stosowania protokołu IPMVP
Nie jest celem pokazywanie szczegółowych zaleceń
zawartych w IPMVP – są one kierowane do osób o
innym przygotowaniu zawodowym
2
Dobry przykład
(Bardzo dobry ??)
np. Radzionków
3
Przykład „złego” kontraktu
Lata 90. XX w
obiekt – szkoła
Działania:
modernizacja źródła ciepła
Roczny koszt ciepła
przed modernizacją
po modernizacji
100 000 zł
105 000 zł
Oszczędność ???
Jakie są źródła ewentualnych niepowodzeń ???
4
Źródła niepowodzeń
•
Zły kontrakt - generalnie
•
Nieprawidłowy pomiar oszczędności
Nieprawidłowość może być przyczyną lub skutkiem
Tzn.:
może być wynikiem źle sformułowanego kontraktu – jego części technicznej
lub
nieprawidłowe zasady liczenia oszczędności decydują o słabości kontraktu – zły kontrakt w
części dotyczącej weryfikacji efektu
5
Zasady prawidłowego
pomiaru oszczędności
1.
Porównywalność
2.
Pomiar przynajmniej jednej wielkości decydującej o zużyciu
energii - w okresie trwania kontraktu (świadomie wybranej)
3.
Rzetelna/wiarygodna identyfikacja stanu odniesienia
4.
Profesjonalny pomiar zużycia energii (kosztu) przed/po
modernizacji
5.
Właściwa korekta stanu odniesienia
6.
Czytelne zdefiniowanie pojęcia „oszczędność”
oraz
•
Przejrzystość i czytelność zasad wyznaczania oszczędności
6
p1. Porównywalność
• Pomiar wydajności wymaga porównania tych
samych”rzeczy” w tych samych warunkach
okres odniesienia
okres porównawczy
• Dla porównania sprowadzamy zużycie energii do okresu
odniesienia
7
Rzeczywista oszczędność –
porównujemy rzeczy porównywalne
W naszym „złym przykładzie” mogło być tak:
Temperatura w klasach
wymagana wg PN
18oC
rzeczywista
przed modernizacją
po modernizacji
16oC
18oC
Średnia temperatura zewnętrzna w „sezonie grzewczym”
w roku przed modernizacją
-2oC
w pierwszym roku po modernizacji
-3oC
!!! W takim przypadku nie wystarczy proste porównanie
zużycia/kosztu/ przed i po – konieczna korekta
8
p3.
Identyfikacja stanu odniesienia
Zużycie energii
/linia bazowa/
Oszczędności
Niezbędne dane i informacje:
•zużycie energii,
•czynniki determinujące zużycie energii (zmienne niezależne, cz. statyczne)
• ocena wpływu efektów interaktywnych
9
Stan odniesienia c.d
(2/2)
Prawie we wszystkich przypadkach po instalacji
ECM nie można powrócić i ocenić stanu odniesienia
/bazowego/.
Wtedy już nie istnieje !!!
Ważne jest, aby prawidłowo określić i udokumentować
wszystkie warunki odniesienia/bazowe przed
realizacją ECM.
Rozpoczynanie projektu EE bez identyfikacji stanu odniesienia =
Rozcinanie pacjenta bez badań wstępnych.
10
Oszczędności
Co rozumiemy przez pojęcie oszczędności?
11
Oszczędności czy koszty uniknięte
Jak wysokie byłyby rachunki gdyby nie podjęto działań na rzecz
efektywności energetycznej
uniknięte zużycie energii lub uniknięte koszty.
Przykład oszczędności i kosztów unikniętych na stronie następnej
Dla określenia unikniętych kosztów specjaliści M&V dostosowują zużycie energii w
okresie odniesienia do warunków okresu porównawczego /sprawozdawczego,
raportowego/.
Nazywając u.k. oszczędnościami ryzykują pomylenie ich z zapisami księgowymi.
12
Oszczędności czy koszty uniknięte
Przykład:
oszczędności vs koszty uniknięte
Jan Kowalski aby płacić mniej za energię elektryczną może:
• wymienić żarówki żarnikowe na energooszczędne /utrzymując czas pracy
oświetlenia i jego intensywność/
lub
• chodzić spać o godzinę wcześniej
lub
• wykręcić jedną lub kilka żarówek żarnikowych (czytać i pracować przy
słabszym świetle)
Przypadek 1 - koszty uniknięte (w sensie IPMVP)
Przypadki 2 i 3 – oszczędności (księgowe) – Kowalski mniej płaci,
ale zmieniają się warunki
np.. szybciej straci wzrok
13
Rachunek oszczędności
• Księgowi często traktują oszczędności jako redukcję
kosztów
Nie biorą pod uwagę żadnych korekt
• Więc mówiąc o oszczędnościach musimy prawidłowo
sprecyzować nasze rozumienie tego słowa
• Należy określić zestaw warunków, dla których używane
będzie stwierdzenie oszczędności
14
Nasz „zły” przykład
- koszt ciepła
Bez modernizacji koszt w roku porównawczym/raportowym
(koszt skorygowany) byłby równy ok.
121 000 zł
dla rzeczywistej temperatury zewnętrznej i temp. wewnętrznej 20oC.
ZATEM
OSZCZĘDNOŚĆ = 121 000 - 105 000 = 16 000 zł
15
Różnica między dobrym i
„złym” kontraktem
Dobry kontrakt - Plan M&V szczegółowo omawiający
proces oceny/pomiaru oszczędności.
w tym:
• określenie stanu odniesienia
• wyraźne wskazanie sposobu „pomiaru” oszczędności.
Jak powyższe zadanie zrealizować?
• wezwać specjalistę
lub
Wykorzystać IPMVP
Protokół omawia wszystkie przytoczone wcześniej kwestie – oczywiście bardziej szczegółowo
16
Proste i bezpieczne dla
inwestora- klienta rozwiązanie
Protokół IPMVP – największa zaleta
Wystarczy, że umowa z ESCO (TPF, PPP) zawiera klauzule:
1.
gwarantowana oszczędność =
2.
„Oszczędności wyznaczane są zgodnie protokołem
IPMVP Vol. I z 2010 roku, z wykorzystaniem Opcji ….. (A, B,
C lub D)”.
Dodatkowo:
korzystnie jest zlecić okresową – przewidywaną przez IPMVP
ocenę i weryfikację oszczędności niezależnemu od ESCO
podmiotowi – „facilitatorowi”.
17
Protokół IPMVP
Międzynarodowy Protokół Oceny i Weryfikacji Oszczędności IPMVP
(International Performance Measurement and Verification Protocol)
systematyzuje kwestię wyznaczania i weryfikacji oszczędności dla
potrzeb kontraktów EPC, ESCO.
Tym samym stosowanie IPMVP wyklucza możliwość wystąpienia opisanego
zdarzenia
18
IPMVP - Korzyści
• Systematyzuje działania oraz definiuje standard
podejścia do pomiaru oszczędności dla potrzeb
gwarancji dla właścicieli obiektów (tworzenia Planu
M&V)
• Pomaga stronom w stworzeniu przejrzystych,
wzorcowych umów,
• Legitymizuje projekty ESCO
Nadto:
•
•
Dostarcza wytyczne dotyczące kompromisu pomiędzy dokładnością
pomiaru a jego kosztem,
Zapewnia – dzięki stałej aktualizacji na stronie EVO -najwyższy poziom
M&V
19
IPMVP a cel M&V
Krótko:
M&V
stanowi dowód
efektywnego zarządzania energią
20
Cele M&V - c.d.
- „detalicznie”
1.
Zwiększanie oszczędności energii.
2.
Dokumentacja transakcji finansowych.
3.
Zwiększanie finansowania projektów dotyczących efektywności.
A także:
1.
Poprawa projektowania, eksploatowania i konserwacji.
2.
Wytłumaczenie/wyjaśnienie zmienności w budżecie dostawcy.
3.
Wsparcie dla oceny regionalnych programów efektywności.
4.
Edukowanie użytkowników obiektów w zakresie świadomości
energetycznej.
5.
Poprawa wyniku w systemach oceny trwałości zrównoważonego
rozwoju
21
Ile za M&V ?
Koszt procedury
M&V
22
Ograniczenia dla kosztu M&V
Wartość
Oszczędności
Kontrola w okresie
miesiąca
Prosty jednorazowy
pomiar
Koszt M&V
Złożoność procesu
Jaka jest właściwa cena/koszt M&V ???
23
Prawo malejącego zwrotu
kosztów
Koszt lub wartość (R)
Jaka jest relacja między kosztami M&V a korzyściami wynikającymi z poprawy
dokładności?
Koszt
Korzyści
Dokładność
Można określić koszty dla różnego poziomu dokładności, jednak jest mało
prawdopodobne aby określić konkretne korzyści płynące ze zwiększonej
dokładności.
24
Cena M&V
Zatem ile…
• Całkowite roczne koszty wyznaczenia oszczędności nie
powinny przekraczać 10% rocznych oszczędności. (Mogą
być przekroczone jedynie w szczególnych przypadkach.)
• Dla projektów ESCO jest to najczęściej 3-5%
• Przyjęcie 0% (uznanie oszczędności za pewne).
W rzeczywistości brak pomiaru oznacza niepewne
oszczędności. To nie jest metoda IPMVP
Stosunek kosztów do dokładności jest indywidualny dla każdego
projektu
25
IPMVP - EVO
Organizacja Oceny Efektywności
(Efficiency Valuation Organization)
www.evo-world.org
•
twórca Międzynarodowego Protokołu Oceny i Weryfikacji
Efektywności IPMVP,
•
światowa organizacja non – profit utworzona pod wpływem DoE
USA
•
prowadzona przez wolontariuszy na całym świecie,
•
zarządzana przez biuro w Sofii (Bułgaria),
26
Baza użytkowników IPMVP
• Ponad 500 pobieranych plików na miesiąc,
• 10 języków użytkowych,
• 7 największych partnerów : Wielka Brytania, Brazylia, Chiny,
Francja, Polska, Portugalia, Hiszpania,
27
Ale….IPMVP - to nie wszystko
IPMVP nie obejmuje szczegółowo:
• Projektowania oprzyrządowania i systemów mierniczych,
• Szacowania kosztów M&V,
• Kwestii inżynieryjnych związanych z energetyką,
• Analizy statystycznej,
IPMVP nie jest szczegółowym przewodnikiem jak książka
kucharska
”IPMVP is not a Cookbook”
• Potrzebuje uważnego zastosowania do każdego projektu
Niezbędny jest zatem specjalista
28
Podsumowanie
Protokół IPMVP jest sprawdzonym, godnym zaufania
narzędziem pozwalającym na zawarcie bezpiecznego
kontraktu (ESCO, EPC, PPP):
– Przedstawia procedurę wyznaczania oszczędności dla
potrzeb rozliczeń między stronami kontraktu,
– Upraszcza kontrakt (ESCO, EPC, PPP) – poprzez
uwzględnienie go jako załącznika lub materiału referencyjnego,
– Ogranicza ryzyko inwestora do obszaru, w którym i tak
normalnie je ponosi:
zmiana stawek VAT,
zmiana cen nośników energii,
zmiana sposobu eksploatacji i/lub „statusu” obiektu,
klęski żywiołowe.
29
Dziękuję za uwagę
Krzysztof Wilk
[email protected]
30