Co to jest wolontariat sportowy? Dla organizacji

Co to jest wolontariat sportowy?
Wolontariat - nazwa ta pochodzi od łacińskiego słowa „voluntas", które oznacza wolną wolę. W
języku angielskim „volunteering" oznacza zgłaszanie się na ochotnika. Jest dobrowolnym, świadomym
i nieodpłatnym działaniem na rzecz innych ludzi, wykraczającym poza więzi rodzinno-koleżeńskie.
Wolontariat sportowy, natomiast, to połączenie dwóch dziedzin: wolontariatu samego w sobie oraz
szeroko pojętego sportu. Wyróżniamy jego dwie formy:
- Sportowy wolontariat akcyjny (krótkoterminowy)
- Sportowy wolontariat stały (bezterminowy)
Coraz więcej organizacji, stowarzyszeń czy klubów poszukuje ludzi chcących wesprzeć ich działania i
zaangażować się w ich rozwój. Pomoc, którą niosą wolontariusze to praktycznie podstawa w
organizacji udanej imprez sportowej każdej rangi. Również Unia Europejska przyczynia się do
wspierania europejskich przedsięwzięć w zakresie sportu, „uwzględniając jego szczególny charakter,
jego struktury oparte na zasadzie dobrowolności oraz uwzględniając jego funkcję społeczną i
edukacyjną." Ta istota wolontariatu sportowego została oficjalnie zawarta w Traktacie lizbońskim Rozdz. III Edukacja, kształcenie zawodowe, młodzież i sport - ART. 165. Sport operuje uniwersalnym
językiem, a więc każdy, bez znaczenia z jakiego kraju pochodzi, może mieć swój cenny wkład w
organizację, nawet tak ważnych wydarzeń jak Mistrzostwa Europy, Świata czy Igrzyska Olimpijskie.
Dla organizacji
Regulacje prawne dot. wolontariatu istotne dla organizacji
Obowiązki organizacji korzystających ze świadczeń wolontariuszy są ściśle powiązane z prawami
samych wolontariuszy. W myśl ustawy o organizacji pożytku publicznego i o wolontariacie organizacje
takie zobowiązane są do szeregu działań, z których wiele uzależnionych jest od potrzeb
wolontariusza, a tylko niektóre są narzucone przez samą ustawę.
1. Organizacja musi zawrzeć z wolontariuszem porozumienie. W przypadku współpracy
trwającej krócej niż 30 dni może to być umowa ustna, jeśli dłużej niż 30 dni - umowa
pisemna. Umowa może zostać także podpisana, w odniesieniu do współpracy trwającej krócej
niż 30 dni na prośbę wolontariusza.
2. Na prośbę wolontariusza organizacje zobligowane są do wystawienia zaświadczenia o
działalności wolontariusza wraz z jej zakresem oraz opinii na temat jego kompetencji,
predyspozycji i postawy.
3. W przypadku porozumienia na czas krótszy niż 30 dni, a także przez pierwsze 30 dni umowy
na czas nieokreślony, organizacja ponosi również koszty ubezpieczenia wolontariusza od
następstw nieszczęśliwych wypadków.
4. Organizacje korzystające z usług wolontariuszy mają obowiązek zapewnić warunki pracy
zgodnie z przepisami BHP, co oznacza, iż w przypadkach koniecznych muszą zapewnić
specjalną odzież ochronną.
5. Organizacja ma obowiązek zwrotu kosztów podróży służbowych oraz związanych z nimi diet.
6. Organizacje zobligowane są do informowania wolontariuszy o ryzyku wynikającym z ich
działalności, a także o ich prawach i obowiązkach.
Ponadto, według Karty wolontariusza, organizacje zatrudniające wolontariuszy mają następujące
powinności, m.in.:
- znać i przestrzegać prawa wolontariuszy;
- organizować pracę wolontariusza tak, by miała ona charakter uzupełniający;
- poszerzać zakres swojej działalności za sprawą zaangażowania w różne projekty wolontariuszy;
- pilnować, by wolontariusz nie wykonywał pracy, którą miał w swoich obowiązkach płatny pracownik;
- ponosić koszty związane z pracą wolontariuszy;
- troszczyć się o wolontariusza, nie wywierać na niego żadnych presji, nie zmuszać go do
wykonywania zadań, która są niezgodne z jego kwalifikacjami i przekonaniami.
Biała Księga na Temat Sportu - Propagowanie wolontariatu i aktywnej postawy obywatelskiej przez
sport. Biała księga na temat sportu zawiera szereg działań, które zostaną wdrożone lub będą
wspierane przez Komisję Europejską. Zebrane, działania te tworzą plan działania „Pierre de
Coubertin", który będzie służył jako wytyczna dla Komisji w prowadzeniu działań związanych ze
sportem w ciągu najbliższych lat.
Według Białej księgi sport „pobudza istotne wartości, takie jak duch zespołowy, solidarność, tolerancja
oraz zasada fair play, przyczyniając się do indywidualnego rozwoju i samorealizacji. Propaguje
aktywny udział obywateli europejskich w życiu społecznym i przez to pomaga rozwinąć aktywną
postawę obywatelską".
Niestety sport „napotyka również nowe zagrożenia i wyzwania, które pojawiły się w społeczeństwie
europejskim, takie jak naciski komercyjne, wykorzystywanie młodych zawodników sportowych, doping,
rasizm, przemoc, korupcja i pranie brudnych pieniędzy."
Dlatego tak bardzo istotne jest, aby organizacje sportowe, które organizują i promują dyscypliny
sportowe, robiły to „w poszanowaniu prawodawstwa krajowego i wspólnotowego. Muszą uwzględniać
w swoim działaniu „społeczne, wychowawcze i kulturowe funkcje sportu, na których opiera się jego
specyfika, tak aby przestrzegać kodeksu etycznego i propagować solidarność niezbędną do
zachowania roli społecznej sportu. Instytucje europejskie uznały szczególną rolę odgrywaną w
społeczeństwie europejskim przez sport, którego struktury działają na zasadzie wolontariatu, pod
względem zdrowia, wychowania, integracji społecznej i kultury."
Przynależność do zespołu, zasady, takie jak fair play, stosowanie reguł gry, szacunek do innych,
solidarność i dyscyplina oraz organizowanie amatorskich klubów sportowych nienastawionych na zysk
i opartych na wolontariacie wzmacniają aktywne postawy obywatelskie. Działanie na zasadzie
wolontariatu w organizacjach sportowych dostarcza wielu okazji do kształcenia pozaformalnego, które
powinno być uznane i podkreślone. Sport oferuje również atrakcyjne możliwości dla zaangażowania
osobistego i na rzecz społeczeństwa i może pomóc w zerwaniu ze światem przestępczym.
W tym miejscu przedstawiamy niezbędne informacje dla każdego, kto jest zainteresowany
uczestnictwem w wolontariacie sportowym. Na podstawie zgromadzonych poniżej materiałów możesz
rozwiać swoje wątpliwości odnośnie wolontariatu i zdecydować czy chcesz być jego uczestnikiem.
Poznaj opinie innych wolontariuszy, a także sprawdź jakie są jego aspekty prawne.
Dlaczego warto być wolontariuszem sportowym?
Młodzi ludzie stawiają na edukację, studiują na wielu kierunkach, dodatkowo uczą się języków obcych,
uczęszczają na kursy. Dla pracodawców jednak głównie liczy się doświadczenie. Wiele możliwości
daje tu wolontariat.
Jak zostać wolontariuszem/ką?
Myślenie o wolontariacie należy rozpocząć od celu czyli - komu chcemy pomagać. Jasno określony
cel najlepiej wpływa na motywację, a możliwości jest wiele od placówek pomocy społecznej, szkół
poprzez organizacje pomagające ubogim, niepełnosprawnym, wykluczonym czy dzieciom i młodzieży.
Co powinniśmy wiedzieć zanim się zdecydujemy?
Wolontariusz nie jest pracownikiem. Często pojęcia te są mylone ze względu na podobny zakres
działań.
Jaką formę wolontariatu sportowego wybrać?
Możemy pomagać zarówno w wielkiej międzynarodowej imprezie jak i w codziennym życiu klubu
sportowego? Wybierajmy w zależności od tego co chcemy robić i ile możemy na to poświęcić czasu.
Jakie mamy prawa i obowiązki jako wolontariusz?
Wolontariat staje się coraz bardziej powszechną i popularną formą niesienia pomocy innym. Aby
zachęcić wolontariuszy do aktywności oraz uregulować dotyczące ich kwestie prawne, przepisy
ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, obejmują ich licznymi prawami, ale
nakładają także obowiązki.
Jak wygląda wolontariat za granicą?
Dzięki możliwościom jakie oferują obecnie różne organizacje, można śmiało powiedzieć, że
wolontariat nie ma granic. Dużym zainteresowaniem cieszą się wyjazdy do innych krajów w ramach
projektów wolontariatu europejskiego lub międzynarodowego. Każdego roku także Polskę odwiedzają
wolontariusze z całego świata.
Jakie są regulacje prawne dotyczące wolontariatu?
Zasady wolontariatu reguluje ustawa z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie, opublikowana w Dz. U Nr 96 poz. 873. Weszła ona w życie 29 czerwca 2003r. Ponadto
w Dz. U Nr 96 poz. 874 ukazały się przepisy wprowadzające ustawę.
Wolontariat sportowy za granicą
Szczegółowe informacje na temat wolontariatu zagranicznego można znaleźć na stronach
poszczególnych organizacji zajmujących się rekrutacją wolontariuszy, których praca związana jest ze
sportem i aktywnością ruchową.
Strony organizacji zagranicznych i innych instytucji prowadzących międzynarodowe wymiany
wolontariuszy:
• Wolontariusze Narodów Zjednoczonych http:// www.unvolunteers.org
• Global Volunteer Network (GVN) http://www.globalvolunteernetwork.org
• Sport England http://www.sportengland.org
• Narodowa Agencja Programu "Młodzież" http://www.youth.org.pl
• Polska Akcja Humanitarna http://www.pah.org.pl
• Polska Fundacja im. Roberta Schumana http://www.schuman.org.pl
• Fundacja im. Stefana Batorego http://www.batory.org.pl
• Stowarzyszenie Jeden Świat http://www.jedenswiat.org.pl