ulica królewska - Muzeum Lubelskie

ULICA KRÓLEWSKA W LUBLINIE
Zabudowę
ulicy
Królewskiej
tworzą
częściowo
dawne
kamienice
mieszczańskie,
rezydencje magnackie oraz
kościoły. U wylotu ulicy,
od strony Krakowskiego Przedmieścia, stoi
budynek
Dzisiejsza
ulica
Królewska
Ratusza,
będący
karmelitów
bosych
lubelskiego
dawniej
kościołem
przebiega w miejscu dawnej suchej fosy
wzniesionym
otaczającej
Staromiejskie
Po lewej stronie Królewskiej, na rogu
Krakowskiej.
z ulicą Kozią, mieścił się niegdyś teatr
od
W
Wzgórze
strony
XVI
Bramy
stuleciu
targowy
Korcami.
zwany
nawiązywała
wytyczono
do
tu
początkach
ta
pierwsze w mieście występy przyjezdnych
miary
aktorów. W XIX w. istniała w tym miejscu
słynna
cukiernia
poza
potem
została
miasta.
W
1611
r.
z polecenia króla Zygmunta III Wazy
rozebrano
część
murów
w.
zwany Komedialnią, gdzie odbywały się
sypkich towarów, którymi handlowano
murami
XVII
plac
Nazwa
ówczesnej
w
Semadenich,
która
przeniesiona
na
Krakowskie Przedmieście.
obronnych
usypując z ich gruzów przejście wiodące
od Bramy Krakowskiej do zabudowań
jezuickich,
gdzie
obecnie
wznosi
się
Archikatedra. W XIX w. odcinek ten
przekształcono
w
ulicę
nazwaną
Królewską. Być może uczyniono tak na
cześć
króla
Stanisława
Augusta
któremu
Lublin
Poniatowskiego,
zawdzięczał odrestaurowanie dawnych
bram
miejskich
–
Krakowskiej
oraz
Grodzkiej. Nazwę ulicy wiązano także
z osobą cara Aleksandra I, który podczas
jednej ze swych wizyt zatrzymał się
w pałacu na Korcach.
Andrzej Semadeni ze szwajcarskiej rodziny cukierników osiadłych w Lublinie
Kamienica przy dzisiejszej Królewskiej 5
przez
wiele
„Domem
lat
Warmana”
nazywana
od
była
nazwiska
dawnego właściciela Dawida Warmana.
Na terenie posesji mieściło się wiele firm.
W połowie XIX w. miała tu swą siedzibę
Redakcja
„Kuriera
Lubelskiego”,
miejskiego,
miejsce
owo
nazwano
a w następnym stuleciu działała m.in.
placem
szkoła baletu Stanisława Sroczyńskiego.
Jedną z ważniejszych usytuowanych tu
Nieco dalej usytuowano kościół pod
budowli
Św.
wezwaniem
należący
Piotra
w
przeszłości
bernardynek.
Świątynię
Apostoła,
do
sióstr
wzniesiono
Władysława
Hotel
był
Łokietka.
Centralny,
który
dawniej miał adres przypisany do ulicy
Królewskiej.
rodziny
Lokal,
będący
Stainertów,
własnością
mieścił
się
w XVII w. W 1920 r. kościół został
w sąsiedztwie Bramy Krakowskiej. Należał
przekazany jezuitom, którzy pozostali tu
do drugorzędnych hoteli w mieście. Obok
do dzisiejszego dnia.
części
W
dalszym
sąsiedztwie,
po
mieszkalnej
także
przyhotelowa
nieparzystej stronie ulicy Królewskiej,
przemianowana
wznoszą
„Bar Centralny”.
się
dawne
rezydencje
istniała
z
tu
restauracja
czasem
na
magnackie. Jedna z nich to dzisiejsza
kamienica pod nr 11 zwana Pałacem
Biskupim. Sąsiedni budynek, pod nr 13,
należał
w
przeszłości
Jabłonowskich,
a
do
rodziny
następnie
do
Sapiehów, od których nazwiska otrzymał
nazwę Hôtel de Sapieha. W latach
1847-1876 w gmachu tym mieściła się
siedziba
dyrekcji
Towarzystwa
W dalszym sąsiedztwie, gdzie dziś
stoi
budynek
przy
Królewskiej
6,
Kredytowego
Ziemskiego.
W
okresie
późniejszym
urządzono
tu
Hotel
swą kamienicę lubelski złotnik i rajca
Wiedeński. Kamienica pod nr 17, to
Melchior Mężyk. W następnym stuleciu
z
kolei
Pałac
dawny
Pociejowski
w
początkach
czyli
urząd
Pocieja, wojewodę wileńskiego.
owej
kamienicy
ulicy
przeciwległej
pocztowy.
związana
Historia
jest
jednak
przede wszystkim z nazwiskiem Henryki
Anny Pustowójtówny, która w okresie
w sąsiedztwie Bramy Krakowskiej, przed
powstania styczniowego została usunięta
którą od strony południowo-zachodniej
z miasta za urządzanie patriotycznych
rozpościerał
manifestacji.
1917
600-lecie
się
r.,
nadania
rozpoczynała
wystawił
się
W
Królewskiej
strony
w.
w budynku tym mieścił się pocztamt,
wzniesiony w XVII w. przez Ludwika
Zabudowa
XVII
niewielki
gdy
plac.
obchodzono
Lublinowi
prawa
Przy
mieściła
dzisiejszej
się
zaś
Królewskiej
siedziba
8
firmy
Franciszka
nazwisko
Borowieckiego
Borówka),
artysty-lutnika,
(właściwe
utalentowanego
którego
wyroby
Po kasacie zakonu jezuitów w 1773
r.
ich
siedziba
tymczasowo
przekazana
trynitarzom,
wzięto
od
określenie
została
nazwy
Wieża
zdobywały liczne nagrody na wystawach
których
krajowych.
Trynitarska. Powstała ona w miejscu
dawnej furty klasztornej. W 1805 r., kiedy
ustanowiono diecezję lubelską, kościół
pojezuicki
zaczął
pełnić
a od 1992 r. Archikatedry.
Perspektywę
zamyka
od
Archikatedra
ulicy
Królewskiej
południa
p.w.
lubelska
Świętych
Jana
Chrzciciela i Jana Ewangelisty. Kościół
powstał z fundacji chorążego koronnego
Bernarda Maciejowskiego, późniejszego
prymasa
Polski,
który
w
1582
r.
sprowadził do Lublina jezuitów. Wkrótce
zakonnicy przystąpili do rozbudowy swej
siedziby.
Wystawiono
jednonawowy
kościół z rzędem przyległych po obu
stronach
kaplic
fundowanych
przez możne rody szlacheckie. Z czasem,
w pobliżu dobudowano gmach kolegium
oraz
w
szkoły.
1752
r.
Po
pożarze
dokonano
jego
kościoła
odnowy.
Wnętrze świątyni pokryto barokowymi
malowidłami autorstwa Józefa Meyera,
wybudowano
słynną
Zakrystię Akustyczną.
do
dziś
rolę
Katedry,