Koszty Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc w Polsce

Koszty
Przewlekłej Obturacyjnej
Choroby Płuc w Polsce
Październik 2016
Koszty
Przewlekłej Obturacyjnej
Choroby Płuc w Polsce
Październik 2016
W niniejszej prezentacji przestawiono przewlekłą
obturacyjną chorobę płuc jako problem zdrowotny
oraz zaprezentowano analizę kosztów bezpośrednich
i pośrednich generowanych przez tę jednostkę chorobową.
Analiza obejmuje koszty związane z rozpoznaniami POChP
(J44.0, J44.1, J44.8, J44.9, J.42, J43.9).
W niniejszej prezentacji nie uwzględniono kosztów
chorób współistniejących, powikłań, kosztów
generowanych przez pacjentów niezdiagnozowanych.
Ponadto na tym etapie prac w kalkulacji kosztów
pośrednich nie uwzględniono kosztów prezenteizmu, które
mogą stanowić dodatkowo istotny element.
Przygotowana analiza została przeprowadzona głównie w oparciu o dane pozyskane z Narodowego
Funduszu Zdrowia, Głównego Urzędu Statystyki i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Prezentację
należy czytać w całości, ponieważ jakakolwiek oddzielna analiza poszczególnych jej części może
prowadzić do błędnych wniosków.
PL/UCV/0032/16 /10.2016
POChP ogranicza wiele aspektów funkcjonowania –
choroba zmienia życie, nawyki, wypracowany od lat rytm
Problemy pacjentów z POChP to m.in.1:
►
Duszność wysiłkowa to najczęściej wskazywana dolegliwość w POChP. Doświadczają jej prawie wszyscy chorzy,
a co czwarty skarży się na jej występowanie codziennie lub prawie codziennie
►
Pacjenci wskazują na niską świadomość społeczną w zakresie POChP. Prawie co trzeci pacjent nie czuje się
akceptowany w przestrzeni publicznej
►
POChP ogranicza aktywność chorych – proste, codzienne czynności stają się dla nich wyzwaniem
Ograniczenia w chorobie
Problemy z podbiegnięciem do autobusu
63%
Problemy z wchodzeniem po schodach
62%
Problemy z utrzymaniem tempa na spacerze
47%
Ograniczenia w możliwości wypełniania obowiązków domowych
45%
Konieczność planowania wyjścia z domu, dzielenia trasy na odcinki
42%
Niekomfortowe samopoczucie w miejscach publicznych
37%
Konieczność zajęcia miejsca siedzącego w autobusie
37%
Konieczność przejścia na rentę/wcześniejszą emeryturę
20%
0%
1 PBS, POChP – Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc. Rzeczywistość chorych w Polsce, grudzień 2015.
3
20%
40%
60%
80%
POChP to trzecia przyczyna zgonów na świecie2 –
populacja w Polsce to prawie 2 miliony osób
Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc (POChP)
charakteryzuje się zmianami patologicznymi typowymi dla
przewlekłego zapalenia oskrzeli (PZO) i rozedmy płuc.
Nasila się i jest związana z nadmierną reakcją zapalną
w oskrzelach oraz płucach jako następstwo szkodliwego
działania gazów i pyłów3.
W międzynarodowej klasyfikacji ICD-10 POChP
jest klasyfikowane pod kodami6:
►
J44.0 – przewlekła zaporowa choroba płuc
z ostrym zakażeniem dolnych dróg
oddechowych
►
J44.1 – nieokreślona przewlekła zaporowa
choroba płuc w okresie zaostrzenia
Populacja chorych w Polsce
►
prawie 2 mln osób
J44.8 – inna określona przewlekła zaporowa
choroba płuc
►
J44.9 – nieokreślona przewlekła zaporowa
choroba płuc
Polskie Towarzystwo
Chorób Płuc (PTChP) na
podstawie badań
cząstkowych szacuje, że
populacja chorych na
POChP w Polsce wynosi
10% ludności powyżej
40 r.ż.3
4
ok. 600 tys. osób
Przyjęto średnią
rozpoznawalność
na poziomie 33%
dla pacjentów chorych
na POChP.4
50% chorych to
osoby między
40 a 69 r.ż.
POChP nie jest jednolitą jednostką chorobową. Bywa
klasyfikowana jako:
►
J43.9 – nieokreślona rozedma płuc
►
J42 – nieokreślone zapalenie oskrzeli
Około połowa chorych to
osoby między 40 a 69
rokiem życia.5
2 Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization), http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/ (dostęp 10.08.2016).
3 Śliwiński P. i wsp., Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia POChP, Pneumonologia i Alergologia Polska, 2014, s. 227-263
4 Załącznik do Uchwały Nr 90/2007 Rady Ministrów z 15 maja 2007 r. Narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015
5 Niżankowska-Mogilnicka E., Częstość występowania POChP i rozpowszechnienie palenia tytoniu w Małopolsce –BOLD, PAMW, 2007, 117, s.402-410.
6 Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (International Classification of Diseases), http://lista.icd10.pl/ (dostęp 05.08.2016).
Leczenie POChP to zaprzestanie palenia tytoniu
i stosowanie regularnej farmakoterapii
Filary leczenia POChP w Polsce 3
Filary leczenia POChP
Farmakologiczne
►
Systematyczne przyjmowanie
zaleconych leków - kluczowe grupy
leków:
►
β2 – mimetyki (SABA, LABA)
►
Cholinolityki (SAMA, LAMA)
►
Glikokortykosteroidy wziewne
(GKS)
►
Niefarmakologiczne
►
Zaprzestanie palenia tytoniu
►
Rehabilitacja oddechowa
►
Leczenie tlenem
►
Leczenie chirurgiczne
►
Nieinwazyjna wentylacja mechaniczna
►
Inwazyjna wentylacja mechaniczna
Metyloksantyny
Zaprzestanie palenia tytoniu jest jednym z najważniejszych elementów leczenia i profilaktyki. Wspiera spowolnienie rozwoju
choroby i poprawia jakość życia chorego. Palenie tytoniu odpowiada za około 80% przypadków POChP3.
Ze względu na przewlekły charakter POChP zalecane jest długotrwałe leczenie podtrzymujące, nie zaleca się przerywania
lub zmniejszania intensywności leczenia po uzyskaniu poprawy stanu chorego3.
5
3 Śliwiński P. i wsp., Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc,
Pneumonologia i Alergologia Polska, 2014, 82(3), s. 227-263
Koszty POChP oszacowano dla określonych rozpoznań
POChP ICD-10
• Przeprowadzona analiza kosztów POChP stanowi pierwszy krok w kierunku zrozumienia całościowych kosztów
choroby
• W celu precyzyjnego zrozumienia skali problemu należy przeprowadzić pogłębione analizy, które uwzględnią
choroby współistniejące i powikłania, a także obejmą populację pacjentów niezdiagnozowanych, którzy mimo
braku diagnozy generują koszty. Ponadto należy uwzględnić prezenteizm, który stanowi istotny element kosztów
pośrednich, a nie był brany pod uwagę
w dotychczasowych analizach
Koszty bezpośrednie
POChP
Koszty
bezpośrednie
powstają w wyniku
wykorzystania
zasobów systemu
ochrony zdrowia
w związku
z leczeniem POChP
Zakres
analiz
Koszty pośrednie
POChP
Rozpoznanie
POChP
wg ICD-10
Rozpoznanie
POChP
wg ICD-10
Choroby
współistniejące
Choroby
współistniejące
Powikłania
Powikłania
Zdiagnozowane
Zdiagnozowane
Niezdiagnozowane
i źle
zdiagnozowane
Niezdiagnozowane
i źle
zdiagnozowane
8 Opracowanie własne EY, http://www.ey.com/pl/pl/industries/life-sciences/koszty-pochp-w-polsce
6
Koszty pośrednie
to utracona produkcja
w gospodarce na skutek
występowania
analizowanej jednostki
chorobowej. Koszty
oszacowano metodą
kapitału ludzkiego, która
zakłada, że na skutek
choroby kapitał ludzki,
którym dysponuje
jednostka, nie może być w
pełni wykorzystany, a
koszty pośrednie są
generowane tak długo, jak
długo potencjał
wykorzystania kapitału
ludzkiego jest ograniczony
Struktura kosztów bezpośrednich POChP
Porady i świadczenia
udzielane przez lekarzy
specjalistów
Konsumpcja leków
refundowanych – koszty
płatnika i pacjentów
Ambulatoryjna Opieka
Specjalistyczna (AOS)
Farmakoterapia
Tlenoterapia za
pomocą
stacjonarnego
koncentratora
tlenu
O2
Domowe Leczenie
Tlenem
Głównie domowa
opieka
długoterminowa
Świadczenia
pielęgnacyjnoopiekuńczze
Szpital
Podstawowa Opieka
Zdrowotna (POZ)
Porady i świadczenia
udzielane przez
lekarzy POZ
8 Opracowanie własne EY, http://www.ey.com/pl/pl/industries/life-sciences/koszty-pochp-w-polsce
7
Rehabilitacja
Trening mięśni
oddechowych, trening
fizyczny,
psychoterapia,
odżywianie, edukacja
na temat choroby
Opieka
Szpitalna
Hospitalizacje
Farmakoterapia ma największy udział w strukturze
kosztów bezpośrednich
Rzeczywista wartość bezpośrednich kosztów medycznych w 2014 r. z powodu występowania POChP
jest większa od oszacowanej, co wynika z faktu nieuwzględnienia kosztów występowania powikłań POChP
i chorób współistniejących oraz kosztów leczenia pacjentów niezdiagnozowanych.
Koszty bezpośrednie POChP (J44)
Kategoria kosztów
Wartość 2014 r. (mln PLN)
Farmakoterapia
Podstawowa opieka zdrowotna
Opieka szpitalna
Ambulatoryjna opieka specjalistyczna
Rehabilitacja
Domowe leczenie tlenem
297,1
21,5
96,1
10,1
6,3
6,29
Świadczenia pielęgnacyjno-opiekuńcze
4,4
Łącznie
441,8
Całkowita wartość bezpośrednich kosztów medycznych w 2014 r. wyniosła 441,8 mln PLN
8 Opracowanie własne EY, http://www.ey.com/pl/pl/industries/life-sciences/koszty-pochp-w-polsce
8
Farmakoterapia POChP generuje prawie 300 mln PLN
kosztów
Analizowane klasy terapeutyczne
leków:
W analizie leków uwzględniono:
►
Wartość refundacji leków (NFZ)
►
Dopłaty pacjentów do leków
►
Cholinolityki
►
β2 – mimetyki
►
Metyloksantyny
►
Glikokortykosteroidy
Metodyka EY
Koszty leków wyniosły w 2014 roku 297,1
mln PLN, co stanowi około 67% kosztów
bezpośrednich 250,8 mln PLN stanowiło
wydatek płatnika publicznego – NFZ, a 46,3
mln PLN dopłaty pacjentów
8 Opracowanie własne EY, http://www.ey.com/pl/pl/industries/life-sciences/koszty-pochp-w-polsce
9
►
W analizowanych klasach terapeutycznych
rozpoznano leki, dla których
zarejestrowane wskazania
w Charakterystyce Produktu Leczniczego
obejmują leczenie pacjentów z POChP
►
zidentyfikowano i wybrano leki, będące
w 2014 r. na liście refundacyjnej NFZ
►
uwzględniono wszystkie postaci i dawki
leków dla wskazań terapii
Struktura kosztów pośrednich POChP
Strata produkcji spowodowana
niezdolnością do pracy,
poświadczoną rentą z tytułu
niezdolności do pracy
Całkowita lub częściowa
niezdolność do pracy
Zgon osoby w wieku produkcyjnym lub
przedprodukcyjnym generuje utratę
produkcji w gospodarce przez cały okres,
w którym ta osoba pracowałaby, gdy
przyjęto scenariusz bez choroby
Przedwczesne zgony
Absencja
chorobowa
Wielkość utraconej
produkcji z powodu
nieobecności
w pracy osób
chorych na POChP
8 Opracowanie własne EY, http://www.ey.com/pl/pl/industries/life-sciences/koszty-pochp-w-polsce
10
Absencja opiekunów
nieformalnych osób
chorych
Wielkość utraconej produkcji
z powodu absencji chorobowej
z tytułu opieki nad innym niż
dziecko członkiem rodziny
chorym na POChP
Niezdolność do pracy osób chorych stanowi największą
część kosztów pośrednich POChP
Rzeczywista strata produkcji w gospodarce Polski w 2014 r. z powodu występowania POChP jest większa od
oszacowanej, co wynika z faktu nieuwzględnienia w analizie obniżenia produktywności osób chorych, które
mimo choroby kontynuują aktywność zawodową (prezenteizm), jak również nieuwzględnienia straty produkcji
wynikającej z kosztów występowania powikłań POChP i chorób współistniejących oraz kosztów leczenia
pacjentów niezdiagnozowanych.
Koszty pośrednie POChP (J44)
Kategoria kosztów
Wartość 2014 r.(mln PLN)
% PKB
Absencja chorobowa
97,4
0,006% PKB
Niezdolność do pracy
495,6
0,029% PKB
Przedwczesne zgony
180,9
0,011% PKB
Absencja opiekunów
0,6
0,000% PKB
774,5
0,045% PKB
Łącznie
Strata produkcji w gospodarce Polski na skutek występowania POChP w 2014 r. wyniosła 774,5 mln PLN
(0,045% PKB)
8 Opracowanie własne EY, http://www.ey.com/pl/pl/industries/life-sciences/koszty-pochp-w-polsce
11
Koszty bezpośrednie POChP wyniosły 441,8 mln PLN,
a koszty pośrednie 774,5 mln PLN
Koszty POChP
Kluczowe uwagi
Koszty bezpośrednie
•
441,8
mln PLN
Koszty POChP są znaczące zarówno dla
płatnika, jak i całej gospodarki. Koszty
bezpośrednie POChP wyniosły 441,8 mln
PLN, a koszty pośrednie 774,5 mln PLN.
•
Koszty farmakoterapii stanowią aż 67%
kosztów bezpośrednich
•
Niezdolność do pracy z powodu POChP
to kluczowy składnik kosztów pośrednich
– szacowany koszt to prawie 0,5 mld PLN
•
Najistotniejsze z punktu widzenia
pacjentów są:
Farmakoterapia
AOS
SPO
POZ
Rehabilitacja
Opieka szpitalna
DLT
Koszty pośrednie
• Profilaktyka – zaprzestanie palenia
tytoniu
Pytania
• Czy środki na leczenie
pacjentów
z POCHP są dobrze
zagospodarowane?
Czy środki te są
wystarczające?
• Jak poprawić
compliance
przyjmowania leków
na POChP?
• Jak zredukować
koszty pośrednie
POChP?
• Regularne przyjmowanie leków
774,5
mln PLN
• Zwiększenie wykrywalności POChP
•
W kolejnym kroku należy rozszerzyć
analizę i w celu zrozumienia całkowitych
kosztów choroby uwzględnić dodatkowo:
• Prezenteizm w kosztach pośrednich
• Choroby współistniejące i powikłania
absencja chorobowa
przedwczesne zgony
niezdolność do pracy
absencja opiekunów
• Koszty generowane przez pacjentów
niezdiagnozowanych
8 Opracowanie własne EY
12
http://www.ey.com/pl/pl/industries/life-sciences/koszty-pochp-w-polsce
EY | Assurance | Tax | Transactions | Advisory
O firmie EY
EY jest światowym liderem rynku usług profesjonalnych obejmujących
usługi audytorskie, doradztwo podatkowe, doradztwo biznesowe
i doradztwo transakcyjne. Nasza wiedza oraz świadczone przez nas
najwyższej jakości usługi przyczyniają się do budowy zaufania na rynkach
kapitałowych i w gospodarkach całego świata. W szeregach EY rozwijają się
utalentowani liderzy zarządzający zgranymi zespołami, których celem jest
spełnianie obietnic składanych przez markę EY. W ten sposób przyczyniamy
się do budowy sprawniej funkcjonującego świata. Robimy to dla naszych
klientów, społeczności, w których żyjemy i dla nas samych.
Nazwa EY odnosi się do firm członkowskich Ernst & Young Global Limited,
z których każda stanowi osobny podmiot prawny. Ernst & Young Global
Limited, brytyjska spółka z odpowiedzialnością ograniczoną do wysokości
gwarancji (company limited by guarantee) nie świadczy usług na rzecz
klientów.
Aby uzyskać więcej informacji, wejdź na www.ey.com/pl
EY, Rondo ONZ 1, 00-124 Warszawa
© 2016 EYGM Limited.
Wszelkie prawa zastrzeżone.
13
Referencje
1 PBS, POChP – Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc. Rzeczywistość chorych w Polsce, grudzień 2015.
2 Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization), http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/
(dostęp 10.08.2016).
3 Śliwiński P. i wsp., Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia przewlekłej
obturacyjnej choroby płuc, Pneumonologia i Alergologia Polska, 2014, 82(3), s. 227-263
4 Załącznik do Uchwały Nr 90/2007 Rady Ministrów z 15 maja 2007 r. Narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015
5 Niżankowska-Mogilnicka E. i wsp., Częstość występowania POChP i rozpowszechnienie palenia tytoniu w Małopolsce –
wyniki badania BOLD w Polsce, Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej, 2007, 117, s.402-410.
6 Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (International Classification of Diseases),
http://lista.icd10.pl/ (dostęp 05.08.2016).
7 GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease)
8 Opracowanie własne EY, http://www.ey.com/pl/pl/industries/life-sciences/koszty-pochp-w-polsce
14