3. Aktywność ruchowa p. Justyna Wróblewska

Aktywność fizyczna.
Aktywność ruchowa to podstawowy element zdrowego stylu życia. Jest ważna
w każdym etapie życia ludzkiego, jednak szczególną rolę odgrywa w dzieciństwie
i młodości, ponieważ warunkuje prawidłowy rozwój fizyczny, psychiczny oraz społeczny.
Regularna aktywność wywiera korzystny wpływ na organizm człowieka, pozwala zachować
dobrą sprawność i kondycję, zapobiega rozwojowi chorób cywilizacyjnych, działa
pozytywnie na psychikę. Kształtowanie zamiłowania do ruchu rozpoczyna się w rodzinie,
gdzie dziecko przejmuje wzorce spędzania czasu wolnego od dorosłych. Kolejnym
środowiskiem przygotowującym dzieci i młodzież do aktywnego ruchu w dorosłym życiu jest
szkoła.
Wychowanie fizyczne jako istotna część wychowania ogólnego posiada znaczący
wpływ
na
realizację
zasadniczego
zadania
szkoły,
tj.
dążenia
do
pełnego
i wszechstronnego rozwoju ucznia (Sienek Cz., 2001). Ćwicząc i kształtując niezależność
somatyczną
wychowanie
doprowadzając
młodego
fizyczne
człowieka
pielęgnuje
do
jednocześnie
najwyższej
wartości
doskonałości
psychiczne
psychofizycznej
i moralnej.
Wychowanie fizyczne integracyjnie i subdyscyplinarnie związane z funkcjami
pedagogiki ogólnej umacnia zdrowie oraz sprawność człowieka. Wychowując kształtuje
cechy psychiczne, tj. osobowość, postawy etyczne, społeczne, intelekt (Ostrowski K., 2000).
Posługując się takimi formami jak gimnastyka, gry i zabawy ruchowe, gry zespołowe,
ćwiczenia
przy
muzyce,
lekkoatletyka
wywiera
znaczący
wpływ
na
rozwój
psychomotoryczny wychowanków. Ponadto wykorzystując elementy sportu, turystyki
i rekreacji:
-
rozwija wolę, konieczność systematycznego treningu fizycznego, mobilizuje do
koncentracji w czasie współzawodnictwa i walki sportowej;
-
rozwija sferę emocjonalną, stan związany z przeżyciem sukcesu sportowego bądź
porażki będącej wynikiem współzawodnictwa w walce sportowej:
-
kształtuje postawy etyczne, współdziałanie w wysiłkach sportowych, poszanowanie
reguł gry;
-
rozwija intelekt, poszanowanie przepisów i taktyki gry, umiejętność obserwacji
i rozłożenia sił, doskonali zmysły przez konkretne działania lokomocyjne;
-
współdziała z wychowaniem estetycznym, kształtuje piękno ciała ludzkiego
i kompozycje ruchów w różnych dyscyplinach sportu (Ostrowski K., 2000).
W świadomości społecznej wychowanie fizyczne spełnia rolę dualistyczną.
Z jednej strony stanowi istotny składnik procesu ogólnego wychowania, którego celem jest
wszechstronnie rozwinięty człowiek. Z drugiej strony jest elementem działania, czynnikiem
kształtującym. Stanowi ono fundament pożądanej i prawidłowej funkcji fizjologicznej
organizmu, adaptuje do wysiłków i warunków środowiskowych budując podstawy form
aktywności fizycznej człowieka. Wychowanie fizyczne jako element działania dąży do
możliwie pełnego wykorzystania czynników i środków pozostających do dyspozycji
wychowawcy oraz podopiecznych. Spełniając rolę adaptacyjną, stymulacyjną i korekcyjnodoprowadza
kompensacyjną
do
pełnej
realizacji
celów
w stosunku do każdej jednostki (Ostrowski K., 2000).
Intelektualizacja w wychowaniu fizycznym wiąże się z pojęciem nowoczesności
w szkolnym wychowaniu fizycznym. Według Henryka Grabowskiego tylko postęp,
rozumiany
jako
dostosowanie
działań
bieżących
do
wymagań
przeszłości,
z równoczesnym wykorzystaniem doświadczeń wyniesionych z przeszłości, można uznać za
system nowoczesności (Grabowski H., 1999). Według Grabowskiego kryterium efektywności
procesu dydaktyczno – wychowawczego nie jest to, co uczeń robi w szkole, lecz jak żyje po
jej ukończeniu. „W przypadku edukacji fizycznej oznacza to priorytet dla kształtowania
systemu wartości, nawyków, zamiłowań, przyzwyczajeń i umiejętności służących do
odnawiania,
podtrzymywania
i
pomnażania
zdrowia,
sprawności
fizycznej
i urody ciała w toku realizacji zadań związanych z zaspokajaniem doraźnych potrzeb dzieci i
młodzieży” (Grabowski H., 1999, s. 133).
Zdaniem Macieja Demela nowoczesność w szkolnym wychowaniu fizycznym powinna
być zgodna z trendami rozwojowymi systemu oświaty, kryjącymi się pod hasłami:
- edukacja permanentna,
- prospekcja,
- autoedukacja,
- intelektualizacja,
- humanizacja,
- indywidualizacja (Demel M., 1973).
Uwzględniając zasady edukacji permanentnej, zwanej też ustawiczną, kształcenie to
ciągłe podnoszenie kwalifikacji, modernizacja posiadanej wiedzy i umiejętności, odświeżanie,
nadążanie za postępem. Tym samym okres przebywania w szkole (podstawowej,
gimnazjalnej, ponadgimnazjalnej czy wyższej) nie stanowi zamkniętej, odizolowanej całości.
Jest to okres, który powinien zostać wykorzystany na wyposażenie młodego człowieka w
dyspozycje decydujące o gotowości i zdolności do dalszego kształcenia się. Edukacja szkolna
ma więc wyposażyć ucznia w środki, które pozwolą mu radzić sobie ze stawianymi mu przez
życie wymaganiami.
Szczególną rolę w tym procesie odgrywa edukacja fizyczna, zwłaszcza w zakresie
realizacji celów zdrowotnych oraz w przygotowaniu uczniów do podnoszenia jakości życia aż
do
późnej
starości.
Jej
zadaniem
jest
również
intelektualne,
sprawnościowe
i emocjonalne przygotowanie młodzieży do uczestnictwa w rekreacji fizycznej.
Bibliografia:
1. Sieniek Cz.: 2001. Planowanie pracy nauczyciela wychowania fizycznego w klasach I
– III gimnazjum. Pracownia Wydawnicza „HELVETICA”, Starachowice.
2. Ostrowski K., 2000.: Program Nauczania Wychowania Fizycznego dla klas I – III
gimnazjum. Wyd. eMPi2, Poznań 2000.
3. Bielski J., 1996.: Życie jest ruchem, Agencja Promo-Lider, Warszawa.
4. Nowosielski – Sas K., 2003.: Wychowanie do aktywności fizycznej, AWF w
Katowicach.
5. Demel M., 1973r, Szkice krytyczne o kulturze fizycznej. Warszawa. Wydawnictwo
naukowe PWN.
Opracowała: Justyna Wróblewska