Nawroty w chorobie alkoholowej

Nawroty w Chorobie Alkoholowej
W alkoholizmie podobnie jak w innej przewlekłej chorobie mogą
nastąpić nawroty. U niektórych alkoholików pojawiają się dość często, tak, że
okresy abstynencji występują na przemian z okresami picia. Innym udaje się
utrzymać trzeźwość nawet przez kilkanaście lat.
Co pomaga?
W utrzymaniu długotrwałej abstynencji od alkoholu pomagają czynniki
występujące już przed podjęciem leczenia uzależnienia. Należą do nich: stała
praca, ustabilizowany związek małżeński, dobry stan zdrowia psychicznego i
fizycznego (brak innych zaburzeń psychicznych oprócz choroby alkoholowej),
wsparcie trzeźwej postawy w otoczeniu.
Po ukończeniu leczenia pomocne są umiejętności zapobiegania nawrotom
zdobyte w programie, w dalszym ciągu wsparcie otoczenia, uczestniczenie w
mityngach AA.
Ważne jest, aby osoba, która odstawiła alkohol w trzeźwym życiu znalazła
sobie inny obiekt,, uzależnienia”, coś co robi na stałe z dużym zaangażowaniem
i co przynosi jej satysfakcję np. systematyczne uprawianie sportu, działalność
charytatywna, hobby.
Co utrudnia?
Najtrudniej jest utrzymać abstynencję w 1 roku po zaprzestaniu picia.
Jedną z ważnych przyczyn jest rozchwiana biochemia mózgu, którego
funkcjonowanie zależy od neuroprzekaźników. Ich poziom zmniejsza się po
zaprzestaniu picia. Wtedy pogarsza się samopoczucie, pojawia się irytacja,
niepokój, depresja. Po 2 tygodniach mózg zaczyna wytwarzać coraz więcej
neuroprzekaźników. I teraz przez 30 dni samopoczucie poprawia się, pojawia się
energia do działania, optymizm i jasność myślenia. Stan ten nazywany jest
,,Miesiącem Miodowym” Po tym okresie samopoczucie znowu pogarsza się, bo
w mózgu jest coraz mniej neuroprzekaźników. Ponownie następuje spadek
energii, trzeźwego myślenia. Pojawia się apatia, nawet depresja. To bardzo
ciężki okres i występuje w nim aż 70% nawrotów do picia. Trwa a ż 3 miesiące
i nazywany jest Murem. Po tym okresie nadchodzi kolejny etap – faza
przystosowania i trwa 7 miesięcy. Kolejne 7 miesięcy to faza przystosowania.
W tym czasie najczęściej dokucza nuda.
Nawrót picia może wystąpić zawsze, jeśli osoba uzależniona nie ma
umiejętności radzenia sobie w życiu bez alkoholu i nie potrafi uzyskać stanu
przyjemności w inny sposób niż pijąc alkohol.
Wyzwalacze
Nawrót poprzedzony jest wyzwalaczami, które wywołują uczucie głodu
alkoholowego. Są to czynniki zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Dużo
nawrotów ma też związek ze stresem. Zdarza się to wtedy, gdy trzeźwy
alkoholik nie potrafi poradzić sobie z sytuacją stresującą bez pomocy alkoholu.
Do wyzwalaczy zewnętrznych należą określone miejsca, osoby i sytuacje,
które wyzwalają uczucie głodu alkoholowego. Jeżeli ktoś np. w każdą sobotę pił
z kolegami w konkretnym barze, to dla niego w okresie trzeźwości
wyzwalaczem będzie każda sobota, ci koledzy z którymi pił, oraz bar, a nawet
ulica na której się mieści.
Wyzwalaczami wewnętrznymi są emocje, które wywołują uczucie głodu
alkoholowego. Wśród wielu przeżywanych emocji tylko niektóre mogą tak
działać i u każdej osoby będzie to trochę inny zestaw. Do emocji najczęściej
wywołujących głód należą: irytacja, smutek, lęk, frustracja, niepokój, poczucie
winy, ból emocjonalny, poczucie wyobcowania, samotność, a także poczucie
szczęścia, podekscytowanie, nadmierna pewność siebie.
Jak radzić sobie z wyzwalaczami?
Uczucie głodu pojawiające się na skutek zetknięcia z wyzwalaczami jest
doświadczeniem każdego alkoholika. Jeśli chce zachować trzeźwość musi być w
życiu bardzo uważnym, planować starannie swoje działania tak, aby unikać
kontaktu z wyzwalaczami na tyle, na ile jest to możliwe. Jeśli nie, to
przynajmniej go ograniczyć, chronić siebie. Gdy np. ktoś musi już być w
pobliżu miejsca, gdzie często pił, to powinien starać się jak najszybciej oddalić
od niego. Podobnie jeśli spotka osobę z którą nierzadko pił, lub ona pije. Po
prostu trzeba odejść, nie wdawać się w rozmowę. Nie wchodzić do barów,
mieszkań, na imprezy i wszędzie tam, gdzie się poprzednio piło. A już
szczególnie nie powinno się przebywać wśród osób pijących i rozlewać im
alkoholu.
Dobrze jest mieć możliwość szybkiego skontaktowania się z kimś życzliwym,
kto wspiera trzeźwość i można z nim porozmawiać o niebezpiecznej sytuacji lub
problemie. Czasami przewidując ryzykowne sytuacje warto taką osobę zabrać
ze sobą. Trzeba też nauczyć się wspierać samego siebie myśląc pozytywnie:
zaraz to minie, poradzę sobie z tym bez alkoholu, już wcześniej tak było i
poradziłem sobie. Byłem potem zadowolony, że nie wypiłem. Ważne ,żeby
szybko zatrzymać myśl o alkoholu.
Sygnały ostrzegawcze
Zanim nastąpi nawrót choroby alkoholowej pojawiają się sygnały
ostrzegawcze w wielu obszarach funkcjonowania psychospołecznego danej
osoby.
Mogą pojawić się:
zmiany w samopoczuciu fizycznym, podobne do tych występujących w
zespole abstynencyjnym, takie jak: bezsenność, sny o alkoholu, drżenie ciała i
pocenie się, przemęczenie, osłabienie, bóle głowy, utrata apetytu lub nadmierny
apetyt, chęć wypicia alkoholu,
zmiany w samopoczuciu psychicznym: narastanie złości, rozdrażnienie,
huśtawki nastroju, poczucie nadmiernej monotonii w życiu, apatia, zagubienie,
użalanie się nad sobą, fantazjowanie i myślenie życzeniowe,
zmiany w trybie życia: przepracowywanie się, zaniedbywanie zwyczajów
panujących w domu np. niewykonywanie codziennych obowiązków,
opóźnianie powrotu do domu po pracy szkole itp., izolowanie się od innych,
powracanie do sytuacji, które zwykle prowadziły do picia np. wyjazdy bez
rodziny,
zmiany w relacjach z ludźmi: nieuzasadnione pretensje do innych, liczne
konflikty, odrzucanie pomocy, zajmowanie się innymi a nie sobą (np. on pewnie
zaraz się napije), wzrost częstotliwości kontaktów z osobami, które nie wiedzą o
alkoholizmie danej osoby,
zmiany w myśleniu i zachowaniu (powrót do zachowania i myślenia
alkoholowego): zaprzeczanie (chyba już nie jestem alkoholikiem), zaprzeczanie
problemom, nadmierna pewność siebie wobec alkoholem (już go nie wypiję),
natrętne myśli o piciu, szukanie kontaktu z alkoholem np. uczęszczanie na
imprezy, kupowanie go i rozlewanie osobom pijącym, unikanie mityngów,
koloryzowanie wspomnień z okresu picia, unikanie kontaktów z trzeźwymi
alkoholikami, poszukiwanie argumentów na to, że leczenie jest nieskuteczne,
przeżywanie wstydu, że się nie pije, przerwanie leczenia.
Jak dbać o trzeźwość ?
Aby zachować trzeźwość trzeba rozwijać w sobie umiejętności radzenia
sobie z problemami dnia codziennego i ze stresem. Bardzo ważne jest aby
trzeźwy alkoholik potrafił uzyskać stan przyjemności bez wspomagania się
alkoholem.
Koniecznie trzeba nauczyć się rozpoznawać sytuacje wysokiego ryzyka oraz
dostrzegać sygnały ostrzegawcze przed nawrotem. Bardzo istotny dla
trzeźwego alkoholika jest poziom satysfakcji z życia. Powinien więc co jakiś
czas ocenić swoje zadowolenie w takich obszarach jak: praca zawodowa,
przyjaźń, zdrowie, rodzina, seksualność, duchowość. Równowaga w tych
obszarach sprzyja trzeźwemu stylowi życia.
Eliza Książczak
Opracowano korzystając z :
Anna Muszyńska -Kutner ,,Jak zapobiegać nawrotom picia”