FARMA WIATROWA SKURPIE POLSKA

1
Streszczenie w języku
niespecjalistycznym
FARMA WIATROWA
SKURPIE
POLSKA
Listopad 2014 r.
2
Wstęp i ogólny opis projektu
Polenergia S.A. realizuje inwestycję farmy wiatrowej w gminie Płośnica w powiecie
działdowskim w województwie warmińsko-mazurskim.
Konfiguracja farmy wiatrowej obejmuje:

16 turbin wiatrowych typu Siemens SWT-2.3-108,

stację transformatorową (GPZ),

podziemną infrastrukturę linii przesyłowej i przewodów sterujących,

drogi dojazdowe do pojedynczych turbin oraz place manewrowe i montażowe.
Całkowita moc farmy wiatrowej wyniesie 36,8 MW.
Lokalizacja turbin zostanie podzielona na dwie grupy:

10 turbin wiatrowych (WTG) będzie zlokalizowanych na północ od miejscowości
Skurpie

6 turbin wiatrowych (WTG) będzie zlokalizowanych na południe od miejscowości
Skurpie
Projekt został sklasyfikowany zgodnie z polskim rozporządzeniem z 9 listopada 2010 r. o
przedsięwzięciach mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz przepisami Unii
Europejskiej jako potencjalnie wymagający przeprowadzenia oceny oddziaływania na
środowisko z uwagi na rodzaj inwestycji, która może potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko. Mając na uwadze przepisy ochrony środowiska, miejscowe władze
zadecydowały o obowiązkowym przeprowadzeniu oceny oddziaływania na środowisko w
ramach realizacji projektu.
Niniejsze streszczenie w języku niespecjalistycznym przedstawia informacje zawarte w
raportach oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ) oraz innej dokumentacji
środowiskowej przygotowanej na potrzeby planowanej farmy wiatrowej.
Na podstawie raportów oceny oddziaływania na środowisko i analizy dostępnych informacji
uważa się, że projekt prawdopodobnie nie spowoduje znaczącego negatywnego
oddziaływania społecznego ani konieczności przesiedlenia ze względów ekonomicznych.
Podczas audytu nie zidentyfikowano żadnych kwestii związanych z niedostosowaniem do
obowiązującego prawodawstwa.
W związku z podjęciem ostatecznej decyzji i dokonaniem wyboru typu turbiny (SIEMENS
SWT-2.3-108), 6 maja 2013 roku Starosta Działdowski wydał stosowne pozwolenie na
budowę. Projekt uzyskał również niezbędne decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego tj. pozwolenie na budowę dróg dojazdowych, ołączeń kablowych oraz stacji
transformatorowych.
Prace budowlane rozpoczeto 14 lipca 2014 roku. Na podstawie informacji zawartych w
kwartalnym sprawozdaniu, do końca września 2014 zakończono następujące etapy prac:
3

16 śrub kotwiących zostało dostarczone na teren planowanej farmy wiatrowej przez
firmę SIEMENS;

Drogi dojazdowe oraz platformy zostały ukończone w 100% dla 12 turbin
wiatrowych, w 95% dla jednej turbiny oraz w 75% dla trzech turbin wiatrowych;

Wieże zostaly ukończone w 100% w przypadku 2 turbin wiatrowych;

Skończono jeden kosz kotwowy oraz wzmocnienie 1 turbiny wiatrowej zostało
ukończone w 20%;

Rozpoczęto kopanie rowów oraz układanie kabli średniego napięcia;

Rozpoczęto prace budowlane na stacji transformatorowej.
Prace budowlane wykonywane są przez firmy na podstawie następujących umów:

SIEMENS: dostawa, montaż, instalacja oraz uruchomienie turbin wiatrowych;

PBDI oraz ERBUD: prace budowlane na farmie wiatrowej, włącznie z drogami
dojazdowymi, platformami oraz fundamentami pod turbiny wiatrowe;

Electrum i MEGA-POL: do prac zwiążanych z elektryką oraz rozwojem stacji
transformatorowych.
24 września 2014 roku, władze powiatowe w Działdowie rozpoczęły procedurę wydania
pozwolenia na budowę dla drugiej fazy (rozszerzenia) Projektu, czyli budowę trzech
dodatkowych turbin wiatrowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Pozwolenie na budowę
nr B.6740.413.2014 (decyzja nr 490/14) zostało wydane prze Starostę Działdowskiego w
dniu 28 października 2014.
Rozszerzenie Projektu zakłada budowę tego samego typu turbin, czyli SIEMENS SWT-2.3108, więc łączna moc farmy wiatrowej wyniesie 43,7 MW.
Opis turbin wiatrowych
Typowa turbina wiatrowa (WTG) składa się z wieży i gondoli, która składa się z wirnika i
układu pomiarowego. Wirnik składa się z łopat połączonych piastą. Łopaty poruszane są
przez wiatr i przekazują moc do piasty, która jest połączona z wałem napędowym,
zwiększającym prędkość osi. Energia mechaniczna jest przenoszona z przekładni do
generatora elektrycznego, który przekształca ją w energię elektryczną, przekazywaną
następnie do wyjścia do sieci elektroenergetycznej.
Planowana inwestycja ma obejmować konstrukcję turbin z wieżami o wysokości 115 m i
wirnikami o średnicy 108 m.
Dostęp do turbin zapewni sieć dróg dojazdowych. Całkowita długość nowo wybudowanych
dróg wyniesie ok. 3,5 km. Łączna powierzchnia terenów przeznaczonych pod realizację
4
farmy wiatrowej, obejmująca obszary nowo wybudowanych dróg dojazdowych, placów i
fundamentów w pobliżu turbin (WTG) oraz stację transformatorową (GPZ) wyniesie ok. 5 ha.
Pojedyncze turbiny będą generować prąd o napięciu 0,69 kV, który po przekształceniu w
prąd o napięciu 30 kV w turbinach posiadających indywidualne podstacje zostanie przesłany
do GPZ przez sieć podziemnych przewodów. Długość podziemnych przewodów
przesyłowych łączących stacje GPZ obsługiwane przez operatora sieci energetycznej
wyniesie ok. 7,8 km i zgodnie z informacjami zawartymi w raporcie OOŚ sieć przewodów nie
będzie przebiegać przez obszary przyrodniczo wrażliwe.
Lokalizacja projektu
Farma wiatrowa Skurpie powstanie w gminie Płośnica, powiat Działdowo, województwo
warmińsko-mazurskie. Zgodnie z informacjami uzyskanymi ze źródeł dostępnych publicznie
gmina Płośnica zajmuje obszar ok. 163,09 km2, z czego 73% zajmują użytki rolne, a 18%
lasy. Na podstawie danych z 2004 r. gmina ma około 5900 mieszkańców.
Farma wiatrowa powstanie na dwóch terenach mieszczących się odpowiednio na północy i
na południu miejscowości Skurpie. Pierwszy z terenów znajduje się na północy i obejmuje
obszar ok. 8 km2 z planowanymi 10 turbinami wiatrowymi (WTG), a jego nieregularny,
półokrągły kształt rozciąga się wzdłuż północno-zachodniej i południowo-zachodniej osi.
Najbliższa lokalizacja turbiny wiatrowej WTG znajduje się w odległości ok. 1km na północ od
miejscowości Skurpie. Drugi teren inwestycji znajduje się na południu, obejmuje obszar ok. 8
km2 i ma kształt trapezoidalny, a najbliższa turbina wiatrowa WTG znajduje się ok. 1,5 km na
południe od miejscowości Skurpie.
Na podstawie obserwacji sporządzonych podczas wizyty w terenie, przeglądu zdjęć
lotniczych i map topograficznych można ustalić, że obszar inwestycji ma charakter wiejski.
Obszar inwestycji farma wiatrowa Skurpie znajduje się na wysoczyźnie morenowej pośród
wąskich, słabo ukształtowanych dolin strumienia Płośniczanka i dopływów rzeki Wkra i
Działdówka. Teren jest górzysty, wyniesienie terenu waha się od 170 do 185 m p.p.m.
Zgodnie z podziałem regionalnym kraju wg J. Kondrackiego obszar ten należy do
mezoregionu Wzniesienia Mławskie, będącego częścią Niziny Północnomazowieckiej.
Tereny inwestycji znajdują się w odległości od obszarów przyrodniczo wrażliwych. Wszystkie
lokalizacje inwestycji farma wiatrowa Skurpie zostały zaprojektowane na terenach
rolniczych.
W ramach niniejszej oceny środowiskowej skontaktowano się z wszystkimi gminami
graniczącymi z gminą Płośnica, tj. Działdowo, Kuczbork-Osada, Lidzbark i Rybno. Ze
wszystkimi urzędami gmin nastąpił kontakt telefoniczny oraz odbyto rozmowy z
przedstawicielami lokalnych organów samorządowych, odpowiedzialnymi za ochronę
środowiska i inwestycje w danej gminie. Rozmowy miały na celu uzyskanie ogólnych
informacji dotyczących inwestycji związanych z farmami wiatrowymi (istniejącymi lub
planowanymi) w każdej z gmin.
5
Na podstawie rozmów z przedstawicielami organów samorządowych udało się ustalić, że na
terenie miejscowości Jankowice znajduje się jedna turbina wiatrowa WTG w odległości
ponad 10 km od planowanej inwestycji. Studium zagospodarowania przestrzennego gminy
Działdowo, znajdującej się w odległości 5 km na południowy wschód od inwestycji farma
wiatrowa Skurpie, określa obszary potencjalnych lokalizacji farm wiatrowych. Obecnie
studium zagospodarowania przestrzennego jest w trakcie zmiany, tak by mogło zdefiniować
precyzyjne lokalizacje inwestycji farm wiatrowych na terenie gminy. Istnieją również wstępne
plany potencjalnej lokalizacji dwóch dodatkowych farm wiatrowych w gminie Płośnica, w
odległości ponad 5 km od planowanej inwestycji. Pozostałe gminy znajdują się w odległości
ponad 15 km od farmy wiatrowej Skurpie. Zgodnie z przeprowadzoną procedurą OOŚ
oceniono, że nie wystąpi znaczny efekt skumulowanego oddziaływania farm wiatrowych.
Podstawy projektu
Zgodnie z Europejskim Programem w Sprawie Zmiany Klimatu wiele krajów europejskich, w
tym Polska, przyjęło krajowe programy mające na celu redukcję emisji CO2. Obejmują one
zróżnicowaną politykę przyjętą na poziomie europejskim, jak również na poziomie krajowym,
do której zalicza się między innymi:

planowane zwiększenie zużycia energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych
(wiatrowej, słonecznej, biomasy),

poprawę wydajności energetycznej, np. w budynkach, obiektach przemysłowych,
urządzeniach gospodarstwa domowego.
Główne przepisy UE dotyczące redukcji emisji dwutlenku to: Emission Trading Scheme
(Europejski system handlu emisjami) oraz: legislation tackling with emissions of fluorinated
greenhouse gases (prawodawstwo dotyczące emisji fluorowanych gazów cieplarnianych).
Rozwój energii wiatrowej to jedno z działań, które zostaną wdrożone. Prowadzi do
ograniczenia emisji do powietrza i zwiększenia produkcji energii ze źródeł odnawialnych.
Główną korzyścią energetyki wiatrowej jest zamiana energii kinetycznej w elektryczną przez
turbiny wiatrowe przy zerowej emisji gazów cieplarnianych do powietrza. Konwencjonalne
źródła energii, oparte głównie na różnego rodzaju spalaniu węgla generują podczas
produkcji energii emisje gazów cieplarnianych, SO2, pyłów i innych.
Energia wiatrowa jest uważana za jedną z najczystszych, w rzeczywistości podczas fazy
eksploatacji turbin nie ma emisji czynników zanieczyszczających do atmosfery.
Zgodnie z informacjami zawartymi w raporcie OOŚ, spodziewana roczna produkcja energii
wyniesie ok. 119 400 MWh. Z tego względu projekt jest korzystny pod względem
środowiskowym, ponieważ zapewni redukcję emisji gazów w wysokości 76 177 ton rocznie
(obliczenia przeprowadzone na podstawie czynnika emisji, reprezentatywnego dla projektów
dostarczających dodatkową energię elektryczną do sieci, w wysokości 0,638 tCO2/MWh,
wyprodukowanych w Polsce w 2012 r.). Inwestycja pomoże również Polsce w spełnieniu
krajowego planu osiągnięcia 15% udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w
całkowitym zużyciu energii do 2015 r.
Oprócz redukcji emisji gazów cieplarnianych projekt zaowocuje również znacznym
„uniknięciem” emisji powstających po spalaniu. Przykładowo, odpowiednik produkcji energii
6
elektrycznej przez największą w Polsce elektrownię węglową w Kozienicach skutkowałby
następującymi ilościami emisji (szacunki na podstawie czynników emisji Elektrowni
Kozienice za 2011 r.):

emisja cząstek stałych: ok. 11 ton rocznie,

emisja SO2: ok. 314 ton rocznie,

emisja tlenków azotu: ok. 205 ton rocznie.
Na podstawie informacji uzyskanych od developera Projektu, spodziewana roczna produkcja
energii z 3 dodatkowych turbin wiatrowych, wyniesie ok. 18 500 MWh. Z tego względu
projekt jest korzystny pod względem środowiskowym, ponieważ zapewni redukcję emisji
gazów w wysokości 11 803 ton rocznie. Szacowane emisje związane z rozszerzeniem
Projektu przedstawiono poniżej (prawdopodobieńswto 50%):

emisja cząstek stałych: ok. 1.6 ton rocznie,

emisja SO2: ok. 49 ton rocznie,

emisja tlenków azotu: ok. 32 ton rocznie.
Eksploatacja niniejszej farmy wiatrowej może być zatem uważana jako działanie
zmierzające do uniknięcia emisji porównywalnych ilości substancji zanieczyszczających do
atmosfery.
Kwestie związane korzyściami społecznymi projektu zostały szeroko omówione z
przedstawicielami gminy Płośnica. W ramach dyskusji z przedstawicielami ustalono
następujące korzyści bezpośrednie:

projekt zwiększy dochód gminy dzięki podatkom płaconym przez operatora za
prowadzenie działalności gospodarczej na obszarze gminy,

projekt zwiększy dochód właścicieli działek, na których będzie się znajdowała farma
wiatrowa i jej infrastruktura,

projekt pomoże lokalnym organom samorządowym w promowaniu pro-ekologicznego
stylu życia lokalnych mieszkańców,
Kontekst prawny i konsultacje publiczne
Procedura dotycząca lokalizacji farmy wiatrowej została rozpoczęta opracowaniem
dokumentacji związanej z lokalnym zagospodarowaniem przestrzennym, w tym:
opracowaniem poprawek do studium kierunków i uwarunkowań zagospodarowania
przestrzennego gminy i sporządzeniem miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego. Procedura została przeprowadzona przez władze lokalne, zgodnie z
7
przepisami Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 27 marca 2003 r. (z
późniejszymi zmianami).
Zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony środowiska o udostępnianiu informacji o
środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko, procedura Oceny Oddziaływania na Środowisko (OOŚ) musi
zostać przeprowadzona dla projektów, które mogą zawsze w sposób znaczący oddziaływać
na środowisko (projekty grupy I), dla konkretnych projektów, które mogą potencjalnie
oddziaływać na środowisko (projekty grupy II) oraz dla takich, które mogą oddziaływać na
obszary chronione „Natura 2000”. Ocena oddziaływania na środowisko jest przeprowadzana
w celu uzyskania obowiązkowej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na
realizację inwestycji w przypadku projektów indywidualnych.
W procedurze administracyjnej projektu władze lokalne zobowiązują inwestora do
przygotowania raportu OOŚ.
Informacje o planowanej inwestycji razem z raportami OOŚ zostały udostępnione do
zgłaszania uwag opinii publicznej, lokalnej społeczności i potencjalnym zainteresowanym
stronom. Poniżej znajduje się podsumowanie konsultacji publicznych oraz oficjalnej
procedury:
Wójt Gminy Płośnica wydał 4 stycznia 2010 r. obwieszczenie informujące o rozpoczęciu
postępowania związanego z wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody
dla farmy wiatrowej Gawłowice oraz o obowiązku sporządzenia raportu oceny oddziaływania
na środowisko. Raport oceny oddziaływania na środowisko został przedłożony 25 lutego
2010 r. Po ukończeniu raportu oceny oddziaływania na środowisko Wójt gminy Płośnica
wydał obwieszczenie informujące o postępowaniu i konsultacjach publicznych.
Obwieszczenie zostało opublikowane na oficjalnej tablicy ogłoszeń gminy Płośnica, a jego
kopie zostały umieszczone na tablicach informacyjnych w należącej do gminy miejscowości
Skurpie, obwieszczenie było również dostępne na oficjalnej stronie internetowej gminy
Płośnica. Termin zgłaszania uwag lub zażaleń: 21 dni od daty opublikowania obwieszczenia.
23 kwietnia 2010 r. opublikowano oficjalne obwieszczenie informujące o uwagach i
zaakceptowaniu raportu OOŚ przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska i Państwowy
Powiatowy Inspektorat Sanitarny.
Z uwagi na kwestie podniesione przez RDOŚ inwestor był zobowiązany przeanalizować
skumulowany efekt oddziaływania farmy wiatrowej wraz z innymi planowanymi farmami
wiatrowymi. Po ukończeniu procedury oceny oddziaływania na środowisko, Wójt gminy
Płośnica wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na przedsięwzięcie
farma wiatrowa Skurpie 30 listopada 2010 r. Na zakończenie procedury administracyjnej
lokalne władze opublikowały obwieszczenie informujące o decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach zgody na realizację projektu farmy wiatrowej Skurpie. Obwieszczenie
zostało również opublikowane na oficjalnej tablicy informacyjnej razem z kopiami na
tablicach informacyjnych w miejscowości gminy Skurpie i było dostępne na oficjalnej stronie
internetowej gminy. Termin zgłaszania uwag lub zażaleń: 14 dni od daty opublikowania
obwieszczenia, po których obwieszczenie wchodzi w życie.
Kluczowe uwarunkowania środowiskowe i uwagi wynikające z decyzji środowiskowej:
8

Przeprowadzenie monitoringu ptaków i nietoperzy po zakończeniu budowy, W
przypadku, kiedy rezultaty monitoringu wykażą zwiększone oddziaływanie na
awifaunę w porównaniu z wynikami opublikowanymi w raporcie OOŚ, inwestor
będzie zobowiązany do podjęcia odpowiednich środków łagodzących, w tym
czasowego wyłączenia turbin WTG.

Konieczność spełnienia wymogów prawnych dotyczących maksymalnych poziomów
hałasu środowiskowego,

Przeprowadzenie środowiskowych pomiarów hałasu po rozpoczęciu działania farmy
wiatrowej oraz podjęcie odpowiednich działań redukujących oddziaływanie farmy
wiatrowej na klimat akustyczny.
Jaki jest obecny stan środowiska na terenie inwestycji?
Ochrona przyrody
Tereny inwestycji znajdują się w odległości od obszarów przyrodniczo wrażliwych.
Najbliższy obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 PLB140008 „Dolina Wkry i
Miławki” znajduje się ok. 2 km na południe od najbliższego terenu inwestycji farmy wiatrowej.
Inne obszary wrażliwe przyrodniczo znajdują się w odległości od 5 km do 10 km od
inwestycji farmy wiatrowej i obejmują: „Welski Park Krajobrazowy”, w odległości ok. 8,3 km
na zachód; obszar chronionego krajobrazu „Dolin rzek Nidy i Szkotówki”,w odległości ok. 6,8
km na wschód; obszar chronionego krajobrazu „Doliny Górnej Wkry”, w odległości ok. 7,3
km na zachód; obszar chronionego krajobrazu „Zieluńsko-Rzęgnowski”, w odległości ok. 8,2
km na południe; obszar chronionego krajobrazu „Grzybiny”, w odległości ok. 9,3 km na
północny zachód, obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Natura 2000 PLH280014 „Ostoja
Welska”, znajduje się w odległości ok. 9,3 km na zachód od obszaru inwestycji. Cztery
kolejne obszary chronionego krajobrazu i dwa rezerwaty przyrody znajdują się w odległości
od 10 do 15 km od inwestycji farmy wiatrowej.
Poniżej znajduje się mapa przedstawiająca odległość lokalizacji turbin wiatrowych (WTG) od
najbliższych chronionych obszarów przyrody (źródło: Raport o oddziaływaniu na środowisko
zespołu elektrowni wiatrowych FW4 w gminie Płosnica).
9
Oddziaływanie na ptaki i nietoperze
W ramach procesu przedinwestycyjnego, który obejmował przygotowanie raportu OOŚ,
przeprowadzono roczny monitoring ptaków (od 1 stycznia 2010 r. do 3 stycznia 2011 r.) i
nietoperzy (w okresie marzec-listopad 2009 r.).
Monitoring ptaków obejmował monitoring wzdłuż transektu i obserwacje powierzchni
punktowych, jego intensywność zależała od pory roku. W trakcie trwania obserwacji wzdłuż
transektu i powierzchni punktowych badacze obserwowali liczebność i ilość gatunków
przelatujących ptaków, szacowali intensywność przelotów krótko i długodystansowych, a
także wysokość przelotu (na wysokości 0-50 m, 50-170 m i ponad 170 m), a także jego
kierunek.
Monitoring został przeprowadzony zgodnie z szeroko stosowaną metodologią Monitoringu
Pospolitych Ptaków Lęgowych (MPPL) w celu określenia wartości awifauny w odniesieniu do
danych reprezentatywnych dla całego terytorium Polski. Przeprowadzono oszacowanie
liczebności i rozmieszczenia lęgowisk rzadkich gatunków ptaków i gatunków o dużej
liczebności (w szczególności ptaków drapieżnych, bocianów, żurawi, itd.).
Program monitoringu obejmował całkowitą liczbę 36 obserwacji terenowych.
Ilości ptaków zidentyfikowanych podczas monitoringu są typowe dla terytorium Polski i nie
różnią się od podobnych raportów z innych części kraju.
Na terenie obszaru planowanej inwestycji farmy wiatrowej zidentyfikowano ogółem 99
gatunków ptaków. Najcenniejsze gatunki zaobserwowane na terenie planowanej inwestycji
należą do wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej i obejmują 13 gatunków. Ze
10
wszystkich 99 gatunków ptaków ok. dwie trzecie (60 gatunków, w tym 6 gatunki wymienione
w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej) zostały zdefiniowane jako gatunki gniazdujące w regionie
farmy wiatrowej, a kolejne 9 gatunków (w tym 3 gatunki wymienione w Załączniku I
Dyrektywy Ptasiej) wykorzystują teren farmy wiatrowej w trakcie sezonu lęgowego.
Ogólny wniosek przedstawiony w raporcie: farma wiatrowa nie spowoduje znacznego
negatywnego oddziaływania na ptaki.
Monitoring nietoperzy obejmował obserwacje w terenie i wzdłuż transektu, podczas których
przeprowadzono wykrywanie dźwięków.
Na obszarze planowanej inwestycji
zidentyfikowano pięć gatunków nietoperzy. Wszystkie gatunki są prawnie chronione w
Polsce, ale żaden z nich nie jest wymieniony w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej.
Nietoperze zaobserwowano głównie w okolicy lasów, przelatujące wzdłuż drzew i poboczy
dróg. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi oceny oddziaływania turbin wiatrowych na
nietoperze obliczono indeks aktywności dla zaobserwowanych nietoperzy. Dla większości
transektów aktywność nietoperzy ustalona na podstawie indeksu aktywności wahała się od
niewielkiej do średniej, z wyjątkiem czterech transektów, na których aktywność nietoperzy
była duża lub bardzo duża w okresie sezonowym (jeden przypadek). Transekty te
znajdowały się w odległości od planowanych lokalizacji turbin wiatrowych.
Na podstawie wyników monitoringu ptaków i nietoperzy uznano, że potencjalne negatywne
oddziaływanie planowanej farmy wiatrowej nie wystąpi.
Oddziaływanie społeczne
Projekt ma bezpośrednie oddziaływanie społeczno-ekonomiczne na rozwój gminy Płośnica i
lokalnych mieszkańców. Zidentyfikowano następujące oddziaływanie bezpośrednie:

zwiększenie dochodów podatkowych gminy,

zwiększenie rocznego dochodu dzierżawców gruntów,
Realizacja projektu nie będzie wymagała przesiedlenia mieszkańców lub podmiotów
gospodarczych. Negatywne oddziaływanie jest związane ze zmniejszeniem obszarów
rolnych, zostanie jednak zrekompensowane przez opłaty za dzierżawę gruntu.
Jakiego rodzaju oddziaływanie pojawi się podczas budowy
inwestycji?
Główne oddziaływanie projektu związane z realizacją inwestycji farmy wiatrowej związane
jest z pracami ziemnymi (głównie podczas stawiania fundamentów pod wieże turbin),
pracami budowlanymi i zwiększonym ruch transportowym, będzie obejmowało naruszenie
warstw gleby, okresową zmianą poziomu wód gruntowych (kiedy wymagane będzie
osuszanie wód gruntowych podczas budowy), zwiększony hałas i wibracje. Aby ograniczyć
11
oddziaływanie inwestor
zapobiegawczych:
zobowiązany
jest
do
podjęcia
następujących
środków

używania sprzętu budowlanego w dobrym stanie technicznym: spełniania wymogów
dotyczących poziomu hałasu i spalin, aby zminimalizować potencjalne oddziaływanie
na jakość gleby i wód gruntowych wynikające z potencjalnych wycieków paliwa/oleju,

Prace budowlane nie mogą powodować ograniczeń w użytkowaniu i działaniu
terenów przyległych,

Prace budowlane powinny być przeprowadzane jedynie w ciągu dnia,

przeprowadzania gospodarki odpadowej zgodnie z przepisami Ustawy o odpadach i
lokalnymi przepisami gminy.
Jakie będzie oddziaływanie podczas działania farmy
wiatrowej?
Zakończone badania i konsultacje publiczne przeprowadzone głównie jako część procedury
oceny oddziaływania na środowisko pozwalają stwierdzić, że główne oddziaływanie
środowiskowe związane z działaniem farmy wiatrowej będzie dotyczyło zwiększonych
poziomów hałasu, zmiany krajobrazu i potencjalnego wpływu na awifaunę i nietoperze.
Generowanie hałasu
Emisje hałasu są uważane za jedno z najpowszechniejszych oddziaływań farm wiatrowych
na otoczenie. Dla celów oceny oddziaływania hałasu przeprowadzono numeryczny model
dystrybucji hałasu w ramach sporządzania raportu OOŚ i w trakcie etapów planowania
projektu. Obliczenia dotyczące dystrybucji hałasu zostały przeprowadzone przy użyciu
odpowiedniego oprogramowania zgodnego z polskimi standardami technicznymi
dotyczącymi oceny i zarządzania poziomem hałasu. Obliczenia zostały przeprowadzone dla
maksymalnej mocy akustycznej turbin wiatrowych Siemens (107 Db), a wyniki obliczeń
zweryfikowane z dopuszczalnymi poziomami hałasu określonymi w Rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w
środowisku.
Wyniki obliczeń wskazywały na to, że działanie farmy wiatrowej nie spowoduje
przekroczenia standardów poziomu hałasu w żadnym obszarze chronionym akustycznie,
zarówno w porze dnia, jak i nocy, i że maksymalne poziomy hałasu na granicach tych
obszarów będą wynosić od 41,5 do 45 dB (A). Należy zaznaczyć, że planowane turbiny
wiatrowe WTG mogą pracować w trybie obniżonej emisji hałasu, co razem z pozytywnymi
wynikami obliczeń hałasu dystrybucji powinno zapewnić utrzymanie standardów emisji
hałasu na obszarach chronionych. Inwestor będzie zobowiązany do przeprowadzenia
porealizacyjnych pomiarów hałasu, i jeśli to okaże się konieczne, do podjęcia odpowiednich
działań zmierzających do zredukowania oddziaływania farmy wiatrowej na klimat
akustyczny.
12
Poniżej znajdują się mapy obszaru akustycznego, na którym dokonano obliczeń (z
wyraźnymi izoliniami 40, 45 i 50 dB) (Źródło: Raport o oddziaływaniu na środowisko zespołu
elektrowni wiatrowych FW4 w gminie Płośnica).
Mapa poziomów hałasu dla pory dziennej
hałasu dla pory nocnej
Mapa
poziomów
Ptaki i nietoperze
Lokalizacja 16 turbin wiatrowych będzie stanowić niejakie zagrożenie dla ptaków i
nietoperzy. Należy jednak wspomnieć, że spora liczba obserwacji i raportów dotyczących
działających farm wiatrowych i ich oddziaływania na populacje ptaków wskazuje na to, że
ptaki unikają kolizji z farmami wiatrowymi. Liczba przypadków śmierci ptaków w wyniku
kolizji z turbinami wiatrowymi jest znacznie niższa od przypadków śmiertelnych
spowodowanych kolizjami z samochodami, liniami energetycznymi czy domami.
W celu rozpoznania lokalnych populacji ptaków i podjęcia odpowiednich środków w trakcie
etapu planowania inwestor przeprowadził obserwacje ornitologiczne na obszarach
planowanej farmy wiatrowej. W świetle wyników przedinwestycyjnego monitoringu
zidentyfikowana awifauna została sklasyfikowana jako typowa na terenie Polski, nie
wyróżniająca się jeśli chodzi o pozostałe części kraju.
Ogólny wniosek przedstawiony w raporcie: farma wiatrowa nie spowoduje znacznego
negatywnego oddziaływania na ptaki. Inwestor jest zobowiązany do przeprowadzenia
monitoringu ptaków i nietoperzy po zakończeniu budowy. W przypadku, kiedy rezultaty
monitoringu wykażą zwiększone oddziaływanie na awifaunę w porównaniu z wynikami
13
opublikowanymi w raporcie OOŚ, inwestor będzie zobowiązany do podjęcia odpowiednich
środków łagodzących, w tym czasowego wyłączenia turbin WTG.
Krajobraz
Farma wiatrowa powstanie na obszarze wyłącznie rolniczym, tj. lokalny krajobraz został już
zmieniony przez działalność człowieka. Budowa farmy wiatrowej wprowadzi nowe dominanty
wizualne (turbiny wiatrowe i nowo wybudowane drogi) do krajobrazu. Znaczenie ich
oddziaływania na krajobraz zależy od skali przekształcenia krajobrazu (tj. lokalna,
podregionalna i regionalna), jaki rodzaj krajobrazu został przekształcony (naturalny, półnaturalny, rolniczy, kulturalny, przemysłowy, itd.) oraz od tego, czy krajobraz, na którym
wystąpi oddziaływanie jest chroniony, a także od liczby osób pozostających/odwiedzających
ten krajobraz.
Z uwagi na dużą odległość i obecność obszarów leśnych zostało ocenione, że planowana
farma wiatrowa będzie słabo widoczna z Welskiego Parku Krajobrazowego (znajdującego
się w odległości ok. 8,3 km na zachód) i innych obszarów chronionego krajobrazu (odległość
wynosi ponad 6,8 km). Turbiny wiatrowe WTG nie będą widoczne na tle wyżej
wymienionych form przyrody.
Na podstawie raportu OOŚ ustalono, że na obszarze oddziaływania projektu nie znajdują się
obiekty wpisane do rejestru zabytków. Najbliższy obszar znajduje się w Działdowie, w
odległości ok. 3,5 km od terenu inwestycji. Na terenie chronionego obszaru znajdują się
budynki i inne obiekty (cmentarz, kościoły) podlegające ochronie zgodnie z przepisami
dotyczącymi ochrony zabytków i dziedzictwa. Ochrona wartości kulturalnych w tych strefach
obejmuje ochronę specjalnego rodzaju zabudowań oraz ochronę siedlisk o wyjątkowych
wartościach kulturalnych. Wymagane jest utrzymanie charakteru i skali obiektów wraz z
możliwością wprowadzania nowych elementów, zgodnych z tradycyjnymi formami. Obszar
planowanej farmy wiatrowej znajduje się w odległości ok. 0,7 km od tego typu obszarów.
Turbiny wiatrowe WTG będą widoczne głównie dla lokalnych mieszkańców oraz w
mniejszym stopniu dla osób przejeżdżających przez Działdowo oraz jego mieszkańców. Dla
tych ostatnich spodziewa się, że nie wystąpi znaczny skumulowany efekt oddziaływania,
ponieważ w odległości mniejszej niż 5 km od farmy wiatrowej Skurpie nie ma innych
inwestycji tego rodzaju.
Obracające się łopaty turbiny mogą spowodować wystąpienie efektu migotania cienia. Tego
typu oddziaływanie zostało opisane w raportach OOŚ, niemniej jednak nie poświęcono mu
szczegółowej oceny. Wniosek zawarty w raporcie OOŚ głosi, że taki efekt powoduje
uciążliwość w odległości równej 2-3 wysokościom turbiny WTG, jednak oprócz niewielkiego
oddziaływania podczas okresu zimowego (tj. z uwagi na obecność słońca tuż nad
horyzontem) nie powinien stanowić zagadnienia niepokojącego w przypadku niniejszej farmy
wiatrowej.
Środki podjęte w celu ograniczenia oddziaływania
Głównym środkiem zastosowanym w celu zapobiegania wystąpienia znacznego
oddziaływania środowiskowego farmy wiatrowej jest dobry wybór jej lokalizacji. Z tego
względu podczas etapu przygotowań rozważano różne lokalizacje turbin wiatrowych. Oprócz
14
kwestii technologicznych i ekonomicznych, takich jak charakterystyka wiatru i koszty zakupu
i użytkowania terenu podczas przygotowania inwestycji wzięto pod uwagę następujące
kwestie, istotne z perspektywy ochrony środowiska:




istniejące zagospodarowanie i użycie terenu, w tym rozmieszczenie budynków
mieszkalnych, lasów, użytków rolnych i obiektów chronionych,
wzajemne oddziaływanie indywidualnych obiektów, obejmujące również możliwe
dodawanie fal dźwiękowych,
konieczność chronienia budynków mieszkalnych przed hałasem,
lokalizację z perspektywy ochrony ptaków i nietoperzy.
Drugi aspekt, bardzo ważny z punktu widzenia ochrony środowiska, to wybór producenta i
dostawcy sprzętu. Inwestor zdecydował się na współczesne instalacje o minimalnym
poziomie emisji hałasu. Podsumowując można stwierdzić, że rozmieszczenie turbin
wiatrowych zostało zaplanowane w sposób, który pozwoli na osiągnięcie następujących
celów:



umieszczenie turbin poza obszarami chronionego krajobrazu i przyrody,
niezakłócenie ciągłości korytarzy ekologicznych,
nieprzekroczenie obowiązujących standardów hałasu środowiskowego.
Monitoring porealizacyjny
Hałas
Środowiskowe uwarunkowania zgody na inwestycję zobowiązują inwestora do
przeprowadzenia porealizacyjnych pomiarów hałasu i oddziaływania na obszary chronione
akustycznie po rozpoczęciu działania farmy wiatrowej. Jeśli pomiary wskażą przekroczenie
dopuszczalnych poziomów hałasu, konieczne będzie przeprowadzenie działań
ograniczających hałas (należy rozważyć redukcję mocy akustycznej turbin wiatrowych lub
ich okresowe wyłączenie z użycia, szczególnie nocą).
Ptaki i nietoperze
Środowiskowe uwarunkowania zgody na inwestycję zobowiązują inwestora do
przeprowadzenia porealizacyjnego monitoringu ptaków i nietoperzy. Zakres monitoringu
musi być uzgodniony z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska i musi obejmować
monitoring chronionych gatunków ptaków oraz wskaźnik śmiertelności. W podobny sposób
monitoring nietoperzy powinien skupić się na badaniach śmiertelności osobników i
monitorowania gatunków chronionych.
Monitoring będzie przeprowadzany dwa razy jako roczny monitoring w ciągu trzech lat po
rozpoczęciu działania farmy wiatrowej. Wyniki monitoringu będą dostarczane Regionalnej
Dyrekcji Ochrony Środowiska w Olsztynie co pół roku.
Jeśli zaobserwowane zostanie znaczące oddziaływanie oraz śmiertelność (tj. poniżej danych
przedstawionych w raporcie OOŚ), deweloper będzie zobowiązany do opracowania i
wprowadzenia odpowiednich środków ochrony ptaków i nietoperzy.
15
Środowiskowo-społeczny plan działania
Deweloperem farmy wiatrowej jest spółka, która działa na polskim rynku w zakresie
projektowania, budowy oraz zarządzania farmami wiatrowymi od wielu lat i zrealizowała juz
liczne projekty. . Zgodnie z uzyskanymi informacjami wszystkie zadania budowlane i
operacyjne farmy zostaną zlecone uprawnionym i rzetelnym firmom. Aby spełnić wymogi
Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju dotyczące Polityki Środowiskowej i Społecznej
(2008) oraz standardy Międzynarodowej Korporacji Finansowej (IFC) dotyczące
zrównoważonego rozwoju środowiskowo-społecznego (2006), firma musi powołać i
utrzymać strukturę zarządzania kwestiami związanymi z ochroną środowiska, BHP oraz
społecznymi, a także ustalić określone procedury i zasady, do których będą się stosować
dostawcy usług jeśli chodzi o przygotowanie i przeprowadzenie programu monitoringu prac
budowlanych, a następnie uruchomienia farmy wiatrowej. Zaproponowano opracowanie
kluczowych wskaźników efektywności (Key Performance Indicators – KPI) do monitorowania
kwestii związanych z ochroną środowiska, społecznych i BHP podczas prowadzenia prac
budowlanych, a następnie działania farmy wiatrowej. Kluczowe wskaźniki efektywności
powinny obejmować między innymi: ilość i rodzaj zdarzeń, które mogą oddziaływać na
środowisko w trakcie prac budowlanych, ilość i rodzaj wypadków przy pracy (BHP) w trakcie
prac budowlanych, ilość i rodzaj zdarzeń, które mogą wpływać na społeczność będącą w
obszarze oddziaływania podejmowanych prac budowlanych i dostaw ładunków, emisje
środowiskowe (w tym rodzaje i ilości generowanych odpadów) farmy wiatrowej podczas jej
eksploatacji; ilość i rodzaj wypadków przy pracy (BHP), które mogą wpłynąć na pracowników
operatora farmy wiatrowej, ilość i rodzaj awarii dotyczących pojedynczych osób
zewnętrznych, które powodują szkody; ilość skarg osób trzecich z powodu efektu migotania
cienia, oddziaływania elektromagnetycznego, hałasu i innego rodzaju oddziaływań
generowanych przez działającą farmę wiatrową.
Zaproponowano opracowanie procedur raportowania o statusie projektu pożyczkodawcom
oraz udostępnianie informacji zewnętrznym stronom zainteresowanym. Roczne raporty do
pożyczkodawców powinny zawierać między innymi: status wdrożenia projektu, kluczowe
wskaźniki efektywności, podsumowanie zgłoszonych skarg i opis, jak zostały potraktowane,
podsumowanie działań stron zaangażowanych, wyniki monitoringu środowiskowego i ich
omówienie, podsumowanie działań podjętych w celu poprawy wyników BHP farmy
wiatrowej, podsumowanie wszystkich zmian prawa ochrony środowiska i BHP, które mogą
wpłynąć na projekt.
Zaproponowano, że po zakończeniu prac budowlanych zostanie przeprowadzony monitoring
środowiskowy zgodnie z wymogami decyzji środowiskowej. W przypadku wykazania w
wynikach monitoringu znacznego oddziaływania farmy wiatrowej zaleca się opracowanie i
wdrożenie odpowiedniego planu naprawczego.
16
Dodatkowe informacje i procedura składania zażaleń
Mechanizm procedury składania zażaleń zostanie wdrożony przez firmę w ramach systemu
zarządzania projektem. Procedura zakłada przypisanie koordynatora systemu
zintegrowanego, który będzie odpowiedzialny za reakcję w przypadku zażaleń.
W przypadku dodatkowych pytań dotyczących farmy wiatrowej należy kontaktować się ze
Specjalistą ds. ochrony środowiska firmy Polenergia S.A.:
Marta Porzuczek
POLENERGIA S.A.
Environmental Protection Specialist/EHS
24/26 Krucza Street, 00-526 Warszawa
Tel: +48 22 522 38 42
Email: [email protected]