pobierz

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
na realizację badania ewaluacyjnego
Wpływ Polityki Spójności perspektywy finansowej 2007-2013 na rozwój społeczeństwa
informacyjnego
1. Uzasadnienie realizacji badania
Według założeń Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013, jednym z impulsów
rozwojowych mającym wpływ na miejsce Polski w Unii Europejskiej oraz w świecie jest rozwój
technologii informatyczno-komunikacyjnych (dalej TIK) w naszym kraju, rozumiany jako tworzenie
społeczeństwa informacyjnego.
Zagadnienie tworzenia powszechnego społeczeństwa informacyjnego należy postrzegać
kompleksowo – zarówno w odniesieniu do problemu zwiększenia dostępu do informacji, w tym
informacji publicznej dla przedsiębiorstw oraz poszczególnych obywateli, jak i zarządzania informacją,
w tym wykorzystania technologii cyfrowych dla podnoszenia jakości kapitału ludzkiego, dostępu i
jakości usług publicznych, efektywności konkurencyjności działania przedsiębiorstw na rynkach
lokalnych, krajowych i międzynarodowych.
Budowa infrastruktury szerokopasmowego Internetu w latach 2007-2013 zapewnić miała wysoki
poziom dostępu do Internetu, zwłaszcza na terenach wykluczonych cyfrowo, zbliżając Polskę do
standardów UE. Jednocześnie, według założeń NSRO, wdrażanie TIK umożliwić miało wprowadzenie
innowacyjnych rozwiązań produktowych, procesowych usługowych oraz organizacyjnych w
sektorach produkcyjnych i usługowych, a tym samym dla dynamicznego rozwoju gospodarki.
Planowano, że poprzez zwiększenie dostępu do Internetu oraz szersze zastosowanie technik
cyfrowych w administracji i biznesie nastąpi podwyższenie jakości kapitału ludzkiego m.in. poprzez
e-learning, e-edukację, ale także poprzez rozwój możliwości zdobywania i wymiany informacji oraz
samokształcenia.
Także założenia Europejskiej Agendy Cyfrowej (EAC) przewidywały inteligentne zastosowanie
technologii i wykorzystanie informacji, które miało pomóc w sprostaniu wyzwaniom stojącym przed
społeczeństwem, takim jak zmiany klimatu i starzenie się społeczeństwa. EAC zakłada również
obniżenie kosztów dostępu do sieci, zwiększenie odsetka usług realizowanych przez Internet
(zakupy, oraz cyfrowe włączenie społeczne (m.in. zmniejszenie o połowę odsetka ludzi nigdy nie
korzystających z Internetu).
W programach operacyjnych realizowanych w ramach NSRO wprowadzono wiele narzędzi mających
oddziaływać na rozwój społeczeństwa w tym zakresie. Zadaniem wykonawcy poniższego badania
będzie ocena instrumentów wdrażanych w ramach NSRO 2007-2013, mających wpływ na
gospodarkę społeczeństwa informacyjnego jak też użycia technologii informatycznokomunikacyjnych oraz rozwój kapitału ludzkiego i infrastruktury informatycznej.
Badanie jest realizowane w ramach procesu ewaluacji ex post NSRO. W tym kontekście
przeprowadzenie projektu uzasadnione jest dwoma szczegółowymi kwestiami. Z jednej strony jego
wyniki posłużą do ustalenia efektów realizacji polityki spójności w badanym okresie w Polsce,
(funkcja konkluzywna). Z drugiej zaś strony konieczność realizacji badania warunkowana jest
potrzebą sformułowania wniosków i rekomendacji, które przysłużą się do usprawnienia realizacji
podobnych interwencji w obecnej perspektywie finansowej (2014-2020) oraz będą stanowić istotny
wkład w dyskusji nad założeniami programów i strategii realizowanych po roku 2020 (funkcja
formatywna).
Na etapie projektowania badania podjęto decyzję o wyłączeniu obszaru e-administracji z
przedmiotowych analiz, ponieważ uznano, że bardziej adekwatne będzie przebadanie ich w ramach
badania wpływu funduszy europejskich na podniesienie potencjału administracji.
2. Przedmiot i zakres badania
Zakres przedmiotowy:
Przedmiotem badania są działania podejmowane z Polityki Spójności w ramach perspektywy 20072013 wpływające na rozwój społeczeństwa informacyjnego w Polsce.
Analizy dotyczyć będą następujących programów:
• Regionalne Programy Operacyjne
• Program Operacyjny Kapitał Ludzki
• Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
• Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej
Zakres terytorialny:
Badanie obejmie terytorium całej Polski. Analizy powinny zostać zrealizowane na trzech poziomach
terytorialnych:
• całego kraju
• poszczególnych regionów
• makroregionu Polski Wschodniej
Zakres czasowy:
Badanie obejmie projekty zrealizowane w latach 2007-2015
Zakres podmiotowy:
Beneficjenci ostateczni, odbiorcy wsparcia z funduszy europejskich, Pracownicy Instytucji
Zarządzających i Pośredniczących.
3. Cele badania i jego struktura
Celem głównym badania jest ocena wpływu funduszy europejskich perspektywy 2007-2013 na
rozwój społeczeństwa informacyjnego w Polsce.
Cele szczegółowe badania ewaluacyjnego to:
1. Ocena wpływu polityki spójności w zakresie szkoleń podnoszących umiejętności
indywidualnych odbiorców projektów w zakresie kompetencji cyfrowych
2. Ocena wpływu polityki spójności w zakresie wspierania rozwoju infrastruktury
telekomunikacyjnej
3. Ocena wpływu polityki spójności w zakresie projektów wspierających rozwój e-handlu, ebiznesu itp.
Struktura badania:
Moduł 1: Efekty interwencji:
•
Analiza efektów projektów zrealizowanych w obszarze wsparcia społeczeństwa
informacyjnego oraz analizy komplementarności i synergii wsparcia w obszarze
społeczeństwa informacyjnego
Moduł 2: Umiejętności miękkie:
•
Analiza działań szkoleniowych, podnoszących umiejętności cyfrowe indywidualnych
odbiorców w zakresie TIK i zapobiegających wykluczeniu cyfrowemu finansowane w
ramach POIG, POKL oraz POPW i RPO
Moduł 3: Infrastruktura telekomunikacyjna:
•
Analiza projektów dofinansowujących rozwój sieci szerokopasmowych, dostępu tzw.
„ostatniej mili” oraz sieci telekomunikacyjnych
1
Moduł 4: E-przedsiębiorczość :
•
Analiza projektów wspierających rozwój e-handlu, e-usług i e-biznesu, w tym
projektów TIK realizowanych w ramach inkubatorów przedsiębiorczości, również firm
wdrażających rozwiązania informatyczne, rozwiązania B2B, systemy ERP itp.
4. Pytania badawcze
1. Pytania horyzontalne
1.1 Jaka była wielkość nakładów przeznaczonych na projekty zrealizowane w ramach
polityki spójności UE 2007-2013 w zakresie przedmiotowym badania, w podziale
na obszary tematyczne projektów, programy oraz w przekrojach terytorialnych?
Jaka była skala interwencji projektów realizowanych w ramach polityki spójności
UE 2007-2013 w porównaniu do innych źródeł finansowania?
1.2 Jakie produkty powstały w wyniku interwencji PS 2007-13 w przedmiotowym
zakresie (w podziale na obszary tematyczne i we wskazanych przekrojach
terytorialnych)?
1.3 Jakie były efekty projektów zrealizowanych w ramach polityki spójności UE 2007-2013 w
poszczególnych obszarach poddanych badaniu?2 Czy udało się zrealizować zakładane
cele?
1.4 Które działania przyniosły największe i najmniejsze efekty biorąc pod uwagę kryteria
trafności, efektywności, użyteczności i trwałości? Jakie były główne problemy
realizowanych projektów ? W jaki sposób powinna być programowana i wdrażana
interwencja w zakresie rozwoju cyfrowego w celu zwiększenia jej efektów?
2. Pytania dodatkowe w ramach modułu dot. umiejętności miękkich3:
1
W ramach tego modułu badaniu powinny zostać poddane nie tylko te działania, gdzie wsparcie wprost było
sprofilowane na e-biznes, ale też takie, gdzie mimo braku takiego warunku zdecydowana większość
beneficjentów podejmowała taką aktywność. (np. działanie 3.1, 3.2 i 3.4 PO IG)
2
Odpowiedź na to pytanie dotyczyć powinna krótko i długoterminowych efektów netto polityki spójności
zgodnie z zakresem tematycznym poszczególnych modułów badania. Ocena efektów realizacji polityki spójności
nie powinna ograniczać się jedynie do nakładów i produktów (np. długość wybudowanych sieci czy liczba
przeszkolonych osób w zakresie poszczególnych kompetencji cyfrowych). Nakłady i produkty stanowić powinny
stanowić punkt wyjścia do oceny rezultatów wsparcia funduszy unijnych tj. określonych zmian społecznoekonomicznych, które zaistniały w regionie wskutek realizacji polityki spójności w zakresie rozwoju
społeczeństwa cyfrowego (zmiany mogły dotyczyć także innych sfer np. rynku pracy, spójności społecznej etc.)
3
Katalog pytań w modułach 2-4 nie jest zamknięty. Wykonawca powinien przedstawić w ofercie ew.
uzupełnienia w zakresie pytań badawczych w ramach poszczególnych obszarów.
2.1 Czy szkolenia z zakresu kompetencji cyfrowych istotnie przyczyniły się do zmian w
funkcjonowaniu beneficjentów, jeśli tak, to w jakiej dziedzinie i jakim zakresie?
2.2 Czy zrealizowane szkolenia były użyteczne dla użytkowników oraz ich pracodawców?
2.3 Czy i w jaki sposób działania liderów kompetencji cyfrowych, tzw. Latarników wpłynęły na
podniesienie kompetencji cyfrowych w grupach docelowych?
2.4 Czy zamawiane kierunki studiów przyniosły oczekiwane korzyści i rezultaty? Czy
wdrożenie formy telepracy przyniosło oczekiwane korzyści i rezultaty?
2.5 Czy wprowadzenie e-learningu jako formy kształcenia przyniosło oczekiwane korzyści i
rezultaty?
2.6 Czy wspieranie działań z zakresu e-Integracji przez wspieranie dostępu obywateli do
szerokopasmowego Internetu przyniosło oczekiwane rezultaty?
3. Pytania dodatkowe w ramach modułu dot. infrastruktury telekomunikacyjnej:
3.1 W jakim stopniu zasady i przepisy PZP gwarantowały wybór rzetelnego wykonawcy oraz
korzystnej oferty? Jakie były konsekwencje postanowień PZP dla realizacji projektów?
3.2 Czy zaplanowany układ sieci jest optymalny kosztowo?
3.3 Czy beneficjenci projektów podczas ich realizacji napotkali na jakieś problemy
proceduralne/administracyjne itp.? Jakie to były problemy? Czy udało się je rozwiązać?
3.4 Kto korzysta z wybudowanej infrastruktury, w podziale na użytkowników (gospodarstwa
domowe, przedsiębiorców, instytucje publiczne i inne)?
3.5 Czy wystąpiły problemy z wyborem operatora (ew. dlaczego)?
3.6 Czy po zakończeniu finansowania projektu infrastruktura będzie nadal wykorzystywana i
finansowana? Jakie są plany dotyczące wybudowanej infrastruktury?
3.7 Czy i w jakim zakresie wybudowana infrastruktura wpływa na zmiany w funkcjonowaniu
jej użytkowników?
3.8 Czy wprowadzenie usług dostępowych ostatniej mili przyniosło oczekiwane rezultaty?
4. Pytania dodatkowe w ramach modułu dot. e-przedsiębiorczości:
4.1 Czy efekty podobne do uzyskanych można było osiągnąć przy wykorzystaniu innych form
wsparcia? Jaki model wsparcia przynosił lepsze efekty, dotacje czy instrumenty
finansowe?
4.2 Jaki był wpływ wsparcia na ekspansję przedsiębiorstw, zmianę w sprzedaży wewnętrznej
oraz eksportowej przedsiębiorstw?
4.3 Czy wsparcie usług B2B przyniosło oczekiwane korzyści i rezultaty?
4.4 Jaka jest przeżywalność dofinansowanych nowoutworzonych przedsiębiorstw?
4.5 Kto lepiej radzi sobie na rynku, przedsiębiorcy wsparci czy podmioty niewsparte?
Wyniki i rekomendacje powstały na bazie odpowiedzi na powyższe pytania posłużą do weryfikacji
trafności programowania perspektywy 2014-2020, m.in. programu POPC.
5. Metodologia
Oceny należy dokonać przy zastosowaniu następujących kryteriów:
Kryterium skuteczności
pozwalające ocenić, w jakim stopniu cele zapisane w
(effectiveness):
dokumentach programowych zostały osiągnięte;
Kryterium trwałości efektów
(sustainability):
pozwalające ocenić w jakim stopniu efekty zrealizowanych
interwencji będą trwać po zakończeniu finansowania
zewnętrznego, a także czy możliwe jest utrzymanie się wpływu
tych projektów w dłuższym okresie czasu;
Kryterium użyteczności (utiity):
pozwalające ocenić stopień w jakim korzyści odniesione przez
odbiorców wsparcia przełożyły się na poprawę sytuacji
społeczno-gospodarczej
Kryterium efektywności
(Efficiency):
Pozwalające ocenić, czy dałoby się zrealizować te działania w
sposób bardziej efektywny kosztowo,
W celu realizacji badania Wykonawca powinien zastosować najbardziej odpowiedni zestaw
metod i technik badawczych. W ramach ww. zestawu muszą znaleźć się przynajmniej wskazane
poniżej ilościowe i jakościowe metody badawcze:
1. Badania gabinetowe obejmujące co najmniej:
• adekwatne programy operacyjne wraz z uszczegółowieniami dla perspektywy 2007-2013,
• Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013,
• dotychczasowe ewaluacje w obszarze tematycznym badania,
• raport Ministerstwa Cyfryzacji „Społeczeństwo informacyjne w liczbach 2015”.
• EAC,
• dokumentacja przetargowa, studia wykonalności itp.
2. Analiza danych obejmująca przynajmniej:
• dane pochodzące z systemów informatycznych np. KSI SIMIK 07-13 i innych będących w
dyspozycji instytucji zarządzających,
• dane z systemów statystyki publicznej (GUS, EUROSTAT),
• inne dane statystyczne
3. Badania jakościowe i ilościowe:
• CATI/CAWI – z uczestnikami szkoleń, użytkownikami projektów, beneficjentami,
• wywiady pogłębione z pracownikami IZ i IP wdrażającymi działania w zakresie TIK,
•
•
analiza porównawcza dotycząca wsparcia przedsiębiorców (czy bardziej efektywne są środki
zwrotne czy bezzwrotne), preferowana realizacja metodą kontrfaktyczną (DID, PSM lub
pokrewne)
po 2 pogłębione studia przypadków dla każdego z obszarów badania obejmujące
zróżnicowane projekty pod kątem ich jakości, różnorodności i rozkładu terytorialnego na
terenie całego kraju.
6. Produkty
1. Raport metodologiczny zawierający:
• koncepcję badania i projekty narzędzi badawczych,
• harmonogram badania uwzględniający podział prac pomiędzy członków zespołu
i terminy przekazywania informacji na temat przebiegu realizacji badania;
2. Raport końcowy obejmujący:
• streszczenie raportu (max. 9 tys. znaków ze spacjami) także w języku angielskim,
• spis treści,
• wprowadzenie,
• opis zastosowanej metodologii,
• opis wyników badania wraz z ich analizą, interpretacją i uzasadnieniem,
• wnioski i rekomendacje z badania (rekomendacje z badania powinny być użyteczne,
precyzyjne i zaprezentowane zgodnie z zapisami Wytycznych w zakresie ewaluacji polityki
spójności 2014-2020, dostępnych na stronie www.ewaluacja.gov.pl)
3. Dodatkowe streszczenie raportu końcowego, które zostanie wykorzystane do raportu
podsumowującego ewaluację ex-post NSRO 2007-2013, w podziale na poszczególne
programy operacyjne objęte badaniem (szczegółowe wymagania dotyczące streszczenia
zostaną uzgodnione z Wykonawcą w trakcie realizacji badania) – wersja polska i angielska,
ok. 20-40 stron znormalizowanego maszynopisu.
4. 6-8 stronicowa broszura informacyjna, w treści i formie graficznej przystępnej dla ogółu
społeczeństwa – wersja polska i angielska,
5. Prezentacja wyników prac (wstępnych i końcowych) na maksymalnie pięciu spotkaniach, w
tym prezentacja wyników na XII. Konferencji Ewaluacyjnej zaplanowanej na październiklistopad 2016 r.
Wszystkie produkty badania oraz dane źródłowe i wynikowe badania, w tym raporty, wzory,
wykresy, rysunki i mapy z opisami powinny zostać przekazane Zamawiającemu w formie
edytowalnej umożliwiającej skład.
Raport metodologiczny
Na etapie raportu metodologicznego Wykonawca jest zobowiązany uszczegółowić zaproponowaną w
ofercie
koncepcję
badania.
Raport
powinien
zawierać
także
klarowne
i syntetyczne przedstawienie założeń metodologii w formie tabeli uwzględniającej:
pytania/zagadnienia badawcze→źródła danych→metody zbierania danych→metody analizy
i oceny danych. Raport powinien również zawierać rozpisany harmonogramu prac
w podziale na poszczególne etapy badania (w tym zakres wyników dostępnych na październiklistopad 2016r w celu zaprezentowania na XII Konferencji Ewaluacyjnej) i zadania poszczególnych
członków zespołu badawczego. Wykonawca jest zobowiązany przedstawić i zweryfikować zakres i
dostępność danych potrzebnych do realizacji badania oraz sposób ich przetwarzania. Konieczne jest
także przedstawienie sposobów wyeliminowania zidentyfikowanych zagrożeń związanych z
dostępnością danych.
Raport końcowy
Na podstawie badania sporządzony zostanie raport zawierający odpowiedzi na postawione przed
wykonawcą w cele i pytania badawcze. Wykonawca dostarczy raport końcowy
w wersji elektronicznej. Objętość raportu nie powinna przekroczyć 150 standardowych stron
obliczeniowych w formacie A4 (bez aneksów).
Raport końcowy musi być opracowany w języku polskim i mieć następującą strukturę:
1) streszczenie zawierające informację nt. celu, zakresu i najważniejszych wyników badania.
Streszczenie powinno być napisane językiem przystępnym, w miarę możliwości
niespecjalistycznym oraz nie powinno przekraczać 6 strony obliczeniowych w formacie A4.
Streszczenie dodatkowo powinno zostać przygotowane w języku angielskim;
2) spis treści;
3) wprowadzenie (opis przedmiotu, celu i założeń badania);
4) opis przebiegu badania oraz syntetyczny opis zastosowanej metodologii;
5) opis wyników badania (wraz z ich analizą i interpretacją);
6) wnioski z realizacji okresu 2007-2013 i rekomendacje dla:
 procesu sprawozdawczości i rozliczenia efektów realizacji PS 2007-2013;
 zweryfikowania zaplanowanych interwencji i realizacji przedsięwzięć w ramach Umowy
Partnerstwa i programów operacyjnych w perspektywie 2014-2020;
 procesu programowania perspektywy po 2020 roku;
 polityk krajowych.
7) aneksy:
 Aneks 1 rekomendacje z badania opracowane zgodnie z zapisami Wytycznych Ministra
Infrastruktury
i
Rozwoju
w
zakresie
ewaluacji
polityki
spójności
na lata 2014-2020 z dnia 22 września 2015 r.;
 Aneks 2 przedstawiający szczegółową metodologię badania;
 pozostałe Aneksy (w tym aneks statystyczny, raport z badań ilościowych/jakościowych i
studia przypadków).
Broszura informacyjna
Wykonawca przygotuje ponadto max 6-8-stronicowe (standardowe strony obliczeniowe)
opracowanie (format A5) w formie broszury informacyjnej. Broszura ta powinna być napisana
językiem zrozumiałym dla szerokiego grona odbiorców i zawierać krótki opis badania oraz
najważniejsze wyniki i rekomendacje płynące z raportu. Broszura powinna zawierać wykresy, mapy,
ewentualnie zdjęcia i być opracowana graficznie w formie umożliwiającej jej publikację, bez
dodatkowych korekt. Tak przygotowana publikacja ma zachęcić do lektury całego dokumentu.
Broszurę należy przedstawić w formie elektronicznej.
Prezentacje wyników badania
Wykonawca będzie ponadto zobowiązany do zaprezentowania wyników prac (raportów:
metodologicznego i końcowego) na maksymalnie 5 spotkaniach (w tym na XII Konferencji
Ewaluacyjnej.
Terminy
i
miejsca
ewentualnych
spotkań
zostaną
uzgodnione
z Zamawiającym. Dodatkowo – już po zakończeniu realizacji umowy - ewaluator zobowiązuje się do
wzięcia udziału w ewentualnym spotkaniu uzgodnieniowym omawiającym rekomendacje badania z
ich adresatami.
***
Raport końcowy z badania oraz cały proces badawczy zostanie oceniony przez Zamawiającego przy
użyciu karty oceny procesu i wyników badania ewaluacyjnego zgodnie z zapisami Wytycznych
Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie ewaluacji polityki spójności na lata 2014-2020 z dnia 22
września 2015r
7. Harmonogram badania
Realizacja badania powinna przebiegać zgodnie z następującym harmonogramem:
w terminie do 21 dni od dnia zawarcia umowy – przygotowanie projektu raportu
metodologicznego. Projekt raportu zostanie przygotowany i przekazany Zamawiającemu w
formie elektronicznej i drukowanej (4 egzemplarze).
w terminie do 35 dni od dnia zawarcia umowy – przygotowanie raportu metodologicznego,
w tym z uwzględnieniem uzgodnień dokonanych w trakcie konsultacji założeń
metodologicznych z Zamawiającym. Raport przekazany zostanie Zamawiającemu w formie
elektronicznej i drukowanej (4 egzemplarze). Na żądanie Zamawiającego Wykonawca
przedstawi raport w formie prezentacji multimedialnej.
w terminie do 130 dni od dnia zawarcia umowy – przedstawienie projektu raportu
końcowego oraz broszury informacyjnej. Projekty raportu oraz broszury zostaną
przygotowane i przekazane Zamawiającemu w wersji w formie elektronicznej i drukowanej.
Do 14 dni od dnia przedłożenia projektu raportu końcowego Zamawiający przekaże
Wykonawcy uwagi do raportu. Na żądanie Zamawiającego Wykonawca przedstawi raport w
formie prezentacji multimedialnej.
w terminie do 150 dni od dnia zawarcia umowy – przedstawienie ostatecznej wersji raportu
końcowego z uwzględnieniem uzgodnień oraz broszury informacyjnej. Raport przekazany
zostanie Zamawiającemu w formie elektronicznej i drukowanej (4 egzemplarze).
Wykonawca powinien przedstawić szczegółowy harmonogram realizacji ewaluacji zapewniający z
jednej
strony
dotrzymanie
ww.
terminu
końcowego
realizacji
badania,
z drugiej zaś strony rzetelną realizację badania.
8. Finansowanie
Projekt finansowany jest ze środków UE w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 20142020. Wszystkie materiały opracowane w trakcie realizacji badania powinny zostać oznaczone
zgodnie z wariantem podstawowym lub minimalnym, określonym w Strategii Komunikacji Funduszy
Europejskich4.
4
Zasady promocji i oznakowania projektów realizowanych przy współfinansowaniu ze środków Funduszy
Europejskich
dostępna
są
na
stronie:
https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/ofunduszach/promocja/zasady-promocji-i-oznakowania-projektow/