Wymagania edukacyjne z języka polskiego w klasie VI Szkoły

Wymagania edukacyjne
z języka polskiego w klasie VI
Szkoły Podstawowej nr 1
im. Jana Pawła II
w Czerwionce - Leszczynach
1
I.
Ocena celująca
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego wiedza znacznie wykracza
poza obowiązujący program nauczania.
Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania,
Proponuje rozwiązania wykraczające poza materiał programowy,
Ustnie i pisemnie wypowiada się bezbłędnie,
Nie powiela cudzych pomysłów i poglądów,
Bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach literackich i teatralnych
w szkole i poza nią,
 Podejmuje działalność literacką lub kulturalną i prezentuje wysoki
poziom merytoryczny oraz artystyczny ( np. udział w akademiach,
współpraca z gazetką szkolną, udział w imprezach artystycznych, itp.),
 Posiada rozszerzone umiejętności z zakresu kształcenia językowego
oraz nauki o języku, przewidywane w programie nauczania w klasie VI.





II.
Ocena bardzo dobra
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres
wiadomości określony programem nauczania dla klasy VI.
Kształcenie literackie i językowe:
 wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem
stylistyczno – językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym,
 redaguje, bezbłędnie pod względem formy: kartkę pocztową, zaproszenie,
przepis kulinarny, dialog – wywiad, opis miejsca, opis przedmiotu,
instrukcję, ogłoszenie, opowiadanie o tematyce fantastycznej, życzenia
okolicznościowe, opis postaci fantastycznej, list do rówieśnika,
autoprezentację, sprawozdanie z wycieczki, list do dorosłego adresata,
opis obrazu, relację z miejsca zdarzenia, opinię o przedstawieniu
teatralnym, opinię o przeczytanej książce, opowiadanie twórcze
z dialogami, elementami opisów i charakterystyki,
 wnikliwie analizuje temat,
 prezentuje treść w niebanalny sposób,
 stosuje daną formę wypowiedzi, z zachowaniem jej cech
charakterystycznych,
 zachowuje związek logiczny pomiędzy poszczególnymi częściami pracy,
 poprawnie zaznacza akapity,
 swobodnie i ze zrozumieniem posługuje się terminami: bohater, autor,
narrator, baśń, zwrotka, refren, rym, rytm, akcja, świat przedstawiony,
opowiadanie, proza, poezja, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy,
2



















porównanie, fikcja literacka, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący,
narracja, przenośnia, wątek, powieść,
wyróżnia w utworze wszystkie postaci i zdarzenia,
określa czas, przestrzeń, i sytuację mówienia w utworze,
bezbłędnie układa plan ramowy i szczegółowy, stosując równoważniki
zdań,
odróżnia prozę od wiersza,
samodzielnie wyszukuje w tekście potrzebny do argumentacji fragment,
wskazuje poetyckie środki stylistyczne (epitet, porównanie, przenośnia,
uosobienie),
wskazuje motywy wędrowne w poznanych utworach,
posługuje się słownictwem charakterystycznym dla języka filmu, teatru,
rozumie pojęcie adaptacji filmowej i teatralnej utworu,
określa motywację postępowania bohaterów i ocenia ich postawy,
wskazuje przesłanie i ogólny sens utworu,
odróżnia fakty od opinii,
sprawnie posługuje się słownikiem ortograficznym,
sprawnie wyszukuje informacje na wskazany temat w różnych źródłach,
wykazuje się bardzo dobrą znajomością przeczytanego tekstu,
ma bogaty zasób słownictwa i umiejętnie się nim posługuje,
czyta cicho ze zrozumieniem w stopniu pozwalającym na korzystanie
z informacji oraz odczytywanie sensów utworu,
czyta głośno z wyrazistą artykulacją,
bierze czynny udział w lekcji.
Fleksja i składnia:
 mówi o analizowanych zjawiskach językowych, używając poznanych
terminów: wypowiedzenie, równoważnik zdania, zdanie pojedyncze,
zdanie złożone, zdanie nadrzędne, zdanie podrzędne, zdanie współrzędne;
odmienne części mowy: czasownik (dokonany i niedokonany), rzeczownik,
przymiotnik, zaimek, liczebnik; nieodmienne części mowy: przysłówek,
przyimek, spójnik; czas: przeszły, przyszły, teraźniejszy; tryb:
oznajmujący, przypuszczający i rozkazujący; strony: czynna, bierna,
zwrotna; osoby, rodzaj: męski, żeński i nijaki, męskoosobowy
i niemęskoosobowy; liczba: pojedyncza i mnoga; stopień: równy, wyższy,
najwyższy, przypadki; podmiot, określenia grupy podmiotu; orzeczenie
czasownikowe, orzeczenie imienne, określenia z grupy orzeczenia,
 posługuje się poprawnymi formami gramatycznymi rzeczowników,
czasowników, przymiotników i liczebników o typowej odmianie,
 określa formy podanych czasowników (osoba, liczba, rodzaj, czas, strona
i tryb) oraz w sposób celowy stosuje różne formy we własnych zdaniach,
 wskazuje w czytanym tekście poznane części mowy,
3
 rozpoznaje w zdaniach orzeczenia czasownikowe i imienne,
 określa formę rzeczownika (liczba i przypadek), przymiotnika (przypadek,
liczba, rodzaj i stopień), liczebnika i zaimka w zdaniu,
 wyodrębnia grupę podmiotu i orzeczenia oraz stosuje różnorodne
określenia do podmiotu i orzeczenia,
 przekształca równoważnik na zdanie i odwrotnie oraz uzasadnia celowość
jego zastosowania we własnej wypowiedzi,
 podaje własne przykłady różnych typów zdań.
Fonetyka:
 odróżnia głoskę od litery, spółgłoskę od samogłoski,
 określa spółgłoski,
 stosuje umiejętność dzielenia wyrazu na sylaby przy przenoszeniu
wyrazów,
 zna zasady akcentowania w języku polskim i poprawnie akcentuje.
III. Ocena dobra
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności
przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane
programem nauczania w klasie VI.
Kształcenie literackie i językowe:
 jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy
językowo – stylistyczne, logiczne i ortograficzne,
 redaguje poprawnie: kartkę pocztową, zaproszenie, przepis kulinarny,
dialog – wywiad, opis miejsca, opis przedmiotu, instrukcję, ogłoszenie,
opowiadanie o tematyce fantastycznej, życzenia okolicznościowe, opis
postaci fantastycznej, list do rówieśnika, autoprezentację, sprawozdanie
z wycieczki, list do dorosłego adresata, opis obrazu, relację z miejsca
zdarzenia, opinię o przedstawieniu teatralnym, opinię o przeczytanej
książce,
 uwzględnia wszystkie elementy tematu,
 dokonuje odpowiedniej selekcji materiału,
 stosuje trójdzielną kompozycję,
 poprawnie zaznacza akapity,
 posługuje się komunikatywnym językiem i stylem,
 stosuje ze zrozumieniem terminy: bohater, autor, narrator, baśń, zwrotka,
refren, rym, rytm, akcja, świat przedstawiony, opowiadanie, proza, poezja,
epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy, porównanie, fikcja literacka, nadawca,
odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, wątek, powieść,
4











wyróżnia w utworze postacie i zdarzenia,
określa czas i przestrzeń w utworze,
poprawnie redaguje plan ramowy, stosując równoważniki zdań,
odróżnia prozę od wiersza,
samodzielnie wyszukuje w tekście potrzebny do argumentacji fragment,
rozpoznaje w tekście poetyckim epitet, porównanie, przenośnię,
rozumie pojęcie adaptacji filmowej i teatralnej utworu,
określa motywację postępowania bohaterów i ocenia ich postawy,
samodzielnie posługuje się słownikiem ortograficznym,
wyszukuje wskazane hasła w encyklopedii i słowniku wyrazów obcych,
czyta cicho ze zrozumieniem w stopniu pozwalającym na korzystanie
z informacji,
 poprawnie czyta głośno,
 sprawnie prezentuje swoją pracę.
Fleksja i składnia:
 mówi o analizowanych zjawiskach językowych, używając poznanych
terminów: wypowiedzenie, równoważnik zdania, zdanie pojedyncze,
zdanie złożone, zdanie nadrzędne, zdanie podrzędne, zdanie współrzędne;
odmienne części mowy: czasownik (dokonany i niedokonany), rzeczownik,
przymiotnik, zaimek, liczebnik; nieodmienne części mowy: przysłówek,
przyimek, spójnik; czas: przeszły, przyszły, teraźniejszy; tryb:
oznajmujący, przypuszczający i rozkazujący; strony: czynna, bierna,
zwrotna; osoby, rodzaj: męski, żeński i nijaki, męskoosobowy
i niemęskoosobowy; liczba: pojedyncza i mnoga; stopień: równy, wyższy,
najwyższy, przypadki; podmiot, określenia grupy podmiotu; orzeczenie
czasownikowe, orzeczenie imienne, określenia z grupy orzeczenia,
 posługuje się poprawnymi formami gramatycznymi rzeczowników,
czasowników, przymiotników o typowej odmianie,
 określa formy podanych czasowników (osoba, liczba, rodzaj, czas i tryb),
 wskazuje w czytanym tekście poznane części mowy,
 rozpoznaje w zdaniach orzeczenia czasownikowe i imienne,
 określa formę rzeczownika (liczba i przypadek) oraz przymiotnika
(przypadek, liczba, rodzaj) w zdaniu,
 wyodrębnia grupę podmiotu i orzeczenia,
 przekształca równoważnik na zdanie i odwrotnie oraz w sposób celowy
stosuje go we własnej wypowiedzi,
 rozróżnia zdania złożone podrzędnie i współrzędnie oraz buduje oba typy
zdań.
5
Fonetyka:
 rozróżnia głoskę, literę, samogłoskę i spółgłoskę,
 określa spółgłoski,
 stosuje umiejętność dzielenia wyrazu na sylaby przy przenoszeniu
wyrazów.
IV. Ocena dostateczna
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości
i umiejętności określone programem nauczania dla klasy VI na poziomie nie
przekraczającym wymagań zawartych w podstawie programowej.
Kształcenie literackie i językowe:
 w wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad
poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania
poznanego słownictwa i ortografii,
 redaguje, popełniając błędy w zakresie formy: kartkę pocztową,
zaproszenie, przepis kulinarny, dialog – wywiad, opis miejsca, opis
przedmiotu, instrukcję, ogłoszenie, opowiadanie o tematyce fantastycznej,
życzenia okolicznościowe, opis postaci fantastycznej, list do rówieśnika,
autoprezentację, sprawozdanie z wycieczki, list do dorosłego adresata,
opis obrazu, relację z miejsca zdarzenia,
 uwzględnia najważniejsze elementy tematu,
 dokonuje nieodpowiedniej selekcji materiału,
 stosuje wadliwą kompozycję,
 sporadycznie zaznacza akapity,
 stosuje w odpowiedzi na zadane pytania terminy: bohater, autor, narrator,
baśń, zwrotka, refren, rym, rytm, akcja, świat przedstawiony,
opowiadanie, proza, poezja, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy,
porównanie, fikcja literacka, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący,
narracja, przenośnia, wątek, powieść,
 wyróżnia w utworze postacie i zdarzenia,
 określa czas i miejsce akcji,
 redaguje plan ramowy,
 odróżnia prozę od wiersza,
 z pomocą nauczyciela wyszukuje w tekście potrzebny fragment,
 wyszukuje wskazane hasło w encyklopedii i słowniku ortograficznym,
 czyta cicho ze zrozumieniem w stopniu pozwalającym na korzystanie
z informacji,
 czyta głośno z niewielkimi trudnościami w zakresie dykcji i intonacji,
 poprawnie prezentuje swoją pracę.
6
Fleksja i składnia:
 mówi o analizowanych zjawiskach językowych, używając poznanych
terminów: wypowiedzenie, równoważnik zdania, zdanie pojedyncze,
zdanie złożone, zdanie nadrzędne, zdanie podrzędne, zdanie współrzędne;
odmienne części mowy: czasownik (dokonany i niedokonany), rzeczownik,
przymiotnik, zaimek, liczebnik; nieodmienne części mowy: przysłówek,
przyimek, spójnik; czas: przeszły, przyszły, teraźniejszy; tryb:
oznajmujący, przypuszczający i rozkazujący; strony: czynna, bierna,
zwrotna; osoby, rodzaj: męski, żeński i nijaki, męskoosobowy
i niemęskoosobowy; liczba: pojedyncza i mnoga; stopień: równy, wyższy,
najwyższy, przypadki; podmiot, określenia z grupy podmiotu; orzeczenie
czasownikowe, orzeczenie imienne, określenia z grupy orzeczenia,
 posługuje się poprawnymi formami gramatycznymi rzeczowników,
czasowników, przymiotników w zakresie czynnego słownictwa,
 określa formy podanych czasowników (osoba, liczba, rodzaj, czas i tryb),
 wskazuje w zdaniu czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki i przysłówki,
 rozpoznaje w zdaniach orzeczenie czasownikowe i imienne,
 poprawnie tworzy formy stopni przymiotnika ćwiczone na lekcji,
 wskazuje w zdaniu podmiot i orzeczenie oraz ich określenia,
 odróżnia równoważnik od zdania oraz przekształca równoważnik
w zdanie i odwrotnie,
 buduje zdanie złożone z podanych zdań pojedynczych.
Fonetyka:
 rozróżnia głoski, litery,
 przy małej pomocy nauczyciela rozróżnia spółgłoski,
 poprawnie dzieli wyrazy na sylaby.
V.
Ocena dopuszczająca
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który samodzielnie lub przy pomocy
nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności.
Kształcenie literackie i językowe:
 czyta cicho ze zrozumieniem w stopniu pozwalającym na korzystanie
z podstawowych informacji,
 czyta głośno z trudnościami w zakresie dykcji i intonacji,
 błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełnianie
w wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości pracy i wysiłku,
jaki włożył uczeń w ich napisanie,
 redaguje (z pomocą nauczyciela): kartkę pocztową, zaproszenie, przepis
kulinarny, dialog – wywiad, opis miejsca, opis przedmiotu, instrukcję,
7











ogłoszenie, opowiadanie o tematyce fantastycznej, życzenia
okolicznościowe, opis postaci fantastycznej, list do rówieśnika,
autoprezentację, sprawozdanie z wycieczki, list do dorosłego adresata,
uwzględnia kilka, przypadkowo wybranych, elementów tematu,
przedstawia treść w sposób powierzchowny i chaotyczny,
stosuje wadliwą kompozycję,
nie zaznacza akapitów,
z pomocą nauczyciela stosuje w odpowiedzi na proste pytania
podstawowe pojęcia: bohater, autor, narrator, baśń, zwrotka, refren, rym,
rytm, akcja, świat przedstawiony, opowiadanie, proza, poezja, epitet,
wyraz dźwiękonaśladowczy, porównanie, fikcja literacka, nadawca,
odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, wątek, powieść,
wyróżnia w utworze główne postacie i zdarzenia,
z pomocą nauczyciela określa czas i miejsce akcji,
redaguje krótki plan ramowy,
wyszukuje wskazane hasło w słowniku ortograficznym,
z pomocą nauczyciela wyszukuje wskazane hasło w encyklopedii,
z pomocą nauczyciela prezentuje swoją pracę.
Fleksja i składnia:
 mówi o analizowanych zjawiskach językowych, używając – z pomocą
nauczyciela – poznanych terminów: wypowiedzenie, równoważnik zdania,
zdanie pojedyncze, zdanie złożone, zdanie nadrzędne, zdanie podrzędne,
zdanie współrzędne; czasownik (dokonany i niedokonany), rzeczownik,
przymiotnik, zaimek, liczebnik; przysłówek, przyimek, spójnik; czas:
przeszły, przyszły, teraźniejszy; tryb: oznajmujący, przypuszczający
i rozkazujący; strony: czynna, bierna, zwrotna; osoby, rodzaj: męski,
żeński i nijaki, męskoosobowy i niemęskoosobowy; liczba:
pojedyncza i mnoga; stopień: równy, wyższy, najwyższy, przypadki;
podmiot, określenia z grupy podmiotu; orzeczenie czasownikowe,
orzeczenie imienne, określenia z grupy orzeczenia,
 posługuje się poprawnymi formami gramatycznymi rzeczowników,
czasowników, przymiotników w zakresie czynnego słownictwa,
 wskazuje w zdaniu czasowniki, rzeczowniki i przymiotniki,
 poprawnie tworzy formy stopni przymiotnika ćwiczone na lekcji,
 wskazuje w zdaniu podmiot i orzeczenie,
 odróżnia równoważnik od zdania,
 rozróżnia zdania pojedyncze i złożone.
Fonetyka:
 wyróżnia głoski, litery i sylaby,
 poprawnie dzieli wskazany wyraz na sylaby.
8
VI. Ocena niedostateczna
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował podstawowych
wiadomości z fleksji, składni, słownictwa, ortografii, w zakresie redagowania
poznanych form wypowiedzi.
Kształcenie literackie i językowe:
 nie opanował techniki cichego i głośnego czytania w stopniu
pozwalającym na korzystanie z informacji,
 wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym,
 nie przestrzega reguł podstawowych form wypowiedzi: kartki
pocztowej, zaproszenia, przepisu kulinarnego, dialogu – wywiadu,
opisu miejsca, opisu przedmiotu, instrukcji, ogłoszenia, opowiadania
o tematyce fantastycznej, życzeń okolicznościowych, opisu postaci
fantastycznej, listu do rówieśnika, autoprezentacji, sprawozdania
z wycieczki, listu do dorosłego adresata,
 redaguje teksty, w których : ignoruje temat, nie stosuje nawet
podstawowych, niezbędnych wiadomości, nie porządkuje treści,
posługuje się ubogą leksyką,
 nawet z pomocą nauczyciela nie potrafi odszukać wskazanego hasła
w encyklopedii i w słowniku,
 nie rozumie podstawowych pojęć: bohater, autor, narrator, baśń,
zwrotka, refren, rym, rytm, akcja, świat przedstawiony, opowiadanie,
proza, poezja, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy, porównanie, fikcja
literacka, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia,
wątek, powieść,
 nie potrafi wskazać w utworze głównych postaci i zdarzeń,
 nie potrafi redagować krótkiego planu ramowego,
 nawet z pomocą nauczyciela nie potrafi zaprezentować swojej pracy.
Fleksja i składnia:
 nie potrafi analizować omawianych zjawisk językowych i nie zna
podstawowych terminów: wypowiedzenie, równoważnik zdania, zdanie
pojedyncze, zdanie złożone, zdanie nadrzędne, zdanie podrzędne, zdanie
współrzędne; czasownik (dokonany i niedokonany), rzeczownik,
przymiotnik, zaimek, liczebnik; przysłówek, przyimek, spójnik; czas:
przeszły, przyszły, teraźniejszy; tryb: oznajmujący, przypuszczający
i rozkazujący; strony: czynna, bierna, zwrotna; osoby, rodzaj: męski,
żeński i nijaki, męskoosobowy i niemęskoosobowy; liczba:
pojedyncza i mnoga; stopień: równy, wyższy, najwyższy, przypadki;
podmiot, określenia z grupy podmiotu; orzeczenie czasownikowe,
orzeczenie imienne, określenia z grupy orzeczenia,
 nie potrafi wskazać w zdaniu poznanych części mowy,
9
 nie potrafi wskazać w zdaniu podmiotu i orzeczenia,
 nie odróżnia równoważnika od zdania.
Fonetyka:
 niewłaściwie dzieli wyrazy na sylaby.
mgr Anna Bober
mgr Beata Muszyńska
mgr Agnieszka Szymala
10