Społeczny wymiar zdrowia
Transkrypt
Społeczny wymiar zdrowia
CELE I ZADANIA NOWOCZESNEGO ZDROWIA PUBLICZNEGO Koncepcja Nowoczesnego Zdrowia Publicznego – Teoria i Praktyka – ZAGADNIENIA •Społeczny wymiar zdrowia •System ochrony zdrowia •Definicja zdrowia publicznego •Naukowe podstawy zdrowia publicznego •Nierówności w stanie zdrowia ZAGADNIENIA •Społeczny wymiar zdrowia •System ochrony zdrowia •Definicja zdrowia publicznego •Naukowe podstawy zdrowia publicznego •Nierówności w stanie zdrowia STANDARDY KSZTAŁCENIA (PL) W ZAKRESIE ZDROWIA PUBLICZNEGO TREŚCI KSZTAŁCENIA • Metody oceny i monitorowania stanu zdrowia populacji. • Systemy informatyczne i bazy danych w ochronie zdrowia. • Elementy polityki zdrowotnej. Programy zdrowotne Światowej Organizacji Zdrowia, Unii Europejskiej i Narodowego Programu Zdrowia. • Promocja zdrowia i profilaktyka – w szczególności chorób sercowonaczyniowych i nowotworowych. • Systemy organizacyjne ochrony zdrowia. Rozpoznanie i ocena potrzeb zdrowotnych społeczeństwa. • Sytuacje kryzysowe w ochronie zdrowia CEL POLITYKI ZDROWOTNEJ PAŃSTWA zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego poprzez zaspokojenie • indywidualnych potrzeb zdrowotnych, z których najważniejsze są potrzeby wynikające z chorób, niedomagań, wypadków. Są to tzw. wyrażone potrzeby zdrowotne, choć system powinien uwzględniać także tzw. rzeczywiste potrzeby zdrowotne i zaspokajać je z własnej inicjatywy • zbiorowych potrzeb zdrowotnych, tj. zapewnienie takich warunków życia, pracy, mieszkania, odżywiania, wypoczynku i innych aspektów życia społecznego, które minimalizują (jeśli nie eliminują) ryzyko utraty zdrowia * * - Leowski J., Miller M.: Miejsce i rola zdrowia publicznego w systemie ochrony zdrowia w Polsce. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie 2004;2(2):14-21 ZAGADNIENIA •Społeczny wymiar zdrowia •System ochrony zdrowia •Definicja zdrowia publicznego •Naukowe podstawy zdrowia publicznego •Nierówności w stanie zdrowia SYSTEM OCHRONY ZDROWIA (a) regulator różnych, często wzajemnie sprzecznych interesów (nie tylko na styku świadczeniodawca i świadczeniobiorca) (b) dobro wspólne obywateli MAKSYMALISTYCZNY INDYWIDUALIZM MORALNY MEDYCYNY Trzy filary koncepcji(*) (1) każdemu pacjentowi (2) trzeba zapewnić wysokie jakościowo (3) wszechstronne świadczenia medyczne oczekiwania > rzeczywiste potrzeby > możliwości RACJONOWANIE ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH (Sytuacji nie zmieni wzrost nakładów. Niedostatki organizacyjne i finansowe sprawiają jedynie, że problem racjonowania jest bardziej dotkliwy)(**) * - Weale A.: Rationing health care. A logical solution to an inconsistent triad. BMJ 1998;316:410-417 ** - Łuków P.: Racjonowanie świadczeń a troska o dobro pacjenta. Zdrowie i Zarządzanie 2004;2:35-41 DYLEMAT ADMINISTRACYJNOPOLITYCZNY OCHRONY ZDROWIA Środki finansowe są kierowane do istniejących struktur, zwykle zgodnie z „zapotrzebowaniem” a nie rzeczywistymi potrzebami. ↓ ↓ ↓ Dla racjonalizacji systemu konieczne jest uwzględnienie rzeczywistych potrzeb, szacowanych z wykorzystaniem danych społecznodemograficznych i epidemiologicznych* („komu”, „co”, „dlaczego”) Diderichsen F.: Resource allocation for health equity. The World Bank Report, 2004 PARADOKS OCHRONY ZDROWIA Ludzie biedni odznaczają się gorszym stanem zdrowia, a zatem posiadają większe potrzeby zdrowotne w porównaniu z ludźmi zamożnymi. Większą dostępność do świadczeń zdrowotnych posiadają ludzie zamożni PRAWDA CZY FAŁSZ ? Termin „inverse care law” wprowadzony w Wielkiej Brytanii w 1971 r. (Tudor Hart J. ”The Inverse Care Law”. The Lancet 1971:328:404-412) PRZYCZYNY ? CZY KONCENTROWAĆ SIĘ NA LIKWIDACJI BIEDY CZY NA REDYSTRYBUCJI ŚWIADCZEŃ ? PODSTAWOWE SYSTEMY OCHRONY ZDROWIA modo Bismarck (D) modo Beveridge (UK) modo Siemaszko (ZSRR) modo „wolny rynek” (USA) WIODĄCE SYSTEMY OCHRONY ZDROWIA (EU) Modo Bismarck Modo Beveridge Środki pozyskiwane w ramach obowiązkowego poboru, zależnego od wysokości zarobków Środki pozyskiwane w ramach podatków powszechnych i innych źródeł publicznych Osoba uprawniona to ta, która płaci składki (pracownik oraz jego rodzina) Uprawniony każdy obywatel Składki pobierane prze quasi-publiczne, fundusze działające nie dla zyskufundusze zdrowotne Składki pobierane centralnie poprzez organizacje prowadzone przez Rząd lub samorząd terytorialny Koszyk świadczeń refundowanych ustalany poprzez wykluczenia (np.. Opieka dentystyczna, chirurgia plastyczna, rehabilitacja) Koszyk świadczeń refundowanych ograniczany zakresem publicznych inwestycji Świadczeniodawcy zorientowani rynkowo (lecznictwo otwarte) lub placówki publiczne działające nie dla zysku (lecznictwo zamknięte) Świadczeniodawcy przeważnie publiczni WIODĄCE SYSTEMY OCHRONY ZDROWIA (EU) Modo Bismarck Modo Beveridge Refundacja dla świadczeniodawców w oparciu o zawierany kontrakt Alokacja środków z poziomu centralnego do regionów, zgodnie z centralnie zaplanowanymi regułami Kontrakty indywidualne w oparciu o negocjacje, ograniczane centralnie (np. maksymalne stawki) Alokacja środków uwzględniająca infrastrukturę i wielkość populacji Płatność za usługę Kapitacja oraz budżety globalne (głównie lecznictwo zamknięte) Współpłacenie Współpłacenie ograniczone Wolny wybór świadczeniodawcy, brak ograniczeń (nie ma gate-keeper’a) Gate-keeper, skierowania EUROPEJSKIOCENA INDEKS FUNKCJONOWANIA KONSUMENTA ZINTEGROWANA ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH SYSTEMU OCHRONY ZDROWIA [EURO HEALTH CONSUMER INDEX] prawa i informowanie pacjentów czas oczekiwania na świadczenie skuteczność leczenia szczodrość systemu dostęp do leków EUROPEJSKI INDEKS KONSUMENTA ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH [EURO HEALTH CONSUMER INDEX*] {CREDO} OCENA JAKOŚCI FUNKCJONOWANIA SYSTEMU OCHRONY ZDROWIA W OPARCIU O WIARYGODNĄ, PUBLICZNIE DOSTĘPNĄ INFORMACJĘ UMOŻLIWIA: √ świadczeniobiorcom świadomy wybór, formułowanie oczekiwań … √ świadczeniodawcom identyfikację aktualnych potrzeb, poznanie mankamentów systemu, określenie priorytetowych kierunków rozwoju … * Raporty The Health Consumer Powerhouse. Stockholm/Brussels Źródło: Euro Health Consumer Index Report Źródło: Euro Health Consumer Index Report Źródło: Euro Health Consumer Index Report Źródło: Euro Health Consumer Index Report EURO HEALTH CONSUMER INDEX RANKING 2005 (1)Holandia→(2)Szwajcaria→(3)Niemcy→ … →(12/12)Polska [42%] „potrzeba co najmniej kilkunastu lat, aby przekształcić system z zarządzanego odgórnie w zorientowany na klienta” WNIOSEK RANKING 2006: NAJKORZYSTNIEJSZE DLA dobry stosunek jakości do kosztów; ograniczony dostęp do leków; niedostępność danych KONSUMENTA SĄ SYSTEMY OPARTE NA PLURALIZMIE RANKING 2007: W ZAKRESIE FINANSOWANIA (1)Austria→(2)Holandia→(3)Francja→(4)Szwajcaria→ … →(27/29)Polska [45%] j.w.; „problem uposażeń personelu skutkujący drenażem mózgów” ORAZ ŚWIADCZENIA USŁUG (1)Francja→(2)Holandia→(3)Niemcy→(4)Szwecja→ … →(21/26)Polska [54%] PODSTAWOWE MARKERY SPOŁECZNEGO WYMIARU OCHRONY ZDROWIA CZAS TRWANIA ŻYCIA CZAS TRWANIA ŻYCIA W ZDROWIU JAKOŚĆ ŻYCIA W CHOROBIE Stan Społeczno Promocja zdrowia Terapia - Ekonomiczny Profilaktyka chorób i Rehabilitacja condicio sine qua non ↓ ↓ ↓ wiarygodne, porównywalne dane PODSTAWOWE MARKERY SPOŁECZNEGO WYMIARU OCHRONY ZDROWIA CZAS TRWANIA ŻYCIA CZAS TRWANIA ŻYCIA W ZDROWIU JAKOŚĆ ŻYCIA W CHOROBIE Stan Społeczno Promocja zdrowia Terapia - Ekonomiczny Profilaktyka chorób i Rehabilitacja EPIDEMIOLOGIA ↓ ↓ ↓ wiarygodne, porównywalne dane PODSTAWOWE MARKERY SPOŁECZNEGO WYMIARU OCHRONY ZDROWIA Stan Społeczno - Ekonomiczny CZAS TRWANIA ŻYCIA CZAS TRWANIA ŻYCIA W ZDROWIU JAKOŚĆ ŻYCIA W CHOROBIE Promocja zdrowia Profilaktyka chorób Terapia i Rehabilitacja PODSTAWOWE MARKERY SPOŁECZNEGO WYMIARU OCHRONY ZDROWIA CZAS TRWANIA ŻYCIA CZAS TRWANIA ŻYCIA W ZDROWIU JAKOŚĆ ŻYCIA W CHOROBIE Stan Społeczno Promocja zdrowia Terapia - Ekonomiczny Profilaktyka chorób i Rehabilitacja ZDROWIE PUBLICZNE PODSTAWOWE, UNIWERSALNE ZADANIA ZDROWIA PUBLICZNEGO • Monitorowanie stanu zdrowia i jego uwarunkowań • Profilaktyka i kontrola chorób, urazów i niepełnosprawności • Promocja zdrowia • Ochrona środowiska Źródło: Bettcher D.W. et al..: Essential public health functions: results of the international Delphi Study. World Health Statistics Quarterly 1998;51:44-54 ZAGADNIENIA •Społeczny wymiar zdrowia •System ochrony zdrowia •Definicja zdrowia publicznego •Naukowe podstawy zdrowia publicznego •Nierówności w stanie zdrowia DEFINICJA ZDROWIA PUBLICZNEGO „działalność ukierunkowana na zapobieganie chorobom, wydłużenie czasu trwania życia ludzkiego, poprawę stanu zdrowia poprzez zorganizowaną działalność społeczeństwa na rzecz poprawy stanu sanitarnego środowiska, zwalczanie chorób infekcyjnych, edukację w zakresie higieny osobistej, zorganizowanie systemu medycznych (lekarskich i pielęgniarskich) usług umożliwiających wczesne rozpoznawanie i profilaktykę chorób, rozwój systemu społecznego, który zapewnia każdemu członkowi społeczeństwa adekwatne dla utrzymania zdrowia warunki życia” Źródło: Oxford Textbook of Public Health - definicja zmodyfikowana, wg Winslow’a DEFINICJA ZDROWIA PUBLICZNEGO „zdrowie publiczne w Polsce to promocja zdrowia i ochrona zdrowia razem wzięte” Źródło: Nosko J. – Zdrowie Publiczne 2001;111:75-80 RODZAJ I ZAKRES DZIAŁALNOŚCI ZDROWIA PUBLICZNEGO Kanon pracy lekarza: diagnostyka, terapia, orzekanie -per analogiam – Diagnostyka monitoring stanu zdrowia społeczeństwa monitoring okoliczności i czynników determinujących stan zdrowia identyfikacja priorytetów zdrowotnych społeczeństwa, w tym rozpoznanie najważniejszych oczekiwań wobec instytucji zarządzających ochroną zdrowia ... Terapia działalność legislacyjna doskonalenie organizacji i zarządzania w ochronie zdrowia profilaktyka i promocja zdrowia ... Orzekanie prognozowanie zmian w stanie zdrowia społeczeństwa prognozowanie skutków interwencji profilaktycznych szacowanie bilansu „koszt-korzyść” w odniesieniu do planowanych i podejmowanych działań i ich skutków ... ZBIOROWA OCHRONA ZDROWIA Monitorowanie stanu zdrowia oraz określanie potrzeb zdrowotnych ludności Zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób, ze szczególnym uwzględnieniem chorób zakaźnych i społecznych wymagających zorganizowanego wysiłku państwa na rzecz ich zwalczania Identyfikacja i zwalczanie zagrożeń zdrowotnych w środowisku, miejscu zamieszkania, pracy, nauki, w żywności i wodzie oraz placówkach służby zdrowia Zapobieganie wypadkom i urazom oraz zapewnienie kompleksowej pomocy, w tym medycznej, ofiarom katastrof, kataklizmów i klęsk żywiołowych Zapewnienie nadzoru epidemiologicznego, epidemiologicznego tym laboratoryjnej kontroli przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych oraz laboratoryjnej kontroli zagrożeń środowiskowych (powietrza, wody, gleby, żywności) Promowanie aktywnego współuczestnictwa społeczeństwa w działaniach na rzecz zdrowia poprzez promocję zdrowego stylu życia wszystkich obywateli, ze szczególnym uwzględnieniem promocji zachowań zdrowotnych wśród dzieci i młodzieży i w wybranych grupach wysokiego ryzyka zachorowania ZBIOROWA OCHRONA ZDROWIA Kształcenie i doskonalenie zawodowe lekarzy i innego personelu medycznego zgodnie z wymogami współczesnej wiedzy medycznej, nowych technologii diagnostyczno-leczniczych oraz zgodnie ze skalą potrzeb zdrowotnych społeczeństwa, w tym zapewnienie warunków rozwoju nauk medycznych Zapewnienie jednolitych, kompleksowych regulacji prawnych w ochronie zdrowia dotyczących systemu organizacji, finansowania i zarządzania placówkami opieki medycznej, ekonomiki zdrowia, zasad orzecznictwa lekarskiego, zgodnych z konstytucyjnymi uprawnieniami obywateli Monitorowanie zakresu i jakości świadczeń medycznych, ich dostępności, przestrzegania zasad etyki zawodowej personelu, przestrzegania praw pacjenta i międzynarodowych regulacji prawnych w ochronie zdrowia Ocena sytuacji zdrowotnej kraju na tle porównań międzynarodowych, analiza wyzwań i zagrożeń wynikających z procesów globalizacji. Promowanie udziału polskich instytucji ochrony zdrowia w programach międzynarodowych INDYWIDUALNA OCHRONA ZDROWIA Zapewnienie pełnej dostępności służb zapobiegawczych w zakresie szczepień ochronnych, wczesnego wykrywania i leczenia chorób zakaźnych, w tym gruźlicy, AIDS, chorób wenerycznych, chorób zawleczonych z zagranicy Zapewnienie pełnej dostępności pomocy medycznej dla osób niepełnosprawnych, bezdomnych i innych grup pozbawionych dostępu do świadczeń zdrowotnych Objęcie niezbędnym zakresem świadczeń leczniczych wybranych chorób o znaczeniu społecznym, w tym chorób psychicznych, uzależnień, cukrzycy, itp. Objęcie badaniami przesiewowymi i czynnym poradnictwem grup wysokiego ryzyka zachorowania na wybrane choroby o znaczeniu społecznym Nadzór merytoryczny i pomoc finansowa dla instytucji charytatywnych udzielających pomocy medycznej i społecznej osobom ubogim i upośledzonym POLA ZDROWIA PUBLICZNEGO W POLSCE Ochrona zdrowia i zwalczanie chorób zakaźnych i niezakaźnych o dużym wymiarze społecznym w ramach systemu publicznych świadczeń medycznych. Ochrona zdrowia i przezwyciężanie skutków zagrożeń biologicznych, chemicznych i fizycznych w ramach koncepcji zdrowia środowiskowego i ochrony zdrowia pracujących. Ochrona zdrowia przed zagrożeniami wynikającymi z niekorzystnych warunków społecznych w ramach polityki społecznej oraz publicznego i niepublicznego systemu pomocy społecznej. Promocja zdrowia rozumiana jako system umacniania i rozwoju potencjału zdrowotnego jednostek i grup społecznych poprzez zmianę stylu życia. Sprawność i skuteczność organizacji i dystrybucji świadczeń medycznych w zapewnianiu równego dostępu do nich oraz poczucia bezpieczeństwa w trudnych sytuacjach chorobowych Wspólny mianownik = finansowanie ze środków publicznych Źródło: Nosko J. – Zdrowie Publiczne 2001;111:75-80 POLA ZDROWIA PUBLICZNEGO W POLSCE Ochrona zdrowia i zwalczanie chorób zakaźnych i niezakaźnych o dużym wymiarze społecznym w ramach systemu publicznych świadczeń medycznych. Ochrona zdrowia i przezwyciężanie skutków zagrożeń biologicznych, chemicznych i fizycznych w ramach koncepcji zdrowia środowiskowego i ochrony zdrowia pracujących. Ochrona zdrowia przed zagrożeniami wynikającymi z niekorzystnych warunków społecznych w ramach polityki społecznej oraz publicznego i niepublicznego systemu pomocy społecznej. Promocja zdrowia rozumiana jako system umacniania i rozwoju potencjału zdrowotnego jednostek i grup społecznych poprzez zmianę stylu życia. Sprawność i skuteczność organizacji i dystrybucji świadczeń medycznych w zapewnianiu równego dostępu do nich oraz poczucia bezpieczeństwa w trudnych sytuacjach chorobowych Wspólny mianownik = finansowanie ze środków publicznych Źródło: Nosko J. – Zdrowie Publiczne 2001;111:75-80 ZAGADNIENIA •Społeczny wymiar zdrowia •System ochrony zdrowia •Definicja zdrowia publicznego •Naukowe podstawy zdrowia publicznego •Nierówności w stanie zdrowia DIAGNOZA W ZDROWIU PUBLICZNYM ! MONITORING ! (systematyczne gromadzenie informacji – instytucje, finansowanie) •rejestr urodzeń •rejestr zgonów •rejestr chorób zakaźnych •rejestr chorób niezakaźnych •rejestr jakości środowiska •rejestr danych społeczno-ekonomicznych •rejestr informacji na temat stylu życia ? zakres monitoringu - dodatkowe informacje ? ZDROWIE PUBLICZNE (REKOMENDACJE EKSPERCKIE*) Monitoring (nowoczesnego) zdrowia publicznego jest konieczny i wymaga: •opracowania właściwych metod (choroby przewlekłe, czynniki ryzyka…) •wykorzystania efektywnych narzędzi zbierania, analizy i prezentacji danych; •uwzględnienia nowych obszarów zdrowia publicznego; •wdrożenia systemu jakości w odniesieniu do monitoringu *Thacker S.B., Berkelman R.L. History of Public Health Surveillance (w:) Halperin W., Baker E.L. Jr.: Public Health Surveillance.VNR, New York 1993 ZDROWIE PUBLICZNE (PROGRAM WSPÓLNOTOWY UE) Cel 3.0 generowanie i rozpowszechnianie informacji i wiedzy o zdrowiu … 3.2 Gromadzenie, analiza i rozpowszechnianie informacji 3.2.1 Opracowanie zrównoważonego systemu monitorowania zdrowia z wykorzystaniem porównywalnych danych i właściwych wskaźników … opracowanie statystycznego komponentu systemu; 3.2.2 Opracowanie metod analizy i rozpowszechnienia ...; wprowadzenie regularnych raportów zdrowotnych uwzględniających wszystkie dane i wskaźniki, z metodami analizy ilościowej i jakościowej; … MONITORING A BADANIE EPIDEMIOLOGICZNE MONITORING BADANIE EPI GROMADZENIE DANYCH rutynowe, systematyczne, ciągłe jednorazowe, systematyczne ANALIZA DANYCH rutynowa, systematyczna, ciągła jednorazowa, systematyczna INTERPRETACJA DANYCH rutynowa, systematyczna, ciągła jednorazowa, systematyczna METODA zwykle opisowa opisowa i analityczna CEL monitorowanie, ocena i modyfikacja programów ochrony zdrowia opis rozpowszechnienia choroby, identyfikacja jej czynników ryzyka POMIAR STANU ZDROWIA POPULACJI SYSTEMATYCZNE (PORÓWNYWALNE) DANE • • • • • Zachorowalność (-/+) Chorobowość (-/+) Jakość życia w chorobie (-) Śmiertelność (-) Umieralność (+) WYKORZYSTANIE MONTORINGU PROGNOZA PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA • utrzymanie kierunku zmian społeczno-ekonomicznych • dalsza ewolucja stylu życia • kontynuacja udziału w globalnym rynku technologii medycznych i usług zdrowotnych PRZEWIDYWANIA – PL’2020 • zmniejszenie przedwczesnej umieralności z powodu chorób układu krążenia o 50%, • zmniejszenie przedwczesnej umieralności z powodu nowotworów o 25%, • zmniejszenie przedwczesnej umieralności z powodu zewnętrznych przyczyn o 20%. ale, wzrost rozpowszechnienia odległych zdrowotnych skutków otyłości (ChUK, cukrzyca) wrost liczby chorych na nowotwory i zespoły zwyrodnieniowe układu nerwowego nasilenie psychosomatycznych skutków stresu zawodowego(**) zwiększenie rozpowszechnienia zaburzeń zdrowia psychicznego (bezrobocie, ubóstwo, migracja … rozpad relacji międzyludzkich…)(***) wzrost chorobowości z powodu chorób o podłożu alergicznym (już +20% u dzieci)(****) * - Wojtyniak B., Goryński P. (red.): Najważniejsze elementy sytuacji zdrowotnej w Polsce. PZH, Warszawa 2002; ** - Marmot M., Wilkinson R.G. (red.): Social determinants of health. Oxford. Oxford University Press 1999; *** - World Health Organization: Mental health: new understanding, new hope. Geneva, WHO 2001; **** - Zejda J.E., Brozek G. Wzrost czestosci … DOBRA FOTOGRAFIA: - AKTUALNE DANE - MOŻLIWOŚCI PORÓWNAŃ OCHRONA ZDROWIA = KOSZT, KOSZT, KOSZT, KOSZT … ale INSTYTUCJE OCHRONY ZDROWIA a) odgrywają kluczową rolę w obserwowanej poprawie stanu zdrowia populacji; b) są znaczącym w skali każdego kraju pracodawcą; c) tworzą klimat bezpieczeństwa socjalnego, niezbędny dla ekonomicznego i społecznego rozwoju MURPHY K., TOPEL R.: DIMINISHING RETURNS ? THE COST AND BENEFITS OF IMPROVING HEALTH. PERSPECTIVES IN BIOLOGY 2003;46:108-128 promocja zdrowia / profilaktyka / medycyna kliniczna / rehabilitacja KOSZT ~~~~~~~~~~~~~~~~ZYSK Całkowity (bieżący i przyszły) zysk [$] 10% zmniejszenia umieralności w U.S.A. Wszystkie przyczyny 17 160 000 000 000 Choroby układu krążenia 5 140 000 000 000 Nowotwory 4 360 000 000 000 Wypadki 1 370 000 000 000 Choroby zakaźne 640 000 000 000 Przewlekłe choroby układu oddechowego 600 000 000 000 Samobójstwa 500 000 000 000 Cukrzyca 450 000 000 000 Poziom finansowania “R&D” (1986-1995): 28 000 000 000 MURPHY K., TOPEL R.: DIMINISHING RETURNS ? PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA ZYSKU THE COST AND BENEFITS OF IMPROVING HEALTH. PERSPECTIVES IN BIOLOGY 2003;46:108-128 Koszt życia ludzkiego jako surogat społecznego promocja / profilaktyka / medycyna kliniczna / rehabilitacja wymiaruzdrowia problemu; koszt świadczeń w grupach wiekowych [dostęp do danych] KOSZT ~~~~~~~~~~~~~~~~ZYSK przepływu informacja] CaKontrola łkowity (bieżą cy i przyszły)pieniądza zysk [$] 10%[pełna zmniejszenia umieralności w U.S.A. Wszystkie przyczyny 17 160 000 000 000 Choroby układu krążenia 5 140 000 000 000 Równy, powszechny dostęp do skutecznych technologii medycznych Nowotwory 4 360 000 000 000 [nierówna dystrybucja świadczeń, a więc naruszenie Wypadki 1 370 000 000 000 zasady równości i sprawiedliwości może zniweczyć Choroby zakaźne 640 000 000 000 zysk] Przewlekłe choroby układu oddechowego Samobójstwa ważne Cukrzyca 600 000 000 000 500 000 000 000 znaczenie w kontekście wyzwań450 związanych 000 000 000 z koniecznością reformy systemu ochrony zdrowia w Polsce Poziom finansowania “R&D” (1986-1995): 28 000 000 000 MEMENTO Społeczny wymiar reformy systemu ochrony zdrowia: 1. nie jest pustym hasłem, a ze względu na jego nadrzędny, ponadczasowy charakter zasługuje na uwypuklenie w trakcie konsultacji społecznych planowanych zmian i powinien być wykorzystany dla poszerzenia gremium zwolenników reformy 2. daje się przełożyć na przekonywujące (w wymiarze populacyjnym i indywidualnym) informacje na temat ewidentnych korzyści w zakresie czasu i jakości życia, przy długofalowych korzyściach ekonomicznych ZAGADNIENIA •Społeczny wymiar zdrowia •System ochrony zdrowia •Definicja zdrowia publicznego •Naukowe podstawy zdrowia publicznego •Nierówności w stanie zdrowia ZDROWIE PUBLICZNE* • polityka zdrowotnanaukowych, ekonomicznie Oparta na dowodach uzasadniona, przejrzysta • organizacja służby zdrowia etycznie i uwzględniająca opinię społeczną działalność • oświata zdrowotna organizowana i finansowana przez państwo na • promocja zdrowia rzecz trwałej poprawy stanu zdrowia społeczeństwa z jednoczesną eliminacją nierówności w stanie zdrowia, charakteryzujących poszczególne segmenty społeczeństwa. *-własna definicja (JEZ) NIERÓWNOŚCI W STANIE ZDROWIA - POLSKA ZRÓŻNICOWANIE UMIERALNOŚCI (CHUK 2001) 700 n/100000 600 500 400 300 200 100 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Województwa w porządku alfabetycznym(*): 1- dolnośląskie, 2 - kujawsko-pomorskie, 3 - lubelskie, 4 - lubuskie, 5 - łódzkie, 6 - małopolskie, 7 - mazowieckie, 8 - opolskie, 9 - podkarpackie, 10 - podlaskie, 11 - pomorskie, 12 - śląskie, 13 - świętokrzyskie, 14 - warmińsko-mazurskie, 15 - wielkopolskie, 16 - zachodniopomorskie wojewódzki ranking umieralności ≠ wojewódzki ranking chorobowości Terytorialna zmiennośċ w zakresie wieku i płci wyjaśnia ok. 50% zmienności w zakresie umieralności z powodu ChUK ZDROWIE PUBLICZNE W MEDLINE [1990-2005] POZYCJA WIELKIEJ BRYTANII 900 800 Zdrowie publiczne w W.B. jest realizowane fragmentarycznie 700 (Frankish H.: The Lancet 2004; 363:1123) 600 Tylko 0.4% publikacji medycznych w 2003 roku dotyczyło problemów istotnych dla interwencji w z. p. 500 400 (Shannon C. BMJ 2004;328:1222) 300 200 100 B G E S N L N I F D G R FI N SL O SK PL M LT H LV C Y C Z ES T 0