Moje dziecko sepleni... Mirosława Rządzka neurologopeda W

Moje dziecko sepleni...
Mirosława Rządzka neurologopeda
W grupie zaburzeń w komunikowaniu się słownym możemy mówić o:
1. Opóźnieniu globalnym rozwoju mowy (głownie nadawania i rozumienia mowy).
2. Zaburzeniach płynności mowy(jąkanie, rozwojowa niepłynność mowy).
3. Zaburzeniach artykulacyjnych, czyli wadach wymowy.
Wady wymowy stanowią tu najliczniejszą grupę. Są to najczęściej zniekształcenia lub brak czy
substytucje jednej głoski, czy całej ich grupy.Do najczęściej zniekształcanych głosek należą tzw.
głoski dentalizowane, czyli /ś,ź,ć,dź/ - ciszące, /s,z,c,dz/ - syczace oraz /sz,ż,cz,dż/ - szumiace.
Nieprawidłowa wymowa głosek tych trzech szeregów nosi nazwę seplenień (sygmatyzmów) i, w
zależności od pozycji języka i warg przy ich wymowie, określa się ich nazwę,. Np. przy seplenieniu
międzyzębowym czubek języka jest ułożony między zębami czy wałkami dziąsłowymi.
Przypominam, że w żadnym wieku nie jest to normą. Rozróżniamy wiele typów seplenień: boczne,
środkowo-językowe, wargowo- zębowe.
Zgodnie z tym, nie jest seplenieniem u dziecka 3-4 -letniego wymowa wyrazów „szafa" jako „siafa"
czy „safa" i „czapka" jako „capka" czy „ciapka". Jest to jeszcze nieukończony rozwój mowy pod
względem artykulacyjnym. Zastępowanie jednak głosek musi odbywać się w sposób zgodny z
normami fonetycznymi mowy dziecka, np. interwencji logopedy będzie wymagać wymowa typu
„sebula", "siebula" zamiast „cebula´, „siosia czy „sosa" zamiast „ciocia".
Najczęstszą przyczyną seplenień są nieprawidłowości w obrębie połykania, czyli dysfunkcje. Ta
pierwotna funkcja mięśni języka powinna być już dojrzała w wieku trzech lat, czyli przy połykaniu
czubek języka powinien unosić się ku górnemu wałowi dziąsłowemu. Płaskie czy międzyzębowe
układanie języka przy połykaniu powoduje, że ruch ten przenoszony jest na artykulację
głosek.Bardzo często nieprawidłowy sposób połykania jest również przyczyną kształtującej się już
we wczesnym wieku wady zgryzu.
Co może być więc przyczyną tego,że język u naszego dziecka nie ulega pionizacji? Często jest to
zbyt długie karmienie pokarmem z butelki, parafunkcje (ssanie palca, smoczka), oddychanie buzią.
Wielokrotnie rodzice dzieci sepleniących wskazują na nadmierne ślinienie się dzieci. Wynika to
również z braku pionizacji mięśni języka. Ilość śliny wówczas wcale nie jest nadmierna, jest ona w
nieodpowiedni sposób „odprowadzana" do przewodu pokarmowego, zaburzone jest jej spływanie
po języku,bo ten przecież ułożony jest nieprawidłowo (płasko).
Dzieci z dysfunkcja połykania często mają również trudności ze sprawnym połykaniem pokarmów,
trzymają długo jedzenie w buzi. Od najwcześniejszych więc lat należy zadbać, by rozwijała się
sprawność mięsni języka,żuchwy i warg. Sprawdzajmy, czy nasze dziecko oddycha noskiem, czy
potrafi naśladować konika, kląskając językiem o podniebienie, czy unosi język przy połykaniu.
Jeżeli mamy wątpliwości - zasięgnijmy porady u logopedy.