Zobacz darmowe fragmenty - Księgarnia Poltax.waw.pl

Spis treści
Wstęp .................................................................................................................................. 6
Wymowa i alfabet – podstawowe informacje ........................................................................ 7
1. Rodzajnik ......................................................................................................................
1.1. Rodzajnik określony ...............................................................................................
1.2. Rodzajnik nieokreślony ...........................................................................................
1.3. Użycie rodzajników określonych i nieokreślonych .......................................................
1.4. Opuszczenie rodzajnika .........................................................................................
1.5. Rodzajnik cząstkowy ................................................................................................
2. Rzeczownik ...................................................................................................................
2.1. Rodzaj rzeczowników...............................................................................................
2.2. Zamiana rodzaju męskiego na żeński .......................................................................
2.3. Tworzenie liczby mnogiej ........................................................................................
2.4. Rzeczowniki złożone ...............................................................................................
3. Przymiotnik ...................................................................................................................
3.1. Rodzaj przymiotników i tworzenie rodzaju żeńskiego .................................................
3.2. Liczba mnoga ........................................................................................................
3.3. Miejsce przymiotnika w zdaniu .................................................................................
3.4. Przymiotniki bello i buono ......................................................................................
3.5. Stopniowanie przymiotników ...................................................................................
4. Przymiotniki określające ................................................................................................
4.1. Przymiotniki i zaimki dzierżawcze .............................................................................
4.2. Przymiotniki i zaimki wskazujące ..............................................................................
4.3. Przymiotniki i zaimki nieokreślone ...........................................................................
5. Zaimki ..........................................................................................................................
5.1. Zaimki osobowe ....................................................................................................
5.1.1. Zaimki osobowe w funkcji podmiotu ...............................................................
5.1.2. Zaimki osobowe w funkcji dopełnienia bliższego ..............................................
5.1.3. Zaimki osobowe w funkcji dopełnienia dalszego ..............................................
5.2. Zaimki łączone ......................................................................................................
5.3. Zaimki względne ....................................................................................................
5.3.1. Che, chi .......................................................................................................
5.3.2. Cui, dove .....................................................................................................
5.3.3. Il / la quale, i / le quali .................................................................................
6. Przyimki ........................................................................................................................
6.1. Przyimek di ............................................................................................................
6.2. Przyimek da ...........................................................................................................
6.3. Przyimek a ............................................................................................................
6.4. Przyimek in ............................................................................................................
6.5. Przyimek con .........................................................................................................
6.6. Przyimek per ..........................................................................................................
6.7. Przyimek su ...........................................................................................................
6.8. Przyimki fra / tra .....................................................................................................
www.jezykiobce.pl
Wloski - Gramatyka_77.indd 3
11
11
14
16
20
23
27
27
30
31
36
39
39
40
43
43
45
51
51
54
57
63
63
63
65
68
72
75
76
78
82
86
87
88
92
93
96
97
98
98
3
9/2/09 5:45:46 PM
7. Przysłówek ..................................................................................................................
7.1.Tworzenie przysłówków ..........................................................................................
7.2. Miejsce przysłówka w zdaniu ................................................................................
7.3. Stopniowanie przysłówków ....................................................................................
8. Liczebniki ....................................................................................................................
8.1. Liczebniki główne .................................................................................................
8.2. Liczebniki porządkowe ..........................................................................................
9. Wyrażenia c’è, ci sono ................................................................................................
10. Partykuła ci ...............................................................................................................
11. Partykuła ne .............................................................................................................
12. Czas teraźniejszy ......................................................................................................
12.1. Tworzenie zdań .................................................................................................
12.2. Odmiana czasowników regularnych ....................................................................
12.3. Odmiana czasowników posiłkowych avere i essere ...............................................
12.4. Odmiana czasowników nieregularnych ................................................................
12.5. Odmiana czasowników modalnych .....................................................................
12.6. Odmiana czasowników zwrotnych .......................................................................
13. Czasy przeszłe ..........................................................................................................
13.1. Czas przeszły passato prossimo ...........................................................................
13.1.1. Imiesłów bierny czasu przeszłego participio passato .....................................
13.1.2. Czasowniki posiłkowe ................................................................................
13.1.3. Czasowniki bezosobowe ............................................................................
13.1.4. Zaimki osobowe w funkcji dopełnienia bliższego oraz partykuła ne ...............
13.2. Czas przeszły imperfetto .....................................................................................
13.3. Porównanie czasów przeszłych passato prossimo i imperfetto ................................
13.4. Czas przeszły trapassato prossimo .......................................................................
13.5. Czas przeszły passato remoto .............................................................................
13.6. Czas przeszły trapassato remoto .........................................................................
14. Czasy przyszłe ..........................................................................................................
14.1. Czas przyszły futuro semplice ..............................................................................
14.2. Czas przyszły futuro anteriore ..............................................................................
15. Forma gerundio ........................................................................................................
15.1. Gerundio presente .............................................................................................
15.2. Gerundio passato ..............................................................................................
15.3. Forma przecząca gerundio .................................................................................
15.4. Użycie formy gerundio z zaimkami osobowymi .....................................................
16. Strona bierna ............................................................................................................
16.1. Tworzenie strony biernej .....................................................................................
16.2. Zaimki osobowe w funkcji dopełnienia bliższego a strona bierna ...........................
16.3. Uzgadnianie participio passato ...........................................................................
17. Forma bezosobowa ..................................................................................................
17.1. Forma bezosobowa i si passivante w formie przeczącej ........................................
17.2. Forma bezosobowa i si passivante w czasie przeszłym passato prossimo ................
103
104
105
106
110
110
112
115
118
121
125
125
126
131
133
136
138
142
142
142
144
149
151
153
156
160
164
168
172
172
176
180
181
181
182
182
185
185
187
187
189
190
190
4
Wloski - Gramatyka_77.indd 4
9/2/09 5:45:47 PM
18. Tryb rozkazujący .......................................................................................................
18.1. Odmiana czasowników w trybie rozkazującym .....................................................
18.2. Forma przecząca trybu rozkazującego .................................................................
18.3. Tryb rozkazujący z zaimkami osobowymi .............................................................
19. Tryb przypuszczający .................................................................................................
19.1. Tryb przypuszczający condizionale presente (semplice) ..........................................
19.2. Tryb przypuszczający condizionale passato (composto) .........................................
20. Tryb łączący ..............................................................................................................
20.1. Tryb łączący congiuntivo presente i congiuntivo passato .......................................
20.2. Tryb congiuntivo presente i congiuntivo passato w zdaniach podrzędnych,
nadrzędnych i niezależnych .................................................................................
20.3. Congiuntivo imperfetto i congiuntivo trapassato ...................................................
20.4. Tryb congiuntivo imperfetto i congiuntivo trapassato w zdaniach podrzędnych,
nadrzędnych, niezależnych i warunkowych ...........................................................
20.5. Tryb łączący congiuntivo a tryb oznajmujący indicativo .........................................
21. Zdania warunkowe i tryb warunkowy ........................................................................
21.1. Trzy typy zdań warunkowych ...............................................................................
21.2. Zdania warunkowe mieszane ..............................................................................
22. Następstwo czasów i trybów ......................................................................................
23. Mowa zależna i niezależna .......................................................................................
23.1. Przekształcanie mowy niezależnej w mowę zależną ...............................................
23.2. Zgodność czasów w mowie zależnej ...................................................................
193
193
195
197
201
201
205
208
208
Klucz do ćwiczeń .............................................................................................................
Tabele koniugacyjne .......................................................................................................
Testy ...............................................................................................................................
Indeks .............................................................................................................................
248
266
274
280
www.jezykiobce.pl
Wloski - Gramatyka_77.indd 5
212
218
222
226
230
230
232
235
239
239
240
5
9/2/09 5:45:48 PM
3. PRZYMIOTNIK
ĆWICZENIA
7
Utwórz stopień superlativo assoluto od podanych przymiotników.
Przykład: caro (drogi) – .................
Odpowiedź: caro – carissimo
1. facile (łatwy) – ..........................................
2. buono (dobry) – ........................................
3. grande (duży) – ........................................
4. felice (szczęśliwy) – ....................................
5. giovane (młody) – .....................................
6. cattivo (zły) – ............................................
7. piccolo (mały) – ........................................
8. bello (piękny) – .......................................
9. gentile (miły) – .......................................
10. vecchio (stary) – ......................................
8
Utwórz formy nieregularne od podanych form regularnych.
Przykład: buono (dobry)
buonissimo – ..........
più buono – ..........
Odpowiedź: buonissimo – ottimo
più buono – migliore
1. alto (wysoki)
il più alto – ..........
più alto – ..........
2. cattivo (zły)
4. piccolo (mały)
piccolissimo – ..........
il più piccolo – ..........
5. grande (duży)
cattivissimo – ..........
più grande – ..........
il più cattivo – ..........
grandissimo – ..........
3. basso (niski)
6. buono (dobry)
più basso – ..........
il più buono – ...........
bassissimo – ..........
buonissimo – ..........
www.jezykiobce.pl
Wloski - Gramatyka_77.indd 49
49
9/2/09 5:46:31 PM
WŁOSKI GRAMATYKA
9
Uzupełnij zdania zgodnie z tłumaczeniem.
Przykład: Laura è ................... intelligente di Giulia. (Laura jest bardziej inteligentna od Julii.)
Odpowiedź: Laura è più intelligente di Giulia.
1. Questa casa è ............... cara di quella. (Ten dom jest tańszy od tamtego.)
2. I miei amici sono ............. gentili ............ i tuoi. (Moi przyjaciele są tak samo mili jak twoi.)
3. Il pranzo che hai preparato è davvero ....................... . (Obiad, który ugotowałaś, jest
naprawdę pyszny.)
4. Siete più generosi .............. altri. (Jesteście bardziej szczodrzy od innych.)
5. Maria è ..................bella di te. (Maria jest ładniejsza od ciebie.)
6. Sei così pigra ................ mio fratello. (Jesteś tak leniwa jak mój brat.)
7. Questo libro è ............................. . (Ta książka jest przepiękna.)
8. Sono meno intelligente .............. te. (Jestem mniej inteligentna od ciebie.)
10 Uzupełnij zdania odpowiednimi formami przymiotników.
Przykład: Questa birra è ................ . (To piwo jest pyszne.)
Odpowiedź: Questa birra è ottima.
1. Abbiamo comprato una macchina ....................... di quella vostra.
(Kupiliśmy lepszy samochód od waszego.)
2. Sei ………….. modesto. (Jesteś naprawdę skromny.)
3. Questa torta è .......................... di quella. (To ciasto jest lepsze od tamtego.)
4. Il mio fratello ……………… ha otto anni e la mia sorella ………………… ha sette anni
di più. (Mój młodszy brat ma osiem lat, a moja starsza siostra siedem lat więcej.)
5. Sono ……………… fradicio. (Jestem przemoknięty do suchej nitki.)
6. Mi piace questo succo, è …………….. . (Smakuje mi ten sok, jest przepyszny.)
7. Sei …………….. studente, secondo me. (Według mnie, jesteś najgorszym studentem.)
8. Questa pizza è ........................ di tutte! (Ta pizza jest najlepsza ze wszystkich!)
9. Claudia è una ragazza .................. timida. (Klaudia jest bardzo nieśmiałą dziewczyną.)
50
Wloski - Gramatyka_77.indd 50
9/2/09 5:46:32 PM
2. Rzeczownik Il nome
Rzeczownik (il nome) w języku włoskim nie odmienia się przez przypadki. Występuje w dwóch
rodzajach gramatycznych: męskim i żeńskim oraz w liczbie pojedynczej i mnogiej.
Rodzaj nijaki nie istnieje. Rodzaj rzeczownika najczęściej można poznać po końcówce.
2.1. Rodzaj rzeczowników
Rodzaju męskiego są rzeczowniki:
n zakończone samogłoską -o, na przykład:
il bambino (dziecko),
il libro (książka),
il marito (mąż),
il quaderno (zeszyt),
Wyjątek: la mano (ręka).
il quadro (obraz),
lo specchio (lustro),
l’uomo (mężczyzna),
lo zio (wujek);
Uwaga! Często używane skróty wyrazów rodzaju żeńskiego kończące się na -o, są także rodzaju
żeńskiego, na przykład:
la metropolitana – la metro (metro),
la fotografia – la foto (zdjęcie),
la motocicletta – la moto (motocykl),
la radioricevente – la radio (radio);
n zakończone spółgłoską:
il bar (bar),
il camion (ciężarówka),
il film (film),
lo yogurt (jogurt),
lo sport (sport),
il Sud (południe),
il tram (tramwaj);
n część rzeczowników zakończonych samogłoską -e:
l’amore (miłość),
il cuore (serce),
il giornale (gazeta),
l’ospedale (szpital),
il padre (ojciec),
il professore (profesor),
il mese (miesiąc);
n określające dni tygodnia oraz miesiące:
il lunedì (poniedziałek),
il martedì (wtorek),
il mercoledì (środa),
Wyjątek: la domenica (niedziela);
il gennaio (styczeń),
il febbraio (luty),
il marzo (marzec);
www.jezykiobce.pl
Wloski - Gramatyka_77.indd 27
27
9/2/09 5:46:07 PM
WŁOSKI GRAMATYKA
n będące nazwami rzek, jezior, mórz, oceanów, gór oraz stron świata, na przykład:
il Danubio (Dunaj),
il Mediterraneo (Morze Śródziemne),
il Reno (Ren),
il Baltico (Bałtyk),
il Garda (jez. Garda),
il Pacifico (Ocean Spokojny),
gli Appennini (Apeniny),
il Sud (południe),
i Tatra (Tatry),
l’Est (wschód),
il Nord (północ),
l’Ovest (zachód);
Wyjątki: la Vistola (Wisła), le Alpi (Alpy).
Rodzaju żeńskiego są rzeczowniki:
n zakończone samogłoską -a:
la casa (dom),
la ragazza (dziewczyna),
la lavagna (tablica),
la scuola (szkoła),
la matita (ołówek),
la vita (życie);
la parola (słowo),
Wyjątki: il cinema (kino), il problema (problem), il clima (klimat), il tema (temat), il papa (papież),
il telegramma (telegram) oraz często wyrazy pochodzenia greckiego;
n zakończone samogłoską -i, na przykład:
l’analisi (analiza),
la crisi (kryzys),
Wyjątek: il brindisi (toast);
n zakończone -tà, -tù, na przykład:
la città (miasto),
la libertà (wolność),
l’oasi (oaza),
la tesi (teza);
l’università (uniwersytet),
la virtù (zaleta, cnota);
n część rzeczowników zakończonych samogłoską -e, na przykład:
la capitale (stolica),
la lezione (lekcja),
la classe (klasa),
la madre (matka),
la fine (koniec),
la moglie (żona),
la fronte (czoło),
la parete (ściana);
n będące nazwami regionów, miast, państw, dużych wysp i kontynentów, na przykład:
la Masuria (Mazury),
l’Inghilterra (Anglia),
la Masovia (Mazowsze),
la Polonia (Polska),
la Lombardia (Lombardia),
la Sardegna (Sardynia),
Cracovia (Kraków),
la Sicilia (Sycylia),
Berlino (Berlin),
l’America (Ameryka),
la Francia (Francja),
l’Asia (Azja);
28
Wloski - Gramatyka_77.indd 28
9/2/09 5:46:09 PM
2. RZECZOWNIK
Wyjątki: il Lazio (Lacjum), il Giappone (Japonia), il Cairo (Kair), il Marocco (Maroko),
il Belgio (Belgia), il Portogallo (Portugalia), il Brasile (Brazylia),
il Madagascar (Madagaskar), il Cile (Chile);
n nazwy owoców:
l’arancia (pomarańcza),
la mela (jabłko),
la banana (banan),
la pera (gruszka),
la fragola (truskawka),
la pesca (brzoskwinia);
Wyjątki: l’ananas (ananas), il limone (cytryna), il kiwi (kiwi), il pompelmo (grejpfrut),
il lampone (malina), il fico (figa).
ĆWICZENIA
1
Wstaw odpowiednią formę rodzajnika określonego.
Przykład: ........ Polonia
Odpowiedź: la Polonia
2
1. ........ Masovia (Mazowsze)
7. ........ Brasile (Brazylia)
2. ........ banana (banan)
8. ........ Vistola (Wisła)
3. ........ Danubio (Dunaj)
9. ........ libro (książka)
4. ........ martedì (wtorek)
10. ........ Sud (południe)
5. ........ Appennini (Apeniny)
11. ........ Giappone (Japonia)
6. ........ Sardegna (Sardynia)
12. ........ domenica (niedziela)
Uporządkuj podane rzeczowniki dodając odpowiedni rodzajnik określony.
Ovest (zachód)
Alpi (Alpy)
Asia (Azja)
mese (miesiąc)
virtù (zaleta, cnota)
Toscana (Toskania)
cuore (serce)
Mediterraneo (Morze Śródziemne)
Tatra (Tatry)
parete (ściana)
Rodzaj męski
Rodzaj żeński
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
www.jezykiobce.pl
Wloski - Gramatyka_77.indd 29
29
9/2/09 5:46:10 PM