2 3 Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl
Transkrypt
2 3 Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl
H4n s. 3 2 PLAN DYDAKTYCZNY TEMAT 1. Co to jest historia? TREŚCI PROGRAMOWE – Historia jako nauka. – Praca historyka. – Przykłady źródeł historycznych. 2. Jak poznajemy przeszłość? – – – – – 3. O zegarach i kalendarzach – Chronologia. – Sposoby mierzenia czasu. Legenda o Lechu, Czechu i Rusie. Baśń, legenda, historia. Słowianie. Źródła historyczne. Praca archeologa. 3 PLAN DYDAKTYCZNY CELE ŚCIEŻKI EDUKACYJNE Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: przeszłość, historia (P), – wyjaśnić cele nauki historii w szkole (P), – wytłumaczyć, na czym polega praca historyka (P), – wymienić różne przykłady źródeł historycznych (PP). EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Funkcje i charakterystyka komunikatów medialnych: drukowanych, obrazowych, dźwiękowych, audiowizualnych i multimedialnych. Selektywność doboru informacji w środkach masowego przekazu. Stronniczość przekazu. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: baśń, legenda, archeologia, źródło historyczne, kronika (P), – opowiedzieć baśń o Lechu, Czechu i Rusie (P), – wskazać różnice między baśnią, legendą a historią (P), – podać przykłady różnych źródeł historycznych (P), – wyjaśnić, w jaki sposób historycy i archeolodzy poznają przeszłość (P), – wytłumaczyć wspólne pochodzenie Polaków, Rusinów i Czechów (PP), – wskazać na mapie obszar, który zamieszkiwali Słowianie w VIII w. (PP), – wymienić państwa, które utworzyli Słowianie południowi, wschodni i zachodni (PP), – omówić cele archeologii jako nauki przydatnej w poznawaniu historii (PP). EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Miejscowe podania, przysłowia, muzyka, architektura, plastyka, tradycyjne rzemiosło, sztuka ludowa i folklor. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: wiek, stulecie (P), kalendarz juliański, kalendarz gregoriański (PP), – umieszczać wydarzenia na osi czasu (P), – określać wiek wydarzenia (P), – wymienić różne sposoby mierzenia czasu (P), – opowiedzieć o różnych zegarach (P), – wyjaśnić, dlaczego ludzie mierzą czas (PP), – wytłumaczyć, dlaczego kalendarz juliański zastąpiono gregoriańskim (PP). Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Elementy historii regionu i ich związki z historią i tradycją własnej rodziny. H4n s. 5 4 PLAN DYDAKTYCZNY 5 PLAN DYDAKTYCZNY 4. O ludziach z jaskiń – Starsza epoka kamienna. – Życie ludzi starszej epoki kamiennej. – Umiejętności ludzi starszej epoki kamiennej. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: starsza epoka kamienna, gromady ludzkie, krzemień, harpun (P), – wyjaśnić, kogo nazywamy ludźmi starszej epoki kamiennej (P), – omówić różne sfery ich życia codziennego (P), – opowiedzieć o umiejętnościach ludzi starszej epoki kamiennej (P), – wytłumaczyć, dlaczego ludzie starszej epoki kamiennej żyli w gromadach (PP), – powiedzieć, czym się różniło życie najdawniejszych ludzi od życia ludzi w XXI w., oraz dostrzec podobieństwa między nimi (PP). EDUKACJA EKOLOGICZNA Style życia i ich związek z wyczerpywaniem się zasobów naturalnych. 5. O dawnych domach – Pierwsze domy. – Powstanie pierwszych miast. – Miasta-państwa. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: starożytność, osada, miasto, miasto-państwo, Bliski Wschód, rzemieślnik (P), – omówić przemianę szałasu w dom (P), – wytłumaczyć, dlaczego ludzie budowali domy (P), – opowiedzieć, jak powstawały osady (P), – opisać, jak osady przerodziły się w miasta (P), – wymienić miasta starożytnego Wschodu (P), – wyjaśnić, dlaczego rolnictwo było punktem zwrotnym w dziejach człowieka (PP), – opisać, jak powstały państwa starożytne (PP), – wskazać na mapie Bliski Wschód (PP). EDUKACJA EKOLOGICZNA Style życia i ich związek z wyczerpywaniem się zasobów naturalnych. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl H4n s. 7 6 PLAN DYDAKTYCZNY 6. W starożytnym Rzymie – – – – – – 7. Osada na wyspie Legenda sprzed wieków Założenie Rzymu. Państwo rzymskie. Życie codzienne w starożytnym Rzymie. Rozrywki Rzymian. Osiągnięcia starożytnych Rzymian. Bursztynowy szlak. 7 PLAN DYDAKTYCZNY Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Italia, akwedukt, igrzyska, gladiator, termy, bursztynowy szlak (P), legion, barbarzyńcy (PP), – powiedzieć, kto według legendy założył Rzym (P), – wskazać na mapie Rzym (P), Italię, państwo rzymskie, bursztynowy szlak (PP), – opisać wygląd domu starożytnego Rzymianina (P), – opowiedzieć, jak żyli starożytni Rzymianie (P), – wymienić rozrywki starożytnych Rzymian (P), – przedstawić osiągnięcia starożytnych Rzymian (P), – wytłumaczyć, czym był bursztynowy szlak (PP). EDUKACJA PROZDROWOTNA Zabawy ruchowe i rekreacja. – Życie w Biskupinie. – Odkrycie Biskupina. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: ród, plemię (P), – wyjaśnić, jak powstawały plemiona (P), – opisać osadę w Biskupinie (P), – opowiedzieć o zajęciach mieszkańców Biskupina (P), – opowiedzieć, jak doszło do odkrycia osady w Biskupinie (P), – wskazać na mapie Biskupin (PP), – porównać życie mieszkańców Biskupina z życiem ludzi starszej epoki kamiennej (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Prawa i obowiązki obywatelskie. – Legenda o władcach państwa Polan. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: plemię Polan, dynastia, Piastowie (P), – opowiedzieć legendę o początkach dynastii Piastów (P), – wyjaśnić, na czym polegały postrzyżyny (P), – wytłumaczyć pochodzenie nazwy pierwszej polskiej dynastii (P), – wskazać na mapie jezioro Gopło i Kruszwicę (PP), – odróżniać prawdę historyczną od fikcji (PP), – wytłumaczyć, w jakim celu ludzie tworzą legendy (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Miejscowe podania, przysłowia, architektura. Elementy historii regionu i ich związki z historią i tradycją własnej rodziny. H4n s. 9 8 PLAN DYDAKTYCZNY 8. Państwo Mieszka I 9. Pierwszy król Polski – Państwo Polan. – Zajęcia ludzi w państwie Mieszka I. – Chrzest Mieszka I. – – – – Państwo Bolesława Chrobrego. Wyprawa misyjna biskupa Wojciecha. Zjazd w Gnieźnie. Koronacja Bolesława Chrobrego. 9 PLAN DYDAKTYCZNY Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: drużyna, poganie (P), – powiedzieć, kim byli: Mieszko I, Dobrawa (P), – wyjaśnić datę 966 (P), – wskazać na mapie państwo Polan i Gniezno (P), – wymienić sąsiadów państwa Polan (P), – opowiedzieć o zajęciach ludzi mieszkających w państwie Mieszka I (P), – wymienić skutki przyjęcia chrztu przez Mieszka I (P), – omówić przyczyny przyjęcia chrztu przez Mieszka I (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Sylwetki wielkich Polaków. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: katedra, arcybiskupstwo, cesarz, diadem, wyprawa misyjna, męczennik (P), – wyjaśnić daty: 1000, 1025 (P), – powiedzieć, kim byli: Bolesław Chrobry, Otton III, biskup Wojciech (P), – wskazać na mapie ziemie przyłączone do Polski przez Bolesława Chrobrego, ziemie przejściowo opanowane przez Bolesława I (P), trasę wyprawy misyjnej biskupa Wojciecha do Prus (PP), – opowiedzieć o przebiegu zjazdu w Gnieźnie (P), – omówić przyczyny i przebieg wyprawy misyjnej biskupa Wojciecha do Prus (PP), – wyjaśnić znaczenie wyprawy misyjnej biskupa Wojciecha (PP), – wyjaśnić znaczenie zjazdu gnieźnieńskiego (PP), – wytłumaczyć, co dała Polsce koronacja Bolesława Chrobrego (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Sylwetki wielkich Polaków. Lokalne miejsca pamięci narodowej. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Sylwetki osób zasłużonych dla środowiska lokalnego, regionu i kraju. Elementy historii regionu i ich związki z historią i tradycją własnej rodziny. EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Miejscowe podania, przysłowia, architektura. Sylwetki osób zasłużonych dla środowiska lokalnego, regionu i kraju. H4n s. 11 10 10. Wielki król 11. Wielka wojna z Krzyżakami PLAN DYDAKTYCZNY – Państwo Kazimierza Wielkiego. – Akademia Krakowska. – Uczta u Wierzynka. – Sprowadzenie Krzyżaków przez Konrada Mazowieckiego. – Państwo krzyżackie. – Unia polsko-litewska. – Bitwa pod Grunwaldem. – Wojna trzynastoletnia. 11 PLAN DYDAKTYCZNY Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: kronikarz, uczelnia, Akademia Krakowska (P), – wyjaśnić datę 1364 (P), – powiedzieć, kim byli: Kazimierz Wielki (P), Wierzynek, Janko z Czarnkowa (PP), – wskazać na mapie państwo Kazimierza Wielkiego, ziemie przez niego przyłączone oraz niektóre zbudowane przez niego zamki (P), – wytłumaczyć powiedzenie: „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną” (P), – opowiedzieć o uczcie u Wierzynka (P), – omówić politykę wewnętrzną Kazimierza III (P), – wyjaśnić cel założenia przez Kazimierza Wielkiego Akademii Krakowskiej (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Sylwetki wielkich Polaków. Lokalne miejsca pamięci narodowej. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: poseł, triumf, unia (P), – wyjaśnić daty: 1386, 1410 (P), 1230, 1466 (PP), – powiedzieć, kim byli: Krzyżacy, Prusowie, Władysław Jagiełło, Jan Długosz (P), Konrad Mazowiecki (PP), – wskazać na mapie: państwo zakonne, Wielkie Księstwo Litewskie, Królestwo Polskie, Malbork, Grunwald (P), Pomorze Gdańskie (PP), – opisać genezę konfliktu z Krzyżakami (P), – opowiedzieć o przebiegu bitwy pod Grunwaldem (P), – wytłumaczyć, dlaczego Krzyżacy przybyli na ziemie polskie (PP), – omówić przyczyny, warunki i skutki zawarcia unii polsko-litewskiej (PP), – wyjaśnić, co dało Polsce zwycięstwo w wojnie trzynastoletniej (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Jednostka i grupa. Życie w grupie. Sylwetki wielkich Polaków. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Miejscowe podania, przysłowia, architektura. Sylwetki osób zasłużonych dla środowiska lokalnego, regionu i kraju. EDUKACJA PROZDROWOTNA Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. H4n s. 13 12 12. O zamkach i rycerzach Życie ponad 500 lat temu 13. Wiwat Akademia! PLAN DYDAKTYCZNY – Zamek rycerza. – Cechy rycerza. – Zwyczaje rycerskie. – Życie w mieście i na wsi w XV w. – Rola Kościoła. – Medycyna w XV w. – Uniwersytet Jagielloński. – Życie żaków. 13 PLAN DYDAKTYCZNY Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: dwór, giermek, turniej, pasowanie na rycerza (P), – powiedzieć, kim był Zawisza Czarny (P), – wyjaśnić, dlaczego budowano zamki (P), – wytłumaczyć, kim byli rycerze i czym się zajmowali (P), – opisać przebieg pasowania na rycerza (P), – opowiedzieć, jak powinien postępować rycerz (PP), – wytłumaczyć powiedzenie: „polegać jak na Zawiszy” (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Jednostka i grupa. Życie w grupie. Prawa i obowiązki obywatelskie. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: kram, zaraza (P), – opisać życie w mieście i na wsi w XV w. (P), – wyjaśnić, w jaki sposób leczono choroby ponad 500 lat temu (P), – wytłumaczyć rolę Kościoła w XV w. (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Jednostka i grupa. Życie w grupie. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Uniwersytet Jagielloński, żak, łacina, szkoła parafialna (P), bean, kolegium (PP), – wyjaśnić, dlaczego Akademię Krakowską nazwano później Uniwersytetem Jagiellońskim (P), – opowiedzieć, w jaki sposób przeprowadzano otrzęsiny nowego żaka (P), – wytłumaczyć, kto mógł zostać żakiem (P), – opisać dzień z życia żaka (P). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Wartości i normy życia społecznego. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl EDUKACJA PROZDROWOTNA Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. EDUKACJA PROZDROWOTNA Higiena ciała, odzieży, obuwia, miejsca pracy i wypoczynku. Ochrona przed zagrożeniami naturalnymi i cywilizacyjnymi. EDUKACJA PROZDROWOTNA Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja odrabiania lekcji i czasu wolnego. H4n s. 15 14 PLAN DYDAKTYCZNY 14. O piśmie i książkach – – – – 15. „Wstrzymał Słońce”... 16. „Złoty wiek” Powstanie pisma. Rodzaje pisma. Pierwsze książki. Wynalazek druku. 15 PLAN DYDAKTYCZNY Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: pismo klinowe, hieroglify, pisarz, papirus, pergamin, papier (P), – powiedzieć, kim był Jan Gutenberg (P), – opowiedzieć, jak powstało pismo (P), – opowiedzieć, w jaki sposób wytwarzano papirus, pergamin i papier (P), – rozróżniać znaki pisma klinowego i hieroglify (PP), – wytłumaczyć znaczenie wynalazku druku (PP). EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Dzieje pisma, książki, prasy i przekazów medialnych. Proces porozumiewania się, jego składniki i kontekst społeczny. – Wyobrażenia ludzi o wszechświecie. – Mikołaj Kopernik. – Odkrycie Kopernika. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: astronomia, wszechświat, teoria (P), – powiedzieć, kim byli: Mikołaj Kopernik (P), Ferdynand Magellan (PP), – opowiedzieć, jak ludzie wyobrażali sobie wszechświat przed odkryciem Kopernika (P), – opisać, jak ludzie przyjęli odkrycie Kopernika (P), – wytłumaczyć odkrycie Kopernika (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Sylwetki wielkich Polaków. – – – – Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: „złoty wiek”, komnata, dworzanin, architekt, kaplica Zygmuntowska, ratusz, kamienica, rynek (P), – powiedzieć, kim byli: Zygmunt Stary, Zygmunt August, Bona, Mikołaj Rej, Jan Kochanowski (P), – opisać ucztę dworską (P), – opowiedzieć, co zmieniło się w Polsce po przyjeździe królowej Bony (P), – wymienić najpiękniejsze budowle z XVI w. na ziemiach polskich (P), – wytłumaczyć sens słów: „Polacy nie gęsi, iż swój język mają” (PP), – wyjaśnić, dlaczego XVI w. w Polsce nazywamy „złotym wiekiem” (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Sylwetki wielkich Polaków. „Złoty wiek”. Królowa Bona. Architektura XVI w. Początki literatury w języku polskim. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl H4n s. 17 16 PLAN DYDAKTYCZNY 17 PLAN DYDAKTYCZNY 17. Bitwa pod Wiedniem – – – – Państwo tureckie w XVII w. Wojny polsko-tureckie. Odsiecz wiedeńska. Król Jan III Sobieski. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: jazda, odsiecz (P), husaria, wezyr (PP), – wyjaśnić datę 1683 (P), – powiedzieć, kim byli: Jan III Sobieski (P), Kara Mustafa (PP), – pokazać na mapie: Rzeczpospolitą i Turcję w XVII w., trasę pochodu wojsk polskich na odsiecz Wiednia, Wiedeń (P), Chocim (PP), – opowiedzieć o państwie tureckim w XVII w. (P), – omówić przebieg bitwy pod Wiedniem (P), – podać skutki odsieczy (P), – wyjaśnić przyczyny wojen polsko-tureckich (PP), – scharakteryzować postać króla Jana III Sobieskiego (PP), – wytłumaczyć, w jakim celu Polacy ruszyli na Wiedeń (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Sylwetki wielkich Polaków. 18. Konstytucja 3 maja – – – – – Liberum veto. I rozbiór Polski. Sejm Wielki. Uchwalenie Konstytucji 3 maja. II rozbiór Polski. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: poseł, liberum veto, magnat, rozbiór, sejm, konstytucja, caryca (P), – wyjaśnić daty: 1772, 3 V 1791, 1793 (P), – powiedzieć, kim byli: Stanisław August Poniatowski, Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj (P), – wskazać na mapie Austrię, Rosję, Prusy, granice Polski przed rozbiorami (P), granice Polski po I i II rozbiorze (PP), – przedstawić zmiany wprowadzone przez Konstytucję 3 maja (P), – opowiedzieć, co wydarzyło się po uchwaleniu Konstytucji 3 maja (P), – wyjaśnić, dlaczego liberum veto było szkodliwe dla Polski (PP), – wytłumaczyć, w jakim celu król Stanisław August Poniatowski zwołał do Warszawy sejm (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Prawa i obowiązki obywatelskie. Sylwetki wielkich Polaków. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl H4n s. 19 18 PLAN DYDAKTYCZNY 19. O „Mazurku Dąbrowskiego” – – – – 20. Powstanie listopadowe – Królestwo Polskie. – Powstanie listopadowe. – Polacy na emigracji. Powstanie kościuszkowskie. III rozbiór Polski. Legiony Polskie we Włoszech. Polski hymn narodowy. PLAN DYDAKTYCZNY 19 Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: emigracja, legion, Legiony Polskie, powstanie, zaborca (P), – wyjaśnić daty: 1794, 1795, 1797 (P), 1926 (PP), – powiedzieć, kim byli: Tadeusz Kościuszko, Józef Wybicki, Jan Henryk Dąbrowski (P), Napoleon Bonaparte (PP), – wytłumaczyć, dlaczego Józef Wybicki ułożył pieśń dla legionistów (P), – wskazać na mapie ziemie zabrane przez Austrię, Prusy i Rosję w III rozbiorze (PP), – wyjaśnić, jak doszło do III rozbioru Rzeczypospolitej (PP), – wytłumaczyć, w jakim celu powstały Legiony Polskie we Włoszech (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Sylwetki wielkich Polaków. Godło i hymn państwowy. Pieśni patriotyczne. Prawa i obowiązki obywatelskie. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: car, zabór, Królestwo Polskie, podchorąży, spiskowiec, Wielka Emigracja (P), arsenał (PP), – wyjaśnić daty: 1815, 29 XI 1830 (P), 1831 (PP), – powiedzieć, kim byli: Piotr Wysocki, Adam Mickiewicz, Fryderyk Chopin (P), książę Konstanty (PP), – wskazać na mapie Królestwo Polskie (P) i miejsca ważniejszych bitew powstania listopadowego (PP), – omówić przebieg „nocy listopadowej” (P), – wymienić najważniejsze wydarzenia powstania listopadowego (P), – opowiedzieć o losach Polaków po upadku powstania (P), – wytłumaczyć przyczyny wybuchu powstania (PP), – wskazać przyczyny klęski powstania (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Sylwetki wielkich Polaków. Prawa i obowiązki obywatelskie. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl H4n s. 21 20 PLAN DYDAKTYCZNY 21 PLAN DYDAKTYCZNY 21. Wynalazki XIX wieku – Rewolucja przemysłowa. – Wynalazki XIX w. – Życie w XIX w. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: rewolucja przemysłowa, maszyna parowa, higiena, epidemia (P), – wytłumaczyć, na czym polegała rewolucja przemysłowa (P), – wymienić wynalazki powstałe w XIX w. (P), – opowiedzieć, jak zmieniło się życie ludzi w XIX w. (P), – scharakteryzować zmiany na ziemiach polskich w XIX w. (PP), – powiedzieć, kim był Ignacy Łukasiewicz (PP), – ocenić, jak zmieniło się życie ludzi w związku z nowymi wynalazkami (PP). EDUKACJA PROZDROWOTNA Higiena ciała, odzieży, obuwia, miejsca pracy i wypoczynku. Życie w XIX wieku – Życie Polaków w zaborach rosyjskim, pruskim i austriackim. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: zesłać, Syberia (P), – wskazać na mapie zabory (P), – opisać na podstawie ilustracji warunki życia rodziny w mieście i rodziny na wsi (P), – omówić sytuację Polaków w trzech zaborach (P), – podać przykłady działań podejmowanych przez Polaków w celu zachowania swojej kultury (P), – powiedzieć, kim był Michał Drzymała (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Prawa i obowiązki obywatelskie. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl H4n s. 23 22 PLAN DYDAKTYCZNY 22. Po 123 latach niewoli – – – – 23. Polska między wojnami – Budowa portu w Gdyni. – Rozwój Centralnego Okręgu Przemysłowego. I wojna światowa. Odzyskanie niepodległości. Kształtowanie granic państwa polskiego. Pierwsze lata niepodległej Polski. 23 PLAN DYDAKTYCZNY Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: I wojna światowa, brygada, Naczelnik Państwa, Rosja Radziecka (P), Armia Czerwona (PP), – wyjaśnić daty: 11 XI 1918 (P), 1920 (PP), – powiedzieć, kim był Józef Piłsudski (P), – wskazać na mapie granice Polski po I wojnie światowej (P), państwa sprzymierzone z Niemcami i Austro-Węgrami, państwa sprzymierzone z Rosją, państwa, które nie wzięły udziału w I wojnie światowej (PP), – opowiedzieć o walkach kształtujących granice państwa polskiego (P), – omówić trudności, jakie musiało pokonać młode państwo polskie (P), – wytłumaczyć okoliczności odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. (PP), – wyjaśnić znaczenie „cudu nad Wisłą” (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Sylwetki wielkich Polaków. Lokalne miejsca pamięci narodowej. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: wolne miasto, Centralny Okręg Przemysłowy (PP), – wskazać na mapie Gdynię (P) i Centralny Okręg Przemysłowy (PP), – wytłumaczyć, dlaczego zbudowano port w Gdyni (P), – wymienić najważniejsze osiągnięcia gospodarcze odrodzonego państwa polskiego (P), – powiedzieć, kim byli: Tadeusz Wenda, Eugeniusz Kwiatkowski (PP), – wyjaśnić, dlaczego sejm podjął decyzję o budowie Centralnego Okręgu Przemysłowego (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Sylwetki wielkich Polaków. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Sylwetki osób zasłużonych dla środowiska lokalnego, regionu i kraju. H4n s. 25 24 PLAN DYDAKTYCZNY 24. Westerplatte się broni... – – – – Dwie okupacje – Okupacja niemiecka ziem polskich. – Ziemie polskie pod okupacją radziecką. – Polskie Państwo Podziemne. Przyczyny wybuchu II wojny światowej. Obrona Westerplatte. Wojna obronna. Agresja Armii Czerwonej. PLAN DYDAKTYCZNY 25 Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: II wojna światowa, okupacja, sojusz (P), pancernik (PP), – wyjaśnić daty: 1 IX 1939, 17 IX 1939 (P), 1933, 1938, 3 IX 1939, 2 X 1939, 5 X 1939 (PP), – powiedzieć, kim byli: Adolf Hitler, Henryk Sucharski (P), – wskazać na mapie podział Polski w 1939 r. (P), miejsca ważniejszych bitew kampanii wrześniowej (PP), – opowiedzieć o pierwszych zdobyczach Hitlera (P), – wymienić przyczyny wybuchu II wojny światowej (P), – opisać obronę Westerplatte (P), – wymienić ważniejsze bitwy polskiego września (P), – porównać stosunek sił Polski i Niemiec w przededniu wojny (PP), – wytłumaczyć, dlaczego Polska została tak szybko pokonana we wrześniu 1939 r. (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Sylwetki wielkich Polaków. Lokalne miejsca pamięci narodowej. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: hitlerowiec, obóz koncentracyjny, państwo podziemne, Polskie Państwo Podziemne, Armia Krajowa, wywiad, partyzantka (P), – opowiedzieć o okupacji niemieckiej ziem polskich (P), – opisać prześladowania ludności polskiej pod okupacją radziecką (P), – wytłumaczyć, w jaki sposób Polacy walczyli z okupantem (PP), – wskazać na mapie Oświęcim (PP), – wymienić różnice między radziecką a niemiecką okupacją ziem polskich (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Lokalne miejsca pamięci narodowej. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl H4n s. 27 26 PLAN DYDAKTYCZNY PLAN DYDAKTYCZNY 27 25. „Godzina W” – – – – Polityka Stalina wobec Polski. Przyczyny wybuchu powstania warszawskiego. „Godzina W”. Upadek powstania warszawskiego. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: barykada, skapitulować, wysiedlić (P), – wyjaśnić daty: 1 VIII – 2 X 1944 (P), 1941, 1943 (PP), – powiedzieć, kim był Józef Stalin (P), – podać przyczyny wybuchu powstania warszawskiego (P), – opowiedzieć o przebiegu powstania (P), – przedstawić politykę Stalina wobec Polski (PP), – wymienić przyczyny klęski powstania warszawskiego (PP), – podać konsekwencje klęski powstania (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Lokalne miejsca pamięci narodowej. 26. Polska po wojnie – – – – – Odzyskanie niepodległości. Odbudowa ze zniszczeń wojennych. Rządy komunistów. Stan wojenny. Rozmowy „okrągłego stołu”. Po zakończonej lekcji uczeń potrafi: – poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: mocarstwo, Ziemie Odzyskane, komunizm, „Solidarność”, stan wojenny, wolne wybory, demokracja (P), rozmowy „okrągłego stołu” (PP), – wyjaśnić daty: 8 V 1945, 1980, 13 XII 1981, 1989 (P), 1956, 1978 (PP), – powiedzieć, kim są: Lech Wałęsa, Jan Paweł II (P), – wskazać na mapie granice Polski po 1945 r. (P) i porównać je z granicami Polski w 1939 r. (PP), – przedstawić skutki II wojny światowej dla Polski (P), – opowiedzieć o rządach komunistów w Polsce (P), – wymienić najważniejsze wydarzenia w historii Polski po 1945 r. (P), – wyjaśnić, dlaczego Polacy mieszkający na wschodzie przedwojennej Polski musieli się przenieść na Ziemie Odzyskane (PP), – wytłumaczyć, dlaczego komuniści wprowadzili stan wojenny (PP), – ocenić znaczenie rozmów „okrągłego stołu” (PP). WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Kultura społeczna i polityczna. Lokalne miejsca pamięci narodowej. Sylwetki wielkich Polaków. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Sylwetki osób zasłużonych dla środowiska lokalnego, regionu i kraju. Elementy historii regionu i ich związki z historią i tradycją własnej rodziny.