Europejski System Transferu Punktów

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie
Instytut Nauk o Zdrowiu
Kierunek - Pielęgniarstwo
Studia Stacjonarne
Europejski System Transferu Punktów
Karta opisu przedmiotu
Nazwa przedmiotu:
Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagrożeniu życia
Kierunek:
Pielęgniarstwo
Specjalność:
Kod
Wymiar godzin: 155godzin
Wykłady: 45
Samokształcenie: 30
Zajęcia praktyczne: 40
Praktyki zawodowe: 40
Liczba punktów ECTS
7
Rok / semestr
III / V
Rodzaj przedmiotu: kierunkowy
Prowadzący: dr hab. med. Danuta DYK
dr n. med. Edyta CUDAK
mgr Wioletta Kwapiszewska
mgr Honorata Lewandowska
mgr Joanna Rosińska
Instytut: Nauk o Zdrowiu w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Gnieźnie
Miejsce przedmiotu w programie studiów:
Przedmiot kierunkowy realizowany na trzecim roku Studiów Stacjonarnych,
Pierwszego Stopnia, kierunek Pielęgniarstwo
Cele nauczania przedmiotu :
Po zakończeniu studiowania przedmiotu student powinien:
1. Znać specyfikę, organizację pracy i zakres czynności pielęgniarki
anestezjologicznej i intensywnej opieki ;
2. Oceniać stan zdrowia pacjentów znieczulanych i krytycznie chorych oraz
zaplanować działania pielęgniarskie;
3. Podejmować opiekę nad pacjentami w okresie okołooperacyjnym oraz nad
chorym nieprzytomnym, we wstrząsie, z niewydolnością układu
krążeniowego, oddechowego i urazach wielonarządowych.
Opis treści kształcenia:
Przedmiot anestezjologia i pielęgniarstwo w zagrożeniu życia na studiach pierwszego
stopnia obejmuje zagadnienia z zakresu anestezji i stanów zagrożenia życia.
W ramach przedmiotu omawiane są treści dotyczące znieczulenia pacjenta zarówno
ogólnego jak i regionalnego, jak również ocena stanu zdrowia i badanie pacjenta w stanie
ciężkim. Wśród realizowanych treści programowych znajdują się także rożne stany
zagrożenia życia, gdzie student uczy się ich rozpoznawania i sprawowania opieki na różnym
etapie choroby pacjenta.
W ramach pielęgniarstwa w zagrożeniu życia planowane jest przygotowanie studentów
do opieki nad pacjentami podawanymi znieczuleniom operacyjnym w trybie planowym.
Studenci zostaną przygotowani do realizacji procesu pielęgnowania chorych
nieprzytomnych, chorych we wstrząsie, z ostrą niewydolnością oddechową i z ostrą
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie
Instytut Nauk o Zdrowiu
Kierunek - Pielęgniarstwo
Studia Stacjonarne
niewydolnością krążenia i nerek. Wyuczone w ramach przedmiotu liczne procedury
pielęgniarskie typowe dla intensywnej opieki m.in. takie jak:
- wentylacja workiem ambu,
- toaleta drzewa oskrzelowego,
- kaniulacja naczyń krwionośnych,
- karmienie enteralne i parenteralne,
- zmiana ułożenia,
- toaleta ciała i narządów zmysłów,
- asystowanie do intubacji i ekstubacji,
- cewnikowania naczyń centralnych,
- tracheotomii mają charakter uniwersalny są przydatne w pracy pielęgniarki na
wszystkich oddziałach.
Tematyka wykładów i zajęć praktycznych:
1. Wprowadzenie do zajęć na bloku operacyjnym
1.1. Wyposażenie, organizacja i funkcjonowanie bloku operacyjnego
1.2. Bezpieczeństwo pracy na bloku operacyjnym
1.2.1.1. środki ochrony przed czynnikami szkodliwymi
1.2.1.2. ubiór i odzież ochronna personelu
1.2.1.3. transport chorego
1.2.1.4. przekładanie chorego na stół operacyjny i łóżko
1.3.Zakres uprawnień i odpowiedzialności zawodowej pielęgniarki anestezjologicznej
2. Rola pielęgniarki w przygotowaniu do znieczulenia
2.1. Przygotowanie i sprawdzenie stanowiska do znieczulenia:
2.1.1. aparat do znieczulenia
2.1.2. sprzęt monitorujący (kardiomonitor, pulsoksymetr, kapnograf)
2.1.3. zestaw do wentylacji i intubacji
2.1.4. zestaw do toalety drzewa oskrzelowego
2.1.5. zestaw do zgłębnikowania żołądka
2.1.6 sprzęt do infuzji leków i płynów
2.2. Przygotowanie leków do znieczulenia ogólnego, regionalnego, reanimacji i innych.
2.2.1. dawkowanie leków, czas działania, techniki podawania, interakcje z innymi
lekami, wpływ na układ sercowo– naczyniowy oraz działania uboczne.
2.2.2. zasady podawania leków drogą naczyń centralnych i obwodowych (interakcje
leków)
2.3. Przygotowanie pacjenta
2.3.1. identyfikacja pacjenta
2.3.2.opieka mentalna (zapewnienie bezpieczeństwa, informowanie chorego o
planowanych działaniach pielęgnacyjnych, wsparcie psychiczne, uspokojenie
chorego)
2.3.3. założenie kaniuli do żyły obwodowej,
2.3.4. ułożenie do znieczulenia i operacji
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie
Instytut Nauk o Zdrowiu
Kierunek - Pielęgniarstwo
Studia Stacjonarne
2.3.5. profilaktyka przeciwzakrzepowa (mechaniczna i farmakologiczna)
2.3.6. asystowanie do kaniulacji żył centralnych, tętnic
3. Znieczulenie ogólne wziewne i dożylne
3.1. Udział pielęgniarki we wprowadzeniu do znieczulenia:
3.1.1. asystowanie do intubacji (dobór rurki, osłuchanie położenia i umocowanie
rurki intubacyjnej)
3.1.2. monitorowanie parametrów życiowych (tętno, ciśnienie tętnicze, praca
serca, ośrodkowe ciśnienie żylne, wentylacja, oksymetria, kapnografia)
3.2. Opieka nad pacjentem w czasie trwania operacji
3.2.1. monitorowanie (parametry życiowe, przewodnictwo nerwowo- mięśniowego)
3.2.2. zapobieganie hitotermii
3.2.3. czuwanie nad bezpieczeństwem chorego w czasie znieczulenia
3.2.4. postępowanie w hiper i hipotensji
3.3. Udział pielęgniarki w wyprowadzeniu ze znieczulenia
3.3.1. przekładanie chorego ze stołu operacyjnego
3.3.2. transport na salę wybudzeń
3.2.3. obserwacja stanu pacjenta, wydolności oddechowej, krążeniowej, stanu
świadomości i siły mięśniowej
4. Znieczulenie regionalne
4.1. Przygotowanie pacjenta i sprzętu do znieczulenia regionalnego
4.1.1. ułożenie chorego do znieczuleń regionalnych
4.2. Opieka podczas znieczuleń regionalnych
4.2.1. pomiary ciśnienia tętniczego
4.2.2.obserwacjapod kątem powikłań, objawów toksycznych środków
zastosowanych w znieczuleniu
4.2.3 określanie zasięgu znieczulenia
4.3. Opieka nad pacjentem po znieczuleniu regionalnym
4.3.1. profilaktyka powikłań po znieczuleniu
4.3.2. objawy i postępowanie w przypadku wysokiego znieczulenia, działania
niepożądanego i toksyczności środków miejscowo znieczulających
5. Opieka nad pacjentem w okresie pooperacyjnym (na sali wybudzeń)
5.1 Przygotowanie sali (wyposażenie i mikroklimat oddziału pooperacyjnego)
5.2 Wybudzanie i wyprowadzanie ze znieczulenia
- ocena stanu ogólnego (stanu świadomości, ustępowania bloku motorycznego i
działania środków znieczulających, powrotu siły mięśniowej i czucia)
- antidota – leki odwracające działanie środków znieczulających
- monitorowanie i niwelowanie bólu pooperacyjnego
- leki przeciwbólowe do zwalczania bólu pooperacyjnego
- metody komunikowania się z pacjentem zaintubowanym, z uszkodzeniem
słuchu, z zaburzeniami świadomości i zaburzeniami psychicznymi
- kontrola pooperacyjna powikłań anestezji: (pooperacyjna niewydolność
oddechowa)
- zapobieganie hipotermii i dreszczom
- metody zwalczania hipoksemii (fizjoterapia, tlenoterapia)
- ocena gotowości chorego do wykonania ekstubacji: (wydolności oddechowej,
Układu krążenia, temperatury ciała, odruchów obronnych, stanu świadomości)
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie
Instytut Nauk o Zdrowiu
Kierunek - Pielęgniarstwo
Studia Stacjonarne
- opieka nad pacjentem z nudnościami pooperacyjnymi i wymiotami
- opieka psychologiczna nad pacjentem
- udzielanie informacji pacjentowi i o pacjencie
- dokumentowanie stanu pacjenta w okresie pooperacyjnym
- przygotowanie chorego do przekazania na oddział macierzysty
6. Wprowadzenie do zajęć na oddziale intensywnej terapii
Wyposażenie oddziałów intensywnej terapii:
 stanowisko intensywnej terapii (łóżko intensywnej terapii, monitory przyłóżkowe,
monitor centralny)
 sprzęt i aparatura do zabezpieczania funkcji układu oddechowego:
- zestaw do intubacji
- zestaw do tlenoterapii
- zestaw do inhalacji, nebulizacji
- zestaw do nakłucia j. opłucnej
 Sprzęt i aparatura do zabezpieczenia funkcji układu krążenia
- defibrylator
- wózek reanimacyjny
 Sprzęt i aparatura do prowadzenia terapii dożylnej u chorego w stanach
zagrożenia życia.
- kanikule donaczyniowe: obwodowe, centralne
- strzykawki automatyczne
- pompy infuzyjne
 sprzęt do zabezpieczania i monitorowania funkcji innych układów:
- kaniule dotętnicze
- zestaw do cewnikowania pęcherza moczowego
- zestaw do zgłębnikowania żołądka
- zestaw do toalety ciała, pielęgnacji skóry, błon śluzowych i narządów zmysłów
7. Ocena stanu pacjenta
a) gromadzenie danych o pacjencie
Badanie i monitorowanie stanu psychofizycznego chorego (obserwacja, badanie
fizykalne, wywiad, monitorowanie przyrządowe i bezprzyrządowe stosowanie skal
oceny klinicznej)
OUN
- stan świadomości (GCS,NCS)
- odbiór wrażeń zmysłowych (wzrok, słuch, węch, smak, dotyk)
stan obwodowego układu nerwowego
- czucie
- obecność odruchów patologicznych
układ krążenia
- tętno,
- ciśnienie tętnicze
- wypełnienie łożyska naczyniowego (OCŻ), bilans płynów
- nawrót kapilarny
- obecność objawów patologicznych: duszność, ból, bladość skóry, pot na skórze, lęk,
Niepokój
układ oddechowy
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie
Instytut Nauk o Zdrowiu
Kierunek - Pielęgniarstwo
Studia Stacjonarne
-
oddech (częstotliwość, rytm , głębokość, zapach)
oksymetria krwi tętniczej (pulsoksymetria przezskórna, gazometria krwi tętniczej)
równowaga kwasowo-zasadowa
obecność objawów patologicznych: duszność, praca pomocniczych mięśni oddechowych
układ moczowy
- diureza godzinowa, dobowa
- zabarwienie moczu
- bilans wodno-elektrolitowy
układ pokarmowy
- stan odżywienia: (ocena kliniczna, antropometryczna, chemiczna, immunologiczna)
- napięcie mięśniowe i motoryka
układ mięśniowy i kostno-stawowy
- pozycje ułożenia chorego
- napięcie mięśni
- zakres ruchu w stawach
skóra i błony śluzowe
-ciągłość, zabarwienie i ocieplenie powłok skórnych
-obecność zmian patologicznych, uszkodzeń, urazów, oparzeń itp.
tempermoregulacja
- temperatura powierzchowna
- temperatura głęboka
b) rozpoznanie problemów pielęgnacyjnych
-rozpoznanie stanów zagrożenia życia
-stosowanie skal prognostycznych
-ustalanie hierarchii problemów pielęgnacyjnych
c) formułowanie diagnoz pielęgniarskich u krytycznie chorych
-diagnoza wstępna, diagnoza właściwa,
-diagnoza ryzyka
-diagnoza samopoczucia
-diagnoza syndromu
8. Planowanie i realizacja planu opieki z zastosowaniem procedur pielęgniarskich
intensywnej opieki
OUN
- zapewnienie bezpieczeństwa
- niwelowanie lęku, niepokoju
- komunikowanie się z krytycznie chorymi
stan obwodowego układu nerwowego
-zapobieganie uszkodzeniom nerwów obwodowych
układ krążenia
- udział w resuscytacji krążeniowo-oddechowej
- udział w diagnostyce i leczeniu zaburzeń układu krążenia
- asystowanie do dożylnych wkłuć centralnych i do założenia kaniuli dotętniczej
- wypełnienie łożyska naczyniowego
- stosowanie leków krążeniowych (obliczanie dawek, przygotowywanie roztworów,
obsługa strzykawek automatycznych i pomp infuzyjnych)
- opieka nad dostępami naczyniowymi
- niwelowanie objawów patologicznych: duszności, bólu, dyskomfortu spowodowanego
poceniem się
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie
Instytut Nauk o Zdrowiu
Kierunek - Pielęgniarstwo
Studia Stacjonarne
układ oddechowy
- zapewnienie i utrzymanie drożności dróg odechowych
- stosowanie tlenoterapii
- udrożnienie bezprzyrządowe dróg oddechowych: Manewr Esmarcha
- stosowanie rurki ustno-gardłowej i ustno-nosowej,
- przygotowanie zestawu do intubacji
- asystowanie do intubacji dotchawiczej metodą przez krtaniową (dotchawiczą),
przezskórną np.: konikotomia lub tracheotomia oraz do założenia maski krtaniowej
- sprawdzanie położenia rurki (osłuchiwanie szmeru pęcherzykowego)
- nawilżanie gazów podczas wentylacji (nebulizatory, kondensatory wilgotności)
- toaleta drzewa oskrzelowego
- zabiegi pielęgnacyjne poprawiające wentylację: (drenaż złożeniowy, pozycja brzuszna)
- asystowanie do usuniecie rurki dotchawiczej
- pielęgnowanie chorego wentylowanego mechanicznie
- niwelowanie objawów: duszności, wysiłku mięśni oddechowych
- udział w diagnozowaniu i leczeniu niewydolności oddechowej
układ moczowy
- zapewnienie drenażu pęcherza moczowego
- prowadzenie i obliczanie bilansu wodnego-elektrolitowego
układ pokarmowy
- obliczanie zapotrzebowania kalorycznego
- pielęgnowanie chorego ze zgłębnikiem żołądkowym (zabiegi obarczania przewodu z
zalegającej treści żołądkowej)
- żywienie dojelitowe
- obserwacja pasażu jelitowego i wydalania
- zabiegi ułatwiające defekację
- przygotowywanie i podaż mieszanin odżywczych systemem jednego pojemnika lub wielu
butelek (dostęp naczyniowy, pielęgnacja linii żywienia, preparaty żywieniowe,)
układ mięśniowy i kostno-stawowy
- stosowanie zmian ułożenia ciała z uwzględnieniem stanu ogólnego, rodzaju schorzenia i
profilaktyki powikłań spowodowanych długotrwałym unieruchomieniem
- zapobieganie zanikom i przykurczom mięśniowym oraz zmianom stawowym napięcie
mięśni
skóra i błony śluzowe
- zapewnienie higieny ciała, jamy ustnej, nosa, uszu
- zapobieganie powikłaniom skórnym: odleżynom, odparzeniom
- pielęgnacja ran, zmiana opatrunków
termoregulacja
-stosowanie zabiegów zapewniających utrzymanie normotermii: zapobieganie utracie
ciepła i ogrzewanie chorego, płynów infuzyjnych, gazów odechowych, ochładzanie fizyczne
9. Ocena realizacji założonych celów pielęgnacyjnych
- dokumentowanie informacji o pacjencie i analiza procesu pielęgnowania
10. Opieka pielęgniarska nad chorymi w wybranych stanach klinicznych
Rozpoznawanie zatrzymania akcji serca
-różnicowanie postaci nzk
-podjęcie czynności ratujących życie (udrożnienie dróg oddechowych bezprzyrządowe)
-asystowanie do intubacji
-wentylacja workiem ambu
-udział w reanimacji krążeniowo-oddechowej
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie
Instytut Nauk o Zdrowiu
Kierunek - Pielęgniarstwo
Studia Stacjonarne
-podawanie leków w czasie reanimacji krążeniowo-oddechowej
-pielęgnowanie chorego poddawanego sedacji
-pielęgnowanie chorego w chorobie poresuscytacyjnej
Pielęgnowanie chorego z ostrą niewydolnością układu krążenia
-rozpoznawanie niewydolności krążenia
-udział w diagnozowaniu,
-udział w leczeniu (podawanie leków zwiększających rzut serca),
Pielęgnowanie chorego z ostrą niewydolnością układu oddechowego
-ocena funkcji układu oddechowego, udział w diagnozowaniu
- pielęgnowanie chorego z rurką dotchawiczą (intubacją, tracheotomią)
- usprawnianie lecznicze chorego z niewydolnością odddechową
- pielęgnowanie chorego wentylowanego mechanicznie
Pielęgnowanie chorego we wstrząsie
-różnicowanie wstrząsów (hipowolemiczny, kardiogenny, septyczny)
-udział w diagnozowaniu i leczeniu
Pielęgnowanie chorego z ostrą niewydolnością nerek i po zatruciach
- rozpoznanie niewydolności nerek
- postępowanie pielęgniarskie w leczeniu nerkozastępczym
Pielęgnowanie chorego nieprzytomnego
-rozpoznawanie zaburzeń świadomości
-udział w diagnozowaniu i leczeniu
-profilaktyka powikłań związanych ze stanem klinicznym, stosowanym leczeniem i
hospitalizacją na oddziale intensywnej terapii
Wymagane wiadomości:
Po zakończeniu studiowania przedmiotu student powinien:













Przygotowanie pacjenta do znieczulenia
Leki do znieczulenia ogólnego, regionalnego, reanimacji
Znieczulenie ogólne wziewne i dożylne
Znieczulenie regionalne
Organizacja i wyposażenie oddziałów anestezjologii
i intensywnej terapii.
Niewydolność oddechowa – przyczyny, objawy, postępowanie terapeutyczno
pielęgnacyjne oraz pielęgnowanie pacjenta wentylowanego mechanicznie.
Monitorowanie i ocena stanu pacjenta metodami bezprzyrządowymi i przyrządowymi
w oddziale anestezjologii i intensywnej terapii
Nagłe zatrzymanie krążenia i postępowanie terapeutyczno – pielęgnacyjne w chorobie
poresuscytacyjnej.
Pacjent nieprzytomny – problemy pielęgnacyjne i lecznicze wynikające ze stanu
nieprzytomności o różnym podłożu.
Pielęgnowanie pacjenta we wstrząsie
Postępowanie terapeutyczno – pielęgnacyjne w urazach wielonarządowych
Leczenie żywieniowe pacjentów w oddziale intensywnej terapii.
Pielęgnowanie dostępów naczyniowych dożylnych i dotętniczych.
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie
Instytut Nauk o Zdrowiu
Kierunek - Pielęgniarstwo
Studia Stacjonarne



Znać specyfikę, organizację pracy i zakres czynności pielęgniarki anestezjologicznej i
intensywnej opieki
Oceniać stan zdrowia i rozpoznawać stany zagrożenia życia pacjentów poddawanych
znieczuleniom i krytycznie chorych oraz podejmować działania pielęgniarskie w
zakresie ratowania życia
Podejmować opiekę nad pacjentami w okresie przed, w trakcie i po zabiegach
operacyjnych w trybie planowym oraz nad chorymi nieprzytomnymi, we wstrząsie, z
niewydolnością układu krążeniowego, oddechowego i nerek.
Forma prowadzonych zajęć: Wykłady i zajęcia praktyczne
Metody oceny:
Przedmiot kończy egzamin (test z części klinicznej i pielęgniarskiej z oceną łączną)
Samokształcenie:
Zadania dla studenta w ramach samokształcenia:
1. Wiadomości z zakresu anatomii układów i narządów.
2. Wiadomości z zakresu patofizjologii układów i narządów.
3. Wiadomości i umiejętności oceny stanu pacjenta i badania fizykalnego w
zakresie wszystkich układów zwłaszcza w odniesieniu do pacjenta w stanie
zagrożenia życia i w śpiączce indukowanej farmakologicznie podczas zabiegu
operacyjnego.
Bibliografia:
1. Wołowicka L., Dyk D.: Anestezjologia i intensywna opieka. Klinika i
pielęgniarstwo. WL PZWL Warszawa 2007.
2. Kózka M, Płaszewska - Żywko L. (red): Procedury pielęgniarskie. WL PZWL,
Warszawa 2009.
3. Kózka M, Płaszewska – Żywko L. Diagnozy i interwencje pielęgniarskie. WL
PZWL, Warszawa 2008.
4. Kruszyński Z. (red.): Podstawy anestezjologii i intensywnej terapii.
Wydawnictwo AM, Poznań 2006.
5. Kamiński B., Kubler A.: Anestezjologia i Intensywna Terapia. Podręcznik
dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa 2009
6. Kosson D.: Wybrane zalecenia postępowania w anestezjologii. Wyd. polskie
Mayzner- Zawadzka E. (red).
PZWL, Warszawa 2006
7. Kubler A., Kamiński B.: Anestezjologia i intensywna terapia. PZWL 2002
8. Larsen R.: Anestezjologia. Wyd. 2 polskie Kubler A. (red), Urban & Partner,
Wrocław 2002.
9. Szulc R. (red): Usprawnianie lecznicze krytycznie chorych. Urban & Partner,
Wrocław 2001.
10. Marino Paul L.: Intensywna terapia. Wyd. 2 polskie Kubler A. (red), Urban
& Partner, Wrocław 2009.