Sytuacja chorwackiego sektora wodno

Sytuacja chorwackiego sektora
wodno-kanalizacyjnego i gospodarki
odpadami – skrót
2014-09-23 21:53:24
2
WPHI w Zagrzebiu zlecił opracowanie raportu rynkowego na temat programu inwestycji środowiskowych w
Chorwacji w latach 2014-2020 – oczyszczalnie ścieków, zakłady zagospodarowania odpadów, inwestycje
związane z bezpieczeństwem przeciwpowodziowym. Poniżej przedstawiamy skrót tej analizy.
Gospodarka odpadami komunalnymi
Rocznie w Chorwacji wytwarza się ok 1,67 mln ton odpadów komunalnych. W ostatnich latach maleje ilość
odpadów wytwarzanych przez gospodarstwa domowe, lecz rośnie ilość odpadów przemysłowych. Statystyki w tej
sferze nie są jednak zbyt precyzyjne – w niektórych rejonach podaje się jedynie wielkości szacunkowe, w innych
na poczet odpadów komunalnych zalicza się również odpady budowlane, etc. Statystycznie na jednego
mieszkańca Chorwacji przypada 390 kg odpadów na głowę. Na wybrzeżu ta średnia jest znacznie wyższa ze
względu na licznych turystów. Dla porównania w Polsce w 2012 r. przypadało 312 kg, a średnia dla UE
przekraczała 500 kg.
Chorwacja może się poszczycić dobrymi wynikami w realizacji unijnych celów dotyczących zapewnienia
mieszkańcom zorganizowanego odbioru odpadów komunalnych. Cel założony na rok 2015 został w tej dziedzine
osiągnięty już w roku 2007 i obecnie terytorium zamieszkałe przez 99 proc. obywateli kraju jest objęte
zorganizowanym wywozem śmieci.
Na obecnym etapie jedynie 23 proc. śmieci komunalnych w Chorwacji to odpady segregowane. Odsetek ten
jednak stale wzrasta. W przypadku odpadów z gospodarstw domowych wynosi on 26 procent.
Biodegradowalne odpady w Chorwacji to ok. 1,078 mln ton rocznie, z czego kompostowaniu poddaje się ok. 15
procent, a więc nie wypełnia się wymogów unijnych w tym zakresie. Odpady niebezpieczne to ok 45-60 tys. ton
rocznie.
Na 140 czynnych składowisk odpadów wywozi się rocznie ok. 1,38 mln ton śmieci komunalnych. Ze środków
unijnych ma być rewitalizowanych ok. 300 wysypisk na terenie całego kraju. Problemem są wysypiska
nielegalne – ich liczbę szacuje się na 3 tysiące.
Podstawowym dokumentem strategicznym w sferze gospodarki odpadami jest przyjęta w roku 2005 Strategia
Gospodarki Odpadami , która obejmuje lata 2005-2025. Zgodnie z przyjętym przez rząd w 2007 r. krajowym
planem implementacji ww. Strategii poszczególne jednostki samorządowe (żupanie) tworzą własne plany
implementacyjne, zharmonizowane z planem krajowym. Obecnie system zarządzania odpadami komunalnymi
przechodzi znaczącą transformację - dokonuje się przejścia od zdecentralizowanych składowisk odpadów bez
możliwości recyklingu, do scentralizowanych regionalnych zakładów zarządzania odpadami obsługujących obszar
jednej lub - w niektórych przypadkach - kilku żupanii. Do 2025 r. planuje się objęcie praktycznie całego
terytorium kraju zorganizowanym systemem odbioru odpadów.
Gospodarka ściekowa
Na obecnym etapie w Chorwacji do publicznych systemów kanalizacyjnych podłączone są budynki, w których
mieszka 44 procent ludności kraju. Działa 108 oczyszczalni, które oczyszczają (w różnym stopniu) 62 procent
ścieków. W 68 proc. ścieki pochodzą z gospodarstw domowych. Łącznie w Chorwacji wytwarza się prawie 400
mln m³ ścieków z czego w 2013 r. oczyszczono 295,3 mln m³.
Największym wyzwaniem w najbliższej przyszłości jest rozwiązanie problemu szlamu. Nie ma dokładnych danych
na temat jego ilości i składu, lecz szacuje się, że jest to ok 60 tys. ton rocznie.
W Chorwacji są 143 komunalne przedsiębiorstwa zajmujące się systemami zaopatrzenia w wodę.
Odprowadzaniem ścieków zajmuje się 130 przedsiębiorstw. Część z nich to podmioty działające w obu tych
sferach. Właścicielami przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych są lokalne samorządy.
W najbliższych latach na inwestycje w gospodarce wodno-ściekowej Chorwacji ma być przeznaczona kwota 1,4
3
mld EUR. Lista inwestycji priorytetowych liczy 39 pozycji. Inwestorami są głównie samorządy lokalne, a
wykonawcy mają zostać wyłonieni w trybie przetargów publicznych. Zgodnie z obowiązującym prawem wszystkie
zamówienia publiczne o wartości powyżej 66 tys. EUR muszą być udzielane w takim trybie.
Podstawowym dokumentem strategicznym w sferze gospodarki wodnej w Chorwacji jest Strategia Gospodarki
Wodnej, obejmująca lata 2007-2015. Aktualnie (wrzesień 2014 r.) chorwacki parlament pracuje nad przyjęciem
kolejnej strategii.
Opracowanie: WPHI w Zagrzebiu, na podstawie raportu BIG Consulting Zagreb, na zlecenie w ramach
Poddziałania 6.2.1 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, lata 2007-2013
4