Egzamin gimnazjalny próbny OKE Łomża

DATA URODZENIA UCZNIA
KOD UCZNIA
dzie
miesi c
rok
PRÓBNY EGZAMIN
ARKUSZ A1
W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZJUM
Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH
LUTY 2004
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawd , czy zestaw egzaminacyjny zawiera 11 stron. Ewentualny
brak stron lub inne usterki zgło nauczycielowi.
2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i dat urodzenia.
3. Czytaj uwa nie wszystkie teksty i zadania.
4. Rozwi zania zapisuj długopisem albo piórem z czarnym tuszem/atramentem. Nie u ywaj korektora.
5. W zadaniach od 1. do 20. s podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D.
Odpowiada im nast puj cy układ kratek na karcie odpowiedzi:
Czas pracy:
A
B
C
D
120 minut
6. Wybierz tylko jedn odpowied i zamaluj kratk z odpowiadaj c jej
liter – np. gdy wybrałe odpowied „A”:
Liczba punktów
do uzyskania: 50
7. Staraj si nie popełnia bł dów przy zaznaczaniu odpowiedzi. Je li
si pomylisz, bł dne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inn odpowied .
8. Rozwi zania zada od 21. do 27. zapisz czytelnie i starannie
w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekre laj.
9. Redaguj c odpowiedzi do zada , mo esz wykorzysta miejsce opatrzone napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie b d sprawdzane.
Powodzenia!
TEKST I (dotyczy zada : 1., 2., 3., 4., 5.)
W krainie Elis, na Peloponezie, le ała Olimpia, najsławniejsze miejsce kultu Dzeusa
w całej staro ytno ci. U zbiegu dwóch rzek, Alfejosu i Kladeosu, mi dzy wzgórzami zarosłymi borem, w ród ł k zielonych, zebrane w wi tym okr gu stały liczne wi tynie i budowle przeznaczone do mieszkania kapłanów, wiczenia zawodników, składy kosztownych podarków. Co cztery lata odbywały si igrzyska, które od r. 776 przed n.e. przetrwały
a do r. 393 n. e., kiedy to zniósł je cesarz Teodozjusz; jego nast pca w trzydzie ci lat pó niej
kazał spali wi tyni Dzeusa. Olimpia zmieniła si w to rumowisko, jakim jest dzisiaj, gdzie
połamane kolumny i poprzerzucane kamienie porasta trawa pomieszana z rumiankiem.
Olimpia nie była miastem, lecz jakby osad wi ty , dokoła których kapłani spełniali
nakazane obrz dki. O ywiała si jedynie raz na cztery lata, przez kilka dni igrzysk, wypadaj cych w drug lub trzeci pełni ksi yca po przesileniu letnim, a wi c w połowie sierpnia
lub wrze nia. Na ten czas ustawały w całej Grecji spory i wojny: ogłaszano ,,pokój bo y”, aby
szcz k or a nie m cił powszechnej rado ci. W dolinie Alfejosu kramarze rozbijali namioty,
budy i stragany. Pasterze z Arkadii i Mesenii sp dzali trzody bydła, kóz i owiec, które ch tnie
kupowano na ofiary. Szły gromadnie orszaki pielgrzymów piewaj c pie ni pobo ne lub wesołe. Ze wszystkich stron ci gali zawodnicy, ka dy ze swoim nauczycielem gimnastyki. Na
wozach jechali wielcy panowie, których konie stawały do wy cigów. Uroczyste procesje
miast greckich wiozły bogate dary dla wi tyni Dzeusa.
Igrzyska trwały kilka dni i obejmowały wszelkie popisy zr czno ci i siły. Nagrod był
wieniec oliwny, symboliczny dar, bezcenny w oczach tysi cy młodych ludzi, którzy
z najodleglejszych stron wiata greckiego d yli do Olimpii w nadziei zwyci stwa. Zawodnik
ozdobiony t wi t gał zk wracał do miasta rodzinnego jak triumfator.
Jan Parandowski, Mitologia, Warszawa 1972.
Zadanie 1. (0-1)
Igrzyska olimpijskie organizowano ku czci
A. Teodozjusza.
B. kapłanów.
C. cesarzy.
D. Zeusa.
Zadanie 2. (0-1)
W zawodach sportowych brali udział zawodnicy
A. tylko z Olimpii.
C. z miast-pa stw greckich.
B. z całego wiata.
D. tylko z Europy.
Zadanie 3. (0-1)
Olimpiada według staro ytnych Greków to
A. czteroletni okres mi dzy igrzyskami.
C. mi dzynarodowe zawody sportowe.
B. konkursy z ró nych dziedzin nauki.
D. siedziba bogów olimpijskich.
Zadanie 4. (0-1)
Cesarz Teodozjusz zabronił organizowania igrzysk, gdy
A. podwa ały autorytet cesarza rzymskiego.
C. przestały cieszy si zainteresowaniem.
B. nawi zywały do słowia skich wierze .
D. zostały uznane za poga ski obyczaj.
Strona 2 z 11
Zadanie 5. (0-1
Który z wyrazów jest akcentowany inaczej ni pozostałe?
A. wi tynia.
B. Gimnastyka.
C. Triumfator.
D. Igrzyska.
Poni sze ilustracje dotycz zada : 6. i 7.
B
A
C
Na podstawie: Olimpijczycy, Warszawa 1960.
Zadanie 6. (0-1)
Prezentowane ilustracje s przykładem
A.
B.
C.
D.
akwareli.
malarstwa wazowego.
fresku.
malarstwa olejnego.
Zadanie 7. (0-1)
Ilustracja C prezentuje styl
A.
B.
C.
D.
czerwonofigurowy.
orientalizuj cy.
czarnofigurowy.
geometryzuj cy.
Strona 3 z 11
TEKST II (dotyczy zada : 8., 9., 10., 11.)
Wracaj c z Akropolu, czy te ze ródmie cia przez Wasilikos Kiposi, najwi kszy park
zało ony przed przeszło stu laty z inicjatywy królowej Amalii, zatrzymywałem si tutaj, by
cho chwil odpocz i nasyci si niepowtarzalnym pi knem tego miejsca. [...]
Najbardziej polubiłem mały placyk, tu przy wyj ciu na ulic w pobli u pomnika lorda Byrona. Palmy, cyprysy, platany, drzewa pomara czowe, obrzucone białym kwieciem,
cho po ród listowia dojrzałe owoce: to wła nie było zdumiewaj ce. [...]
Siedziałem na ławce i patrzyłem na widniej cy poza jezdni stadion z marmuru, zbudowany na miejscu antycznego, wystawionego w IV wieku przed nasz er , u stóp niewielkiego wzgórza, porosłego piniami i cyprysami. wiecił niczym ogromna srebrniej ca podkowa ci ni ta w ziele . Tu obok rozci gał si niewielki park Pankrati, odbijaj cy si ciemn
barw od kształtu stadionu, zbyt w skiego, przypominaj cego raczej hipodrom ani eli nowoczesne boisko. Odtworzony w dawnych wymiarach liczy 192 metry długo ci, tyle wła nie
wynosiła grecka miara zwana stadionem. Stracił jednak na znaczeniu praktycznym
i stał si zastygłym w marmurze pomnikiem.
Tu wła nie, 5 kwietnia 1896 roku, w dniu wi ta narodowego nowo ytnej Grecji, po
słowach króla Jerzego I, oznajmiaj cego, e otwiera pierwsze mi dzynarodowe igrzyska
olimpijskie, rozległy si fanfary, a pó niej kantata od piewana przez chór. Stu pi tnastu zawodników z trzynastu krajów wypr yło si na baczno , publiczno wstała z miejsc, wszyscy wpatrywali si w zebranych na stadionie sportowców. Musiała to by podniosła chwila,
szczególnie dla barona Pierre de Coubertina, francuskiego działacza wyst puj cego od dziesi ciu lat na rzecz wskrzeszenia zawodów, maj cych tak doniosł wag w staro ytnym wiecie. Nie w Olimpii jednak doszło do rywalizacji pomi dzy zawodnikami, Olimpii odkopanej
przez Niemca Curtiusa w latach siedemdziesi tych i osiemdziesi tych XIX wieku, zagubionej
w ród pinii i gajów oliwnych, lecz w ate skim parku Ardettos.
Lesław M. Bartelski, Stadion z Marmuru, [w]: Olimpijskie laury, Warszawa 1980.
Zadanie 8. (0-1)
Pierwsze nowo ytne igrzyska odbyły si
A. na greckim Akropolu.
C. w miejscu Olimpii.
B. w ate skim parku Pankrati.
D. w ate skim parku Ardettos.
Zadanie 9. (0-1)
Dla staro ytnych Greków „stadion” był
A. jednostk długo ci.
C. miejscem spotka .
B. obiektem sportowym.
D. pomnikiem z marmuru.
Zadanie 10. (0-1)
Odtworzony nieopodal Akropolu stadion z marmuru
A. pełni funkcj hipodromu.
C. upami tnia pierwsze igrzyska.
B. symbolizuje nowo ytne igrzyska.
D. jest miejscem rozgrywek sportowych.
Zadanie 11. (0-1)
Narrator tekstu II swoje spostrze enia przekazuje z
A. Rzymu.
B. Aten.
C. Olimpii.
Strona 4 z 11
D. Delf.
TEKST III (dotyczy zada : 12., 13., 14., 15., 16.)
Skok o tyczce
Ju odbił si , ju płynie! Bosk równowag
Rozpina si na drzewcu i wieje, jak flag ,
Dolata do poprzeczki i z nagłym trzepotem
Przerzuca si jak gdyby był ptakiem i kotem.
5
10
Zatrzymajcie go w locie, niech w górze zastygnie,
Niech w tył odrzuci tyczk , niepotrzebn d wigni ,
Niech tak trwa, niech tak wisi, owini ty chmur ,
Rozpylony w powietrzu, leciutki jak pióro.
Nie opadnie na siłach, nie osłabnie w p dzie,
Jeszcze wy ej si wzniesie, nad wszystkie kraw dzie,
Odpowie nam z wysoka, odkrzyknie si echem,
e leci prosto w niebo, jest naszym oddechem.
Kazimierz Wierzy ski, Wybór poezji, Wrocław 1984.
Zadanie 12. (0-1)
Podmiot liryczny wiersza mo na uto samia z
A. komentatorem sportowym.
C. s dzi sportowym.
B. lekkoatlet .
D. trenerem.
Zadanie 13. (0-1)
Pierwsza strofa wiersza ma urozmaicony tok rytmiczny dzi ki zastosowaniu
A. rymów.
B. porówna .
C. przerzutni.
D. wykrzyknienia.
Zadanie 14. (0-1)
Wiersz Kazimierza Wierzy skiego wywołuje w czytelniku
A. spokój.
B. obaw .
C. o ywienie.
D. dezorientacj .
Zadanie 15. (0-1)
Ruch w wierszu został uwydatniony poprzez zastosowanie
A. epitetów.
B. powtórze .
C. rzeczowników.
D. czasowników.
Zadanie 16. (0-1)
Główn my l utworu Kazimierza Wierzy skiego jest
A. refleksja na temat wyczynu sportowego.
C. opis przygotowa do skoku o tyczce.
B. usilna ch pokonania współzawodników.
D. opis prze y wewn trznych skoczka.
Strona 5 z 11
TEKST IV (dotyczy zada : 17.,18., 19., 20.)
Na stadionie olimpijskim w stolicy Katalonii, Barcelonie 65000 widzów oraz trzy i pół
miliarda ludzi przy odbiornikach telewizyjnych na całym wiecie, prze ywało uroczysto
otwarcia XXV Letnich Igrzysk Olimpijskich. W trakcie ich trwania rozdano 259 złotych,
258 srebrnych oraz 298 medali br zowych. 9850 sportowców reprezentowało 172 kraje. [...]
Przemarsz uczestników igrzysk demonstrował dramatyczne przemiany, jakie nast piły
na Wschodzie Europy. Maszerowała np. ekipa Wspólnoty Niepodległych Pa stw (WNP).
Podczas dekoracji zwyci zców w poszczególnych konkurencjach sportowcy WNP przemieniali si w Białorusinów, Gruzinów, Rosjan i odpowiednio do tego podnoszono na maszt flagi
narodowe i grano hymny narodowe. Z powodu wojny domowej w Jugosławii serbscy uczestnicy igrzysk wyst powali jako osoby prywatne. Natomiast dru yna koszykówki byłej Jugosławii wyst piła pod flag Chorwacji. [...]
W dziesi cioboju zwyci ył zawodnik Czechosłowacji Robert Zmelik. U niego natomiast powstał wa ny problem, czy jest on Czechem czy Słowakiem? W kolarskim sprincie
Erika Salumae została powitana jako pierwsza esto ska zwyci czyni olimpijska.
W 1989 r. była ona jeszcze radzieck mistrzyni wiata w tej dyscyplinie. [...]
Polakom poszło dobrze. Arkadiusz Skrzypaszek, po swoim przeje dzie wyszedł
na prowadzenie, ale został jeszcze najgro niejszy rywal Eduard Zenowka. Je eli pojedzie
normalnie b dzie miał złoto dla siebie i dla dru yny. Zacz ł nie le, ale potem nast piły kolejne wpadki, a w ko cu wielki dramat doskonałego pi cioboisty. Trzy zrzutki, wyłamanie, upadek z koniem. To co dla Zenowki stanowiło tragedi , dla Skrzypaszka i jego kolegów oznaczało co całkiem odwrotnego.
Na podstawie Kroniki sportu, Warszawa 1993.
Zadanie 17. (0-1)
XXV Letnie Igrzyska Olimpijskie w Barcelonie odbyły si w
A. I połowie XIX wieku.
C. I połowie XX wieku.
B. II połowie XIX wieku.
D. II połowie XX wieku.
Zadanie 18. (0-1)
Która z dyscyplin sportu była konkurencj igrzysk w staro ytnej Grecji?
A. Skok wzwy .
B. Sprint kolarski.
C. Pi ciobój.
Zadanie 19. (0-1)
Po upadku komunizmu, w 1989 roku, suwerenno
A. Azji Zachodniej.
C. Europy Zachodniej.
D. Dziesi ciobój.
odzyskały kraje
B. Europy Wschodniej.
D. Bliskiego Wschodu.
Zadanie 20. (0-1)
W ko cu XX wieku w Europie doszło do licznych konfliktów na tle etnicznym i religijnym. Zako czyły si one wojn na terytorium
A. Niemiec.
B. Rumunii.
C. Jugosławii.
Strona 6 z 11
D. Czechosłowacji.
Zadanie 21. (0-1)
Na podstawie tekstu I wyja nij znaczenie wyra enia „pokój bo y”.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 22. (0-1)
Wypisz z wiersza Kazimierza Wierzy skiego słowa skierowane do adresata wypowiedzi.
......................................................................................................................................................
Zadanie 23. (0-2)
Na podstawie tekstów I i IV wymie cztery cechy współczesnych igrzysk, odró niaj ce je
od staro ytnych.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 24. (0-1)
Podaj dwa symbole narodowe, towarzysz ce ceremonii dekoracji zwyci zcy podczas
olimpiady sportowej.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Strona 7 z 11
Zadanie 25. (0-4)
W imieniu króla Jerzego I zredaguj wypowied na rozpocz cie pierwszych nowo ytnych
igrzysk olimpijskich. Twoja wypowied powinna by zawarta w 3–5 zdaniach.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 26. (0-5)
W imieniu członków Szkolnego Koła Sportowego zredaguj tekst zaproszenia na turniej
szachowy dla rówie ników z zaprzyja nionej szkoły.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Strona 8 z 11
Zadanie 27. (0-16)
wiat bez sportu byłby ubo szy. Uzasadnij słuszno tego stwierdzenia, odwołuj c si
do tekstów z arkusza oraz własnych do wiadcze , przemy le .
Twoja praca nie mo e by krótsza ni połowa wyznaczonego miejsca.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Strona 9 z 11
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Strona 10 z 11
BRUDNOPIS
Strona 11 z 11