Umowa agencyjna jest umową cywilno

Umowa agencyjna jest umową cywilno - prawną. Na jej podstawie agent zobowiązuje się do
stałego pośredniczenia w zawieraniu umów na rzecz dającego zlecenie albo do zawierania
umów w jego imieniu. W jaki sposób zadania będą wykonywane decyduje sam agent. Jego
organizacja pracy i operatywność wpływają bezpośrednio na to jakie osiągnie wyniki.
Jego samodzielność nie jest jednak nieograniczona - firmy mają swoje standardy pracy - należy
omawiać z nimi plany działania, składać sprawozdania, brać udział w szkoleniach, w określony
sposób ubierać się na spotkania z Klientami itp.
Oczywiście agentowi za pośrednictwo przy zawieraniu umów należy się wynagrodzenie, które
może być określone w umowie. Jeśli umowa nie określa wynagrodzenia, agentowi przysługuje
prowizja którą jest wynagrodzenie, którego wysokość zależy od liczby lub wartości zawartych
umów lub też w wysokości zwyczajowo przyjętej w stosunkach danego rodzaju, w miejscu
działalności prowadzonej przez agenta, a w razie niemożności ustalenia prowizji w ten sposób,
agentowi należy się prowizja w odpowiedniej wysokości, uwzględniającej wszystkie okoliczności
bezpośrednio związane z wykonaniem zleconych mu czynności.
Agent może żądać prowizji od umów zawartych w czasie trwania umowy agencyjnej, jeżeli do ich
zawarcia doszło w wyniku jego działalności.
Agentowi w ramach prowadzonej działalności na rzecz dającego zlecenie może być przyznane
prawo wyłączności na określony obszar geograficzny lub określona grupę klientów. Jeśli w trakcie
trwania umowy została zawarta na terenie agenta lub też z grupy "jego klientów' umowa bez jego
udziału, agent może żądać prowizji od tej umowy.
Jeśli umowa pomiędzy stronami nie przewiduje inaczej /korzystniej/, roszczenie o zapłatę prowizji
staje się wymagalne z upływem ostatniego dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym
agent nabył prawo do prowizji.
W umowie agencyjnej można zastrzec, że agent za odrębnym wynagrodzeniem w uzgodnionym
zakresie, odpowiada za wykonanie zobowiązania przez klienta. W przypadku gdy nie ma takiego
zastrzeżenia, poczytuje się umowę agencyjną za zawartą bez tego zastrzeżenia.
Oczywiście w umowach mogą być również zawarte możliwości otrzymania przez agenta zwrotu
wydatków poniesionych w związku ze zleceniem.
Umowa agencyjna nie jest umową regulowaną przez kodeks pracy a przez kodeks cywilny. W
związku z tym nie stosuje się do niej zapisów kodeksu pracy określających nabycie prawa do urlopu
wypoczynkowego. Tak więc o ile strony umowy agencyjnej nie zastrzegły możliwości udzielania
płatnego urlopu - nie przysługuje on. Także rozliczanie z ZUS i US w zasadzie agent robi to, jeśli
umowa tego nie przewiduje, samodzielnie.
Obowiązki stron
Agent obowiązany jest w szczególności do przekazywania wszelkich informacji mających
znaczenie dla dającego zlecenie oraz przestrzegania jego wskazówek uzasadnionych w danych
okolicznościach, a także podejmowania, w zakresie prowadzonych spraw, czynności potrzebnych
do ochrony praw dającego zlecenie.
Dający zlecenie obowiązany jest przekazywać agentowi dokumenty i informacje potrzebne do
prawidłowego wykonania umowy. Powinien on również w rozsądnym czasie zawiadomić agenta o
przyjęciu lub odrzuceniu propozycji zawarcia umowy oraz o niewykonaniu umowy, przy której
zawarciu agent pośredniczył lub którą zawarł w imieniu dającego zlecenie oraz o tym że liczba
umów, których zawarcie przewiduje, lub wartość ich przedmiotu będzie znacznie niższa niż ta,
której agent mógłby się normalnie spodziewać.
Strony mogą w umowie ograniczyć działalność agenta /po rozwiązaniu z nim umowy/, która ma
charakter konkurencyjny. Ograniczenie działalności konkurencyjnej nie może być jednak
zastrzeżone na okres dłuższy niż dwa lata od rozwiązania umowy. Dający zlecenie obowiązany jest
wówczas do wypłacania agentowi odpowiedniej sumy pieniężnej za ograniczenie działalności
konkurencyjnej w czasie jego trwania, chyba że co innego wynika z umowy albo że umowa
agencyjna została rozwiązana na skutek okoliczności, za które agent ponosi odpowiedzialność. W
przypadku, gdy agent wypowiedział umowę na skutek okoliczności, za które odpowiedzialność
ponosi dający zlecenie, może on zwolnić się z obowiązku przestrzegania ograniczenia działalności
konkurencyjnej przez złożenie dającemu zlecenie oświadczenia na piśmie przed upływem miesiąca
od dnia wypowiedzenia.
Obowiązki agenta:
1. wykonywanie czynności z należytą starannością, dbałością o interes dającego zlecenie
2. w zasadzie powinien realizować obowiązki osobiście, gdy jest następca, to on ponosi
odpowiedzialność wobec agenta i dającego zlecenie. Również agent odpowiada solidarnie z
zastępcą przed dającym zlecenie
3. gdy agent ponosi winę (np. nieumyślna), to dający zlecenie może uzyskać roszczenie
odszkodowawcze, chyba że winę spowodowały zdarzenia losowe.
4. powinien obserwować rynek i jego chłonność, tendencje, starać się o nowych klientów, dobre
kontakty z bieżącymi, sprawdzać wypłacalność i zdolność kredytową klientów
5. obowiązek lojalności (art.760 k.c. - bezwzględnie obowiązujący)
6. obowiązek uprzedzenia, że działa na rzecz innego zleceniodawcy
7. zachowania tajemnicy
8. przekazywania informacji i przestrzeganie wskazówek (art. 760kc), informowanie dającego
zlecenie o stanie prowadzonych spraw, wypłacalności klienta, preferencji klienteli, firm
konkurencyjnych
9. ochrony praw dającego zlecenie
10. odwiedzanie klientów, współdziałanie przy załatwieniu reklamacji, prowadzenie reklamy,
udostępnianie ksiąg handlowych, zwrot dokumentacji, prowadzenie serwisu technicznego,
udzielanie pomocy w razie sporów z klientami, szkolenie pracowników dającego zlecenie,
udzielanie pomocy w ściąganiu zapłaty.
Skutki naruszenia obowiązków.
Najpierw roszczenie o wykonanie w naturze, następnie naprawienie szkody związanej z
niewykonaniem. Jeżeli szkoda jest o większym rozmiarze to może być podstawą do
wypowiedzenia.
Obowiązki dającego zlecenie:
1. lojalności
2. uwzględnienia interesów agenta
3. przekazywanie dokumentów i udzielanie informacji potrzebnych do prowadzenia działalności
4. zawiadomienia o umowach z klientami (liczba, wartość ich przedmiotu-7602)
5. dający zlecenie obowiązany jest w rozsądnym czasie zawiadomić agenta o przyjęciu lub
odrzuceniu propozycji zawarcia umowy oraz o niewykonaniu umowy, przy której agent
pośredniczył lub zawarł w imieniu dającego zlecenie.
Skutki naruszenia obowiązków.
mimo, że nie dojdzie do zawarcia umowy przez złe działanie dającego zlecenie to jest on
zobligowany do wypłacenia prowizji, jeżli agent wypowiedział umowę agencyjną to przysługuje mu
roszczenie o świadczenie wyrównawcze.
Rozwiązanie, wypowiedzenie umowy, świadczenie wyrównawcze
Umowa agencyjna może zostać zawarta na czas oznaczony lub też nieoznaczony.
Jeśli umowa została zawarta na czas oznaczony, a w przypadku upływu tego czasu, jest dalej przez
strony wykonywana, poczytuje się, że została ona zawarta na czas nieoznaczony.
Umowa zawarta na czas nieoznaczony może być wypowiedziana:
-na miesiąc naprzód w pierwszym roku,
-na dwa miesiące naprzód w drugim roku
-na trzy miesiące naprzód w trzecim i następnych latach trwania umowy.
Są to terminy ustawowe, które nie mogą być skracane przez strony.
Od powyższej zasady jest jeden wyjątek.
Umowa agencyjna może zostać wypowiedziana bez zachowania terminów wypowiedzenia w chwili
gdy, jedna ze stron nie wykonuje swoich obowiązków w całości lub znacznej części lub w
przypadku zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności.
W przypadku rozwiązania umowy agent może zażądać od dającego zlecenie tzw. świadczenia
wyrównawczego gdy w trakcie trwania umowy pozyskał nowych klientów lub doprowadził do
istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami, a dający zlecenie czerpie nadal znaczne
korzyści z umów z tymi klientami.
Świadczenie wyrównawcze nie może przekroczyć wysokości wynagrodzenia agenta za jeden rok,
obliczonego na podstawie średniego rocznego wynagrodzenia uzyskanego w okresie ostatnich
pięciu lat. Należy pamiętać, że uzyskanie świadczenia wyrównawczego nie pozbawia agenta
możności dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych. Tego świadczenia, w razie śmierci
agenta, mogą również żądać jego spadkobiercy. Możliwość dochodzenia roszczenia o świadczenie
wyrównawcze jest uzależniona od zgłoszenia przez agenta /jego spadkobierców/ odpowiedniego
żądania wobec dającego zlecenie i należy to zrobić przed upływem roku od rozwiązania umowy.
Jednak nie zawsze istnieje możliwość żądania świadczenia wyrównawczego.
Świadczenie wyrównawcze nie przysługuje gdy:
1) dający zlecenie wypowiedział umowę na skutek okoliczności usprawiedliwiających
wypowiedzenie umowy bez zachowania terminów wypowiedzenia, za które odpowiedzialność
ponosi agent,
2) agent wypowiedział umowę, chyba że wypowiedzenie jest uzasadnione okolicznościami, za które
odpowiada dający zlecenie, albo jest usprawiedliwione wiekiem, ułomnością lub chorobą agenta, a
względy słuszności nie pozwalają domagać się od niego dalszego wykonywania czynności agenta,
3) agent za zgodą dającego zlecenie przeniósł na inną osobę swoje prawa i obowiązki wynikające z
umowy
Przyczyny wygaśnięcia stosunku agencyjnego
- zgon agenta. Przy śmierci dającego zlecenie nie następuje wygaśnięcie, a jego kompetencje
przejmują spadkobiercy.
- upadłość jednej ze stron
a)dającego zlecenie. Agent zgłasza swą wierzytelność do masy upadłościowej z tytułu poniesionej
straty na skutek wygaśnięcia umowy.
b)agenta- dający zlecenie nie może żądać zaspokojenia swojej analogicznej wierzytelności.