Rola szkoleń w procesie kształtowania mediatora

Rola szkoleń w procesie kształtowania mediatora.
Jedną z podstawowych cech wspólnych dla Alternatywnych Metod Rozwiązywania
Sporów w stosunku do postępowania sądowego jest udział bezstronnej i neutralnej osoby
trzeciej. W przypadku mediacji osobą tą jest mediator. Pomimo, iż nie jest on uczestnikiem
samego konfliktu istniejącego pomiędzy zwaśnionymi stronami, jego rola w procesie
znajdowania przez strony wzajemnie akceptowalnego rozwiązania jest niezwykle znacząca.
To mediator dzięki swoim umiejętnościom dąży podczas posiedzenia mediacyjnego do
zbudowania atmosfery wzajemnego zaufania, tak aby skonfliktowane strony w pierwszej
kolejności zechciały wzajemnie się wysłuchać, a także, aby mogły przedstawić własne racje
wraz z argumentami na ich poparcie. Odpowiedni sposób moderowania rozmowy przez
mediatora, to obok samego nastawienia stron w dążeniu do rozwiązania konfliktu, jeden z
istotnych czynników decydujących o znalezieniu przez strony istoty problemu, a następnie
wypracowaniu porozumienia opartego na ich wspólnym interesie.
Jakie narzędzia ma zatem w swoich rękach mediator, aby przekonać do siebie strony, by
następnie móc udzielić im realnej pomocy w wypracowaniu wzajemnie akceptowalnego
rozwiązania ?
Na pierwszy rzut oka można stwierdzić, iż mediator korzysta tylko z tego co sam sobie
wypracował zbierając doświadczenie zarówno w sferze zawodowej, jak w sferze życia
prywatnego. W tym miejscu należy bowiem podkreślić, iż zgodnie z obowiązującymi
przepisami mediatorem w sprawach z zakresu prawa cywilnego, w tym z zakresu prawa
gospodarczego, może być każda osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności
prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych, za wyjątkiem sędziego, chyba że sędzia
znajduje się w stanie spoczynku. Nie jest oczywiście wykluczone, że dany mediator z racji
wykonywania codziennego zawodu będzie dysponował specjalistyczną wiedzą z zakresu
prawa, co jednak nie jest wymogiem koniecznym. Tym samym, rozpoczynając posiedzenie
mediacyjne, mediator ma swojego rodzaju trzy narzędzia, jakimi posługuje się wypełniając
swoją rolę:
- indywidualne cechy osobowościowe
- nastawienie do sprawy oraz stron konfliktu
- kompetencje, umiejętności
Każdy z powyższych elementów jest niezwykle istotny, albowiem w dużej mierze
decydują one o powodzeniu samego procesu mediacji. Nie ulega wątpliwości, iż to co
najbardziej różnicuje poszczególne osoby pełniące rolę mediatorów to indywidualne cechy
osobowościowe. Specyfika poszczególnych procesów mediacji, czy to w zakresie prawa
gospodarczego, prawa cywilnego, prawa rodzinnego i opiekuńczego, czy prawa karnego
powoduje, iż różne cechy osobowościowe mediatora będą w danym przypadku sprzyjały
dochodzeniu do wypracowania przez same strony wzajemnie akceptowalnego rozwiązania. Z
jednej strony w sprawach rodzinnych i opiekuńczych mediator powinien wykazywać się
większą dozą empatii z uwagi na fakt, iż istota problemu może dotykać sfery wzajemnych
uczuć pomiędzy stronami, z drugiej zaś strony w sprawach gospodarczych bardziej pożądane
wydaje się biznesowe spojrzenie mediatora na istniejący konflikt. Zawsze jednak, bez
względu na przedmiot mediacji, mediator powinien wykazywać się takimi cechami, które
pozwolą mu zbudować zaufanie stron konfliktu, a także umożliwią mu łatwe nawiązanie
kontaktu z samymi stronami.
Wykorzystując swoje cechy osobowościowe, mediator nie powinien jednak zapominać,
iż jego rolą jest przede wszystkim pomoc w taki sposób, aby w toku całego procesu mediacji
zachować swoją bezstronność w stosunku do stron, a ewentualna nierównowaga pomiędzy
nimi nie miała wpływu na jego przebieg i ostateczny rezultat.
Wydaje się zatem, iż tą płaszczyzną w której mediator najłatwiej może rozwijać swoją
osobę dla potrzeb procesów mediacyjnych jest płaszczyzna jego indywidualnych kompetencji
i umiejętności. Do obowiązków mediatora należy bowiem stałe dbanie o wysoki poziom
swoich kwalifikacji, poprzez pogłębianie i doskonalenie swoich umiejętności.
Warto podkreślić, iż nie dotyczy to wyłącznie umiejętności z zakresu technik
aktywnego słuchania, czy technik komunikacji, które niewątpliwie odgrywają ogromną rolę w
procesach ustalania istoty problemu i dochodzenia to akceptowalnego rozwiązania, ale
dotyczy to również poszerzania wiedzy zawodowej. Cel ten można osiągnąć poprzez
uczestnictwo w różnego rodzaju szkoleniach organizowanych dla mediatorów, dzięki którym
osoby te mogą poznać specyfikę funkcjonowania rynku. Ma to niewątpliwie znaczenie
zwłaszcza w procesach mediacyjnych gdzie przedmiotem są sprawy gospodarcze, a więc
związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, gdzie duży nacisk kładzie się na
profesjonalizm podmiotów obrotu gospodarczego, oszczędność czasu, maksymalny zysk,
przy niejednokrotnej potrzebie utrzymania dotychczasowych stosunków gospodarczych
między stronami konfliktu.
Dzięki zaangażowaniu resortu Ministerstwa Gospodarki oraz objęciu patronatem
projektu
związanego z upowszechnianiem mediacji jako alternatywnego wobec
postępowania sądowego sposobu zakończenia sporów, możliwym stało się wsparcie
mediatorów w ich dotychczasowej pracy, wsparcie w procesie kształtowania zawodowego
mediatorów między innymi poprzez organizację Specjalistycznego Szkolenia z Zakresu
Mediacji Gospodarczych, które nie tylko pozwoli ukazać aspekty prawne takich mediacji, ale
przede wszystkim zwróci uwagę na aspekt biznesowy tego procesu. Nie ulega bowiem
wątpliwości, iż decydując się na mediację gospodarczą, podmioty obrotu gospodarczego
uznają swój spór jako niezałatwiony interes, często traktując wypracowane w procesie
mediacyjnym rozwiązanie jako jego dalszy element. Odpowiednia wiedza i przeszkolenie
mediatora pozwala mu należycie realizować swoje obowiązki bezpiecznie manewrując
pomiędzy zawiłościami i zależnościami, tak charakterystycznymi dla tego rodzaju spraw.
Jak zatem widać rola szkoleń w procesie kształtowania mediatorów jest ogromna. To
bowiem jego wiedza, umiejętności, a także doświadczenie zawodowe
decydują o
satysfakcjonującym przebiegu mediacji, a im większa wiedza i umiejętności mediatora, tym
większa szansa na to, że strony nie tylko znajdą satysfakcjonujące je rozwiązanie, ale także
prawidłowo ułożą dotychczasowe zaburzone relacje, tak aby w przyszłości móc ponownie
realizować wspólne interesy gospodarcze.