„Czy potrzebni są psycholodzy w żłobkach?”

III Ogólnopolskie Seminarium „Towarzyszenie dziecku w rozwoju”
– „Refleksyjny wychowawca w żłobku”
Łódź, 5-6 listopada 2009
„Czy potrzebni są psycholodzy w żłobkach?”
Równomierny rozwój nie jest dany każdemu dziecku od dnia narodzin. Są dzieci, które rodzą się
ze wszystkimi „narzędziami” potrzebnymi, do poznawania świata, a są i takie, które do pełnego rozwoju
potrzebują wsparcia osób dorosłych. W pierwszej kolejności powinni byd to rodzice, zapewniając
dziecku troskę, bezpieczeostwo, miłośd. Następnymi osobami, są te osoby, które mają możliwośd pracy
z małym dzieckiem.
W ogólnym stwierdzeniu pracę psychologa w żłobku można ująd jako otaczanie opieką
psychologiczną dzieci, rodziców, personel.
Jednym z pierwszych trudnych momentów w życiu dziecka jest moment przyjścia do żłobka i związana
z tym adaptacja. Towarzyszą temu silne przeżycia związane z dużą ilością nowych, nieznanych bodźców
(nowe miejsce, nieznane twarze..) W tym momencie pomoc psychologiczna dziecku, a także rodzicom,
daje możliwośd łagodnego przejścia przez ten okres.
Psycholog pracujący z dzieckiem w żłobku ma możliwośd codziennej obserwacji dziecka, tego
jak funkcjonuje w sferze somatycznej, motorycznej, emocjonalnej i intelektualnej. Obserwacja pozwala
na wczesną interwencję , która ewentualne zaburzenia umożliwi zmniejszyd bądź całkowicie
wyeliminowad. Oznacza to koniecznośd systematycznego i codziennego wspomagania i stymulowania
rozwoju dziecka. Ważne, by proces ten był wczesny i dotyczył każdej ze sfer. Istotne jest także
dostosowanie sposobu pracy do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka.
Psycholog pracując z dzieckiem ma możliwośd wzmacniania i utrwalania tego, co jest atutem dziecka,
tego, co dziecko już osiągnęło i co już potrafi. Proces rozwoju dziecka może bowiem zostad bardzo
szybko zakłócony przez np.: narzucanie dziecku zabaw niedostosowanych do jego aktualnego poziomu
rozwoju. Wówczas jego potencjał rozwojowy może nie zostad w pełni wykorzystany.
Bardzo istotnym elementem pracy psychologa w żłobku jest współpraca z całym zespołem
(pedagogiem, logopedą, opiekunką, pielęgniarką), w celu doboru odpowiednich form pracy z dziedmi i
takiej ich realizacji, by proces towarzyszenia dziecku w rozwoju był dostosowany do indywidualnych
potrzeb konkretnego dziecka.
Psycholog współpracuje z rodzicami organizując dyżury bądź warsztaty, a udzielając porad i
wskazówek ma wpływ na jakośd i czas terapii zaburzeo występujących u dzieci np.: moczenia ,tików,
onanizmu dziecięcego, zanieczyszczania kałem, zaburzeo snu, lub zaburzeo lękowych. Terapia tych
zaburzeo jest możliwa tylko w ścisłej współpracy psychologa z rodzicami, w trakcie której określone
1
III Ogólnopolskie Seminarium „Towarzyszenie dziecku w rozwoju”
– „Refleksyjny wychowawca w żłobku”
Łódź, 5-6 listopada 2009
zostają formy pomocy dla dziecka, a także kształtowane są odpowiednie postawy i zachowania
rodziców wobec dzieci.
Ponieważ rozwój dziecka w pierwszych 3 latach życia jest niezwykle intensywny i bardzo
zindywidualizowany, należy bardzo starannie dobierad metody obserwacji i diagnozy dziecka. Możemy
skorzystad z następujących metod:
-DSR,która jest polskim narzędziem do badania dzieci w wieku od 2 miesiąca do 3 roku życia i daje
możliwośd oceny aktualnego poziomu rozwoju dziecka,
-transdyscyplinarna ocena funkcjonowania dziecka podczas zabawy, która umożliwia ocenid
funkcjonowanie dziecka od 1 do 10 roku życia,
-obserwacja rozwoju poznawczego, emocjonalnego i ruchowego,
-ocena funkcjonowania zmysłów u dziecka,
Po dokładnej obserwacji dziecka, jego stanu rozwoju, oceny funkcjonowania poszczególnych
sfer i zmysłów, dokonujemy wyboru odpowiednich elementów z metod pracy z dzieckiem. Korzystamy
między innymi z:
-metody Ruchu Rozwijającego,
-metody Marianny i Christophera Knillów,
-metody Integracji Sensorycznej (SI),
-muzykoterapii,
-bajkoterapii.
Praca psychologa z małym dzieckiem to przede wszystkim czuwanie nad jego rozwojem we
współpracy z rodzicami. To umiejętnośd zwracania uwagi na sygnały płynące od dziecka, gdyż istotnym
jest to , by „umied podążad za dzieckiem”, by towarzyszyd mu w rozwoju, a nie sterowad jego
rozwojem.
Wioletta Ginter
Psycholog Żłobka Integracyjnego
z Bydgoszczy
2